Şarkışla - Tarih ve Kültür

Şarkışla Barajı
Günümüz Şarkışla'sında merkezi sayılabilecek bir bölgeye yakın bulunan baraj uzun yıllar boyunca
sulama amaçlı olarak kullanılmış ancak zamanla dibi dolduğu için işlevini yitirmiştir. 2019 yılında
boşaltılarak zemin düzeltilmiş ve ortaya küçük bir gölet yapılmıştır. Günümüzde sadece baraj
gövdesinin bulunduğu yer bir tür yükselti hâlinde durmaktadır. Baraja gelen birkaç tür su kuşu gölete
de bahar aylarında gelmeye devam etmektedir. Bir restorant ve canlı alabalık satış yeri de
mevcuttur. Ancak gölete su verilmeyişi hem su kuşlarının gelmelerine engel teşkil etmekte hem de
çevredeki lokanta ve mesire alanlarına ilgiyi azaltmaktadır.
6
TARİHİ MEKANLAR VE YAPILAR
Şarkışla Ulu Cami
Şarkışla Ulu Camii (veya "Şarkışla Büyük Camii"), Türkiye'nin Sivas ilinin Şarkışla ilçesinde yer alan bir
camidir. Üsküdarlı Mehmet Ağa tarafından 1669 yılında yaptırılmıştır. 2016 yılında restorasyon
çalışmalarına başlanarak 2017 yılında yeniden ibadete açılmıştır. Dikdörtgen planlıdır. Üç kitabesi
vardır. Bunlardan biri caminin cemaat kapısı üzerinde (H. 1080 yılı), biri harim giriş kapısı üzerinde
(H. 1210 yılı) diğeri ise minarenin bulunduğu tarafta (H. 1318 yılı) yer almaktadır. Caminin sol
cephesinde mihrabiye nişi bulunmaktadır. Buradan üst kattaki kadınlar kısmına çıkılmaktadır. Üst
kattaki bu bölümün her iki yanında cami duvarını içten tamamen dolanan bir galeri yer alır. Üç adet
kare ayak üst örtüyü taşımaktadır. Çatı altındaki üst örtü yüksek kasnaklı ve kubbelidir. Yuvarlak
kemerli pencereler duvar cephelerinde simetrik değildirler. Üst kısımlarda küçük boyutlu aydınlatma
pencereleri vardır. Günümüzde Marsilya tipi kırma çatı ile kapatılmıştır. Dış cepheler beton
sıvanmıştır. Girişi caminin içinden olan minarenin kaidesi kesme taştandır. Gövdesi tuğladan
örülmüş ve üzeri sıvanmıştır. Tek şerefesinde demir parmaklıklar vardır. Dışarıda sonradan yapılan
şadırvan yer alır.
Şarkışla Kalesi
"Atatürk Kalesi" adıyla da bilinir. İlçenin ortasında yüksek bir tepedir. Kaleye ait hiçbir iz yoktur.
Kaleden çok höyüğe benzemektedir. Ancak belediye tarafından çevresine sur benzeri duvarlar
örülmüştür. Bilimsel kaynaklarda "Şarkışla Merkez Höyüğü" olarak bahsedilmektedir. Ancak bu
adlandırma ilçeye çok yakın bir konumda bulunan Merkez Hüyük köyündeki -günümüzde yokolmuş
durumdaki- höyük ile karıştırılmaya müsaittir. İlçe ahalisi tarafından ise bu isim zaten kullanılmaz ve
"Kale" olarak bahsedilir. 1998 yılına ait "Sivas İli Yüzey Araştırması" içerisinde bu tepe üzerinde
oluşan tahribata dair bilgilere yer verilmiştir. Kalede yer alan ve uzun yıllar boyunca özellikle
akşamları müzikli eğlence mekanı olarak kullanılan tesislerde Şarkışla'lı yerel ses sanatçısı "Ati" (Atila
Ceritoğlu) sahneye çıkmış ve burası kendisi ile özdeşleşmiştir. Ancak günümüzde bu tesisler
kaldırılmıştır ve kale atıl olarak durmaktadır. (Bilimsel yayınlarda "Şarkışla Kalesi" adıyla bilinen
kısmen doğal tepeye yönelik olarak yapılan açıklamalar yanlışlıkla, Şarkışla ilçe merkezinin dışında
yer alan ve "Merkez Hüyük" köyüne adını veren -günümüzde tamamen yokolmuş olan- höyüğün adı
ile karıştırılmıştır. Oysa ki bahsi geçen tepe Şarkışla yöresinde "Merkez Hüyük" adıyla tanınmaz. Yani
her iki höyük için de tahribat doğru ama tarif edilen yer için adlandırma yanlıştır.)
___________________________________________________________________________
Kaynak: Vikipedi (Wikipedia)