„İslam coĞrafyasi“NIN - Dem Gazetesi

More documents

Recommendations

Info

Sayý: 7 26 Ekim 2001 Efsaneler ancak bir türlü yerinden doðrulamamýþ. Etrafýna toplanan insanlarýn ise Babatepe veya Kartaltepe adý verilmektedir. Kültürümüzün en renkli kaynaklarýndan olan efsanelerimiz yardýmýna raðmen unutulmamak için çoðu zaman Halk anlatmalarý arasýnda inandýrýcýlýklarý, belirli birþahýs ve gelen bir yabancýnýn iyi muamele görmemesi üzerine balý keser, yani hatýr, gönül tanýmaz asker bir türlü yerinden kalkamamýþ. Sonunda halktan birisi: bir maddi ize veya mekana baðlanýr. Sarýkýz efsaneleri de böyledir. Kaz daðlarýnýn zirve- mekâna baðlý oluþlarý gibi öze- adýný verdiði þeklindedir. Buna “Karpuzun kabusindeki Sarýkýz Tepesi ve bu llikleriyle efsaneler önemli bir göre bal, Arapça’da hatýr, gönül klarýný temizle!” tepenin üzerindeki kabir, Sarýkýz yer iþgal ederler. Farsça “Fesane” anlamýný taþýmaktadýr. demiþ. Ancak temizlik efsanelerinin günümüze kadar kelimesinden gelen efsane kav- Bunlarýn dýþýnda bölgede bir yapýldýktan sonra ulaþan izleridir. Þimdi anlataramý, pek çok bilimsel eserde süre hakim olan Ýran hükümdarý asker kalkabilmiþ. Bu caðýmýz efsane ise farklý bir Sarýkýz tanýmlandýðý gibi kýsa, nesir ve Balý Kisra veya civardaki Yýlanlý olaydan sonra burada efsanesi olarak dikkati çekmek- inandýrýcý anlatmalardýr. Dinî Dað’ýn eski adý olan Balcea ya da Hasan Baba’nýn kabri tedir. Ancak baðlý bulunduðu iz þahýslar, olaylar ve yerlerle ilgili Pelecas’ýn Balýkesir adýnýn ilk þekli olduðu anlaþýlmýþ. yine aynýdýr. olarak anlatýlanlara “Menkabe” olduðu ileri sürülmektedir. Fakat Ondan sonra buraya Delikanlýnýn biri güzeller dendiði de bilinmektedir. Ayrýca bunlar uzak ihtimaller olarak yerden bir iki metre güzeli bir kýza aþýk olmuþ. Kýz, canlý ve cansýz bazý varlýklarýn deðerlendirilmektedir. yükseklikte, beyaz evlenme þartý olarak, delikanlý- teþekkülünü izah eden, yer Bütün bu rivayetler içinde en sývalý, üst tarafý yeþil dan gücünü ispatlamasýný istemiþ. adlarýna açýklama getiren, taþ kes- mantýklý olan, buraya yerleþen renkli sanduka þekilli Bu þarta göre delikanlý sýrtýna ilmeleri konu alan çeþitli efsane- Türk oymaklarýnýn Orta Asya bir kabir yapýlmýþ. yüklenen tuz çuvallarýný taþýmak ler de halk arasýnda heyecanla hatýralarýný canlý tutmak için zorundadýr. Delikanlýnýn sýrtýna anlatýlmaktadýr. Ülkemizde efsanelerle ilgili olarak bilimsel ve metin neþri olmak üzere pek çok eser yayýmlanmýþtýr. Mehmet Önder, Mustafa Necati 5epetçioðlu, Saim Sakaoðlu, Ali Berat Alptekin gibi pek çok araþtýrýcý efsanelerle ilgili eserler vermiþtir. Balýkesir’imizin efsaneleri ise ya halkýmýzýn hafýzasýnda unutulmaya yüz tutmuþ, ya da bir zamanlar çýkmýþ olan Kaynak gibi dergi ve gazetelerin tozlu sayfalarýnda kalmýþtýr. Bunlardan birkaçýný örneklemek en azýndan bir kadirbilirlik olacaktýr. 1) Balýkesir Tarihçilere göre Balýkesir adý, Bizans imparatoru Hadrianus’un av partilerinde kullanmak için yaptýrdýðý Paleo Kastro (Eski Hisar) sözcüðünden kaynaklanmaktadýr. Tarihî bir gerçekliði de bulunan bu ad, daha sonra halk etimolojisi sayesinde deðiþik rivayet ve yorumlara da konu teþkil etmiþtir. Biz bu rivayetlerden birkaçýný kýsaca anlatmak istiyoruz. Balýkesir adý daha çok bal, balýk, kesir ve hisar kelimeleri üzerinde yapýlan oynamalarla izah edilmektedir. Bir rivayete göre Balýkesir’in adý eskiden Balýk Hisar þeklindeymiþ. Buradaki balýk sözü Eski Türkçe’de þehir, kale veya saray anlamý taþýmaktaymýþ. Kale Þehri anlamýný veren bu rivayete göre bu ad, XI. yüzyýldan sonra kullanýlmaz olmuþtur. Gerçekten de Orta Asya’da Beþbalýk gibi bazý Uygur devrine ait yer isimlerinde balýk kelimesinin þehir anlamýnda kullanýldýðý dikkati çekmektedir. Diðer bir rivayete göre ise Balýkesir adý, balý kesir, yani balý çok, bol anlamýndaki söz grubundan gelmektedir. Buna göre Balýkesir’in balýnýn bol ve lezzetli oluþu bu adý almasýna sebep olmuþtur. Baþka bir rivayet ise Balýkesir’in ilk kurulduðu yýllarda buraya koymuþ olabilecekleri Balýk Hisar adýdýr. Ýlimizin Balýkesir dýþýnda tarihte daha çok anýlan bir adý daha vardýr. Bu ad yörede bir süre hakim olan Karesioðullarý Beyliði’nin kurucusu Karasi Bey’den kaynaklanan Karesi adýdýr. Ýlimiz gerek beylik, gerekse Osmanlý sancaklýðý döneminde daha çok bu adla anýlmýþtýr. Bir rivayete göre de Karesi beyinin oturduðu kaleye Beylik Hisar adý verildiði için bu ad deðiþerek bugünkü Balýkesir þeklini almýþ olduðu söylenir. 2) Hasan Baba Anadolu’da öyle yatýrlar vardýr ki, etrafýndaki her þey deðiþse de o yatýr bulunduðu yerde kalýr; hiç kimse ona dokunamaz. Ýþte Hasan Baba da böyledir. Önceleri Ekin Pazarý’nda, daha sonra Hasan Baba Çarþýsý adý verilen arastada ve son olarak da ayný yerde inþa edilen modern iþhanýndaki yerini korumuþ, bugüne kadar yeri deðiþtirilmemiþtir. Kabri hakkýnda pek çok efsane anlatýlan bu Hasan Baba kimdir? M.Yasa ile H.Korkut, Þakayýk-ý Numaniye’den naklen Hasan Baba hakkýnda bilgi verirlerken, þu hususlarý aktarýrlar: “Bursa’da medfun Emir Buhari hazretleriyle münasebet tesis etmiþtir. Emir Sultan vefat edeceði zaman yanýndaki muhipleri irþat için makamlarýna birini tavsiye veya tayin etmesini söylediler. Bunun üzerine Emir Sultan Hazretleri buyururlar: “Öldüðüm zaman sýrra vakýf olan filan kimseyi bulursunuz. Ýþte ancak o zatýn vereceði cevaba baðlýdýr. Bunun üzerine Sultan’ýn tarif ettiði þahsý bulup, arzularýný söylerler, kabul etmesi için ricada bulunurlar: Ýlk defa bunu reddeden Hasan Baba, Emir Sultan’ýn vasiyetini söylediklerinde kabul eder ve sýrra vakýf olduðunu göstermek için ve diðerlerinin arzusu ile þöyle buyururlar: Onlara “semaya bakýnýz,” buyurdular. OI taife dahi çeþm-i zahir ile savb u semaya nazar idüp dide-yi batýnla arþ-ý muallaya teveccüh eylediklerinde Emir Sultan ile hocasý Hasan’ý bir yerde cülus eylemiþ gördüler. Bu vaka üzerine Hasan Baba’nýn halifeliðe layýk birisi olduðu anlaþýlýr” Büyük veli Emir Sultan’ýn halifesi olduðunu böylece öðrendiðimiz Hasan Baba’nýn fevkalade dindar ve alim birisi olduðunu söylemeye bilmem gerek var mýdýr? O, þimdi kabrinin bulunduðu ve o zamanlar Arap Haný’nýn bir odasý olan yerde yaþadýðý için “Öldüðüm zaman beni buraya gömersiniz” diye vasiyet etmiþ, öldükten sonra da bu vasiyeti yerine getirilmiþ. Hasan Baba’nýn halife olmadan önce Zaðnos Paþa Camii’nin helalarýný temizlediði de söylenmektedir. Münzevi bir hayat sürmesine raðmen son derece alim bir zat olduðu, ilimizde Ayak Dedesi adýyla bilinen yatýrýn sahibi Þeyh Semseddin Efendi’nin müridi olduðu da bilinmektedir. —Bu tarihi bilgilerin yaný sýra Hasan Baba hakkýnda pek çok efsane ve inanýþ da vardýr. Bunlardan en önemlisi kabrinin yerinin deðiþtirilemeyiþi hakkýnda anlatýlanlardýr. 1932 yýlýnda Hasan Baba’nýn kabrinin bulunduðu yer bir mezarlýkmýþ. Belediye buraya bir hal yaptýrmak istemiþ. Fakat yatýra kimse el sürememiþtir. Hatta belediye bir ameleye mezarý kaldýrmasý için talimat vermiþ. Fakat amele mezarýn baþýna geldiði vakit, her tarafýný bir titreme alýp, kazayý kabre vuramamýþ. Gece ise Hasan Baba, amelenin rüyasýna girmiþ. Bizim son yýllarda derlediðimiz bir efsaneye göre ise Hasan Baba’nýn kabrinin yeri belirsizmiþ. Bir asker bir gün yemek için karpuz ile peynir alýp bir aðacýn dibine oturmuþ. Yemeðini yedikten sonra kalkmak istemiþ, 3) Sarýkýz Marmara ve Ege bölgelerini birbirinden ayýran ve genç daðlar grubuna giren Kazdaðlarý’nýn en yüksek tepesine Sarýkýz Tepesi adý verilmektedir. Bu tepenin adý hakkýnda pek çok efsane anlatýlmaktadýr. Çok eski zamanlarda Güre köyünde çok güzel bir kýz varmýþ. Bu kýzý köyün bütün gençleri sever ve evlenmek isterlermiþ. Adý Sarýkýz olan bu güzel kýzýn babasý ise bin bir zahmetle büyüttüðü kýzýný, talip olan gençlerin hiç birine vermezmiþ. Bunun üzerine gençler Sarýkýz’a iftira etmiþler. Köylüler de Sarýkýz’ýn babasýna giderek: “Kýzýn kötü yola saptý. Ya kýzýný öldürürsün ya da buralardan çekip gidersin” demiþler. Düþünüp taþýnan baba, kýzýný öldürmeye kýyamaz; ancak köylülerin yüzüne bakabilmek için Sarýkýz’ý gözden uzak tutmak gerektiðini düþünür. Kýzýný yanýna alan baba, Kazdaðý’nýn zirvesine çýkar ve güttükleri kazlarla birlikte kýzýný býrakýp geri döner. “Kurt kuþ yerse de gözüm görmesin, yaþarsa da herkesten gizli yaþasýn” demiþ. Kazdaðý’nda kalan Sarýkýz ölmemiþ ve kazlarýný gütmeye devam etmiþ. Hatta yolunu, izini kaybedenlere yardýmcý olmuþ. Bu durum kýsa zamanda babasýnýn kulaðýna gitmiþ. Kýzýnýn ölmediðini öðrenen baba, Kazdaðý’na kýzýnýn yanýna çýkmýþ. Daðda kaz çobanlýðý yapan Sarýkýz, babasýný görünce sevinmiþ, ona yemek ikram etmiþ. Yemek sýrasýnda babasý kýzýndan su istemiþ. Sarýkýz elini uzatarak kilometrelerce aþaðýdaki Güre çayýndan su alarak babasýna vermiþ. Babasý kýzýnýn ermiþ olduðunu görünce pek sevinmiþ. Sarýkýz’ýn öldüðü ve bugün kabrinin bulunduðu yere Sarýkýz Tepesi, babasýnýn öldüðü yere tuz çuvallarý yüklenmiþ. Yamaçtan týrmanýrken çuvallar dengesini kaybetmiþ ve delikanlý yuvarlanarak göle düþmüþ. Tuzlar ýslandýkça çuvallar aðýrlaþmýþ ve delikanlýyý suyun derinliklerine çekmiþ. Köy halkýbu acýya sebebiyet verdiði için kýza öfkelenmiþler. Ona yumurtalar atmýþlar. Sarý Kýz adý da buradan kalmýþ. Öfkeleri yatýþmayan köylüler babasýna giderek kýzýný þikayet etmiþler ve onu yok etmesini istemiþler. Babasý yumurtalara bulanmýþ kýzýný alýp tepeye çýkmýþ. Kýzýný öldürmeden önce abdest alýp namaz kýlmak isteyen baba kýzýndan su bulmasýný istemiþ. Kýz delikanlýnýn boðulduðu gölün suyundan getirmiþ. Su tuzlu olduðu için babasý yeniden tatlý su bulup getirmesini istemiþ. Bunun üzerine kýz ayaðýný yere vurmuþ, o anda yerden bir kaynak suyu fýþkýrmaya baþlamýþ. Durumu gören babasý kýzýnýn ermiþ olduðunu anlamýþ ve onu öldürmekten vazgeçmiþ. Kimsenin zararý dokunmasýn diye de suyun etrafýný taþ duvarla çevirmiþ. Kaz daðlarýnýn zirvesindeki bu kaynak, bugün hala yörede þifalý olarak bilinmektedir. Ayrýca hem Sarýkýz’ýn, hem de babasýnýn öldükleri yerler kutsal sayýlmaktadýr. Babasýnýn öldüðü ve bugün kabrinin bulunduðu kabul edilen yere Kartaltepe veya Babatepe; Sarýkýz’ýn kabrinin olduðu tepeye ise Sarýkýz Tepesi adý verilmektedir. Bu tepelerin ermiþ bir kýz ile babasýna izafe edilmesi ise elbetteki eski Türk inanýþlarýndaki dað kültünün bir yansýmasýdýr. Kazdaðý’nýn zirvesinde bulunan Sarýkýz’ýn kabri bugün de yöre halký tarafýndan ziyaret edilmektedir. Her yýl 14-16 Temmuz tarihleri arasýnda Akçay’da yapýlan Zeytin Festivali’nde Sarý-kýz da temsil edilmektedir. Ayrýca Sarýkýz’ýn kabri baþýnda herkesin dileðini yazabildiði büyük bir dilek defteri bulunmaktadýr.
Sayý: 7 27 Ekim 2001 ÝKÝ KURBAÐA Bir varmýþ, bir yokmuþ. Bir zamanlar iki kurbaða yaþarmoþ Japonya’da. Bir tanesinin evi Osaka adýndaki bir þehirde, denize yakýn bir ark kenarýndaymýþ. Diðerinin evi Kioto adýndaki þehrin içinden geçen, pýrýl pýrýl, tertemiz bir derenin kenarýndaymýþ. Günlerden birgün ,birbirlerini hiç tanýmayan bu iki kurbaða, tesadufen ayný anda ayný þeyi düþünmüþler. „Gezmeye çýkýp yeni yerler görmeliyim“ Kioto’da oturan kurbaða Osaka’ya gitmek istemiþ. Osaka’da oturan kurbaða , Mikado’nun evinin olduðu þehir olan, Kioto’ya gitmek istemiþ. Güzel bir bahar sabahý biri Kioto’dan Osaka’ya, diðeri Osaka’dan Kioto’ya gitmek üzere yola çýkmýþlar. Iki þehrin tam ortasýnda yükselen bir dað varmýþ. Bir þehirden diðerine gidebilmek için bu daðý aþmalarý gerekiyormuþ. Uzun ve yorucu bir yolculuktan sonra daða ulaþan kurbaðalar, büyük bir sabýr ve umutla týrmanýp daðýn tepesine ulaþmýþlar. Tepede birbirlerini görünce þaþýrmýþlar önce. Hiç konuþmadan bir süre bakýþmýþlar. Sonra tanýþýp birbirlerine hikayelerini anlatmýþlar. Yolculuða çýkma nedenlerinin ayný olduðunu öðrenmek ikisinide çok mutlu etmiþ. Her ikiside „acelemiz yok nasýlsa, biraz dinlenelim“ diyerek nemli, serin bir köþeye uzanmýþlar. Osaka’li kurbaða; „Keþke biraz uzun olsaydýk. Gidecegimiz þehre buradan bakýp, gitmeye deðermi anlayabilirdik“ demiþ. „Aaaaa, benim bir fikrim var“ demis Kioto’lu kurbaða. „Birimiz diðerinin omuzuna çýkar, gitmek istedigimiz þehre doðru döneriz, sonra her ikimizde ayaklarýmýzýn ucunda iyice dikleþiriz.“ diye devam etmiþ. Bu fikir Osaka’lý kurbaðanýn öyle hoþuna gitmiþ ki hemen denemek istemiþ. Yüzünü Kioto’ ya doðru dönüp arkadaþýnýn omuzlarýna çýkmýþ. Her ikiside, düþmemek için bir yandan birbirlerine iyice tutunurken diðer yandan mümkün olduðu kadar dik durmuþlar. Kioto’lu kurbaða da yüzünü Osaka’ya çevirip çýkmýþ arkadaþýnýn omuzuna. Ancak, zavallý kurbaðalar , ayaklarýnýn üzerinde dik durduklarý zaman gözlerinin arkada kaldýðýný düþünmeyecek kadar budalaca davranmýþlar. „Olamaz..!!!!...Kioto Osaka’nýn aynýsý. Hiç farklarý yok. Ayný yeri görmek için bu kadar uzun yolculuða deðmez. Ben eve dönüyorum“ demiþ Osakalý kurbaða arkadaþýnýn omuzundan inerken. „Eðer Osaka’nýn Kioto ile ayný olduðunu bilseydim bu kadar uzun yola hayatta çýkmazdým“ demiþ Kioto’lu kurbaða arkadaþýnýn omuzundan inerken. Birbirlerine iyi yolculuklar dileyerek her ikiside geldikleri yöne doðru koyulmuþlar yola. Gerçekte çok farklý olan iki þehrin birbirinin aynýsý olduðuna inanmýþlar yaþamlarý boyunca. Güzel Sözler: Aptallar, eski olaylarý hatýrlamayý, bir bilim sayarlar. (Planché) Az bildiðiðmiz bir þeyden kuþkulanmalýyýz. Ama biligyle birlikte kuþku da artar. (Goethe) Bir yargýç: iyi niyetli dinlemeli, akýllýca karþýlýk vermeli, saðlýklý düþünmeli, tarafsýzca karar vermelidir. (Sokrates) Çok yazmak, çabuk yazmak hiç de önemli deðildir. Dünya, “nasýl” yazdýðýnýza deðil, “ne” yazdýðýnýza bakar. (G. Henry Lewes) Öte dünyada, yazarlar için cehenem yoktur. Onlar zaten bu dünyada eleþtirmecilerle editörlerden çekecekleri kadarýný çekiyorlar. (Bovee) Evinde hayvan beslemek isteyenler, bu yazýyý dikkatle okumalý… Çoðumuz evimizde bize arkadaþ olacak bir hayvaný beslemek isteriz. Hatta sokakta gördüðü küçük bir kediyi eve getirmek isteyip de, annesinin itirazlarý karþýsýnda üzülüp aðlamayan çocuk yok gibidir. Evet, canyoldaþý bir hayvaný eve alýp, onu büyütmek, onu sevmek, korumak, onunla dost olmak gerçekten çok güzel; peki ya o hayvanýn sorumluluðu? Evdeki bu sevgili dostumuzun zaman içinde bir problem haline gelmemesi için tüm koþullarýn önceden saðlanmasý gerekir. Herhangi bir hayvaný eve getirmeden ya da satýn almadan önce, evde ona bakacaðýmýz alan gözden geçirilmelidir. Kedi ya da Terier, Poudle veya Pekinges Sipaniel cinsi küçük köpekler ev içinde bakýlabilir. Ama Kangal, Doberman cinsi köpekler için mutlaka bahçeye ihtiyaç vardýr. Bu cins bir köpeði evde barýndýrmaya çalýþmak, o hayvana eziyet etmekten baþka bir þey deðildir. Almak istediðimiz hayvanýn orjinal olmasý, secereli olmasý çok da önemli deðildir, tabii eðer koruyuculuk gibi bir beklentimiz varsa, o baþka; o zaman Malzeme ve aletler: 1. Eski gazete veya kullanýlmýþ kaðýtlar 2. Su 3. Büyük bir kova 4. 2 Kasnak 5. Tülbent 5. Mutfak robotu veya mikser 6. 1 veya 2 kap Gazeteleri küçük parçalara bölün. Suyu kovaya doldurun. Gazete parçalarýný suya atýp, 48 saat uygun bir cins düþünülmelidir. Bunun dýþýnda besleyeceðimiz hayvanla kuracaðýmýz sevgi baðýnýn hayvanýn cinsi ile hiçbir ilgisi olamaz. Aslýnda en doðru seçim, ihtiyacý olan hayvana bakmaktýr. Hayvanýn huyunu anlamak ve onu istediðimiz þekilde eðitmek açýsýndan hayvaný küçükken almak daha doðrudur. En iyisi 8 hafta anne sütü emdikten sonra almaktýr. Özellikle ilk zamanlarda ona bolca zaman ayýrmak gerekir. Ýyi bir eðitim vermek için ise en azýndan 6 ay boyunca onunla hep ayný insan ilgilenmelidir. Eðitimini tamamladýktan sonra daha fazla yalnýz kalacaktýr. Hayvanýn beslenmesi, aþýlarýnýn eksiksiz yapýlmasý, zamaný geldiðinde çiftleþmesi hep dikkatle ele alýnmasý gereken konulardýr. Hayvanýn bakýmý bebek bakýmý kadar zordur. Hatta belki ondan daha zor. Bir bebekle lokantaya gidebiliriz, ama bir köpekle bu imkansýzdýr. Seyahata çýkacaðýmýz zaman hayvanýmýza bizim kadar iyi bakacak birini bulmak ise en zoru. Tüm bunlar düþünülüp evde hayvan beslemeye öyle karar verilmeli. Koþullar saðlandýðýnda ise bu güzel dostluðun yerine hiçbir þey geçemez. Boþ zamanlarýnýzý deðerlendirin, eski gazetelerden kaðýt yapýn. suyun içinde bekletin. Sonra kovayý kaplara boþaltýp, mikserleyin ve kaplarý tekrar kovaya boþaltýn. Tülbent gerdiðiniz kasnaðýnýzý alýp kovaya sokup çýkarýn ve kasnaðýnýzý alýp 48 saat güneþte kurutun. Kaðýdýnýzý kasnaktan yýrtmadan çýkarýn ve iþte kaðýdýnýz hazýr.
Page 1 and 2: Kostenlos - Üçretsiz AYLIK KÜLT
Page 3 and 4: Sayý: 7 3 Ekim 2001 Göç yasasý
Page 5 and 6: Sayý: 7 5 Ekim 2001 „Ýslam coÐ
Page 7 and 8: Sayý: 7 7 Ekim 2001 YETERKÝ KARAR
Page 9 and 10: Sayý: 7 9 Ekim 2001 EMEKLÝLÝK GE
Page 11 and 12: Sayý: 7 11 Ekim 2001 Bellekteki ac
Page 13 and 14: Sayý: 7 13 Ekim 2001 Düzgün Dön
Page 15 and 16: PROBIEREN SIE UNSEREN DÖNER Sayý:
Page 17 and 18: Sayý: 7 17 Ekim 2001
Page 19 and 20: Sayý: 7 19 Ekim 2001 Mehmet Yalç
Page 21 and 22: Sayý: 7 21 Ekim 2001 Dev‘ in yö
Page 23 and 24: Vasiyetimdir Sayý: 7 23 Ekim 2001
Page 25: Sayý: 7 25 Ekim 2001 Fikret Kýzý
Page 29 and 30: Sayý: 7 29 Ekim 2001 Titanic yýld
Page 31 and 32: Sayý: 7 31 Ekim 2001 Ve diðer MEL

„İslam coĞrafyasi“NIN - Dem Gazetesi

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?