HERODOT DZIEJE KS. V - IX - Kultura Antyczna

Zdania wodzów ateńskich były podzielone: jedni nie chcieli dopusz-
czać do walki (jako że jest ich za mało, aby stawić czoło wojskom Me-
dów), a drudzy wraz z Miltiadesem radzili bić się. Wobec rozbieżności
zdań i widocznej przewagi gorszego poglądu, udał się Miltiades do Kal-
limacha z Afidnaj, który wtedy był polemarchem* i jako taki, wybrany
losem przez Ateńczyków, miał oddać jedenasty głos (bo w dawniejszych
czasach przyznawali Ateńczycy polemarchowi równe z wodzami pra-
wo głosowania) — do tego więc udał się Miltiades i tak mu powiedział:
— W twojej teraz, Kallimachu, jest mocy albo oddać Ateny w niewolę,
albo je oswobodzić i zostawić po sobie pomnik na wieczne czasy, jakie-
go nawet Harmodios i Aristogejton nie zostawili. Teraz bowiem zna-
leźli się Ateńczycy w największym, odkąd istnieją, niebezpieczeństwie:
Jeżeli ulegną Medom, postanowione jest, co mają ucierpieć, wydani
Hippiaszowi; jeżeli zaś to miasto zwycięży, zdołają stać się pierwszym
wśród miast helleńskich. Jak to może nastąpić i jak właśnie od ciebie
zależy rozstrzygnięcie tych spraw, teraz ci powiem. Wśród nas, dziesię-
ciu wodzów, podzielone są zdania, ile że jedni żądają walki, drudzy są
jej przeciwni. Otóż jeżeli nie stoczymy bitwy, obawiam się wielkiej
zwady, która raz wtargnąwszy zamąci umysły Ateńczyków, tak że skło-
nią się ku Medom. Jeżeli natomiast zmierzymy się w walce, zanim jesz-
cze jakieś zgniłe myśli zrodzą się w duszy niektórych Ateńczyków, zdo-
łamy przy bezstronności bogów zwyciężyć w bitwie. To wszystko więc
w twoim jest ręku i od ciebie zawisło. Bo jeżeli ty przyłączysz się do
mojego zdania, wolną mieć będziesz ojczyznę i pierwsze miasto w Hel-
ladzie; a gdybyś poszedł za tymi, co odradzają walki, to nastąpi coś prze-
ciwnego niż te wszystkie korzyści, jakie wyliczyłem.
Tymi słowy pozyskał Miltiades Kallimacha; a skoro przyłączył się
głos polemarcha, uchwalono stoczyć bitwę. Następnie ci wodzowie,
którzy za nią obstawali, ilekroć dla każdego z nich nadszedł dzień, w
którym miał dowodzić, powierzali to Miltiadesowi; on przyjmował, ale
nie wprzód wdawał się w walkę, aż dzień jego dowództwa nastał.
Gdy na niego przyszła kolej, wtedy Ateńczycy tak uszykowali się do
bitwy: Prawym skrzydłem dowodził polemarch, bo taki był wówczas
zwyczaj u Ateńczyków, że polemarch miał trzymać prawe skrzydło. Pod
jego przewodem postępowały w nieprzerwanym szeregu fyle*, w swej
kolejności, jedna za drugą; na końcu ustawili się, trzymając lewe skrzy-
dło, Platejczycy. Jakoż od czasu tej bitwy, ilekroć Ateńczycy składają
ofiary podczas uroczystych zebrań, odbywających się co pięć lat*, mo-
367