12.06.2013 Views

MODEL PLANI MËSIMOR - KIMI 9

MODEL PLANI MËSIMOR - KIMI 9

MODEL PLANI MËSIMOR - KIMI 9

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Shembull 21<br />

Rruga industriale e përftimit të propanonit nis nga propeni. Paraqitni me anën e barazimeve kimike<br />

këtë rrugë, duke ditur se sinteza e propanonit nga propeni kryhet në dy shkallë.<br />

Zgjidhje<br />

Së pari: propeni me ujë, në prani të katalizatorit H2SO4, jep propanol-1:<br />

CH 3<br />

CH<br />

CH2 + H2O CH 3<br />

CH<br />

CH 3<br />

propen<br />

OH<br />

propanol-2<br />

Së dyti: propanol-2 vepron me një oksidues dhe shndërrohet në propanon:<br />

CH 3<br />

CH + CuO CH C<br />

3 CH3 + Cu + H2O OH<br />

propanol-2<br />

Shembull 22<br />

CH 3<br />

O<br />

propanon<br />

Oksidimi i butanon-2, duke e valuar me tretësirën permanganat kaliumi KMnO4, çon në formimin e tri<br />

lloje acidesh. Shkruani formulat e strukturës të këtyre acideve.<br />

Zgjidhje<br />

Ketonet oksidohen më me vështirësi se aldehidet, gjatë oksidimit të ketoneve këputet vargu karbonik<br />

dhe përftohen dy, tri ose katër acide, kjo varet nga struktura e ketonit.<br />

Kur grupi karbonilik është në pozicion simetrik ndodh vetëm një këputje dhe formohen dy lloj<br />

acidesh, nëse grupi karbonilik është në pozicion asimetrik ndodhin dy këputje para dhe pas grupit<br />

karbonilik dhe formohen disa lloj acidesh.<br />

Këputja para grupit karbonilik<br />

KMnO 4<br />

a) CH C CH3 CH +<br />

3 CH2 CH 2 COOH HCOOH<br />

vlim 3<br />

acid propanoik acid metanoik<br />

butanon<br />

O<br />

Këputja pas grupit karbonilik<br />

b) C CH3 CH 3<br />

CH 2<br />

butanon<br />

O<br />

KMnO 4<br />

vlim<br />

2<br />

COOH<br />

acid etanoik<br />

CH 3<br />

45

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!