Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10 11<br />
yerde denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya<br />
yetkilidir.<br />
(2) Bu Kanun kapsamına giren hususlarda, yetkili ve görevli<br />
kişi veya kuruluşlara her türlü bilgi ve belgenin doğru<br />
olarak gösterilmesi veya istenmesi hâlinde belgelerin<br />
aslının veya onaylı kopyalarının verilmesi zorunludur.<br />
Tüketici Ürünü ve Hizmet Denetimi<br />
MADDE 76 : (1) Tüketici ürünü; hizmet sektöründe<br />
kullanılanlar dâhil olmak üzere tüketicilerin kullanması için<br />
tasarlanan veya makul koşullarda tüketiciler tarafından<br />
kullanılması öngörülen, gerek ticari faaliyetler sonucunda<br />
gerekse başka yollarla tedarik edilen veya kullanılabilir<br />
hâle getirilen yeni, kullanılmış veya ıslah edilmiş her türlü<br />
üründür.”<br />
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu<br />
Bakımından Düzenlemeler<br />
Tüketici Kanununda yer alan düzenlemelerin yanı sıra Türk<br />
Borçlar Kanunu da sorumluluklara ilişkin maddeler<br />
içermektedir. Bu doğrultuda, Tüketici Kanununa göre<br />
tüketici sayılanlar dilerse Türk Borçlar Kanunu<br />
hükümlerine dayalı olarak hukuki yollara başvurabilir.<br />
Konu ile ilgili yer alan düzenlemeler şu şekildedir.<br />
6098 Türk Borçlar Kanunu<br />
Kişilik Hakkının Zedelenmesi<br />
MADDE 58 : Kişilik hakkının zedelenmesinden zarar gören,<br />
uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat adı<br />
altında bir miktar para ödenmesini isteyebilir.<br />
Hâkim, bu tazminatın ödenmesi yerine, diğer bir giderim<br />
biçimi kararlaştırabilir veya bu tazminata ekleyebilir;<br />
özellikle saldırıyı kınayan bir karar verebilir ve bu kararın<br />
yayımlanmasına hükmedebilir.<br />
MADDE 112 : Borç hiç veya gereği gibi ifa edilmezse<br />
borçlu, kendisine hiçbir kusurun yüklenemeyeceğini ispat<br />
etmedikçe, alacaklının bundan doğan zararını gidermekle<br />
yükümlüdür.”<br />
Davalarda genel kural davacının iddiasını ispat<br />
etmesidir. Ancak bu tür davalarda kanun koyucu bu<br />
yükümlülüğü tersine çevirmiş ve ispat yükünü tersine<br />
çevirmiştir. Burada satıcı üretici vs. satılan malın<br />
ayıplı olmadığını ve/veya kusuru bulunmadığını ispat<br />
ile yükümlü tutulmuştur. Manevi zarar, Yargıtay<br />
tarafından "kişilik değerlerinde oluşan objektif<br />
eksilme" olarak tanımlanmaktadır. Manevi tazminata<br />
hükmedilebilmesi için bir zararın oluşması bunun belli<br />
bir haksızlık ve adaletsizlik içerisinde meydana<br />
gelmesi hatta olaya göre bir süre devam etmesi ve<br />
ikisi arasında illiyet bağının bulunması gerekmektedir.<br />
Ayıplı ürün davacı (tüketici) tarafından<br />
açıldıysa, tüketildiyse, yabancı cismin mamul<br />
içine sonradan konması mümkün değilse ve<br />
mamul orijinal olduğu tespit edilebiliyorsa<br />
tüketici lehine (varsa) maddi zararlarının<br />
yanında manevi zararlarının da tazminine<br />
karar verilmektedir.<br />
Ürün açılmamış ve tüketilmemiş ise manevi<br />
tazminat davaları yönünde tüketicinin<br />
muhataplarına karşı davayı kazanma ihtimali<br />
zayıflamaktadır.<br />
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu<br />
Bakımından Düzenlemeler<br />
Tüketicinin yapmış olduğu işlemlere ilişkin hukuki<br />
sorumlulukların yanı sıra, bu işlemlerden doğacak<br />
zararlara ilişkin cezai sorumluluklar 5237 sayılı Türk<br />
Ceza Kanunu kapsamında değerlendirilmektedir.<br />
Tüketicinin en sık karşılaştığı durumlardan biri olan<br />
gıda suçları ile ilgili de TCK’nın ilgili maddelerinde<br />
düzenlemeler yapılmıştır. Bir gıda mamulü nedeniyle<br />
tüketicinin herhangi bir cismani / fiziksel bir zararı ile<br />
birlikte şikâyeti söz konusu ise, üretici firma yetkilisi,<br />
şikâyet üzerine yapılacak soruşturma ile birlikte,<br />
TCK’nun 89. maddesinde düzenlenen taksirle<br />
yaralama suçunu işlediği iddiası ile<br />
yargılanabilecektir.<br />
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu<br />
Taksirle Yaralama<br />
MADDE 89 : Taksirle başkasının vücuduna acı veren veya<br />
sağlığının ya da algılama yeteneğinin bozulmasına neden<br />
olan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para<br />
cezası ile cezalandırılır.<br />
(Değişik 5. fıkra: 5560 - 6.12.2006 / m.5) (5) Taksirle<br />
yaralama suçunun soruşturulması ve kovuşturulması<br />
şikâyete bağlıdır. Ancak, birinci fıkra kapsamına giren<br />
yaralama hariç, suçun bilinçli taksirle işlenmesi halinde<br />
şikâyet aranmaz.<br />
Zarar sonucu ölüm meydana gelmiş ise; üretici firmanın<br />
yetkilisi, TCK’nun 85. maddesinde düzenlenen taksirle<br />
ölüme neden olma suçunu işlediği iddiası ile<br />
yargılanabilecektir.<br />
Taksirle Öldürme<br />
MADDE 85 : (1) Taksirle bir insanın ölümüne<br />
neden olan kişi, (Değişik ibare: 5328 - 31.3.2005 / m.3)<br />
"iki yıldan" altı yıla kadar hapis cezası ile<br />
cezalandırılır.<br />
(2) Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden<br />
fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin<br />
yaralanmasına neden olmuş ise, kişi (Değişik ibare: 5328 -<br />
31.3.2005 / m.3) "iki yıldan" onbeş yıla kadar hapis cezası<br />
ile cezalandırılır.<br />
Bozulmuş ve değiştirilmiş <strong>Gıda</strong>ların ticareti<br />
TCK 186 maddesinde düzenlenmiştir.<br />
Bozulmuş veya değiştirilmiş gıda veya ilaçların ticareti<br />
MADDE 186 : (1) Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye<br />
sokacak biçimde bozulmuş, değiştirilmiş her tür yenilecek<br />
veya içilecek şeyleri veya ilaçları satan, tedarik eden,<br />
bulunduran kimseye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve<br />
binbeşyüz güne kadar adlî para cezası verilir.<br />
(2) Bu suçun, resmi izne dayalı olarak yürütülen bir meslek<br />
ve sanatın icrası kapsamında işlenmesi halinde, verilecek<br />
ceza üçte bir oranında artırılır.<br />
Bu suçla mahkumiyet halinde mahkeme hükmün<br />
açıklanmasının geri bırakılmasına karar verebilir.<br />
MADDE 231 : (1) Duruşma sonunda, 232 nci maddede<br />
belirtilen esaslara göre duruşma tutanağına geçirilen<br />
hüküm fıkrası okunarak gerekçesi ana çizgileriyle anlatılır.<br />
(Ek fıkra: 5560 - 6.12.2006 / m.23) (5) Sanığa yüklenen<br />
suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan<br />
ceza, (Değişik ibare: 5728 - 23.1.2008 / m.562) "iki yıl"<br />
veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise;<br />
mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına<br />
karar verilebilir. Uzlaşmaya ilişkin hükümler saklıdır.<br />
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, kurulan hükmün<br />
sanık hakkında bir hukuki sonuç doğurmamasını ifade<br />
eder.<br />
(Ek fıkra: 5560 - 6.12.2006 / m.23) (6) Hükmün<br />
açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;<br />
1. a) Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkum<br />
olmamış bulunması,<br />
2. b) Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile<br />
duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde<br />
bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği<br />
hususunda kanaate varılması,<br />
3. c) Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun<br />
uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale<br />
getirme veya tazmin suretiyle tamamen<br />
giderilmesi,<br />
gerekir.(Ek cümle: 6008 - 22.7.2010 / m.7) “Sanığın kabul<br />
etmemesi hâlinde, hükmün açıklanmasının geri<br />
bırakılmasına karar verilmez.”<br />
(Ek fıkra: 5560 - 6.12.2006 / m.7) (7) Açıklanmasının geri<br />
bırakılmasına karar verilen hükümde, mahkum olunan<br />
hapis cezası ertelenemez ve kısa süreli olması halinde<br />
seçenek yaptırımlara çevrilemez.<br />
(Ek fıkra: 5560 - 6.12.2006 / m.23) (8) Hükmün<br />
açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde<br />
sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tabi tutulur. Bu süre<br />
içinde bir yıldan fazla olmamak üzere mahkemenin<br />
belirleyeceği süreyle, sanığın denetimli serbestlik tedbiri<br />
olarak;<br />
1. a) Bir meslek veya sanat sahibi olmaması halinde,<br />
meslek veya sanat sahibi olmasını sağlamak<br />
amacıyla bir eğitim programına devam etmesine,<br />
2. b) Bir meslek veya sanat sahibi olması halinde, bir<br />
kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek<br />
veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi<br />
altında ücret karşılığında çalıştırılmasına,<br />
Bursa <strong>Gıda</strong> <strong>Rehberi</strong> – 2017 www.gidaci.org Bursa <strong>Gıda</strong> <strong>Rehberi</strong> – 2017 www.gidaci.org
Change language