Şarkışla - Tarih ve Kültür

Rivayete göre Aşık Veysel gözünü kaybettiği zaman babası Gül Dede’ye gidip bir kurban keseceğini
etrafındakilere söyler. Daha sonra da oğlu Veysel’i ve köyden bazı kimseleri de alarak Gül Dede’ye
gider. Adak kurbanını kestiği esnada yedi deveden oluşan bir kervan gelir. Sofra hazırlandığında bir
de bakarlar ki kervan falan yoktur. O zaman gelenin Hızır olduğunu anlarlar, Veysel'in gerçek gözünü
değil ama kalp gözünü açtığı ise yıllar sonra anlaşılacaktır. Uyuz hastalığına yakalanıpda buraya
gelme imakanı olmayan hastalara Beserek’ten götürülen bir miktar toprak ile gölün suyu
karıştırılarak çamur haline getirilip uyuz olan yere sürülür. Aşık Veysel'in Beserek Dağı adlı bir türküsü
de bulunmaktadır.
43
Açıklama: Bu bilgiler yöresel halk kültürü derlemeleri esnasında sahada elde edilmiştir. Derlemecinin
görevi olduğu gibi aktarmaktır, gerçekliğini veya doğruluğunu tartışmak değildir. Aynı anlatıya bazı
küçük farklarla başka akademik kayıtlarda da rastlanmaktadır.
Michael Kaloyanides'in müzik araştırmaları
Amerikalı müzik bilimci Prof. Dr. Michael Kaloyanides, 1970 yılında etnik müzik araştırması için
Sivrialan'a gelmiş ve 6 ay süreyle kalmıştır. Ve pek çok fotoğraf çekmiştir.
Sultan
Hacettepe Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalarda Sultan ve Çekem köyleri arasında 6000
yıllık izlere rastlanmış ve alan sit bölgesi ilân edilip kazı yapılması yasaklanmıştır. Eskiden köydeki
evlerin kapılarının üstüne buğday demeti, boynuz ve at nalı asıldığı söylenmektedir.
Üyük
Yörede çoğu zaman "Merkez Hüyük" olarak söylenir.
Köyün adı
Merkez Hüyük köyü adını bir düzlüğün tam ortasındaki bir höyükten (küçük toprak yükseltisi)
almaktadır. Günümüzde köyün çevresindeki geniş düzlükte bir höyük bulunduğunu gösteren
herhangi bir toprak yığını veya yükselti mevcut değildir. Geçmişte köyün içinde birkaç dönüm
genişliğinde bir alana yayılan toprak yığınından oluşan bir yükselti bulunduğu fakat zamanla üzerine
evler yapılarak aşınıp düzleştiği ortasından köy içi yol geçtiği anlatılmaktadır. Mehmet Soysal (emekli
öğretmen) 1957 yılına kadar bahsi geçen yığını gördüğünü söylemektedir.1998 yılına ait "Sivas İli
Yüzey Araştırması" içerisinde bahsi geçse de ilçe merkezindeki "Şarkışla Kalesi" ile karıştırıldığı
anlaşılmaktadır. Baştaki "Merkez" takısı ise Şarkışla'da bulunan ve aynı adı taşıyan Emlek Hüyük
köyünden ayırt edilmesini sağlar.
Tarihçe
Köy halkının geçmişte şu an Konakyazı olarak bilinen esik Kanak köyünden geldiği söylenir. Gelme
sebepleri ise anlatılanlara göre, köy içindeki anlaşmazlık nedeniyle kavga çıkmış ve bir bölümü
Gürçayır'a bir bölümü Delilyas'a bir bölümü ise Merkez Hüyük'e göçmüştür. Köy ahalisinin bazılarının
Konakyazı köyünde tapulu arazileri mevcuttur. Günümüzde genişleyen Şarkışla'nın bitişiğinde yer
almakta olup bir mahalle haline getirilmesi planlanmaktadır. Köyde camız (manda) yetiştiriciliği
yapılmaktadır.
___________________________________________________________________________
Kaynak: Vikipedi (Wikipedia)