Garðurinn

Recommendations

Info

6 | GAR‹URINN 2009 Grjóthleðslur á Íslandi Guðjón Stefán Kristinsson skrúðgarðyrkjumaður skrifar Grjóthleðslur á Íslandi eru býsna margbreytilegar ef vel er að gáð. Hér verður drepið á helstu gerðum hleðslna og reynt að sýna blæbrigðamun eftir landshlutum. Við Ísafjarðardjúp bera þær svip af hlöðnum mannvirkjum í Skotlandi, Írlandi og skosku eyjunum. Við sjávarsíðuna sjást hvarvetna tóftir af verbúðum, hlöðnum úr sæbörðu grjóti og hellum í bland. Þessar hleðslur eru einkennandi fyrir Ísafjarðardjúp. Eru þær margar hverjar staðarprýði og augnayndi þeim er á horfa. Undir Eyjafjöllunum brúkuðu bændur móbergið til húsbygginga og hjuggu það til af miklu listfengi. Sunnlendingar og Reyknesingar notuðu hraunstrendinga og hellur til húsbygginga, í garðveggi o.fl. Krefst það reynslu og útsjónarsemi að hlaða úr sæbörðu grjóti svo vel út líti. Hraungrjót hefur þann kost að bíta sig vel saman og er álagsþolið í jarðhræringum. Grjót og strengur (snidda einnig) er þægilegt til vegghleðslu þar sem ekki er hægt að velja grjót að vild. Grjót-og strengveggir verða harla sterkir þegar grasrót hefur náð að festa sig vel í sessi, auk þess að vera rammíslensk hleðsla. Mannvirki draga oft dám af umhverfi sínu. Litlibær í Skötufirði er glöggt dæmi um það. Veggir eru hlaðnir úr hellugrjóti, en í Skötufirði er vart að finna annað en hellugrjót. Grjótið er endalaus uppspetta hugmynda og hægt er að smíða nánast hvað sem er úr því. Rómverjar til forna byggðu brýr og Kirkjugarðsveggur og tröppur í Búrfelli í Grímsnesi, hlaðinn úr hraunstrendingum. Skjólveggur með bekk við Elliðaárbæinn, hlaðinn úr grjóti og streng. Steinbogabrú í Áslandi í Hafnarfirði. vatnsveitur úr tilhöggnu grjóti. Vantar þá töluvert á að steinbogabrýrnar í Hafnafirði jafnist á við þau mannvirki að stærð og miki- „Allt sem gefur ávöxt er vinsælt meðal garðyrkjufólks þetta árið. Minn stóri og góði hópur viðskiptavina spyr þetta vorið mikið um epla- og kirsuberjatré sem eru auðveldari í ræktun en margur ætlar. Sömuleiðis eru margir að fikra sig áfram við ræktun runnategunda sem gefa til dæmis sól-, rifs- og stikilsber. Tískan í garðræktinni er ólík frá einu ári til annars en rauði þráðurinn nú virðist vera sá að fólk vill búa að sínu og stunda heimaræktun,“ segir Ingibjörg Sigmundsdóttir, garðyrkjubóndi í Hveragerði. Um þessar mundir eru liðin 28 ár síðan Ingibjörg og Hreinn Kristófersson, eiginmaður hennar, hófu rekstur gróðrastöðvar í Hveragerði. Þá tóku þau við keflinu af foreldrum Ingibjargar, þeim Sigmundi Guðmunssyni og Kristínu Jónsdóttur sem rekið höfðu stöðina frá 1954. Sagan nær því langt aftur. fengleik, en notast er við samskonar verklag. Af íslenskum bergtegundum er hraun og grágrýti, ásamt móbergi, Áhuginn í arf „Hér birtast sömu andlitin á hverju vori; fólk sem ég tel til ágætra vina minna. Í dag er þetta raunar oft þannig að ömnur og afar koma hingað með barnabörnunum sem þá hafa tekið áhuga á garðrækt í arf. Þetta sannar með áþreifanlegum hætti að lífið heldur alltaf áfram. Ein birtingarmynd þeirra þrenginga sem þjóðin gengur nú í gegnum er að áhugi almennings á garðyrkju- og ræktunarstörfum virðist sjaldan meiri. Margir virðast til dæmis ætla sé að vera heima í sumar og dytta að sínu – hvort sem það er í sumarbústaðnum, á svölunum heima eða annarsstaðar. Og þetta fólk veit að hjá okkur fæst allt sem þarf í garðinn svo sem tré, runnar, rósir ogfjölær blóm auk sumarblóma og matjurta,“ segir Ingibjörg. Hleðsla úr grjóti og hellum í Ósvör í Bolungarvík. Litlibær í Skötufirði. Ljósm.Oddur Jónsson. auðveldast að vinna við og móta. Hægt er að leika sér á ýmsa vegu með þetta efni. „Fólk vill búa að sínu og stunda heimaræktun,“ segir Ingibjörg Sigmundsdóttir, garðyrkjubóndi í Hveragerði. Garðyrkjustöð Ingibjargar í Hveragerði: Allt sem ávöxt gefur Átthyrndur skáli Garðyrkjustöð Ingibjargar Sigmundsdóttur er að Heiðmörk 38 í Hveragerði og er garðplöntusalan í skálabyggingunni átthyrndu sem margir þekkja. „Í fyrrahaust ákvað ég að leggja talsverða áherslu á framleiðslu matjurtategunda fyrir þetta sumar; til dæmis kál-, salatog jarðarberjaplantna. Fólk vill í vaxandi mæli frekar eiga sinn eigin garð en fá forrækaðar plöntur. Svo er ég líka með sumarblóm, mikinn fjölda tegunda í öllum regnbogans litlum. Raunar hefur fjölbreytnin í íslenskri garðblómaframleiðslu aukist mikið í seinni tíð – og þá flóru ætlum við garðplöntuframleiðendur að kynna á sýningunni Blóm í bæ sem haldin verður hér í Hveragerði í næsta mánuði.“ www.ingibjorg.is
TBWA\REYKJAVÍK \ SÍA TILEFNI TIL AÐ FLAGGA Forsteyptur sökkull fylgir Glæsilegt tilboð! Formenta-fánastöng, íslenski fáninn og sökkull · Fislétt, fellanleg glertrefjastöng (ekkert viðhald) · 6 metra stöng vegur aðeins 23 kg · Gylltur húnn setur svip á stöngina · Snúningsfótur svo fáninn snúist síður utan um stöngina · Stönginni fylgir fáni, fánalína, línufesting, stangarkúla (húnn), forsteyptur sökkull og festingar GAR‹URINN 2009 | 7 www.ellingsen.is 6 m stöng 74.900 kr. 7 m stöng 79.900 kr. 8 m stöng 84.900 kr. REYKJAVÍK Fiskislóð 1 • Sími 580 8500 Opið mánud.–föstud. 10–18, laugard. 10–16 AKUREYRI Tryggvabraut 1–3 • Sími 460 3630 Opið mánud.–föstud. 8–18, laugard. 10–16
Page 1 and 2: Garðagöngur Garðyrkjufélags Ís
Page 3 and 4: Stekkjarbakka 6 - Sími 540 3300 -
Page 5: EXPO · www.expo.is Vnr. 0058325 Pa
Page 9 and 10: GAR‹URINN 2009 | 9
Page 11 and 12: GAR‹URINN 2009 | 11
Page 13 and 14: SUMAROPNUN OPIÐ ALLA DAGA TIL 21:0
Page 15 and 16: Harðgerð og örugg Texti og mynd:
Page 17 and 18: Andi staðar er mikilvægur. Ljósm
Page 19 and 20: Matur - saga - menning (MSM): Kveð
Page 21 and 22: Brenninetla (Urtica dioica) hefur v
Page 23 and 24: Endurnærandi garðrækt Inga Rut G
Page 25 and 26: Blóm vorsins - vorertur Sigríður
Page 27 and 28: Fögur flöt í bæ Falleg grasflö
Page 29 and 30: Nýjungar hjá Sölufélagi garðyr
Page 31 and 32: GAR‹URINN 2009 | 31 Grænmetisbyl

Garðurinn

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?