Garðurinn

Recommendations

Info

20 | GAR‹URINN 2009 Hringrás náttúrunnar hjá Vinnuskóla Reykjavíkur Flest reykvísk ungmenni feta sín fyrstu skref á vinnumarkaði hjá Vinnuskóla Reykjavíkur. Vinnuskólinn hefur ávallt staðið fyrir mikilli fræðslu, en í ár verður þó breytt svolítið til og áherslur sérlega grænar. Við tókum Rögnu Sigursteinsdóttur tali en hún er garðyrkjufræðingur og verkstjóri garðyrkju og fræðslu hjá Vinnuskólanum í Reykjavík: „Í ár ætlum við að beina sjónum að garðyrkjunni og styrkja fræðslu á því sviði, enda vinna starfsmenn Vinnuskólans fyrst og fremst garðyrkjustörf,“ segir Ragna. „Við höfum ráðið til okkar svokallaða Græna fræðsluleiðbeinendur, sem fara munu milli vinnuhópa og kenna krökkum hvað garðyrkjan getur verið skemmtileg. Við munum sýna þeim rétt vinnubrögð og fræða þau um hvað þau eru að gera og hvers vegna. Hvers vegna er maður til dæmis að reita arfa? Hvað gerir hann, hvað heitir hann og er hægt að borða hann?“ Garðúrgangur verður næringarrík mold Ragna segir það mikinn misskilning að fleygja verði öllum garðúrgangi á næstu sorpstöð og því muni Vinnuskólinn einbeita sér að umhverfisvænni leiðum. „Megnið af garðúrgangi verður bara að mold og af hverju í ósköpunum ættum við að raka þessu öllu saman og keyra á haugana og koma svo með mold í kerru til að bæta jarðveginn? Þess í stað er betra að grafa smá holu og henda úrganginum ofaní, passa sig bara að hafa það ekki of þykkt. Eða þá að koma efninu fyrir undir slúttandi runnum eða hekki. Þetta verður að ilmandi Velkomin á nýja heimasíðu www.gardplontur.is Ragna Sigursteinsdóttir hjá Vinnuskóla Reykjavíkur: „Við ætlum að vera grænni og vænni og gera garðana glaða.“ góðri mold eftir lítinn tíma. Svo er heilræði að raka saman grasi eftir slátt og dreifa því yfir beðin. Um 10 sentímetra lag verður að bestu gróðurmold sem hægt er að fá. Í ofanálag kæfir grasið arfann sem er undir, þannig að það er tvöföld virkni. Við ætlum að sýna krökkkunum ýmsar lausnir og kenna þeim að finna bóndann í sjálfum sér,“ segir Ragna. Garðhreinsun fyrir eldri borgara Vinnuskólinn hefur í fjölda ára boðið eldra fólki upp á garðhreinsun og verður því haldið áfram í ár. Vegna sparnaðar verður garðaúrgangurinn þó ekki hirtur. „Í stað Hellulagðir garðar „Maí mánuður hefur verið einstaklega góður. Nú hefur fólk tíma til að huga betur að garðinum. Heimilið er hornsteinn fjölskyldunnar og garðurinn er stækkun á húsinu, ef hann er rétt skipulagður. Það skiptir máli að hafa snyrtilegt í kringum sig til að líða vel heima,“ segir Dagrún Guðlaugsdóttir, en hún og eiginmaður hennar, Sigurður Jónsson eiga fyrirtækið Steindir, sem framleiðir gott úrval af hellum og steinum. „Það er náttúrulega tilvalið að hanna garðinn eftir þörfum fjölskyldunnar, til að mynda að hafa grassvæði fyrir leiki barna og svo hellulagt svæði þar sem fólk getur notið lífsins. Það er hægt að lengja mjög sumarið í garðinum með markísum, skjólveggjum og öðru. Svo má ekki gleyma gróðrinum, hann setur punktinn yfir i-ið. Fólk þarf kannski bara smá útsjónasemi og dugnað,“ segir Dagrún, en hún leggur mikla áherslu á persónulega þjónustu við viðskiptavinina. Möl getur skemmt parket Stéttlögð innkeyrsla og falleg aðkoma er mikil prýði fyrir húseign og vistleg aðkoma er oft vísbending um það sem fyrir innan er. Möl og drulla við inngang húsa getur einnig skapað vandamál. „Það skiptir sköpum varðandi þrif fyrir innan að það sé hellulagt að utan, og getur munað mjög miklu. Til eru dæmi um að parket hafa hreinlega eyðilagst vegna sands sem berst inn frá ófrágengnum innkeyrslum.“ Dagrún segir það færast sífellt í vöxt að fólk gangi frá innkeyrslum áður en gólfefnið er lagt, því það hefur lent í vandræðum vegna þessa áður. „Það er því oft betra að klára að utan áður en lengra er haldið. Svo má fólk nú njóta þess að hafa fínt í kringum sig þótt það sé 2009! Nú Unglingar í Vinnuskóla Reykjavíkur á góðum degi. þess ætlum við að bjóða fólki upp á að ganga frá garðaúrganginum á þennan umhverfisvæna hátt og viðhalda þar með hringrásinni í garðinum. Við ætlum að vera grænni og vænni og gera garðana glaða,“ segir Ragna og brosir. Kjósi fólk ekki að koma úrganginum fyrir á þennan hátt er lítið mál að koma honum fyrir í pokum, eins og venjan hefur verið, en fólk verður þá að koma þeim sjálft út á hauga. Umhverfisvitund unglinga Ragna segir að aukin þekking á umhverfinu og lífríkinu geri starfið mun áhugaverðara fyrir ungling- Dagrún Guðlaugsdóttir: „Við höfum verið með besta verðið á markaðinum en þetta er lítið fyrirtæki með mjög litla yfirbyggingu.“ er líka góður tími að fá verktaka eins og okkur að leggja hellur fyrir sig, en ríkið býður nú upp á fulla endurgreiðslu á virðisaukaskatti af vinnunni.“ Samkeppni á fákeppnismarkaði „Við höfum verið með besta verðið á markaðinum en þetta er lítið fyrirtæki með mjög litla yfirbyggingu,“ segir Dagrún og hlær við. Fyrirtækið leggur sig fram við að komast til móts við viðskiptavinina á erfiðum tímum og býður upp á staðgreiðsluafslátt eða vaxtalaus korta- ana. „Við viljum líka passa að þau vinni með réttu verkfærin og beiti líkamanum rétt. Þetta er fyrsta vinnan þeirra og við verðum að passa að þau geri rétt og kenna þeim að njóta þess að vinna. Unglingarnir vinna erfiða vinnu um alla borg og eru að auki að vaxa og þroskast svo þetta getur verið mikið álag á líkamann. Við eigum því ekki að gera lítið úr starfi krakkanna og ljóst er að ásýnd borgarinnar væri allt önnur ef að Vinnuskólinn væri ekki til!“ www.vinnuskoli.is lán til allt að tólf mánaða. „Það er því hægt að laga garðinn án þess að eiga allan peninginn. Með því að versla við Steindir stuðlar þú einnig að samkeppni á fákeppnismarkaði, en það eru bara 3 fyrirtæki á höfuðborgarsvæðinu sem framleiða hellusteina. Við höfum fundið mjög jákvæða strauma í okkar garð, sér í lagi á þessu ári, en fólk er ánægt þegar það sér minni fyrirtæki ná að standa af sér efnahagsstorminn.“ www.steindir.is
Brenninetla (Urtica dioica) hefur verið ræktuð hérlendis síðan á 1900 öld. Plantan er með brennihárum sem eru stökk og brotna ef komið er við þau, brotstúfurinn stingst auðveldlega gegnum húð ef jurtin er snert, og kemst þá safi hársins inn undir húðina og svíður undan vökvanum. Tilgangur brenniháranna er að vernda plöntuna gegn snertingu manna og dýra. Ef plantan brennur þig, þá hefur þú greinilega fundið réttu plöntuna. Brenninetlan er frekar sjaldgæf hérlendis en finnst einna helst í nánd við garða eða ræktaða garða þar sem eru eða hafa verið mannabústaðir. Plantan hefur mikið notagildi, er talin vera lækningajurt, hjátrú fylgir plöntunni og hún er einnig talin henta sérstaklega vel í lífræna ræktun. Félagar í Garðyrkjufélaginu, Ralf Trylla, umhverfisfulltrúi Ísafjarðarbæjar og Marianne Guckelsberger hafa sent okkur eftirfarandi fróðleiksmola um brenninetluna og kunnum við þeim bestu þakkir fyrir. Brenninetlu saft Þrisvar sinnum handfylli af ferskri brenninetlu, notaði allan græna hlutann af plöntunni. Ein handfylli af piparmyntu (Mentha x piperita) eða sítrónu melissa (Melissa officinalis). Setjið í pott með 1½ lítra af köldu vatni og geymið yfir nótt. Næsta dag skal bætt við 600 g af sykri. Sopið upp á í stutta stund, bætið við safa úr einni sítrónu og setjið saftina heita á flösku. Saftin hefur geymsluþol í allt að ½ ár. Hárskol Setjið tvisvar sinnum handfylli (ekki gleyma hönskum) af brenninetlublöðum saman við 1 lítra af eplaediki út í pott, látið suðuna koma upp. Síið blöðin frá. Berist í hársvörðinn eftir hárþvott. Hárskolið þarf að geyma í ísskáp. Gefur glans í hárið, er gott við flösu, hárlosi og almennt í feitt hár. Lyktin af eplaediki hverfur fljótt. Einnig má sjóða í vatni og sleppa edikinu. Vorsalat Tínið ungu blöðin, helst í sól og eftir hádegi. Notið hanska. (Í Þýskalandi er sagt að stungurnar virki vel við gigt.) Mjög gott í salat ásamt túnfífli, ungum hindberja-, sólberja- eða rifsblöðum, vallhumal, hundasúru, birkilaufi, vörtusóleyju eða öðru hefðbundnara. Virkar vatnslosandi, hreinsandi. ATH að barnshafandi konur eiga að sleppa hindberjalaufum. Einnig má skera blöðin út í gríska jógúrt (frá MS, nýkomin á markaðinn) og hræra smá hörfræolíu og pínu sjávarsalt út í. Lostæti oafn á nýbakað brauð. Í eggjakökur og grænmetisbökur Tínið ungu blöðin og snöggsjóðið (dýft í sjóðandi vatn í 1-2 mínútur) GAR‹URINN 2009 | 21 Fróðleikur um brenninetlu: Heppileg planta í matjurtagarðinn Dagskammturhreyfingar fæst líka í garðinum! Lilja Sigrún Jónsdóttir skrifar Öll þekkjum við hvatningu til að auka hreyfingu okkar í kyrrsetusamfélagi nútímans. Opinberar ráðleggingar um daglega þörf fyrir hreyfingu á fullorðinsárum eru skilgreindar. Til að uppfylla þarfir fullorðinna fyrir hreyfingu er ráðlagt að hreyfa sig með hóflegu álagi (til að auka þrek) í 30 mínútur, 5 daga vikunnar, og tvisvar í viku að auki, með styrkjandi álagsæfingum. Mörg okkar kjósa að stunda reglulegar æfingar á líkamsræktarstöðvum en þær eiga samt ekki einkarétt á hreyfingunni. Það gerir sama gagn að ganga rösklega eða hjóla og ganga stiga, þegar færi gefst. Þar að auki telst rösk garðvinna, með álagi á bæði efri og neðri hluta líkama, með sem fullgildur dagsskammtur hreyfingar. Þannig teljast vorverkin í matjurtagarðinum, að stinga upp, vinna mold og raka, uppfylla daglegan skammt hreyfingar. Ræktunarstörfin eru gefandi og ef til vill dugar ánægjan sem vinnulaun. En fyrir þau, sem sækja líkamsrækt reglulega, þá má telja vinnustundir í garðinum með í hreyfibókhaldinu með bros á vör. Brenninetlan hefur verið álitin hið versta illgresi hér á landi í kartöflugörðum og víðar. Evrópubúar kunna greinilega að nýta sér ýmsa eiginleika plöntunnar, sem er ein leið til að halda plöntunni í skefjum. Ljósm.: Elín Gunnlaugsdóttir. þá stinga þær ekki lengur eða rúlla blöðin með kökukefli, þá hverfa hárin (stungurnar) líka. Notist eins og spínat t.d. í eggjakökur, súpur og allskonar rétti. Í matjurtagarðinn Brenninetlan er ómissandi í matjurtagarðinum, sérstaklega í lífrænni ræktun. Plantan öll er sett í safnhauginn og eykur hún gæði moldarinnar. Einnig er gott að setja hana afskorna í grænmetisbeð milli plantna og hylja jarðveginn þannig. Það eykur frjósemina, gleður ánamaðkana og heldur illgresinu í skefjum. Seyði úr brenninetlum, úðað yfir jarðveginn, styrkir plönturnar gegn allskyns sjúkdómum. Netluseyði er búið til þannig að stór tunna er fyllt að 2/3 með brenninetlum, gott er að setja þær í grisju, síðan er tunnan fyllt með vatni. Láta standa í 2-3 vikur eða þar til lyktin er horfin. Meðan plantan rotnar kemur sterk lykt, þess vegna er sniðugt að setja tunnuna innst inn í garðinn en ekki við hliðina á sólpallinn. Síðan er grisjan tekin upp úr tunnunni og netlurnar fara á safnhauginn. Nú er seyðið blandað með vatni 1:20 til 1:50 og úðað yfir jarðveginn með vökvunarkönnu. Þetta er gert nokkrum sinnum yfir vaxtartímann, helst eftir rigningu, aldrei í sólskini. Gleðilegt sumar!
Page 1 and 2: Garðagöngur Garðyrkjufélags Ís
Page 3 and 4: Stekkjarbakka 6 - Sími 540 3300 -
Page 5 and 6: EXPO · www.expo.is Vnr. 0058325 Pa
Page 7 and 8: TBWA\REYKJAVÍK \ SÍA TILEFNI TIL
Page 9 and 10: GAR‹URINN 2009 | 9
Page 11 and 12: GAR‹URINN 2009 | 11
Page 13 and 14: SUMAROPNUN OPIÐ ALLA DAGA TIL 21:0
Page 15 and 16: Harðgerð og örugg Texti og mynd:
Page 17 and 18: Andi staðar er mikilvægur. Ljósm
Page 19: Matur - saga - menning (MSM): Kveð
Page 23 and 24: Endurnærandi garðrækt Inga Rut G
Page 25 and 26: Blóm vorsins - vorertur Sigríður
Page 27 and 28: Fögur flöt í bæ Falleg grasflö
Page 29 and 30: Nýjungar hjá Sölufélagi garðyr
Page 31 and 32: GAR‹URINN 2009 | 31 Grænmetisbyl

Garðurinn

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?