You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TOPLUM<br />
Sonsuz yaşamın<br />
peşinde<br />
Ölümsüzlük<br />
arayışı bugün yeni<br />
endüstriler yaratıyor,<br />
sağlıkta umut<br />
verici gelişmeleri<br />
beraberinde<br />
getiriyor. Ancak<br />
insan yaşamı<br />
bir pazarlıklar<br />
bütünü; her kazanç<br />
karşılığında küçük<br />
ya da büyük bedeller<br />
talep ediyor.<br />
u ALEV KAYNAK<br />
yi haber, ölümsüzlüğün sırrını<br />
keşfettik. Kötü haber,<br />
İ<br />
ölümsüzlük bize göre değil.<br />
Yapay zekâya yön vermiş üç<br />
kişiden biri sayılan Turing ödüllü Geoffrey<br />
Hinton, artan endişeleri nedeniyle<br />
Google’dan ayrılırken söylemişti bu<br />
sözleri. Hinton’a göre, insan beyninin<br />
dijital formdaki kopyası, yani zaman ve<br />
mekândan bağımsızlaşarak sonsuzluğa<br />
yakınsayan bir düşünme kabiliyeti,<br />
bildiğimiz anlamda insanlığın geleceği<br />
açısından her biri eşit derecede<br />
muhtemel iki senaryoyu barındırıyor:<br />
Kurtuluş ya da yıkım. Akıllı makineler<br />
sözkonusu olduğunda, hiç kimse potansiyel<br />
risklerin tamamını sezebilecek<br />
ve kontrol altına alabilecek öngörü<br />
gücüne sahip değil.<br />
Yani, sibernetik ölümsüzlük insanlık<br />
için artık bütün mümkünlerin<br />
sınırında. Peki, biyolojik ölümsüzlük<br />
açısından ne durumdayız? Bu alandaki<br />
çalışmalar insana ne katıyor, insandan<br />
ne götürüyor?<br />
TÜM ZAMANLARA YAYILAN<br />
BİR ARAYIŞ<br />
Binlerce yıl önce, Çin Hanedanı’nın<br />
ilk imparatoru Qin Shi Huang, tebaasına<br />
ölümsüzlük iksirini bulmalarını<br />
emretmiş, sarayda ölüm konusunu<br />
açanları idamla cezalandırmaktan çekinmemişti.<br />
16’ncı yüzyılın Fransız<br />
asilzadeleri arasında sıvı altın içmek,<br />
sonsuz gençlik trendlerinden biri haline<br />
gelmişti. Uruk kralı Gılgamış ebedi<br />
yaşam iksirini keşfetmiş ancak onu<br />
çevik bir yılana kaptırmıştı. Lokman<br />
Hekim’in Çukurova civarındaki bitkilerden<br />
ölüme şifa olabilecek bir formül<br />
yarattığı, henüz tadamadan Ceyhan<br />
Nehri’ne düşürdüğü söylenir. Tarihin<br />
en popüler yaşlanma karşıtı şifalarından<br />
biri sayılan kan -bazen yaban<br />
domuzu kanı bazense bakire kızların<br />
ya da masum çocukların kanı- erk sahipleri<br />
tarafından sık sık tüketildi, bu<br />
uğurda cinayetler işlendi. Mumyaları<br />
ya da akbabaları yiyenler de cabası…<br />
Sonuç hep düş kırıklığı.<br />
Yine de galiptir bu yolun mağlupları<br />
zira sonsuz yaşama yönelik her arayış<br />
ya bilimsel ilerlemeye bir şeyler kattı<br />
ya da saçma olanı bilimsel olandan nispeten<br />
ayırt edilebilir kıldı. Bugünün<br />
ölümsüzlük meşalesini taşıyansa Silikon<br />
Vadisi. Ardında da ultra zenginlerin<br />
ultra desteği var.<br />
O İNSAN BUGÜN ARAMIZDA (?)<br />
Yıllardır sıkça duyduğumuz önermelerden<br />
biri, 200 hatta 1000 yaşına kadar<br />
yaşayacak insanın bugün aramızda<br />
olduğu. Rivayete göre bu insan çoktan<br />
yaşadı ve biz ondan 1933 yılında New<br />
York Times’ta yayımlanan bir makaleyle<br />
haberdar olduk. 1677 yılında doğmuş,<br />
1933 yılında ölmüştü Çinli bitki bilimci<br />
Li Ching-Yuen. Yaşam mottosu basitti:<br />
kalbi huzurlu tutmak, bir kaplumbağa<br />
gibi oturmak, bir güvercin gibi neşeyle<br />
yürümek ve bir köpek gibi uyumak.<br />
Daha da enteresan bir iddiaya göre,<br />
Ching-Yuen’e bu bilge öğretiyi, yanın-<br />
da birçok nefes egzersizi ve beslenme<br />
önerisiyle birlikte aktaran da dağlarda<br />
dolaşırken rastladığı 500 yaşındaki bir<br />
münzevi olmuştu.<br />
Teyit edilmemiş pek çok uzun ömür<br />
vakası dolaşımda olsa da tarihin kayda<br />
geçmiş en uzun yaşayan insanı Fransız<br />
Jeanne Calment. 122 yıl 164 gün yaşayan<br />
Calment’in, ağır bir sigara tiryakisi<br />
olduğu ve zayıf bir beslenme rutinine<br />
sahip olduğu biliniyor. Onu yaşatan<br />
genleri olmuştu. Bugün de ölümsüzlüğe<br />
adanan uğraşların, kariyerlerin<br />
ve endüstrilerin çoğu genler üzerinde<br />
yoğunlaşıyor.<br />
ÖLÜM: BASİT BİR MÜHENDİSLİK<br />
PROBLEMİ<br />
İngiltere’de yapılan anketler nüfusun<br />
yalnızca 5’te 1’i, ABD’de yapılan anketlerse<br />
nüfusun yalnızca 3’te 1’i için sonsuz<br />
yaşamın bir arzu nesnesi olduğunu<br />
ortaya koyuyor. Her iki ülkenin sağlık<br />
endüstrisinde yaşanan yapısal krizlerin<br />
ve sağlık bakımına erişimdeki eşitsizliklerin<br />
bu sonuç üzerinde bir etkisi<br />
olabilir. Yani ölümsüzlük, insanların<br />
çoğu için birkaç sağlıklı yılın üzerine<br />
eklenecek bitimsiz sağlıksız yıllar anlamına<br />
gelebilir. Ancak zenginler için<br />
durum farklı, özellikle de teknoloji<br />
10 <strong>MediaCat</strong>
Change language