Şarkışla - Tarih ve Kültür

Alıkören
Sivas iline 108 km, Şarkışla ilçesine 19 km uzaklıktadır. Sivas - Kayseri yoluna paralel olarak uzanan
dağ sırasının arkasında yükseltinin geriye doğru alçalmaya başladığı bir bölgededir. Ancak köyün
diğer tarafında da tepeler vardır, yani dağların üzerinde hafifçe çukurda kalan bir düzlükte
kurulmuştur. Şarkışla'ya göre oldukça yukarıda olan köy zirve çizgisinin arka tarafında kaldığı için
görülemez. Akçakışla yönüne giden yeni yolda Kazancık köyüne varmadan önce yokuşu çıkarken sola
dönen dağ yoluna girilerek ulaşılır. Günümüzde bu dağ yolunun başlangıcında güneş panelleri vardır
ve onların arasından geçilmektedir. Ahalisi Karapapak kökenlidir. 93 Osmanlı-Rus savaşı sonrasında
Kafkasya'dan gelen topluluklar yerleştirilmiştir.
Karababa Türbesi
Karababa Türbesi, Kazancık köyü ve Elmalı köyü arasındaki bir tepenin üzerinde yer almaktadır. Aynı
zamanda Alıkören köyüne çok yakın bir konumdadır.
23
Arıklar
Verilen bilgiler, bölgedeki geçim kaynaklarının geçmişte kıt olması nedeniyle beslenen büyükbaş ve
küçükbaş hayvanların “arık” (yani zayıf) oldukları için köye bu adın verildiği yönündedir. Köyde bir
de evliya mezarı bulunmaktadır.
Şifa Dede Yatırı
Köyün üst kısmında kalan mezarlıktaki iki metre yüksekliğinde bir türbedir. Türbede yatan kişinin
kim olduğu hakkında bir bilgi yoktur. Kapısının üzerinde duran mermerde “Şifa Dede” yazılıdır. Yeşile
boyalı türbenin iki penceresi vardır ve üzeri kubbe biçimlidir. İçeride duvarlarda halılar, seccadeler
ve tesbihler bulunur. Kurak dönemlerde yağmur duası için burada toplanılır. Ayrıca çocuk dilemek,
hastalıklara şifa aramak için buraya gelindiğinde toprağından ağza alındığına sıklıkla rastlanır.
Baltalar
Köy arazisinin önemli bir kısmı 1852 yılına kadar Osmanlı vatandaşı olan Ermeni kökenli Karamit ve
Vahan adlı iki kardeşe aittir. 1852 yılında Kara Musa adlı bir kişi tarafından 100 Osmanı altını karşılığı
satın alınmıştır. Köy halkından edinilen bilgiye göre; köy halkının bir kısmı Türk kökenlidir. Ancak
Şeyh Şamil’in 1859 yılında Ruslara teslim oluşundan sonra Dağıstan kökenli “Lak” halkından göç eden
yedi aile buraya yerleşmişlerdir. Dağıstan’daki on üç köyden gelelenler, eski yurtlarındaki köylerinin
veya sülalelerinin ismini lakap olarak kullanmışlar. Laklar Osmanlı topraklarına ilk geldiklerinde belli
bir süre kuyumculuk, bakırcılık, kalaycılık ve eyer yapım işleriyle uğraşmışlar ve sanatlarını
sürdürmüşlerse de köylere göçenler tarıma ve hayvancılığa yönelmişler. Baltalar köyünde uzun
zaman Lakça konuşulmuş, gelenekler de Dağıstan'da olduğu gibi uygulanmış. Ancak aileler
tarafından yeni nesillere Lakça'yı öğretmekte kararlı olunmayışı, ayrıca bu yönde özel bir çaba
sarfedilmeyişi ve nihayetinde köyden şehre göç sonucu ortak yaşamın dağılması nedeniyle dillerini
kullanamayarak zamanla unutulma noktasına gelmiştir. Çok yaşlı kişiler (Aksakallılar) dışında Lakça
konuşan kalmamıştır. Buna karşın köydeki gelenekler, yemekler, atasözleri, düğünler ve bayram
şenlikleri Dağıstan’dakine benzemektedir.
___________________________________________________________________________
Kaynak: Vikipedi (Wikipedia)