Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
30 31<br />
Mustafa ZORLU<br />
Safran Çevre Sağlık<br />
iş Geliştirme<br />
Kalite Güvence<br />
Müdürü<br />
Kalitesizlik Maliyeti<br />
Güvenli ve sürdürülebilir gıda temini<br />
tüm Dünya’nın gündeminde. Küresel<br />
ısınma ve artan nüfus ile gıda temini<br />
gittikçe zorlaşıyor.<br />
Yazımın başlığının neden “Kalitesizlik<br />
Maliyeti” olduğunu merak edenleriniz<br />
olabilir. Meslek hayatımın büyük<br />
bölümünde kalite sistemleri üzerine<br />
çalıştım ve şunu gördüm; üreticiler,<br />
kaliteli ürün üretmek için uğraş<br />
veriyor ama kalitesizliğin oluşturduğu maliyet üzerinde<br />
durmuyor.<br />
“Hayatta en önemli şey kazançlarınızı kullanmak değildir.<br />
Asıl önemli olan kayıplarımızdan kazanç sağlamamızdır.”<br />
William BOLITH<br />
Kalitesizlik maliyeti için “israf” demek çok yanlış olmaz.<br />
Maliyet Nedir?<br />
Maliyetin bilinen tanımı; “girdiler + işçilik + enerji + nakliye<br />
+ finans gideri + genel gider” gibi masrafların toplamıdır.<br />
Günümüzde ise bu tanım değişmiştir. Ürünün ya da<br />
hizmetin pazarda kabul edilebilir bir fiyatı vardır. İşletme<br />
olarak bizler, pazardaki bu fiyata göre kar edebilecek<br />
şekilde ürün ya da hizmeti üretmek zorundayız.<br />
Bu durumda klasik maliyet tanımı, ürün ya da hizmetin<br />
satılması için yetersiz kalmaktadır. Öyle ise kar edebilmek<br />
için, kayıpların yani kalitesizlik maliyetlerinin önüne<br />
geçmeliyiz. Başka bir ifade ile “İşletmeler için esas olan,<br />
kaliteli mal ve hizmet üretmek değil, kalitesiz ya da düşük<br />
kaliteli mal ve hizmet üretmemektir” diyebiliriz.<br />
Kalite Maliyeti / Kalitesizlik Maliyeti Nedir?<br />
Kalite maliyetleri, kusurları önlemek ve faaliyetleri<br />
değerlendirmek için yapılan harcamalar ile ürün ve<br />
hizmetlerin belirlenen şartları karşılayamamasından doğan<br />
iç ve dış başarısızlık sonucu oluşan kayıplar olarak<br />
tanımlanabilmektedir.<br />
Tanımdan da anlaşılacağı üzere, kalite maliyetleri; önleme,<br />
değerlendirme ve iç başarısızlık - dış başarısızlık maliyetleri<br />
olarak sınıflandırılmaktadır.<br />
1. Önleme maliyetleri; kullanıma uygun olmayan<br />
ürünlerin üretimini önlemek için katlanılan<br />
maliyetler,<br />
2. Değerlendirme maliyetleri; muayene, test ve diğer<br />
kalite kontrol fonksiyonları ile ürünlerin kalitesini<br />
belirlemek (ölçmek) için katlanılan maliyetler,<br />
(Bu 2 madde, İyi kaliteyi sağlamanın, kaliteyi<br />
üretmenin maliyetleri)<br />
3. İç başarısızlık maliyetleri; ürün tüketiciye varmadan<br />
önce ortaya çıkan, kusurlu ürün maliyetleri ve<br />
ürünlerdeki kusurları düzeltmek için katlanılan<br />
maliyetler,<br />
4. Dış başarısızlık maliyetleri; kusurlu ürünlerin<br />
tüketiciye ulaşması sonucu katlanılan maliyetlerdir.<br />
(Müşteri memnuniyetsizliği)<br />
(Son 2 madde, Düşük kalitenin, kaliteyi<br />
üretememenin maliyetleri)<br />
Kalitesizlik Maliyetlerinin Önüne<br />
Geçmek İçin Ne Yapmalıyız?<br />
Öncelikle tüm maliyet unsurlarını, tanımlamalı, ölçmeliyiz.<br />
Klişe bir söz; “ölçemediğini yönetemezsin!”<br />
İşletmelerimizde görünen maliyetler üzerinde durulmakta,<br />
fakat görünmeyen maliyetler üzerinde durulmamakta<br />
ve/veya durulamamaktadır. Durulamıyor, çünkü tanımlı<br />
değil. Tanımlı olmadığı için ölçülemiyor.<br />
Bir kılavuza ihtiyacımız var. Bence bu kılavuz, Uluslararası<br />
standartlardır. ISO 9001, ISO 22000, BRC, IFS vd.leri,<br />
Standartlar ile sistemlerimizi gözden geçireceğiz ve<br />
gereklerini yerine tam getirerek, sistemimizde ki açıkları,<br />
kayıpları, aksamaları görünür yapacağız, ölçeceğiz ve<br />
yöneterek işletmelerimizin verimliliğini artıracağız.<br />
Kalitesizlik maliyetinin işletmelere en önemli etkisi,<br />
mutsuz müşteri yaratmasıdır. Hepimiz biliyoruz, “sadece<br />
tek bir patron vardır, o da müşteridir. Parasını başka yere<br />
harcayarak, patron dâhil herkesi işsiz bırakabilir.<br />
Kalitesizlikte müşteri kaybını getirir.”<br />
Electrolux Genel Müdürü, A. Scharp’ın bir sözü ile yazımı<br />
sonlandırayım; “Maliyetleri yükselten kalite değil,<br />
kalitesizliğin kendisidir”<br />
<strong>Gıda</strong>ya ilişkin her türlü ihbar ve şikâyeti kabul etmek ve<br />
tek bir noktadan yönetmek üzere <strong>Gıda</strong> Tarım ve<br />
Hayvancılık Bakanlığı tarafından kurulan Alo <strong>Gıda</strong> 174<br />
hattı tüketiciler tarafından yoğunlukla kullanılıyor.<br />
Sekiz yıldır faaliyette olan Alo <strong>Gıda</strong> Hattı her yıl artan bir<br />
taleple ilgi görmeye devam ediyor.<br />
Peki, süreç nasıl işliyor? Anlatalım...<br />
1. Tüketici; uygun olmadığını düşündüğü bir gıda ya<br />
da işletme ile ilgili şikayetini Alo 174 `e bildirir.<br />
1. İşletmenin tam adı ve adresi<br />
2. Ürünün adı<br />
3. Kendine ait T.C. Kimlik Numarası istenir.<br />
(Burada verilen T.C. Kimlik Numarası<br />
herhangi bir kişiyle paylaşılmaz.)<br />
4. Telefon Numarası (SMS için)<br />
5. Şikayet edene bir adet takip numarası<br />
verilir. SMS ile kendisine gönderilir.<br />
2. Sisteme girilen şikayet; sorumlu bulunan İl<br />
Müdürlüğüne gönderilir.<br />
3. Şikayetin çözümü için 15 günlük yasal süreç başlar.<br />
4. İl Müdürlüğündeki Alo <strong>Gıda</strong> Sorumlusu şikayetleri<br />
ilgililere paylaştırır.<br />
ALO GIDA (174)<br />
5. Şikayet metnini alan Kontrol Görevlisi denetim<br />
programı yapar ve ilgili işletmeyi şikayette<br />
bahsedilen hususlara dikkat ederek denetler.<br />
6. Kontrol Görevlileri denetim ile ilgili sonuç ve<br />
tespitleri sisteme girer.<br />
7. Sistem yetkilileri şikâyet sonucunu şikayetçiye<br />
bildirir.<br />
Alo <strong>Gıda</strong> 174 şikâyetleri henüz şikayet anında sisteme<br />
girildiğinden bağlayıcı ve zorlayıcı bir sürece sahiptir.<br />
Kişisel inisiyatifler kullanılamaz. Robotik bir sistem ile<br />
görev ifa edilir. Bu yüzden başarılı olduğunu<br />
düşünüyorum. Gelelim istatistiklere…<br />
2016 yılında 50.000 civarın Alo 174 denetimi yapılmış.<br />
Toplam denetim ise 890.000 civarında.<br />
Bu 50.000 denetimden 8800 adedi olumsuz olarak<br />
sonuçlanmış. Yani şikayetlerin % 17 sine idari işlem<br />
yapılıyor. Tabi ki bu kalan % 83 lük kısmının olumlu<br />
olduğu anlamına gelmesin. Bazen süre verilmesi gereken<br />
durumlar da olabiliyor işletmelere...<br />
Her hangi bir işletme veya ürünle ilgili olumsuz bir<br />
görüşünüz varsa; yapacağınız en akıllı iş Alo 174`ü aramak.<br />
RENKSİZ BİR KAHVE ALIR MISINIZ?<br />
Clear Coffee isimli bir kahve firması daha önce hiç<br />
denenmemiş yöntemlerle yeni bir formül geliştirerek<br />
dünyanın ilk renksiz kahvesini üretti.<br />
Çok fazla kahve tüketen kişilerde meydana gelen diş<br />
lekeleri ve birtakım problemler için geliştirilen bu kahve<br />
dişlerde lekelenmeye neden olmayan ferahlatıcı bir içecek<br />
olarak tanımlanıyor.<br />
Bu kahveyi normal kahveden ayıran özellikler ise tamamen<br />
renksiz ve doğal bir içeriğe sahip olması. 100 mililitresinin<br />
sadece 2 kalori olması da kahve tüketicileri için büyük bir<br />
önem taşıyor.<br />
David Nagy ve kardeşi Adam tarafından formülü geliştiren<br />
bu kahveye, işlenmeye bağlı kafein kaybının telafi edilmesi<br />
için yüksek kaliteli doğal kafein ilave ediliyor.<br />
Kavrulmuş Arabica kahvesi kullanılarak üretilen Clear<br />
Coffee‘nin içeriğinde ise sadece su, kavrulmuş kahve<br />
çekirdekleri ve doğal kafein bulunuyor. Herhangi bir<br />
koruyucu, eklenti şeker veya tatlandırıcı içermiyor.<br />
Aynı zamanda A ve C vitamini, lif, Kalsiyum ve Demir<br />
içeriğine sahip olan bu kahve tüketicilerin yeni gözdesi<br />
olma yolunda ilerliyor. Şimdilik sadece İngiltere ve<br />
Amerika’da satışa sunulsa da diğer ülkelerde de satışı<br />
yapılması bekleniyor.<br />
Yönetici Sorumluluk Sigortas<br />
Yaptrdnz m?<br />
Bursa <strong>Gıda</strong> <strong>Rehberi</strong> – 2017 www.gidaci.org Bursa <strong>Gıda</strong> <strong>Rehberi</strong> – 2017 www.gidaci.org
Change language