Gertrude Stein - Nesneler

www.isaretatesi.com
başlıca uğraşım, orijinal metnin tekrar tekrar üzerinden
geçmek oldu. Sayısız defa yaptığım bu ana okumanın
sonucunda, yakaladığımı düşündüğüm damarı İngilizceden
Türkçeye, daha doğrusu Stein’cadan Stayn’caya çevirmem
aşağı yukarı iki ayımı aldı. Mevcut literatürdeki temel
yaklaşımları, yorumları, tespitleri gözden kaçırmadan, Stein’ın
metnini, iç enerji ve akışa odaklanarak, yarı-fenomenolojik bir
duyarlılıkla okuduğum söylenebilir.
Ortaya çıkan Nesneler metninin, orijinal Objects metnine
kıyasla daha kristalize olsa da hâlâ tuhaf bir ürün olduğunu
kabul ediyorum. Ama aslına sadık kalındığı takdirde (bu her
nasıl olacaksa!) bunun böyle olması zaten kaçınılmaz, hatta
şart. Stein’ın şiirine aşina olanlar, Türkçe metnin nispeten
okunaklı olduğunu fark edeceklerdir. Stein’ın şiiriyle ilk kez
bu metin sayesinde tanışacak olanların ise, kırılmalar,
kopuşlar, kolajlar, yapbozlarla dolu orijinal Objects metninin
bundan daha da okunaksız bir Stein’cayla yazılmış olduğunu
bilmeleri yerinde olur.
Sonuç olarak, Nesneler’in, tüm eksantrikliğiyle, yirminci
yüzyılın başlıca kadın yazarlarından biri olan Gertrude
Stein’ın elinden çıktığını bir an olsun unutmamak gerek.
Karşımızda, sıkı bir psikoloji eğitimiyle donanmış, 1910’ların
Paris’inde Modernizmin tam ortasında kendine apayrı bir yol
çizen ve döneminin dahiyane bir sanat koleksiyoncusu olan
dört dörtlük bir kültür insanı var. Ve Nesneler’in alt kitabı
olduğu Tender Buttons, bir yandan Amerikan düşüncesinin
Ralph Waldo Emerson ve William James üzerinden ilerleyen
12