Plani Mësimor dhe Libri i Mësuesit -Gjuha Shqipe
Plani Mësimor dhe Libri i Mësuesit -Gjuha Shqipe
Plani Mësimor dhe Libri i Mësuesit -Gjuha Shqipe
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Libri</strong> i mësuesit<br />
Gjuhë shqipe VI.<br />
Përmbajtja<br />
Një pasdite me Makbethin (I. Kadare) Lexojmë<br />
Trumcaku (Migjeni) Lexojmë<br />
Fjala <strong>dhe</strong> përbërësit e saj Fjalëformim<br />
Fjalët e prejardhura <strong>dhe</strong> të përbëra Fjalëformim<br />
Arratisja (M. Tein) Lexojmë<br />
Familja e fjalëve Leksikologji<br />
Fusha leksikore Leksikologji<br />
Kuptimi i para <strong>dhe</strong> i figurshëm Leksikologji<br />
Zanat (J. Barrie) Lexojmë<br />
Ritrgojmë ngjarje Flasim<br />
Shkruajmë përmbajtjen Shkruajmë<br />
Sinonimet <strong>dhe</strong> antonimet Leksikologji<br />
Fjalët e huaja Leksikologji<br />
Aventurat e mbretit Matias Lexojmë<br />
Diskutojmë për vlerat tona Flasim<br />
Shkruajmë për dëshirat tona Shkruajmë<br />
Fjalorët Leksikologji<br />
Klasat e fjalëve Njohuri gjuhësore<br />
Kukafshehti (Nosov) Lexojmë<br />
Pyesim <strong>dhe</strong> përgjigjemi Flasim <strong>dhe</strong> shkruajmë<br />
Emri, kuptimi i emrit Njohuri gjuhësore<br />
Emrat konkretë <strong>dhe</strong> jokonkretë Njohuri gjuhësore<br />
Skënderbeu u flet ushtarëve (Noli) Lexojmë<br />
Krenohemi që jemi shqiptar Flasim<br />
Rasat <strong>dhe</strong> trajta e emrit Njohuri gjuhësore<br />
Pasqyra <strong>dhe</strong> copëzat e saj (Andresen) Lexojmë<br />
Shkruajmë përmbledhjen e një përralle Shkruajmë<br />
Gjinia <strong>dhe</strong> numri i emrit Njohuri gjuhësore<br />
Fjalë të urta Lexojmë<br />
Dhembja e një dimri të largët (T. Laço) Lexojmë<br />
Kujtime nga e kaluara. Flasim <strong>dhe</strong> shkruajmë<br />
Mbiemri, kuptimi i mbiemrit Njohuri gjuhësore<br />
Ditari i Lasë (R. Piumini) Lexojmë<br />
Shkruajmë ditar Shkruajmë<br />
Gjinia <strong>dhe</strong> numri i mbiemrave Njohuri gjuhësore<br />
Lakimi i mbiemrave Njohuri gjuhësore<br />
Ne paskemi qenë vëllezër (O. Grillo) Lexojmë<br />
Shkruajmë për ngjarje fantastike Shkruajmë<br />
Formimi i mbiemrave Njohuri gjuhësore
Derri i Çipinit (L. Skëndaj) Lexojmë<br />
Flasim <strong>dhe</strong> shkruajmë për kafshët Flasim <strong>dhe</strong> shkruajmë<br />
Drejtshkrimi i zanores e <strong>dhe</strong> ë Drejtshkrim<br />
Dashuria e at<strong>dhe</strong>ut (E. De Amiçes) Lexojmë<br />
Shkruajmë letra Shkruajmë<br />
Përemrat vetorë Njohuri gjuhësore<br />
Don Kishoti në luftë me mullinjtë e erës (M. Servantes) Lexojmë<br />
Përemrat pronorë Njohuri gjuhësore<br />
Lakimi i përemrit pronor Njohuri gjuhësore<br />
Oliveri shkon në Londër (Ç. Dikens) Lexojmë<br />
Përshkruajmë një udhëtim Shkruajmë<br />
Apostrofi Drejtshkrim<br />
Legjenda e Tomorrit <strong>dhe</strong> e Shpiragut Lexojmë<br />
Folja, kuptimi <strong>dhe</strong> ndërtimi Njohuri gjuhësore<br />
Kur preka qiellin me dorë (N. Jorgaqi) Lexojmë<br />
Mënyrat <strong>dhe</strong> kohët e foljes. Njohuri gjuhësore<br />
Mënyra dëftore Njohuri gjuhësore<br />
Pinoku i trishtuar (B. Hoxha) Lexojmë<br />
Flasi për lodrat Flasim<br />
Mënyra habitore <strong>dhe</strong> kohët e saj Njohuri gjuhësore<br />
Kush e hëngri mjaltin (F. Lamaj) Lexojmë<br />
Mënyra lidhore e foljes Njohuri gjuhësore<br />
Rina <strong>dhe</strong> Radhavani (M. Kuteli) Lexojmë<br />
Keci me veshë të më<strong>dhe</strong>nj (N. Prifti) Lexojmë<br />
Flasim për kreshnikët Flasim<br />
Drejtshkrimi i zanores u Drejtshkrim<br />
Dyluftimi i Akilit me Hektorin Lexojmë<br />
Portretizojmë personazhet Shkruajmë<br />
Mënyra kushtore <strong>dhe</strong> kohët e saj Njohuri gjuhësore<br />
Ditët e fundit të Aleksandrit të Madh (H. Krosio) Lexojmë<br />
Mënyra dëshirore <strong>dhe</strong> urdhërore Njohuri gjuhësore<br />
Gjëegjëzat (populli) Lexojmë<br />
Si të shkruajmë gjëegjëza Shkruajmë<br />
Format e pashtjellura të foljes Njohuri gjuhësore<br />
Drejtshkrimi i grupeve të zanoreve ua, ie, ye, ue Drejtshkrim<br />
Ushtrimë për foljen Njohuri gjuhësore<br />
Nina nana (populli) Lexojmë<br />
Familja ime Flasim<br />
Kënga e Dhoqinës (populli) Lexojmë<br />
Fjalia e thjeshtë Njohuri gjuhësore<br />
<strong>Gjuha</strong> shqipe (Gj. Fishta) Lexojmë<br />
O malet e Shqipërisë (N. Frashëri) Lexojmë<br />
Shpejt <strong>dhe</strong> ngadalë (J. Gëte) Lexojmë<br />
Llojet e fjalive sipas kuptimit Njohuri gjuhësore<br />
Malli për at<strong>dhe</strong> (N. Mjeda) Lexojmë<br />
Shkruajmë për at<strong>dhe</strong>un Shkruajmë
Fjalia pyetëse Njohuri gjuhësore<br />
Pulëbardha (D. Agolli) Lexojmë<br />
Të mbrojmë kafshët (poster) Shkruajmë<br />
Fjalia dëshirore Njohuri gjuhësore<br />
Drenica (A. Podrimja) Lexojmë<br />
Dimër (L. Poradeci) Lexojmë<br />
Përshkruajmë natyrën Shkruajmë<br />
Takimi i dy zanoreve Drejtshkrim<br />
Takimi i dy bashkëtingëlloreve Drejtshkrim<br />
Zogu <strong>dhe</strong> flamuri (B. Gaçe) Lexojmë<br />
Flasim për simbolet kombëtare Flasim<br />
Fjalia nxitëse Njohuri gjuhësore<br />
Himni i jetës (F. Arapi) Lexojmë<br />
Po, <strong>dhe</strong> unë (Lengston Hjuz) Lexojmë<br />
Të bashkëjetojmë, jo racizëm Flasim<br />
Fjalitë pohore <strong>dhe</strong> mohore Njohuri gjuhësore<br />
Një problemë (V. Zhiti) Lexojmë<br />
Fjalia e thjeshtë <strong>dhe</strong> e përbërë Njohuri gjuhësore<br />
Krahët e nënës (V. Canosina) Lexojmë<br />
Harri në guvën e frikshme Lexojmë<br />
Shkruajmë me imagjinatë Shkruajmë<br />
Grupi emëror <strong>dhe</strong> grupi foljor Njohuri gjuhësore<br />
Anës liqenit (F. Konica) Lexojmë<br />
Përshkruajmë mjedisin Shkruajmë<br />
Kryefjala Njohuri gjuhësore<br />
Vilhelm Teli (F. Shiler) Lexojmë<br />
Kallëzuesi Njohuri gjuhësore<br />
Lulja e Gentit (M. Zeqo) Lexojmë<br />
Kallëzuesi emëror Njohuri gjuhësore<br />
Gjymtyrët e dyta. Kundrinorët Njohuri gjuhësore<br />
Princi i vogël (A. Eksyperi) Lexojmë<br />
Kundrinori i zhdrejtë Njohuri gjuhësore<br />
Viti 999 (P. Marko) Lexojmë<br />
Shkruajmë për një ngjarje të jetuar Shkruajmë<br />
Rrethanorët. Rrethanori i vendit <strong>dhe</strong> i kohës Njohuri gjuhësore<br />
Rrobat e reja të mbretit (H. Andresen) Lexojmë<br />
Rrethanori i shkakut <strong>dhe</strong> i qëllimit Njohuri gjuhësore<br />
Në botën e uinksave Lexojmë<br />
Flasim për filmat Flasim<br />
Intervistë me K. D’ Avena Lexojmë<br />
Shkruajmë një intervistë Shkruajmë<br />
Rrethanori i mënyrës <strong>dhe</strong> i sasisë Njohuri gjuhësore<br />
Në ishullin misterioz (Zh. Vern) Lexojmë<br />
Përcaktorët Njohuri gjuhësore<br />
Në rrugicat e vjetra të Stambollit (O. Pamuk) Lexojmë<br />
Lidhëzat. Lidhëzat bashkërenditëse Njohuri gjuhësore
Dinosaurët Lexojmë<br />
Përshkruajmë dinosaurët Shkruajmë<br />
Lidhëzat nënrenditëse Njohuri gjuhësore<br />
Kopraci (Molieri) Lexojmë<br />
Flasim për komedinë Flasim<br />
Fjalitë e përbëra Njohuri gjuhësore<br />
Shenjat e pikësimit Drejtshkrim<br />
Vend’ i Shqipërisë (S. Frashëri) Lexojmë<br />
Fjalitë e përbëra bashkërenditëse Njohuri gjuhësore<br />
Fjalitë e përbëra nënrenditëse Njohuri gjuhësore<br />
Të lexuarit<br />
Ismail Kadare.<br />
Një pasdite me “Makbethin”<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e pjesës.<br />
- Të përshkruajnë personazhet që dalin në këtë pjesë..<br />
‐ Të diskutojnë mbi elementet realë të këtij romani..<br />
Mjetet e punës: Romani “Kronikë në gur``,Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha<br />
shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstroming<br />
R Kubimi<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi . Brainstroming.<br />
Zhvillohet një bashkëbisedim me nxënësit rreth pyetjeve:<br />
Ç’dini ju për autorin Ismail Kadare?<br />
A e keni lexuar romanin `` Kronikë në gur`` ?<br />
Ç’përshtypje ju ka lënë?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Realizimi i kuptimit. Kubimi.<br />
Lexohet më pas romani`` Kronikë në gur `` Mësuesi jep informacione mbi pjesën e<br />
lexuar.<br />
Mësuesi pyet nxënësit.<br />
Ç’lloj romani është fragmenti i lexuar?
Ç’ndjeni në këto momente?<br />
A bazohet ky roman në fakte reale? Cilat janë ato?<br />
Shpjegohen fjalët e vështira të cilat nuk ndo<strong>dhe</strong>n në fjalorin e librit.<br />
Më pas jepet detyra, klasa ndahet në grupe ku secili prej tyre merr detyrë .<br />
Grupi i parë.<br />
Ku u vendosën ngjarja? Pse?<br />
Grupi i dytë.<br />
Cilat ishin pajisjet e tyre? Çfarë filluan të ndërtojnë ata?<br />
Grupi i tretë.<br />
Pse shkoi djasli te Javeri? Ç’do vendosnin ata?<br />
Grupi i katërt.<br />
Pse muret e shtëpisë morën trajtën e kështjellës? Si paraqitej situata në kështjellë? Konkretizoni<br />
me shembuj nga teksti.<br />
Grupi i pestë.<br />
Si e komentoni ju mendimin e javerit?<br />
Grupi i gjashtë.<br />
Ç’njohuri keni ju nga situata “qyteti dukej i ndryshuar? Diskutoni në klasë, duke kërkuar e<strong>dhe</strong><br />
ndihmën e mësuesit.<br />
Nxënësve u lihet kohë për t’u menduar <strong>dhe</strong> më pas bëhet leximi i punës. Nxënësit<br />
plotësojnë njëri –tjetrin.<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Si e komentoni skenën e kur djali hutohet nga librat? Çfarë mbanin ata me vete?<br />
Shprehni mendimin tuaj: A e p? Ku duket vendosmëria e kështjellarëve për të mbrojtur<br />
kështjellën, e<strong>dhe</strong> nëse do ishte nevoja për të vdekur në muret e saj?<br />
Si përshkruhen Javeri? Si juduket djali i vogël?<br />
Cilat janë elementet realë të këtij romani?<br />
Mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Ismail Kadare. Kështjella.<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë në mënyrë të vetëdijshme e shprehëse.<br />
- Të diskutojnë mbi personazhet realë <strong>dhe</strong> personazhet e trilluar.<br />
‐ Të dallojnë krahasimet <strong>dhe</strong> epitetet e përdorura në fragmentet e dhëna.<br />
Mjetet e punës: Romani “Kronikë në gur ``,Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha<br />
shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Pyetje - përgjigje<br />
R Diskutim
R Ditari dy -pjesësh<br />
Evokimi. Pyetje -përgjigje.<br />
Mësuesi e nis bisedën me pyetje – përgjigje.<br />
Kur zhvillohet ngjarja në këtë fragment?<br />
Në ç’vend zhvillohet?<br />
Kur mbërritën trupat turke në muret e kështjellës?<br />
Nxënësit aktivizohen të gjithë në këto pyetje.<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim.<br />
Diskutoni në klasë për ndonjë fragment tjetër të shkëputur nga romani “Kronikë në<br />
gur”. Diskutoni mbi personazhet realë <strong>dhe</strong> personazhet e trilluar.<br />
Cila është tema e trajtuar në roman?<br />
Reflektimi. Ditari dy -pjesësh.<br />
Në këtë fazë nxënësit zgjedhin një fragment që i pëlqen më shumë <strong>dhe</strong> e shkruajnë në krahun e<br />
majtë, në të djathtin japin komentin e tyre se pse u pëlqen.<br />
Ky formon ditari dy- pjesësh.<br />
Pjesa që të pëlqen Komenti përkatës.<br />
Bëhet leximi e diskutimi i pjesës nga disa nxënës.<br />
Mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
20- Migjeni. Kënga e trumcakut<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin për përshtypjet nga kjo skicë.<br />
- Të diskutojnë për simbolikën e figurës së trumcakut.<br />
- Të përshkruajnë botën e brendshme të personazhit.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstroming
R Rrjeti i diskutimit<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Zhvillohet një bisedë hyrëse me nxënësit:<br />
Ç’dini ju për Migjenin?<br />
Nga se është i formuar pseudonimi i autorit?<br />
A e keni lexuar më parë pjesën “Trumcaku”? Ju ka pëlqyer?<br />
Nxënësit japin informacion ç’dinë për Migjenin <strong>dhe</strong> skicat e tij.<br />
Realizimi i kuptimit. Rrjeti i diskutimit.<br />
Mësuesi jep informacione të mëtejshme për autorin në fjalë. Më pas lexohet pjesa <strong>dhe</strong><br />
kalohet në diskutim.<br />
Pse autori e veçon ndër të tjerët trumcakun?<br />
Pse e krahason trumcakun si ajo tokë e mirë? Pse janë të shqetësuar fëmijët atë shenjën e kuqe në<br />
mes të ngjyrave të tjera?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve.<br />
Reflektimi . Teknika e pyetjeve.<br />
Kalohet në kuptimin e mëtejshëm të pjesës, duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
Si portretizohet trumcaku?<br />
Si e kishte shndërruar mjerimi, varfëria?<br />
Si shfaqet varfëria e trashëguar e<strong>dhe</strong> prej stërgjyshërve:<br />
□ asht gati t’i bijë të fikët nga uria<br />
□ pa probleme<br />
□ barku si dërrasë<br />
□ nëpër këmishë të shqyeme i shifet supi i verdhë<br />
Komento:<br />
Nuk mjafton vullneti i mirë i em, që ta baj Zenelin të hypi ndër majat e nalta kah shpërthejnë<br />
horizontet e dritës …<br />
Si i kuptoni ju fjalët e trumcakut:<br />
-S’kemi kurrgja, zotni, as vegla të reja për punë ,as shtëpia higjienike të mira, si shtetet e tjerë,<br />
jemi të vegjël . . .<br />
Minitesti<br />
Gjeni në tekst fjalitë të cilat tregojnë zgjuarsinë e djalit.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimeve .<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.
Leksikologji<br />
Fjala <strong>dhe</strong> përbërësit e saj.<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë fjalët e parme nga të prejardhurat.<br />
- Të dallojnë drejt përbërësit e fjalës: rrënjë, temë, mbaresë.<br />
- Të ndërtojnë familje fjalësh për fjalë të ndryshme.<br />
Fjalë <strong>dhe</strong> shprehje kyçe: rrënjë, temë, mbaresë, fjalë të parme, fjalë të prejardhura,<br />
familje fjalësh.<br />
Metodat e mësimdhënies: kllaster, teknika e pyetjeve, diskutim, shpjegim, praktikë e<br />
udhëhequr, punë në dyshe, punë e pavarur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kllaster për pjesët e ligjëratës.<br />
Të ndryshueshme Pjesët e ligjëratës Të pandryshueshme<br />
Hapi i dytë. Punë në dyshe. Lexim i fragmentit të dhënë në tekst <strong>dhe</strong> plotësim në dyshe i<br />
tabelës duke i klasifikuar fjalët në të ndryshueshme <strong>dhe</strong> të pandryshueshme. Hapi III.<br />
Mësuesi shkruan në dërrasë fjalët me shkronja të zeza në tekstin në krye të mësimit:<br />
mal-e<br />
mal-i<br />
mal-et<br />
U kërkon nxënësve që të nënvizojnë pjesën që ndryshon <strong>dhe</strong> të thonë nëse kemi të bëjmë<br />
me një fjalë apo me fjalë të ndryshme.<br />
Mësuesi ndalet në shpjegimin e koncepteve fjalë, formë, rrënjë, temë, mbaresë duke iu<br />
referuar shembujve të mësipërm si e<strong>dhe</strong> shembujve të tjerë.<br />
Gjatë shpjegimit mësuesi përfshin e<strong>dhe</strong> nxënësit gjatë analizave të shembujve të<br />
ndryshëm në dërrasë. P.sh.<br />
Nënvizoni me një vizë temën <strong>dhe</strong> me dy mbaresën në fjalët e mëposhtme:<br />
Lexonin, fjalët, këngë, shpjegonte, dallgëve, hapja.<br />
Mësuesi ndërton në dërrasë të zezë së bashku me nxënësit një familje fjalësh.<br />
Plotësoni skemën. Ndërtoni familjen e fjalës vend. (me shigjeta)<br />
Vendos vendim<br />
Vend<br />
Mësuesi jep sqarime mbi ndarjen e fjalëve në të parme e të prejardhura.<br />
Fjalët e parme janë fjalë që nuk kanë ardhur nga ndonjë fjalë tjetër. Fjalët e prejardhura<br />
janë fjalë që rrjedhin nga një fjalë tjetër e parme apo e prejardhur. Në skemën e<br />
mësipërme fjala vend është fjalë e parme ndërsa fjala vendos është fjalë e prejardhur.<br />
Ajo rrjedh nga fjala e parme vend. Fjalët e prejardhura nga e njëjta rrënjë formojnë një<br />
familje fjalësh.<br />
Hapi i tretë. Praktikë e udhëhequr. Ushtrimi 1. Mësuesi ndjek <strong>dhe</strong> udhëzon nxënësit në<br />
plotësimin e ushtrimit duke vendosur saktë mbaresat e fjalëve në kllapa.
Hapi i katërt. Punë në dyshe. Ushtrimet 2 <strong>dhe</strong> 3. Sipas kërkesave. Mësuesi kontrollon<br />
punën e nxënësve <strong>dhe</strong> vlerëson sipas përgjigjeve të dhëna.<br />
Hapi i pestë. Punë e pavarur. Ushtrimet 4 <strong>dhe</strong> 5. Kontrollohet <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e<br />
nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 6.<br />
Leksikologji<br />
21- Fjalët e prejardhura, të përbëra <strong>dhe</strong> të përngjitura<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë fjalët e prejardhura, fjalët e përbëra <strong>dhe</strong> fjalët e përngjitura.<br />
- Të përcaktojnë pjesët përbërëse të fjalëve të prejardhura, të përbëra <strong>dhe</strong> të përngjitura.<br />
- T’i përdorin drejt këto fjalë në fjali.<br />
Fjalë <strong>dhe</strong> shprehje kyçe: fjalë të përbëra, fjalë të përngjitura, parashtesë, prapashtesë,<br />
ndajshtesë, etj.<br />
Materiale mësimore: Teksti i nxënësit, shkumësa me ngjyrë, fletore, teksti i<br />
leksikologjisë, etj.<br />
Struktura e mësimit PNP<br />
Metodat e mësimdhënies: shpjegim, praktikë e udhëhequr, punë në grupe, punë e<br />
pavarur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikim<br />
Hapi i parë.<br />
Punë e pavarur. Mësuesi u kërkon nxënësve të shkruajnë dy fjalë të prejardhura, dy të<br />
përbëra, dy të përngjitura. Ndërkohë shkruan temën e mësimit në dërrasë <strong>dhe</strong> shembuj<br />
për secilin grup fjalësh: të prejardhura, të përbëra <strong>dhe</strong> të përngjitura.<br />
Të prejardhura të përbëra të përngjitura<br />
……………… …………….. ……………….<br />
Ndërtim njohurish<br />
Hapi i parë.<br />
Mësuesi ndalet te shembujt që nxënësit sjellin <strong>dhe</strong> i shënon ato në dërrasë duke bërë e<strong>dhe</strong><br />
korrigjimet e duhura.<br />
Më pas u kërkon nxnënësve të ndajnë në pjesë përbërëse fjalë të ndryshme. P.sh.<br />
Përdor = për + dor<br />
Dorezë =<br />
Dorëzoj =<br />
Hapi i dytë<br />
Mësuesi jep sqarime në lidhje me:<br />
Fjalët e prejardhura<br />
Ndryshimet mes fjalëve të parme <strong>dhe</strong> fjalëve të prejardhura<br />
Te fjalët e parme tema = rrënja.<br />
Fjalët përdor, dorezë, dorëzoj janë fjalë të prejardhura.<br />
Te fjalët e prejardhura tema = rrënja + ndajshtesa: dor + ezë = dorezë.<br />
Llojet e prejardhjes<br />
Prejardhjen e kemi:
• Parashtesore: fjala = parashtesë + rrënjë : përhap = për + hap<br />
• Prapashtesore: fjala = rrënjë + prapashtesë: dorëzoj = dorë + zoj<br />
• Parashteso-prapashtesore: fjala = parashtesë + rrënjë + prapashtesë: përpunim = për +<br />
pun + im.<br />
Llojet e parashtesave <strong>dhe</strong> prapashtesave më të përdorura. Shembuj për secilin rast.<br />
Fjalët e përbëra – Kompozitat.<br />
Ç’quhen fjalë të përbëra ose kompozita.<br />
Formimi i tyre<br />
Fjalët e përbëra, kompozitat formohen nga dy fjalë njëra prej të cilave është fjalë bazë. Si<br />
fjalë bazë mund të shërbejnë: emra, mbiemri, folje, ndajfolje e rrallë përemra e numërorë.<br />
Llojet e tyre<br />
kompozita emra: bukëpjekës, gjakderdhje, mikpritje etj.<br />
kompozita mbiemra: ekonomiko-shoqëror, iliro-trak, kokëshkëmb, zemërgur etj.<br />
kompozita folje: mirëpres, mirëmbaj, keqkuptoj etj.<br />
Fjalët e përngjitura<br />
Ç’janë fjalët e përngjitura?<br />
Llojet<br />
emra: farefis, gjëegjëzë,………….<br />
përemra:asgjë, askush, çfarëdo, ……..<br />
ndajfolje: anembanë, gjithandej, kudo, ……..<br />
Hapi i tretë<br />
Praktikë e udhëhequr. Ushtrimi 1 <strong>dhe</strong> 2. Nxënësit me ndihmën <strong>dhe</strong> sugjerimet e mësuesit<br />
punojnë ushtrimet.<br />
Përforcim<br />
Hapi i parë. Punë e pavarur. Ushtrimet 3 <strong>dhe</strong> 4. Sipas kërkesave. Mësuesi kontrollon <strong>dhe</strong><br />
vlerëson punën e nxënësve.<br />
Hapi i dytë. Punë me grupe.<br />
Grupi 1 – ushtrimi 5.<br />
Grupi 2 – ushtrimi 6.<br />
Mësuesi kontrollon <strong>dhe</strong> vlerëson nxënës të niveleve të ndryshme brenda grupeve.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 7.<br />
Të lexuarit<br />
Mark Tuen<br />
Arratisja<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion fragmentin e dhënë.<br />
- Të diskutojnë për personazhet e pjesës.<br />
- Të rendisin sipas radhës veprimet e Tomit.<br />
Mjetet e punës. Romani “Aventurat e Tom Sojerit”, Tabela e zezë, shkumësa me<br />
ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.
E Pyetje - përgjigje<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Praktikë e drejtuar <strong>dhe</strong> praktikë e pavarur<br />
Evokimi. Pyetje – përgjigje.<br />
Mësuesi shkruan në dërrasën e zezë titullin e romanit: “Aventurat e Tom Sojerit”.<br />
Ai u drejton pyetjet nxënësve:<br />
A e keni lexuar romanin “Aventurat e Tom Sojerit”? A ju pëlqen ky roman? Pse?<br />
Ç’ju ka bërë më shumë përshtypje?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve, duke u dhënë të drejtën të flasin pothuaj të gjithë.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi u flet mbi disa të dhëna për autorin Mark Tuen.<br />
Në romanet e tij përshkruhen personazhe të përfshirë në aventura të ndryshme e të shumta, të<br />
cilat janë të mbushura me nota humori e të futin në një botë tjetër, aq të dashur për fëmijët.<br />
Më pas diskutohet nisur nga rubrika hap pas hapi.<br />
Tomi <strong>dhe</strong> Geku kishin ditë që përgatiteshin. Cili ishte plani i tyre?<br />
Çfarë mendimesh i shkonin ndërmend Bekit për Tomin?<br />
Çfarë i kishte ndodhur Tomit? Pse ai i përsërit shokut të vet fjalët, vrapo?<br />
A e kishte parë Tomi arkën e parave?<br />
Ç’zbulimi kishte bërë Tomi?<br />
Fëmijët kishin frikë për të marrë arkën e parave. Pse? Ç’vendosën ata të bënin?<br />
Reflektimi. Praktikë e drejtuar <strong>dhe</strong> praktikë e pavarur.<br />
Nxënësit fillojnë të punojnë në mënyrë individuale në fletore.<br />
Grupi i parë.<br />
A tregon guxim Tomi, duke vepruar ashtu? Po ju a do kishit guximin e tij?<br />
Grupi i dytë.<br />
Do të donit të ishit me Tomin në këtë aventurë të tij ? Pse?<br />
Grupi i tretë.<br />
A ishte aq guximtar sa Tomi ? Konkretizo me shembuj nga teksti.<br />
Më pas nën drejtimin e mësuesit do plotësohen ushtrimet 12. 13.<br />
Në fund vlerësohen nxënësit e aktivizuar.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Mark Tuen.<br />
Arratisja.<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojë për të identifikuar personazhet e pjesës.
- Të diskutojë mbi planet që bënë shokët.<br />
- Të përshkruajë cilësitë e personazheve.<br />
Mjetet e punës. Romani “Aventurat e Tom Sojerit”, Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra,<br />
gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me dëgjimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e detyrës së shtëpisë.<br />
Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Kllaster për cilësitë e personazhit kryesor,Tom Sojeri.<br />
Nxënësit do të plotësojnë me mendime rreth temës.<br />
Hapi i tretë. Diskutim. Ç’mendime keni për personazhet e fragmentit?<br />
Nxënësit janë të lirë të shprehin mendimet e tyre.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në mënyrë individuale në fletore ushtrimin e mëposhtëm.<br />
Cilat veprime kreu Tomi ditën e enjte?<br />
A ishte Beki aq guximtare sa Tomi? Konkretizo me shembuj nga teksti.<br />
Hapi i pestë. Mësuesi vlerëson nxënësit në bazë të aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Leksikologji<br />
Fusha leksikore<br />
Objektivat:<br />
- Të ndërtojnë fushën leksikore të fjalëve të ndryshme.<br />
Materialet mësimore: teksti i nxënësve, Fjalori i Gjuhës <strong>Shqipe</strong>, shkumësa, etj.<br />
Metodat e mësimdhënies: Kllaster, teknika e pyetjeve, ilustrim, shpjegim, diskutim, punë në<br />
dyshe, punë e pavarur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Punë e pavarur. Plotësoni skemën.<br />
Shkruani fjalë që li<strong>dhe</strong>n kuptimisht me fjalët nxënës, sport.<br />
Nxënës, mësim, klasë,<br />
……………………………………………………………………….<br />
Sport,………………………………………………………………………………………<br />
Ndërtoni fjali me këto dy fjalë.<br />
Hapi i dytë Teknika e pyetjeve.<br />
A keni punuar me fjalorin e gjuhës shqipe?<br />
Si renditen fjalët në fjalor?<br />
Hapi i tretë. Ilustrim. Mësuesi punon me Fjalorin e Gjuhës <strong>Shqipe</strong> duke u sqaruar<br />
nxënësve mënyrën e renditjes së fjalëve në Fjalor <strong>dhe</strong> si duhet punuar me të.<br />
Mësuesi ndalet në fjalë konkrete <strong>dhe</strong> lexon shpjegimet që jepen në Fjalor. Mësuesi sqaron<br />
se si jepen kuptimet e fjalëve në Fjalor.<br />
Më tej mësuesi ndalet në grupimet e fjalëve në fusha leksikore.
Fjalët e grupuara rreth një fjale tjetër nisur nga parimi i lidhjes leksikore e kuptimore si<br />
<strong>dhe</strong> nga aftësia e përdorimit pranë njëra-tjetrës krijojnë fushën leksikore të fjalës.<br />
Hapi i katërt. Kllaster + diskutim.<br />
P.sh. fusha leksikore e fjalëve: bujqësi, komunikim. Mësuesi së bashku më nxënësit<br />
ndërton fushën leksikore të fjalëve bujqësi, media.<br />
(kllaster me shigjeta)<br />
Bujqësi Media<br />
Çfarë ngjashmërish kanë fjalët që keni shënuar si pjesë përbërëse të fushës leksikore për<br />
dy fjalët e mësipërme? A kanë ato ngjashmëri kuptimore? Po formale?<br />
Hapi i pestë. Punë në dyshe.<br />
Plotësim i tabelës nga nxënësit duke vendosur fjalët sipas ngjashmërive kuptimore,<br />
formale apo e<strong>dhe</strong> kuptimore e formale njëkohësisht.<br />
Ngjashmëri kuptimore <strong>dhe</strong><br />
formale ( temë e<br />
përbashkët)<br />
fjalë lexim<br />
fjali<br />
fjalim<br />
fjalos, etj.<br />
Ngjashmëri kuptimore Ngjashmëri formale<br />
(ndajshtesa të përbashkëta)<br />
shkrim<br />
edukim<br />
arsim , etj<br />
fjalos<br />
baltos<br />
shkrumbos, etj.<br />
Hapi i gjashtë. Punë e pavarur. Ushtrimet 1, 2 <strong>dhe</strong> 3.<br />
Kontroll i punës së nxënësve. Përmbledhje e orës mësimore <strong>dhe</strong> vlerësim në bazë të<br />
punës së nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4.<br />
Leksikologji<br />
Familja e fjalëve<br />
Objektivat:<br />
- Të ndërtojnë familje fjalësh.<br />
- Të evidentojnë <strong>dhe</strong> përcaktojnë lidhjet që krijojnë fjalët gjatë përdorimit.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kllaster. Ndërtoni fushën leksikore të fjalës i bukur.<br />
I bukur<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shkruan në dërrasë grupet e fjalëve:<br />
a- punë, punëtor, punëdhënës, punoj, punim, përpunim, ripunim, punëtor.<br />
b- punëtor, bujk, arë, parmendë, farë.<br />
c- punëtor, minator, murator, shërbëtor.<br />
U kërkon nxënësve të përcaktojnë lidhjen e fjalëve ms tyre në këto grupe.
Hapi i tretë. Mësuesi sqaron më tej:<br />
Ç’është familja e fjalëve?<br />
Fjalët e grupit a krijojnë një familje. Ato i bashkon rrënja e përbashkët.<br />
Ç’i lidh fjalët e grupit b?<br />
Fjalët e grupit b i përkasin një fushe leksikore.<br />
Ç’lidhje kanë fjalët e grupit c?<br />
Fjalët e grupit c kanë ngjashmëri formale, ato kanë prapashtesë të njëjtë (tor).<br />
Çfarë lidhjesh krijojnë fjalët gjatë përdorimit të tyre në fjali?<br />
Fjalët gjatë përdorimit të tyre krijojnë lidhje për arsye të ndryshme.<br />
Fjalët mund të grupohen në bashkësi në varësi të kriterit klasifikues që përzgji<strong>dhe</strong>t.<br />
Sinonimet, antonimet, homonimet. Shembuj.<br />
Hapi i katërt. Punë në dyshe. Ushtrimet I, 2 <strong>dhe</strong> 3. Kontrollohet <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e<br />
nxënësve.<br />
Hapi i pestë. Praktikë e udhëhequr. Ushtrimi 4. Nxënësit punojnë në vëzhgimin <strong>dhe</strong><br />
kujdesin e nxënësve.<br />
Fillimisht diskutojnë rreth mënyrës së formimit të fjalëve të prejardhura.<br />
Për çdo fjalë nxënësit gjejnë temën, rrënjën <strong>dhe</strong> ndajshtesat përkatëse. Kujdes mos<br />
ngatërroni prapashtesën me mbaresën!<br />
Hapi i gjashtë. Punë e pavarur. Ushtrimi 6.<br />
Kontroll i punës së nxënësve <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Përmbledhje e orës mësimore.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 7.<br />
Të lexuarit<br />
J. Barrie<br />
“Zanat”<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion fragmentin e dhënë.<br />
- Të diskutojnë karakteristikat e tregimit fantastiko-shkencor.<br />
- Të përshkruajnë duke përdorur mbiemra personazhet.<br />
Mjetet e punës. Romani “Piter Pan” ,Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe<br />
7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me dëgjimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e detyrës së shtëpisë.<br />
Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shtron pyetjet për diskutim:<br />
A ju pëlqen leximi i romaneve fantastiko – shkencor?<br />
Përmendni disa tituj romanesh fantastiko - shkencorë.<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.
Hapi i tretë. Mësuesi shkruan në dërrasën e zezë temën e re: “Piter Pan”. Ai pyet<br />
nxënësit:<br />
A e keni lexuar romanin “ Pesë javë në balonë”?<br />
Më pas shpjegon se personazhi kryesor Piter Pan, i ka vënë vetes për qëllim të fluturojë,<br />
përshkojë, nga lindja në perëndim, për të zbuluar të fshehtat e shkretëtirave të mëdha të<br />
saj. Ky fragment flet për përgatitjet e udhëtimit.. Në këtë udhëtim<br />
Piter Pani <strong>dhe</strong> Uendi do ta shoqëronte e<strong>dhe</strong> ndihmës të tjerë, të cilët me sjelljet e tyre<br />
kishin fituar besimin e plotë. Ndalet e<strong>dhe</strong> në karakteristikat e romanit fantastiko-<br />
shkencorë.<br />
Më pas ndahen personazhet sipas roleve, e<strong>dhe</strong> lexohet pjesa.<br />
Hapi i katërt. Kalohet në rubrikën hap pas hapi. Përdoret teknika pyetje – përgjigje.<br />
Cilat ishin përgatitjet e fundit për nisjen madhështore të udhëtimit?<br />
Nga do të bëhej pikënisja e këtij udhëtimi?<br />
Çfarë vendosën ata në kosh te vendet e caktuara?<br />
Çfarë kuptoni ju nga bashkëbisedimi ndërmjet Piter Panit <strong>dhe</strong> Uendit? Pse Uendi ishte<br />
përpjekur ta pengonte shokun e tij të ndërmerrte këtë udhëtim?<br />
Pse Piteri <strong>dhe</strong> Uendi kishin dëshirë të fkuturonin?<br />
Hapi i pestë. Kalojmë në teknikën diskutojmë së bashku, për rubrikën analizojmë <strong>dhe</strong><br />
vlerësojmë tekstin.<br />
Për ç’arsye do ndërmerrnin këtë udhëtim doktori me bashkëpunëtorët e tij?<br />
Hapi i gjashtë. Praktikë e pavarur. Nxënësit punojnë në mënyrë individuale në fletore.<br />
Grupi i parë.<br />
Përshkruani personazhet e fragmentit duke përdorur mbiemra.<br />
Piteri ………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………..<br />
Uendi …………………………………………………………………………..<br />
Grupi i dytë<br />
Bëni një fjalor të shkurtër me fjalë nga fusha e shkencës, të përdorura në këtë fragment.<br />
Shpjegoni kuptimin e secilës prej tyre.<br />
Grupi i tretë<br />
Duke u nisur nga karakteristikat e tregimeve fantastiko-shkencor, plotëso:<br />
personazhet e trilluar<br />
mjeti i udhëtimit<br />
vendet, koha reale<br />
veprimet, ngjarja<br />
elementët shkencorë<br />
Hapi i shtatë. Mësuesi vlerëson nxënësit <strong>dhe</strong> nxjerrë deri në ç’nivel është përvetësuar<br />
informacioni i marrë gjatë kësaj ore.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.
Të lexuarit<br />
J. Barrie<br />
Zanat<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e pjesës.<br />
- Të diskutojnë rreth arsyeve nëse do e ndërmerrnin ata një udhëtim të tillë.<br />
- Të gjejnë fjalë të shumta, të cilat përfshihen në fushën leksikore të fjalës udhëtim .<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Diskutim<br />
R Ditari dy- pjesësh<br />
Mësuesi shtron pyetjet:<br />
Cilët janë personazhet e fragmentit? Cili prej tyre ju pëlqen? Pse?<br />
Ç’mbresa <strong>dhe</strong> përshtypje ju krijoi leximi i fragmentit ? Pse?<br />
Evokimi .<br />
Brainstorming<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim<br />
Nëse do t’ju jepej mundësia, a do ta ndërmerrnit një udhëtim të tillë, duke pasur parasysh<br />
rreziqet, pengesat e llojeve të ndryshme? Pse?<br />
Bëni një fjalor të shkurtër me fjalë nga fusha e shkencës, të përdorura në këtë fragment.<br />
Shpjegoni kuptimin e secilës prej tyre.<br />
Reflektimi. Ditari dy –pjesësh<br />
Nxënësit zgjedhin një pjesë nga fragmenti i lexuar, një fragment që i bën përshtypje <strong>dhe</strong><br />
e shkruajnë në anën e majtë të fletores, kurse në krahun e djathtë japin komentin e tyre se<br />
pse kjo pjesë i bën përshtypje.<br />
Pjesa që të bën Komenti përkatës<br />
përshtypje<br />
Bëhet leximi e diskutimi i detyrës nga disa nxënës.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimeve.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Leksikologji<br />
Sinonimet <strong>dhe</strong> antonimet<br />
Ora e parë
Objektivat:<br />
- Të dallojnë sinonimet, antonimet <strong>dhe</strong> homonimet.<br />
- T’i përdorin drejt ato në fjali.<br />
Materialet mësimore: teksti i nxënësit, shkumësa, fletore e punës, etj.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R INSERT<br />
R Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Fillimisht mësuesi shkruan në dërrasë të zezë fjalitë:<br />
Korrigjoni gabimet ortografike.<br />
Vështroni figurat me kujdes.<br />
U kërkon nxënësve t’i zëvendësojnë fjalët me të zezë me fjalë të njëjta apo të përafërta për nga<br />
kuptimi. U drejton nxënësve pyetjen: Ç’janë sinonimet, antonimet <strong>dhe</strong> homonimet?<br />
Nxënësit do të thonë ç’dinë për sinonimet, antonimet <strong>dhe</strong> homonimet.<br />
Realizimi i kuptimit. Tabela INSERT.<br />
Mësuesi u ndan nxënësve një listë me pyetjet e mëposhtme:<br />
- Ç’janë sinonimet? Përse përdoren?<br />
- Llojet e sinonimeve. Shembuj.<br />
- Ç’janë antonimet? Si ndërtohen antonimet? Përse shërbejnë?<br />
- Llojet e antonimeve. Shembuj.<br />
- Ç’quajmë homonime? Nga dallon dukuria e homonimisë nga ajo e polisemisë? Jepni<br />
shembuj.<br />
Ora vazhdon me:<br />
a) Lexim i tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosja e shenjave: √, +, -, ?. (Në faqet të librit të<br />
gjuhës shqipe 7).<br />
Nënvizimet e bëra nga nxënësit në libër hi<strong>dhe</strong>n në tabelën e INSERT-it.<br />
√ + - ?<br />
b) Diskutim në çifte (ose treshe) <strong>dhe</strong> më pas në grupe. Nxënësit bëjnë sqarime rreth<br />
çështjeve të hedhura në tabele <strong>dhe</strong> e plotësojnë më tej atë.<br />
c) Sqarime për çështjet e pyetjet e ngritura nga nxënësit. Mësuesi plotëson më tej tabelën.<br />
Reflektimi. Punë e pavarur. Jepni shembuj sinonimesh, antonimesh <strong>dhe</strong> homonimesh.<br />
Punohen ushtrime nga fletorja e punës.<br />
Kontroll i punës së nxënësve <strong>dhe</strong> vlerësim për nxënës të niveleve të ndryshme.<br />
Leksikologji<br />
Ushtrime (Sinonimet, antonimet, sinonimet).<br />
Ora e dytë
Objektivat:<br />
- Të dallojnë <strong>dhe</strong> të përdorin drejt sinonimet, antonimet <strong>dhe</strong> omonime.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Punë në grupe.<br />
Grupi 1 – ushtrimi 1.nxënësit duhet të shkruajnë sinonimet sinonimet për fjalët e dhëna<br />
në ushtrim: p.sh.<br />
mësues – arsimtar ; laps - ……………….; drejshqiptim - ………………….<br />
Grupi 2 – ushtrimi 3. Nxënësit duhet të shkruajnë antonimet për fjalët e dhëna në ushtrim:<br />
p.sh.<br />
flas – hesht ; i gjatë - …………………; i butë - …………………..<br />
Hapi i dytë. Punë në dyshe. Ushtrimet 4 <strong>dhe</strong> 5. Nxënësit punojnë ushtrimet <strong>dhe</strong> më pas<br />
diskutojnë në dyshe.<br />
Ushtrimi 4. Fjalëve të dhëna në ushtrim nxënësit do t’u shtojnë parashtesën e duhur për<br />
të formuar antonimet.<br />
Parashtesat: ç, sh, zh. P.sh. vesh – zhvesh,…….<br />
Vesh, thur, palos, i rregullt, i fryrë, vidhos, bllokoj, njerëzor, regjistroj, qep, orientoj,<br />
gropos.<br />
Ushtrimi 5. Nxënësit do të nënvizojnë fjalët homonime <strong>dhe</strong> të thonë llojin e tyre. Më pas<br />
duhet të japin shpjegimet e fjalëve homonime. P.sh.<br />
Në verë këtu vijnë shumë vizitorë. Verë – stina e verës.<br />
Qenka verë e mirë. Verë – pije.<br />
Më pas lexohen përgjigjet <strong>dhe</strong> diskutohen në klasë. Mësuesi kontrollon <strong>dhe</strong> vlerëson<br />
punën e nxënësve.<br />
Hapi i tretë. Punë e pavarur. Shkrim i lirë.<br />
Ushtrimi 6. Bëni një përshkrim ku të përdorni sinonime, antonime <strong>dhe</strong> homonime.<br />
Lexim i disa prej përshkrimeve <strong>dhe</strong> diskutim në klasë rreth llojit të tyre.<br />
Të lexuarit<br />
Janush Korshak.<br />
Aventurat e mbretiti Matias.<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin për kujtimet e mbretit Matias.<br />
- Të diskutojnë mbi këndvështrimet në të cilat e shohim Matiasin.<br />
‐ Të dallojnë cilësitë e personazheve kryesorë.<br />
Mjetet e punës: Romani “Aventurat e mbretit Matias ”, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Pyetje - përgjigje
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Pyetje –përgjigje.<br />
Mësuesi shkruan në dërrasën e zezë titullin e romanit: `` Aventurat e mbretit Matias ”<br />
Ai u drejton pyetjet nxënësve:<br />
A e keni lexuar romanin “Aventurat e mbretit Matias ”, ? A ju pëlqen ky roman? Pse?<br />
Ç’ju ka bërë më shumë përshtypje?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve, duke u dhënë të drejtën të flasin pothuaj të gjithë.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim<br />
Më pas mësuesi u flet nxënësve për romanin në fjalë, aventurat e personazhit kryesor. Dhe njëra<br />
prej aventurave të tij është në këtë fragment. Po për çfarë aventure bëhet fjalë në këtë fragment?<br />
Vendosen nxënës sipas roleve për të lexuar fragmentin.<br />
Më pas kalohet në diskutim.<br />
Çfarë sillte ndërmend djali? Ç’kujtime kishte ai nga prindërit?<br />
Matiasi tashmë mbret fitoi një respekt të jashtëzakonshëm e popullaritet të madh. Pse? Çfarë<br />
kishte bërë ai?<br />
Ç’bisedë organizohet midis Matiasit <strong>dhe</strong> vajzës Irenë? Ç’dëshirë kishte Irena?<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Kalohet më tej në kuptimin e tekstit , nëpërmjet pyetjeve.<br />
Çfarë sillte ndërmend djali? Ç’kujtime kishte ai nga prindërit?<br />
Matiasi tashmë mbret fitoi një respekt të jashtëzakonshëm e popullaritet të madh. Pse? Çfarë<br />
kishte bërë ai?<br />
Ç’bisedë organizohet midis Matiasit <strong>dhe</strong> vajzës Irenë? Ç’dëshirë kishte Irena?<br />
Nga dialogu që zhvillojnë personazhet ndërmjet tyre, nxjerrim disa cilësi të tyre.<br />
Matiasi<br />
Irena<br />
Kryeministri<br />
Minitesti<br />
Cili është komenti që do t’i bënit ju dialogut ndërmjet Matias <strong>dhe</strong> kryeministrit?<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimeve .<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexojmë<br />
Janush Korshak<br />
Aventurat e mbretit Matias
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar llojin e pjesës.<br />
- Të përshkruajnë figurën e lypësit.<br />
- Të diskutojnë mbi tematikat, vlerat edukative që trajton kjo pjesë.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Kllaster.<br />
Mësuesi shkruan në tabelën e zezë, fjalën Lypës.<br />
Ai u drejtohet nxënësve: Çfarë ju shkon në mendje ndërsa dëgjoni këtë fjalë?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre. Mësuesi dëgjon, shton mbi temën e ngritur.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi drejton pyetjet: Ç’dini ju për autorin J. Korshak? A keni lexuar tregime, përralla<br />
prej tij?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre, ndërkohë që mësuesi plotëson mbi jetën e veprën e<br />
tij.<br />
Më pas mësuesi ndan nxënësit sipas roleve të tregimit, <strong>dhe</strong> fillohet të lexohet tregimi.<br />
Diskutohet më tej sipas pyetjeve:<br />
Pse lypësit i shkanë lot mbi faqe?<br />
Si reagoi nëna nga veprimi i djalit?<br />
Si përshkruhet figura e lypësit nga autori?<br />
Çfarë problemi kishte në familje Olsi?<br />
Ç’vlera edukative trajton ky tregim?<br />
Diskutim rreth çështjeve:<br />
“Një lypës i varfër në xhepa, por i pasur në shpirt”.<br />
“Dhurimi i gjakut vepër humane”.<br />
Nxënësit shfaqin mendimet e tyre, ata lihen të lirë të shprehen.<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Në këtë rubrikë nxënësit do punojnë me rubrikën e librit Vlerësojmë <strong>dhe</strong> analizojmë<br />
tekstin.<br />
Çfarë ndieni kur lexoni këtë tregim;<br />
□ keqardhje për lypësin e gjorë.<br />
□ indiferentizëm për njerëzit në nevojë.<br />
□ mllef për njerëzit mosmirënjohës.<br />
□ dëshirë për të ndihmuar të varfrit.<br />
□ admirim për njerëzit e pasur në shpirt.
Argumentoni zgjedhjet tuaja.<br />
Ndalu te:<br />
Përshkrimi i personazheve<br />
Përshkrimi i<br />
objekteve,sendeve.<br />
Përshkrimi i ngjarjeve.<br />
Komento:<br />
- Po ai është lypës, moj nënë…!<br />
- Nëna u zverdh <strong>dhe</strong> e pa të birin si një të huaj… të largët…<br />
Ç’kuptoni me fundin e këtij tregimi?<br />
Tani është një Olsi tjetër …<br />
Ndani tregimin në pika plani<br />
Në fund të orës mësuesi bën vlerësimet e mundshme.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të folurit<br />
Ritregojmë ngjarje<br />
Miqësia<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin <strong>dhe</strong> të diskutojnë rreth miqësisë.<br />
- Të sjellin në klasë përvojën e tyre rreth ndërtimit të miqësive personale.<br />
Motivimi: Çfarë vini re në fotot e dhëna? Flisni rreth tyre.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes.<br />
1. Hapi i parë. Diskutim bazuar në disa pyetje:<br />
Ç’kuptoni ju me fjalën miqësi?<br />
Ju a keni miqësi me njëri – tjetrin? Apo i keni të veçantë miqtë?<br />
Si i vlerësoni shokët tuaj? Shprehni mendimet tuaja.<br />
Si i kuptoni fjalët mik, shok? A kanë ndryshime nga njëri–tjetri?<br />
Një mik i mirë të ndihmon me gjithë zemër, e të gjendet në nevojë. Ju si mendoni, a keni një mik<br />
të tillë?<br />
2. Hapi i dytë. Punë në dyshe. Nxënësit në dyshe do të komentojnë disa fjalë të urta që li<strong>dhe</strong>n me<br />
miqësinë.<br />
• Më mirë një mik (besnik), se një çiflik.<br />
• Hekuri njihet në zjarr, miku në nevojë.<br />
• Si është miku, bëhet petaniku.<br />
3. Hapi i tretë. Kllaster. Mësuesi ndërton në dërrasë një kllaster në lidhje me miqësinë, cilësitë<br />
mbi bazën e të cilave ndërtohet miqësia. Nxënësit japin idetë e tyre <strong>dhe</strong> mësuesi i shënon në<br />
kllasterin e ndërtuar.<br />
4. Hapi i katërt. Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit do të përshkruajnë miqësinë e tyre duke e vënë theksin në tiparet që vlerësojnë<br />
te njëri-tjetri.<br />
Kjo detyrë vazhdon në shtëpi.
Kulturë gjuhe<br />
Fjalorët<br />
Objektivat:<br />
- Të njihen me fjalorë të llojeve të ndryshme <strong>dhe</strong> me rëndësinë e tyre.<br />
- Të aftësohen në punën me fjalorët.<br />
Materiale mësimore: teksti i nxënësit, Fjalori i Gjuhës <strong>Shqipe</strong>, fjalorë të ndryshëm, etj.<br />
Metodat e mësimdhënies: lexim, ilustrim, punë e pavarur, shpjegim, diskutim, punë në grupe.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi<br />
Hapi i parë. Mësuesi lexon një tekst të shkëputur nga një gazetë (ose tekstin e dhënë në krye të<br />
mësimit). Pyet nxënësit a i kuptojnë të gjitha fjalët që përdoren në fragment.<br />
Hapi i dytë. Nxënësit do të nënvizojnë fjalët kuptimi i të cilave për ta është i paqartë.<br />
Kujt i drejtohemi për të sqaruar kuptimin e tyre?<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Hapi i parë. Mësuesi sqaron nxënësit mbi rëndësinë e përdorimit të fjalorëve, fushat e përdormit<br />
<strong>dhe</strong> përdoruesit.<br />
Hapi i dytë. Për të ilustruar punën me fjalorin mësuesi përdor fjalorin e Gjuhës <strong>Shqipe</strong>.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi jep shpjegime në lidhje me llojet e fjalorëve <strong>dhe</strong> përdorimet specifike të<br />
tyre. Për këtë mësuesi duhet të këtë marrë në klasë disa lloje fjalorësh për t’ia bërë të njohur<br />
nxënësve. Ai madje duhet që të ilustrojë punën me ta për fjalë e shprehje të ndryshme.<br />
Në dërrasë rendit llojet më kryesore të fjalorëve.<br />
• Fjalorë njëgjuhësh<br />
• Fjalorë dygjuhësh<br />
• Fjalorë disagjuhësh<br />
• Fjalorë dialektorë<br />
• Fjalor drejtshkrimor<br />
• Fjalorë enciklopedikë<br />
• Fjalorë terminologjikë<br />
Hapi i katërt. Punohen me ndihmën e mësuesit ushtrimet 1, 2 <strong>dhe</strong> 3.<br />
Përforcimi<br />
Hapi i parë. Punë në grupe.<br />
Grupi 1 – ushtrimi 4. Nxënësit do të punojnë me Fjalorin e Gjuhës <strong>Shqipe</strong>.<br />
Grupi 2 – ushtrimi 5. Nxënësit do të punojnë me Fjalorin dialektor.<br />
Kontrollohet <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 6.
Morfologji<br />
Klasat e fjalëve: fjalë të ndryshueshme <strong>dhe</strong> të pandryshueshme.<br />
Klasat e fjalëve, pjesët e ligjëratës.<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë klasat e fjalëve në gjuhën shqipe.<br />
- Të klasifikojnë fjalët (të ndryshueshme/ të pandryshueshme) në klasat përkatëse.<br />
Fjalë e shprehje kyçe: morfologji, pjesë ligjërate, klasat e fjalëve, fjalë të ndryshueshme,<br />
fjalë të pandryshueshme.<br />
Metodat e mësimdhënies: kllaser, brainstorming, punë në dyshe, lexim i orientuar,<br />
shpjegim, punë në grup, punë e pavarur.<br />
Struktura e mësimit PNP<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi<br />
Hapi i parë.<br />
Klaster: Plotësoni klasterin për klasat e fjalëve në gjuhën shqipe. (kllaster me shigjeta)<br />
Klasat e fjalëve<br />
Hapi i dytë. Kontrollohet klasteri i ndërtuar nga nxënësit.<br />
Ndërtim njohurish<br />
Hapi i parë.<br />
a) Brainstorming. Çfarë studion morfologjia? Si ndahen pjesët e ligjëratës në gjuhën<br />
shqipe?<br />
Hapi i dytë<br />
b) Punë në dyshe. Nxënësit i kthehen dy strofave të para të poezisë “Korça” <strong>dhe</strong> do të<br />
plotësojnë tabelën e dhënë në tekst. Nxënësi I- fjalë që ndryshojnë formë; nxënësi II –<br />
fjalë që nuk ndryshojnë formë.<br />
Hapi i tretë<br />
c) Lexim i orientuar. Për disa minuta nxënësit lexojnë informacionin e dhënë në tekst.<br />
Mësuesi jep sqarime rreth pyetjeve që do të drejtojnë nxënësit. Ai duhet t’u qartësojë<br />
mirë nxënësve:<br />
- Cilat janë pjesët e ligjëratës në gjuhën shqipe?<br />
- Si ndahen ato?<br />
- Fjalët që ndryshojnë formë, klasat që përfaqësojnë ato.<br />
- Fjalët që nuk ndryshojnë formë, klasat që përfaqësojnë ato.<br />
Mësuesi i orienton nxënësit përsëri te poezia <strong>dhe</strong> së bashku plotësojnë më tej tabelën e<br />
dhënë në tekst me shembuj të nxjerrë nga poezia. (Ushtrimi 1)<br />
Përforcim<br />
Hapi i parë.<br />
a) Punë në grup.
Grupi I – Ushtrimi 2. Nxënësit do të hartojnë një bashkësi me fjalë për çdo klasë fjalësh,<br />
të ndryshueshme/të pandryshueshme.<br />
Grupi II – Ushtrimi 4. Nxënësit do të lidhin me shigjetë fjalët e dhëna me klasat e fjalëve<br />
që ato përfaqësojnë.<br />
Hapi i dytë<br />
b) Punë e pavarur. Në mënyrë të pavarur nxënësit plotësojnë Ushtrimi 3.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5.<br />
Përmbledhje <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Të lexuarit<br />
Nilollaj Nosov<br />
Kukafshehthi<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar mënyrën e tëe treguarit.<br />
- Të diskutojnë mbi titullin e saj .<br />
- Të zbulojnë cilësitë e secilit personazh duke u nisur nga dialogu ndërmjet tyre.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Kllaster<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Kllaster.<br />
Mësuesi shkruan në tabelën e zezë fjalën përralla. Ai kërkon mendimet e nxënësve<br />
përreth kësaj fjale, nxënësit kanë marrë njohuri në vitet e kaluara e<strong>dhe</strong> mund të bëjnë një<br />
përmbledhje në formë kllasteri.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Ndërkohë mësuesi shpjegon se përrallat janë tregime popullore, ku bëhet fjalë për ngjarje<br />
të trilluara, në të cilat rol shumë të rëndësishëm luajnë e<strong>dhe</strong> elementët e jashtëzakonshme,<br />
si ngjarje, situata, personazhe. Heronjtë e përrallave luftojnë <strong>dhe</strong> fitojnë kundër<br />
shtypësve e padrejtësisë. Elementët e jashtëzakonshëm krijohen në bazë të personifikimit;<br />
kafshët, bimët, malet flasin e veprojnë si njerëz. Personazhet e përrallave ndahen në<br />
pozitivë <strong>dhe</strong> negativë.<br />
Mësuesi kërkon vëmendjen e nxënësve nëpërmjet pyetjeve:<br />
A ju pëlqejnë përrallat? Pse?<br />
Përmendni disa tituj përrallash të cilat ju kanë lënë mbresa e përshtypje të bukura.<br />
Më pas mësuesi përzgjedh nxënësit , e<strong>dhe</strong> bëhet leximi i përrallës.<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Kalohet në kuptimin e mëtejshëm të saj nëpërmjet rubrikës Hap pas hapi.
Pse ishte i pikëlluar burri? Çfarë vendosi ai të bëjë?<br />
Si reagoi luani pas fjalëve të burrit? Pse mendoi ta ndimonte <strong>dhe</strong> si? Ndalu te teksti.<br />
A ndryshoi jeta e familjes pas këtij veprimi?<br />
Si i kuptoni ju fjalët e luanit:<br />
“Këtë plagë që më bëre me sëpatën, duke e lëpirë me gjuhë, mundem ta shëroj, ama fjalën e<br />
hidhur që më the kur po flija, nuk do ta harroj”.<br />
Diskutim i mëtejshëm.<br />
Ç’rëndësi ka në jetë fjala e urtë:<br />
“Plaga shërohet, po fjala e hidhur s’harrohet”.<br />
Minitesti<br />
Mësuesi organizon një minitest në fund të orës së mësimit.<br />
Ndalu te dialogu ndërmjet burrit <strong>dhe</strong> luanit. Nga biseda e tyre zbulo cilësitë e secilit<br />
personazh<br />
burri………………………………………………..<br />
luani ………………………………………………..<br />
Shpjegoni me fjalët tuaja këto fjalë e shprehje:<br />
- aq dorëhollë…………………………………<br />
- e mbajti frymën ………………………………..<br />
Në fund bëhen vlerësimet përkatëse, sipas aktivizimeve.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Morfologji<br />
Emri, gjinia e emrit.<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë saktë gjininë e emrave në gjuhën shqipe.<br />
-Të vënë në dukje mjetet gramatikore me anën e të cilëve shprehet gjinia e emrave në gjuhën<br />
shqipe.<br />
- Të kthejnë emra të gjinisë mashkullore në gjininë femërore.<br />
Fjalët kyçe: emër, gjinia femërore, gjinia mashkullore, gjinia asnjanëse, gjinia natyrore, mjete<br />
gramatikore, etj.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Punë e pavarur<br />
R Di / Dua të di / Mësoj<br />
R Punë në dyshe<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Evokimi. Punë e pavarur.<br />
Mësuesi u kërkon nxënësve të ndalen te fragmenti i poezisë së dhënë në tekst <strong>dhe</strong> të nënvizojnë<br />
emrat. Mësuesi u kërkon nxënësve të ndajnë emrat sipas gjinisë <strong>dhe</strong> të thonë se ç’lloj emrash janë<br />
<strong>dhe</strong> çfarë tregojnë.
2. Realizimi i kuptimit. Di / Dua të di / Mësoj.<br />
Udhëzohen nxënësit të ndajnë faqen e fletores në tri kolona:<br />
Di Dua të di Mësoj<br />
-Ç’janë emrat<br />
-Sa gjini kanë emrat në gjuhën<br />
shqipe<br />
-…………………………….<br />
-……………………………<br />
-Si bëhet përcaktimi i gjinisë<br />
në emrat e jofrymorëve?<br />
-…………………………..<br />
-…………………………….<br />
-Mjetet gramatikore që<br />
shërbejnë për dallimin e<br />
gjinisë së emrave në gjuhën<br />
shqipe:<br />
-mbaresat rasore,………<br />
-fjalët përcaktuese …………<br />
- tingulli fundor i<br />
temës………………….<br />
Vihen në punë për të lexuar informacionin në librin e gjuhës shqipe 7, pasi janë sqaruar më parë<br />
që:<br />
Në kolonën e parë “Di” , të shkruajnë atë informacion që gjatë leximit u duket i njohur;<br />
Në kolonën e dytë “Dua të di”, të shkruajnë pyetje ose kërkesa rreth çështjeve për të cilat ata<br />
kërkojnë të dinë më tepër;<br />
Në kolonën e tretë “Mësoj”, të shkruajnë një përmbledhje të informacionit të ri që ata përvetësuan<br />
gjatë leximit të tekstit.<br />
Diskutohet plotësimi i tabelës në grupe të mëdha. Mësuesi përqendrohet në pyetjet që drejtojnë<br />
nxënësit. Ai duhet t’u qartësojë nxënësve:<br />
- Sa gjini kanë emrat në gjuhën shqipe?<br />
- Si bëhet përcaktimi i gjinisë tek emrat që shënojnë jofrymorë?<br />
-Cilat janë mjetet gramatikore që shërbejnë për dallimin e gjinisë së emrave në gjuhën shqipe?<br />
3. Reflektimi. Punë në dyshe.<br />
Nxënësit do të punojnë në dyshe (siç janë në bankë).<br />
Nxënësi 1 – Ushtrimi 1. Nxënësit duhet që emrat e gjinisë mashkullore të dhënë t’i kthejnë në<br />
gjininë femërore.<br />
Nxënësi 2 – Ushtrimi 2. Nxënësit duhet që të lidhin emrat në gjininë mashkullore me gjegjësit në<br />
gjininë femërore.<br />
Në mënyrë individuale punojnë Ushtrimin 3, ndërtojnë nga dy fjali me emra në çdo gjini.<br />
Kontroll i detyrave.<br />
Përmbledhje e orës së mësimit <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 4.<br />
Morfologji<br />
4- Numri i emrit.<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë saktë numrin e emrit.<br />
-Të përdorin në trajtën e duhur emrat në numrin shumës.<br />
Fjalët kyçe: kategoria gramatikore e numrit, emra të numërueshëm, emra të panumërueshëm,<br />
mbaresa, ndërrime tingujsh.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Praktikë e pavarur<br />
R INSERT
R Punë në grup<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Evokimi. Praktikë e pavarur.<br />
Çdo nxënës në mënyrë të pavarur do të plotësojë tabelen duke i vendosur emrat e përdorur në<br />
vargjet e dhëna në krye të mësimit sipas numrit që janë përdorur: njëjës/shumës.<br />
Numri njëjës Numri shumës<br />
2. Realizimi i kuptimit. INSERT.<br />
Mësuesi u ndan nxënësve një listë me pyetjet e mëposhtme:<br />
- Kur emri është në numrin njëjës?<br />
- Kur emri është në numrin shumës?<br />
- Cilët quajmë emra të panumërueshëm?<br />
- Si e formojnë shumësin emrat në gjuhën shqipe?<br />
a) Lexim i tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosja e shenjave : √, +, -, ?<br />
Nënvizimet e bëra nga nxënësit në libër hi<strong>dhe</strong>n në tabelën e INSERT-it.<br />
√ + - ?<br />
b) Diskutim në treshe <strong>dhe</strong> pastaj në grupe. Nxënësit do të bëjnë plotësime e sqarime midis gjatë<br />
këtyre diskutimeve rreth çështjeve të hedhura në tabelë.<br />
c) Sqarime për pyetjet <strong>dhe</strong> çështjet e ngritura nga nxënësit. Gjatë kësaj kohe mësuesi bën<br />
plotësimin e mëtejshëm të tabelës. Mësuesi duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:<br />
- Çfarë shënon emri në numrin njëjës?<br />
- Çfarë shënon emri në numrin shumës?<br />
- Ç’quajmë emra të numërueshëm / të panumërueshëm?<br />
- Emrat që përdoren vetëm në numrin njëjës/shumës.<br />
- Formimi i numrit shumës tek emrat:<br />
a) me temë të njëjtë në të dy numrat<br />
b) me mbaresa të veçanta që i shtohen temës së numrit njëjës<br />
c) me ndërrime tingujsh, duke marrë mbaresë në disa raste.<br />
3. Reflektimi. Punë në grup.<br />
Grupi 1 – Ushtrimi 1. Nxënësit do të plotësojnë vendet bosh në fjali duke i vendosur emrat në<br />
kllapa në numrin e duhur.<br />
Grupi 2 – Ushtrimi 2. Nxënësit duhet të shkruajnë shumësin e emrave të dhënë.<br />
Punë në dyshe: Nxënësit në dyshe do të plotësojnë Ushtrimi 3. Emrat e dhënë duhet t’i kthejnë në<br />
numrin shumës e të ndërtojnë fjali me ta.<br />
Disa prej nxënësve lexojnë fjalitë që kanë ndërtuar.
Përmbledhje e orës, vlerësime e detyrë shtëpie. Ushtrimi 4. Sipas kërkesës.<br />
Të folurit<br />
Diskutojmë për vlerat tona<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin <strong>dhe</strong> të diskutojnë për të drejtat e fëmijëve.<br />
- Të sjellin në klasë situata të shkeljes të të drejtave të fëmijëve.<br />
- Të kërkojnë <strong>dhe</strong> zgjerojnë informacionin që kanë mbi të drejtat e tyre <strong>dhe</strong> të fëmijëve në<br />
përgjithësi.<br />
Metodat e mësimdhënies: ilustrim, komentim, diskutim, lexim.<br />
Motivimi: Shihni fotot <strong>dhe</strong> komentojini. ( Fotot në tekstin e gjuhës shqipe 7 ku del në<br />
pah shfrytëzimi i fëmijëve, shkelje e të drejtave të tyre).<br />
Zhvillimi i përmbajtjes.<br />
1. Hapi i parë. Diskutim mbi bazën e disa pyetjeve:<br />
Po ju, a jeni detyruar ndonjëherë nga të afërmit tuaj të kryeni punë të rënda?<br />
Si mendoni, në ç’moshë duhet të fillojë të punojë një individ?<br />
A i njihni të drejtat tuaja? Përmendni disa prej tyre .<br />
Po në shkollë ju kanë njohur me të drejtat që keni?<br />
2. Hapi i dytë:<br />
a) Mësuesi shënon në dërrasë disa prej të drejtave të fëmijëve, nxënësit plotësojnë më tej.<br />
Mosdiskriminimi <strong>dhe</strong> Detyrimi<br />
E drejta për lirinë e shprehjes, opinionit <strong>dhe</strong> fesë.<br />
Mbrojtja nga keqtrajtimet <strong>dhe</strong> nga abuzimet.<br />
………………………………………………………………………………………………<br />
………………………………………………………………………………………………<br />
………………………………………………………………………………………………<br />
………………………………………………………………………….<br />
b) Informacion. Mësuesi u lexon nxënësve pjesë nga të drejtat e fëmijëve. Arsimimi,<br />
Neni 28.<br />
Si e kuptoni ju nenin 28? Shprehni mendimet tuaja. I konkretizoni me shembuj nga jeta.<br />
3. Hapi i tretë.<br />
Diskutim: “E drejta ime për të shprehur lirshëm mendimin tim”.<br />
Të lexuarit<br />
F. Noli<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
Skënderbeu u flet ushtarëve
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion fragmentin e dhënë.<br />
- Të diskutojnë mbi problemet që trajtohen në këtë fragment.<br />
- Të analizojnë simbolikën e figurës së bajlozit.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstorming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi shkruan në tabelë emrin Gjergj Kastrioti. Ai u drejtohet nxënësve:<br />
- Ç’dini ju për këtë figurë?<br />
- Ç’dini ju për ciklin e Kreshnikëve?<br />
Nxënësit do të shprehin mendimet e tyre.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi shpjegon më tej se këngët epike legjendare janë këngë tregimtare me karakter<br />
fantastik, të cilat quhen e<strong>dhe</strong> epike heroike, ose s ii quan populli këngë kreshnikësh. Këtu<br />
dallohen këngët për luftëtarëë të veçantë si Skënderbeu, etj. Ai shpjegon e<strong>dhe</strong> figurën e<br />
hiperbolës, si një figurë letrare që zmadhon përtej së mundshmes një send, dukuri,<br />
njerëzit, veprimet e tyre. Në ciklin e Kreshnikëve kjo figurë haset shpesh. Përmbi krye<br />
topuzi i ka fjurue:<br />
Dymbëdhjet pash n’lëndinë u ngul topuzi!<br />
Lexohet fragmenti. U drejtohen pyetje nxënësve:<br />
A ju bëri përshtypje fragmenti i shkëputur? Pse?<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Për të kuptuar më tej fragmentin vazhdohet me rubrikën Hap pas hapi.<br />
Pse kujdesej motra për të vëllanë duke i qëndruar natë e ditë mbi kokë? Ku i kishte marrë<br />
ato plagë trimi?<br />
Cila ishte arsyeja që motra e Gjergjit niset te nallbani? Çfarë këshille i jep ajo nallbanit?<br />
Gjergj Elez Alija e fton në fushë të mejdanit bajlozin. Pse? Çfarë kërkonte të çonte ai në<br />
vend?<br />
Çfarë simbolizon figura e balozit?<br />
Mësuesi aktivizon nxënës të niveleve të ndryshme . Ai vlerëson nxënësit në fund të orës<br />
së mësimit.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Skënderbeu u flet ushtarëve
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të ritregojnë shkurt me fjalët e tij fragmentin e dhënë.<br />
- Të portretizojnë portretin moral të heroit.<br />
- Të gjejnë hiperbolat <strong>dhe</strong> figurat e tjera të përdorura në fragmentin e shkëputur.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi kontrollon detyrën e shtëpisë. Dy – tri nxënës përgatiten ta lexojnë.<br />
Nxënësit kishin për detyrë temën “Si e përfytyroj unë dyluftimin ndërmjet Gjergj Elez<br />
Alisë <strong>dhe</strong> Bajlozit”.<br />
Nxënësit vlerësojnë detyrën e njëri –tjetrit. Vendoset të zgji<strong>dhe</strong>t detyra e realizuar më<br />
mirë.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi ngre dy – tri nxënës të ritregojnë me fjalët e tyre fragmentin. Ata<br />
përpiqen ta ritregojnë bukur. Më pas mësuesi i vlerëson.<br />
Hapi i tretë. Diskutim<br />
Mesazhi i pjesës është “Dashuria at<strong>dhe</strong>tare qëndron përkrah dashurisë vëllazërore”.<br />
Diskutojmë së bashku.<br />
Hapi i katërt. Nxënësit do të punojnë me rubrikën punë e pavarur.<br />
Punohen ushtrimet 5, 6, 7. Ushtrimet e mbetura pa zhvilluar.<br />
Hapi i pestë. Mësuesi vlerëson nxënësit në bazë të aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të shkruarit<br />
Përshtatja e vargjeve në prozë.<br />
Objektivat:<br />
- Të krahasojnë fragmentet në prozë <strong>dhe</strong> në vargje <strong>dhe</strong> të nxjerrin në pah të përbashkëtat<br />
<strong>dhe</strong> ndryshimet.<br />
- Të përshtatin vargjet në prozë duke ruajtur të dhënat <strong>dhe</strong> tiparet kryesore të krijimit.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Lexim i dy fragmenteve të dhëna në tekst.<br />
a) Fragmenti në vargje. Fragment nga Kënga e XXII e Iliadës.<br />
b) Fragmenti në prozë, shkëputur nga ………<br />
2. Hapi i dytë. Krahasim i dy fragmenteve për të nxjerrë në pah veçoritë e tyre: të<br />
përbashkëtat <strong>dhe</strong> dallimet. Plotësim i skemës së mëposhtme:<br />
Si janë emrat e personazheve ………………………………………….<br />
Si jepen personazhet, cilësitë e tyre……………………………………<br />
Si jepet rrjedha e ngjarjeve………………………………………………
Të dhënat, faktet………………………………………………………..<br />
Dialogu / monologu…………………………………………………………<br />
Figuracioni………………………………………………………………….<br />
3. Hapi i tretë. Praktikë e pavarur.<br />
Nxënësit do të shkëpusin një fragment nga kënga “Gjergj Elez Alia” <strong>dhe</strong> do të kthejnë<br />
vargjet në prozë duke patur parasysh elementet e mësipërm.<br />
Të lexuarit<br />
Folklori<br />
Andresen<br />
Psqyra <strong>dhe</strong> copëzat e saj<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë se ç’do të thotë fjala folklor.<br />
- Të diskutojnë për një ninullë, një gojëdhënë, të cilat i përkasin krahinës ku jeton.<br />
- Të plotësojnë me tituj që i përkasin llojit letrar të caktuar.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi shkruan në tabelën e zezë fjalën Folklor.<br />
Ai u drejtohet nxënësve: Ç’dini ju për këtë fjalë?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre. Më pas mësuesi shpjegon<br />
Fjala folklor (vjen nga anglishtja, folk- popull, <strong>dhe</strong> lore – dituri, urtësi ). Populli ka<br />
krijuar gjatë shekujve këngë, tregime, përralla, gojëdhëna, fjalë të urta, ninulla, lojëra,<br />
gjëegjëza, etj. Të gjitha këto futen në atë që quhet folklor, ndërsa shkenca që merret me<br />
studimin e folklorit quhet folkloristikë.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim<br />
Më pas kalohet në diskutim:<br />
Pse folklori është një pjesë e rëndësishme e krijimtarisë popullore? Nxënësit shprehin<br />
mendimet e tyre, ndërkohë që mësuesi e<strong>dhe</strong> plotëson.<br />
Reflektimi. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në heshtje ushtrimet e tekstit.<br />
Plotëso me tituj që i përkasin llojit letrar të caktuar:
Përrallë<br />
Gojëdhënë<br />
Fjalë të urta<br />
Ninulla<br />
Gjëegjëza<br />
Baladë<br />
Gjeni gjëegjëzat e mëposhtme :<br />
Hap e mbyll ndrit si yll. ( s……………………)<br />
Hiqen dhjetë mbeten dhjetë . ( d……………………)<br />
Shkruani disa fjalë të urta.<br />
……………………………………<br />
Plotësoni fjalët e urta:<br />
Ai që ndërton me ……………………………………………<br />
Punën e sotme ………………………………………………..<br />
<strong>Gjuha</strong> kockë s’ka ……………………………………………<br />
Në fund mësuesi vlerëson punën e tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Përrallë e huaj. Pasqyrat <strong>dhe</strong> copëzat e saj<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar përrallën.<br />
- Të disktutojnë mbi personazhet e përrallës.<br />
- Të zbulojnë botën e brendshme të dy personazheve kryesorë.<br />
Mjetet e punës: tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me teknikën Stuhi mendimesh . Ai u drejton<br />
nxënësve pyetjet : Ç’janë përrallat? Pse i pëlqeni ju përrallat?<br />
Dëgjohen me vëmendje mendimet e nxënësve.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi i njeh nxënësit me temën e re mësimore. Ai flet për përrallën e cila<br />
është shkëputur nga libri “Sheherezadja”. U drejton pyetje nxënësve: Ju a e keni lexuar<br />
këtë libër? Dëgjohen mendimet e tyre.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi përzgjedh nxënës e<strong>dhe</strong> i ndan sipas roleve përkatës. Lexohet<br />
përralla.<br />
Hapi i katërt. Më tej për ta kuptuar më mirë, kalohet te rubrika Hap pas Hapi.<br />
Pse vendosi djali të udhëtonte? I pëlqenin udhëtimet?<br />
A i bëri përshtypje dhurata e rrallë djalit? Si e falenderoi ai të huajin?<br />
Ai vendosi të largohej nga vendi ku jetonte. Pse?<br />
Dëgjohen përgjigjet e nxënësve.<br />
Hapi i pestë.<br />
Nxënësit plotësojnë në fletore ushtrimin e mëposhtëm.
Si e përfytyroni ju takimin midis të<br />
ashtuquajturit profet Muhamet <strong>dhe</strong><br />
princeshës Sherinë? Përdorni e<strong>dhe</strong> fjalë nga<br />
teksti.<br />
Bota e brendshme e dy personazheve<br />
kryesorë<br />
Përfytyrimi im.<br />
Mendimi im.<br />
Hapi i gjashtë. Mësuesi udhëzon, ndihmon, në fund vlerëson nxënësit.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Morfologji<br />
Trajta <strong>dhe</strong> lakimi i emrit<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë trajtën <strong>dhe</strong> lakimin e emrit.<br />
- Të përdorin drejt emrat në trajtën e shquar <strong>dhe</strong> të pashquar.<br />
Fjalë e shprehje kyçe: lakim, rasë, trajtë e shquar, trajtë e pashquar, lakim.<br />
Metodat e mësimdhënies: praktikë e pavarur, lexim, diskutim, lexim i orientuar, shpjegim,<br />
praktikë e udhëhequr, punë e pavarur.<br />
Motivimi. Praktikë e pavarur:<br />
Mësuesi u kërkon nxënësve që të ndalen në vargjet e dhëna në hyrje të mësimit <strong>dhe</strong> në mënyrë të<br />
pavarur të përcaktojnë rasën, trajtën <strong>dhe</strong> lakimin e emrave me shkronja të zeza.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes.<br />
1. Hapi i parë. Dy nxënës lexojnë përgjigjet e dhëna. Së bashku me klasën mësuesi korrigjon<br />
përgjigjet, nëse është nevoja.<br />
2. Hapi i dytë.<br />
a) Diskutim. Mësuesi zhvillon me nxënësit një diskutim rreth njohurive që kanë ata për trajtat<br />
<strong>dhe</strong> lakimin e emrit. Pyetjet mbi bazën e të cilave zhvillohet diskutimi:<br />
- Sa trajta ka emri në gjuhën shqipe?<br />
- Çfarë tregon emri në trajtën e pashquar?<br />
- Po në trajtën e shquar?<br />
- Sa lakime ka emri në gjuhën shqipe?<br />
- Ku bazohemi për të bërë ndarjen në lakime?<br />
b) Nxënësit për disa minuta lexojnë informacionin e dhënë në tekst. Gjatë leximit nxënësit ndalen<br />
fillimisht tek informacioni i njohur për ta <strong>dhe</strong> evidentimi i informacionit të ri. Për këtë të fundit
ëjnë shënimet përkatëse, sa i kuptueshëm apo jo është ky informacion <strong>dhe</strong> lidhjen e tij me<br />
informacionin e njohur.<br />
c) Ndërkohë mësuesi punon në dërrasë duke bërë tabelat përmbledhëse të lakimeve të emrit në<br />
gjuhën shqipe.<br />
Më pas bën sqarime rreth paqartësive <strong>dhe</strong> pyetjeve të nxënësve,.<br />
d) Praktikë e udhëhequr. Nxënësit në drejtimin e mësuesit plotësojnë më tej tabelat për lakimet e<br />
emrit.<br />
3. Hapi i tretë. Praktikë e pavarur.<br />
Nxënësit në mënyrë të pavarur punojnë me ushtrimet 1, 2 <strong>dhe</strong> 3 në tekst.<br />
1. Plotësoni vendet bosh duke i vendosur emrat në kllapa në trajtën e duhur.<br />
Ata erdhën në…………….(shtëpi) tonë të vogël tiranase, rrethuar me…….(hurmë)<br />
e……………(caracë), një ditë…………..(vjeshtë) të vitit 1944. Dukeshin të trembur. U<br />
ngjanin ……………..(sorka<strong>dhe</strong>) të ………….(savanë), që i mbajnë……………(sy)<br />
e………..(vesh) gjithmonë në përgjim, sepse janë …………(pre) e kërkuar e<br />
gjithë…………….(mishngrënës). Ishin ……..(njeri) të nj ……………(popull) të largët,<br />
që unë e dëgjoja për herë të parë: izraelitë. (fragment nga “Ylli i Izraelit”, V.Canosinaj)<br />
2. Ndajini emrat e mëposhtëm sipas lakimeve përkatëse.<br />
Lis, thua, gjë, baba, të ecurit, kinema, zë, të menduarit, njeri, qafë, fjalë, emër, kushëri,<br />
gjak, familje, bari, kau, të nxehtit.<br />
3. Lakoni emrat: lumë, fik, flutur, të ngrënit.<br />
Vlerësimi: (vlerësim për disa nxënës)<br />
Përmbushja e saktë e ushtrimeve (ose vetëm me 1 përgjigje të gabuar brenda një<br />
ushtrimi) vlerësohet me notën 10. Për çdo përgjigje tjetër të gabba qoftë e<strong>dhe</strong> brenda<br />
ushtrimit, ulet 1 notë.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4.<br />
Të lexuarit.<br />
Teodor Laço<br />
Dhimbja e një dimri të largët<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të lëxojnë bukur sipas roleve fragmentin.<br />
- Të diskutojnë mbi veprimin e dy shokëve për t’u futur në qilarin e xha Fanit.<br />
- Të renditin sipas radhës veprimet që kryen Pipko.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Pyetje -përgjigje<br />
R Diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Evokimi. Pyetje - përgjigje.<br />
Ora fillon me pyetje.
Me se merreshin shokët në kohën e lirë?<br />
Ideja e cilit ishte të hynin në qilarin e xha Fanit?<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim.<br />
A e qortoni veprimin e dy shokëve për t’u futur në qilarin e xha Fanit?<br />
Jepni mendimin tuaj.<br />
Reflektimi. Punë e pavarur.<br />
Kalohet në punën individuale në fletore.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Grupi i parë.<br />
Plotëso :<br />
Vendi ku zhvillohet ngjarja ………………………..<br />
Koha kur ndodh ………………………………….<br />
Personazhet e pjesës………………………………….<br />
Grupi i dytë.<br />
Rendisni sipas radhës veprimet që kryen Pipko.<br />
Grupi i tretë.<br />
Nxirrni nga teksti shprehje <strong>dhe</strong> shpjegoni kuptimin e tyre.<br />
Në fund të orës mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Të flasim<br />
Pyesim <strong>dhe</strong> përgjigjemi<br />
Emigracioni<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin <strong>dhe</strong> diskutojnë rreth dukurisë së emigracionit.<br />
- Të sjellin në klasë fakte, të dhëna, histori të përjetuara apo të dëgjuara në rrethin e tyre<br />
familjar <strong>dhe</strong> shoqëror.<br />
Motivimi: Mësuesi pyet nxënësit a kanë ata të afërm në emigrim? Në cilat vende kanë<br />
emigruar ata?<br />
Pse kanë shkuar në emigrim?<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Diskutim.<br />
Ç’është dukuria e emigracionit?<br />
A është e prekur Shqipëria nga kjo dukuri?<br />
Çfarë tregojnë statistikat për këtë dukuri në Shqipëri?<br />
Si mendoni, cilat janë arsyet e emigracionit për shqiptarët? (Nxënësit i shënojnë idet e<br />
tyre në tekst, në skemën përkatëse).
Cilat janë vendet ku kanë emigruar shqiptarët në përgjithësi? (Plotësim i skemës në<br />
tekst).<br />
Kur ka qenë emigrimi më masiv për shqiptarët?<br />
A është aktuale dukuria e emigrimit në Shqipëri? Pse?<br />
Cilat janë rrugët e emigrimit në Shqipëri?<br />
2. Hapi i dytë. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit do të shpjegojnë termat e mëposhtëm:<br />
Emigracioni i paligjshëm …………………………………………………………………..<br />
Migrimi<br />
……………………………………………………………………………………..<br />
Klandestinë…………………………………………………………………………………<br />
Pasi mësuesi dëgjon përgjigjet e nxënësve <strong>dhe</strong> bën sqarimet e nevojshme u kërkon të<br />
plotësojnë skemën e mëposhtme me fjalë që i përkasin fushës leksikore të fjalës<br />
emigrim.<br />
Emigracion, kufi, …………………………………………………………………………<br />
3. Hapi i tretë. Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit do të bëjnë një shkrim të shkurtër me temë “A është i domosdoshëm<br />
emigracioni?”<br />
Detyra do të vazhdojë në shtëpi.<br />
22- Të gjithë fëmijët e botës duan paqe.<br />
Objektivat:<br />
- Të bëjnë një punë me shkrim ku të shprehin mendimet, ndjenjat e tyre në lidhje me<br />
botën e fëmijëve, dëshirën për të jetuar në një botë me paqe <strong>dhe</strong> dashuri.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Motivimi: Nxënësit do të ndalen te figurat e paraqitura në tekst <strong>dhe</strong> do t’i komentojnë<br />
ato.<br />
1. Hapi i parë. Lexim i fragmentit të shkëputur nga “Ditari i Ana Frankut” <strong>dhe</strong> diskutim<br />
rreth tij. Çfarë emocionesh përcjell ky fragment? Çfarë është lufta për ju?Si mendoni ju<br />
pse bëhen lustra në botë? A do të ishte më e mirë bota pa luftëra?<br />
Cila është e kundërta e luftës? Si e ëndërroni ju botën ku dëshironi të jetoni?<br />
2. Hapi dytë. Shkrim i lirë. Nxënësit do të bëjnë një shkrim me titull “Të gjithë fëmijët e<br />
botës duan paqe”. Në këtë shkrim nxënësit do të përshkruajnë ndjenjat <strong>dhe</strong> mendimet e<br />
tyre, dëshirën për të jetuar të gjithë në një botë me paqe.<br />
Nxënësit lexojnë shkrimet e njëri-tjetrit <strong>dhe</strong> japin mendime e vlerësime rreth tyre.<br />
Mësuesi lexon disa prej punimeve në klasë.<br />
3. Hapi i tretë. Diskutim: “Bëjmë luftë, për të pasur paqe…”<br />
Të lexuarit<br />
R. Piumini. Ditari i Lasë.
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë ndjesitë e Anës në këtë fragment.<br />
- Të diskutojnë mbi mënyrat sesi e kalonte ditën në vendstrehim Ana.<br />
- Të komentojnë fjalët e Anës : E dëshiroj po aq sa ty lirinë <strong>dhe</strong> ajrin e pastër…<br />
Mjetet e punës. <strong>Libri</strong> “Ditari i Anës ”, Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe<br />
7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Pyetje -përgjigje<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Pyetje –përgjigje.<br />
Mësuesi u drejton pyetje nxënësve. A e keni lexuar librin “Ditari i Ana Frankut”?<br />
Çfarë ju ka bërë përshtypje në këta ditarë?<br />
Nxënësit lihen për 2 min të mendohen e më pas të përgjigjen.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi kalon më pas në dhënie të mëtejshme të informacionit.<br />
Në këto fletë ditari ajo ka shprehur dhimbjet, vuajtjet e ditëve të errëta e të zymta të<br />
popullit hollandez gjatë pushtimit gjerman. Të gjitha këto dëshmi u mblodhën <strong>dhe</strong> u<br />
botuan pas mbarimit të luftës në një libër të vetëm.<br />
Mësuesi lexon fragmentet e shkëputura, e kalohet në diskutim për kuptim më të thelluar<br />
të fragmentit.<br />
Ç’tmerr kishte provuar Ana? Ku jetonte ajo <strong>dhe</strong> familja e saj? Si e kalonte ditën në<br />
strehim Ana?<br />
Ç’dini ju më tepër për vendstrehimet ku jetonin të strehuar njerëzit që donin të ruheshin<br />
në kohë lufte?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve.<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Kalohet në pyetje. Mësuesi i realizon pyetjet duke marrë parasysh e<strong>dhe</strong> nivelin e<br />
nxënësve, e duke ia drejtuar sipas niveleve.<br />
Plotëso elementët e mëposhtëm duke u nisur nga fragmentet:<br />
Interesat e Anës<br />
Dëshirat e Anës<br />
Mendimi i Anës për Peterin<br />
Mendimi i Anës për natyrën<br />
Personazhet e përmendur në ditar<br />
Si i kuptoni shprehjet e mëposhtme:<br />
Ne të dy u bëmë të bardhë si letër<br />
Si i kuptoni fjalët e Anës:
Dua të të them që e<strong>dhe</strong> më mungojnë, tamam ashtu si ty. Nuk flas për sende materiale,<br />
sepse në këtë kuptim jemi të pasur. Jo, flas për gjëra të brendshme. E dëshiroj po aq sa ty<br />
lirinë <strong>dhe</strong> ajrin e pastër ……….<br />
Minitesti<br />
Nuk arrinim të hapnim gojë A vini re nota optimizmi në fjalët e Anës? Ku duket kjo?<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të shkruarit<br />
Ditari<br />
Objektivat:<br />
- Të shkruajnë një fletë ditari sipas strukturës së mësuar ku të shprehin mbresat <strong>dhe</strong><br />
përshtypjet nga një ditë e bukur e jetës së tyre.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes.<br />
1. Hapi i parë. Dy-tre nxënës lexojnë detyrën e shtëpisë <strong>dhe</strong> nxënësit komentojnë<br />
mendimet e shprehura në lidhje me temën e krijimit “Ku ka shpresë ka e<strong>dhe</strong> jetë”.<br />
2. Hapi i dytë.<br />
a) Mësuesi pyet nxënësit nëse ata mbajnë ditar <strong>dhe</strong> se çfarë shkruajnë atje?<br />
Më pas mësuesi së bashku me nxënësit kthehen tek një fletë e ditarit të Ana Frankut për<br />
të parë se si është ndërtuar ajo, elementët e një flete ditari: hyrja, zhvillimi, mbyllja.<br />
b) Nxënësit në mënyrë të pavarur do të shkruajnë një fletë ditari, duke u nisur nga fleta e<br />
shkëputur nga Ditari i Ana Frankut. Ata do të shkruani për një ditë e cila u ka lënë mbesa<br />
e përshtypje të bukura.<br />
3. Hapi i tretë. Nxënësit do të lexojnë ditarët e njëri-tjetrit <strong>dhe</strong> do të japin mendimet e<br />
tyre. Disa prej tyre lexohen në klasë nga vetë nxënësit.<br />
Morfologji<br />
Formimi i emrit<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë saktë mënyrën e formimit të emrave në gjuhën shqipe.<br />
- Të dallojnë temën fjalëformuese <strong>dhe</strong> mjetet që shërbejnë për formimin e emrave.<br />
- Të formojnë emra të prejardhur <strong>dhe</strong> të përbërë.<br />
Fjalë kyçe: fjalëformim, prejardhje, parashtesë, prapashtesë, ndajshtesë, kompozim (përbërje).<br />
Metodat e mësimdhënies: punë në dyshe, punë në grupe, teknika e pyetjeve, praktikë e pavarur.<br />
Motivimi. Punë në dyshe (ose në treshe). Në dyshe (ose në treshe) nxënësit do të përcaktojnë si<br />
janë formuar këta emra: padurim, mbishkrim, nëntokë, gazetar, durrsak, ullishtë, hap-i, kullotë,<br />
përjetësi, pagjumësi. Plotësim i tabelës së dhënë në tekst.
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Hapi i parë. Nxënësit me njëri-tjetrin kontrollojnë plotësimin e tabelës. Mësuesi saktëson<br />
përgjigjet.<br />
2. Hapi i dytë.<br />
a) Punë në grupe. Mësuesi ndan klasën në pesë grupe <strong>dhe</strong> cakton çështjet për lexim për secilin<br />
grup.<br />
1- Formimi i emrave me parashtesë<br />
2- Formimi i emrave me prapashtesë<br />
3- Formimi i emrave me parashtesë e prapashtesë njëkohësisht<br />
4- Formimi i emrave pa ndajshtesë<br />
5- Kompozimi (përbërja)<br />
b) Raportim i çdo grupi. Do të kërkohet:<br />
- Si realizohet formimi i emrave me parashtesë? Cilat janë parashtesat më prodhimtare? Shembuj.<br />
- Si realizohet formimi i emrave me prapashtesë? Prapashtesat me prodhimtare. Shembuj.<br />
- Si realizohet formimi i emrave me parashtesë e prapashtesë njëkohësisht. Shembuj.<br />
- Si realizohet formimi i emrave pa ndajshtesë? Shembuj.<br />
- Si formohen emrat kompozitë? Shembuj.<br />
3. Hapi i tretë. Praktikë e pavarur.<br />
Nxënësit në mënyrë të pavarur do të punojnë me ushtrimet e tekstit. Ushtrimi 1, 2 <strong>dhe</strong> 3.<br />
Në ushtrimin 1 janë dhënë disa emra <strong>dhe</strong> nxënësit do të gjejnë si janë formuar ata. Emrat e dhënë:<br />
fshatar, lakror, mbledhës, krijues, mësues, ndërtues, futbollist, magazinier, sahatçi, gurishtë,<br />
mëngjesore, bulmetore, thertore.<br />
Ushtrimin 2 <strong>dhe</strong> 3 e plotësojnë në tekst duke lidhur me shigjetë: a- temat për emrat e përbërë,<br />
duke përcaktuar e<strong>dhe</strong> klasën e secilës temë përbërëse ( U. 2); b- parashtesat ose prapashtesat me<br />
temën e fjalës (U. 3).<br />
Kontroll i përgjigjeve nga mësuesi. Mësuesi mund ta bëjë kontrollin duke i vënë nxënësit të<br />
vlerësojnë përgjigjet e njëri-tjetrit. Në fund mësuesi jep përgjigjet e sakta.<br />
Përmbledhje e orës mësimore <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4.<br />
Të lexuarit<br />
O. Grillo<br />
Ne paskemi qenë vëllezër.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë personazhet e këtij fragmenti.<br />
- Të diskutojnë mbi marrëdhëniet prind fëmijë në këtë fragment.<br />
- Të dallojnë detajet që pasqyrojnë gjendjen emocionale të personazhit kryesor.<br />
Mjetet e punës. Romani “Oburra, nga dritarja!”, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi i drejtohet nxënësve: A e keni hasur më parë emrin e Volfgang Bitner, apo hera e parë që<br />
e dëgjoni?<br />
Nxënësit do të japin një informacion rreth njohurive teorike që ata kanë për autorin në fjalë.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi informon më tej nxënësit për autorin në fjalë, ai u flet për fragmentin i cili është marrë<br />
nga romani me të njëjtin titull. Ngacmimin për pjesën e parë të kësaj historie autori e ka marrë<br />
nga Ani Beker, e cila punonte si mësuese <strong>dhe</strong> kompozitore në Kajzerslautern, e<strong>dhe</strong> vuri në<br />
dispozicion shënimet e saj rreth ngjarjeve të vërteta. Në qendër të romanit vihet Verneri, një djalë<br />
i rritur në shtëpinë e fëmijës, i cili përballet me një sërë problemesh, të cilat e detyrojnë të futet në<br />
institucionet e të dënuarve, ku të kryej dënimin e marrë.<br />
Më pas vendos nxënës sipas roleve për ta lexuar fragmentin e dhënë.<br />
Shtrohen çështjet për diskutim:<br />
Çfarë ju bëri përshtypje nga fragmenti i shkëputur? Pse?<br />
Si ishin marrëdhëniet prind – fëmijë? Pse ndodhte një gjë e tillë?<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Cila ishte arsyeja që Verner ishte dënuar me dy vjet heqje lirie?<br />
Me cilin e kishte kryer krimin Verner?<br />
Cilët e vizitonin gjatë periudhës së vuajtjes së dënimit?<br />
Plotëso:<br />
Vendi ku zhvillohen ngjarjet<br />
Personazhet<br />
Shkaku i vuajtjes së dënimit<br />
Ndjesitë që ju shkakton fragmenti<br />
Tematika që trajtohet<br />
Dalloni detajet që pasqyrojnë gjendjen emocionale të personazhit kryesor.<br />
Minitesti<br />
Cila ishte Petra? Nga ndryshonte ajo nga prindërit e Vernerit?<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra<br />
Të lexuarit<br />
O. Grillo<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
Ne paskemi qenë vëllezër
- Të renditin disa shkaqe, të cilat i detyrojnë persona të tillë të kryejnë krime.<br />
- Të diskutojnë a duhet t’u qëndrojmë afër <strong>dhe</strong> t’u ofrojmë mbështetjen tonë njerëzve, të cilët<br />
për një ose disa arsye gabojnë.<br />
‐ Të renditin disa nga temat që trajtohen në këtë fragment.<br />
Mjetet e punës. Romani “Oburra, nga dritarja!”, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Pyetje - përgjigje<br />
R Rrjeti i diskutimit<br />
R Punë e pavarur<br />
Evokimi. Pyetje – përgjigje.<br />
A kishte shpresë në rregullimin e marrëdhënieve me prindërit Verner ? Pse?<br />
Argumentoni përgjigjen tuaj me shembuj nga teksti.<br />
Ju si do të kishit vepruar, nëse një shoku juaj do të gjendej në një situatë të tillë? Pse?<br />
Realizimi i kuptimit. Rrjeti i diskutimit.<br />
Shtrohen çështje për diskutim:<br />
Cili është komenti që do t’i bënit ju fjalëve të babait:<br />
“Me një vrasës ne nuk duam të kemi të bëjmë . . .”<br />
Nxënësit hedhin diskutime të ndryshme mbi këtë koment.<br />
Diskutim<br />
A duhet t’u qëndrojmë afër <strong>dhe</strong> t’u ofrojmë mbështetjen tonë njerëzve, të cilët për një ose disa<br />
arsye gabojnë? Pse? A e meritojnë ata një mundësi të dytë?<br />
Reflektimi . Punë e pavarur.<br />
Në këtë etapë vihen nxënësit në punë me ushtrimet 12. 13 në tekst.<br />
Përdor mbiemra për të dhënë cilësitë e personazheve:<br />
Verner<br />
Petra<br />
Babai.<br />
Njerka<br />
Rendisni disa nga temat që trajtohen në këtë fragment<br />
Në fund bëhen vlerësimet përkatëse.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të shkruarit<br />
Tema: Shkruajmë përmbledhjen e një tregimi.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:
- Të nxjerrin në pah veçoritë e tregimit.<br />
- T’i evidentojnë ato në një tregim konkret.<br />
- Të shkruajnë një tregim duke u bazuar në përbërësit e evidentuar.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Brainstorming. Ç’është tregimi? Nxënësit do të japin informacionin që kanë për<br />
tregimin duke u nisur e<strong>dhe</strong> nga ajo ç’kanë mësuar në klasën e gjashtë si e<strong>dhe</strong> në orën e kaluar ku<br />
trajtuan një tregim nga Gaqo Bushaka. Mësuesi bën plotësimin me informacion shtesë: llojet e<br />
tregimeve për nga tematika, struktura e tregimit, elementët përbërës, etj.<br />
2. Hapi i dytë. Praktikë e pavarur.<br />
Nxënësit do të kthehen te tregimi që analizuan në orën e kaluar <strong>dhe</strong> do të nxjerrin përbërësit e<br />
mëposhtëm.<br />
Cilët janë përbërësit e tregimit? Plotësoni skemën.<br />
Koha …………………………………………..<br />
Vendi ……………………………………………..<br />
Personazhet …………………………………………..<br />
Rrëfimi ………………………………………………..<br />
Rrëfimtari (tregimtari)……………………………………………..<br />
<strong>Gjuha</strong> ………………………………………………………….<br />
3. Hapi i tretë. Diskutim në dyshe (ose në treshe). Nxënësit do të bëjnë plotësime e sqarime<br />
midis tyre rreth përbërësve të tregimit, plotësimit të skemës.<br />
Diskutim me gjithë klasën <strong>dhe</strong> plotësim përfundimtar i skemës.<br />
Të shkruarit<br />
Shkruajmë përmbledhjen e një tregimi.<br />
Ora e dytë<br />
Gjatë orës së dytë nxënësit do të shkruajnë një tregim të shkurtër duke u bazuar në<br />
përbërësit që nxorën në pah orën e parë. Do të zgjedhin një temë <strong>dhe</strong> një titull e do ta<br />
shkruajnë tregimin duke ndjekur skedën e dhënë në librin e gjuhës shqipe.<br />
Morfologji<br />
19- Mbiemri, përshtatja me emrin në gjini, numër <strong>dhe</strong> rasë.<br />
Objektivat:<br />
- Të gjejnë mbiemrat <strong>dhe</strong> të përcaktojnë saktë gjininë, numrin <strong>dhe</strong> rasën e tyre.<br />
- Të përshtasin saktë mbiemrat me emrat në gjini, numër <strong>dhe</strong> rasë.<br />
Fjalë <strong>dhe</strong> shprehje kyçe: mbiemër i nyjshëm, mbiemër i panyjshëm, përshatjë në gjini,<br />
përshtatje në numër, përshtatje në rasë.<br />
Metodat e mësimdhënies: kllaster, punë e pavarur, tabela INSERT, punë në grupe.<br />
Motivimi: Plotësoni kllasterin me njohuritë që keni për mbiemrin.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Hapi i parë. Mësuesi kontrollon kllasterin duke e paraqitur atë në dërrasë <strong>dhe</strong> duke e plotësuar<br />
më tej.
2. Hapi i dytë.<br />
a) Praktikë e pavarur. Lexim i fragmentit të dhënë në tekst. Mësuesi orienton nxënësit të ndalën<br />
tek mbiemrat me shkronjë të zezë <strong>dhe</strong> të nënvizojnë emrat që ata përcaktojnë.<br />
b) Tabela INSERT. Mësuesi u ndan nxënësve një listë me pyetjet e mëposhtme:<br />
- Çfarë përcaktojnë mbiemrat?<br />
- Si ndahen mbiemrat në gjuhën shqipe?<br />
- Në cilat kategori gramatikore përshtatet mbiemri me emrin?<br />
- Si realizohet përshtatja e mbiemrit me emrin në gjini?<br />
- Si realizohet përshtatja e mbiemrit me emrin në numër?<br />
- Si realizohet përshtatja e mbiemrit me emrin në rasë?<br />
Ora vazhdon me:<br />
a) Lexim i tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosja e shenjave: √, +, -, ?<br />
Nënvizimet e bëra nga nxënësit në libër hi<strong>dhe</strong>n në tabelën e INSERT-it.<br />
√ + - ?<br />
Mësuesi bën sqarime për pyetjet <strong>dhe</strong> çështjet e ngritura nga nxënësit. Plotëson më tej tabelën.<br />
Së bashku më nxënësit plotësojnë në tekst U 1, 2 <strong>dhe</strong> 3. (grupet e fjalëve i kthejnë në gjininë<br />
femërore (U-I), të lidhin mbiemrat me emrat duke patur parasysh gjininë <strong>dhe</strong> numrin.<br />
3. Punë në grupe.<br />
Mësuesi ndan klasën në tre grupe <strong>dhe</strong> cakton ushtrimet për secilin grup.<br />
Grupi 1- U 4. Plotësim i tabelës së dhënë në tekst duke lakuar grupet libër i bukur, fletore e re.<br />
Grupi 2- U 5. Nxënësit do të bashkojnë fjalët e dhëna në fjali duke përshtatur drejt mbiemrin me<br />
emrin.<br />
Grupi 3 – U 6. Nxënësit do të ndërtojnë fjali me grupet emërore të dhëna.<br />
Përfaqësuesit e grupeve lexojnë përgjigjet <strong>dhe</strong> në bazë të tyre mësuesi bën vlerësimet përkatëse.<br />
Detyrë shtëpie. U 7.<br />
Të lexuarit<br />
Leka Skendaj<br />
Derri i Çipinit<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion fragmentin e dhënë.<br />
- Të diskutojnë për përballjen mes dy kapitenëve.<br />
- Të shprehin mendime për preferencat mbi romanet me aventura.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Kllaster
R Shpjegim + diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Mësuesi shtron pyetjen:<br />
A ju pëlqejnë tregimet zbavitëse e dëfryese plot aventura? Pse?<br />
Nxënësit do të plotësojnë një kllaster për romanin me aventura.<br />
Ata shpreheni mendimet, arsyet, preferencat mbi këto romane.<br />
Evokimi. Kllaster<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim<br />
Më pas mësuesi jep informacione të mëtejshme mbi romanin me aventura. Lexohet më<br />
tej sipas roleve pjesa “Kurthi”.<br />
Shtrohet pyetjet për diskutim:<br />
Pse Grifi pyeti nëse ankoroheshin anijet në port?<br />
Grifi përhumb nëpër vegime, sytë i shkëlqejnë. Si mendoni ju, ç’do ketë qenë duke<br />
menduar kapiteni Grif?<br />
Ç’po ndodhte në anijen Billi Bo, ndërkohë që shtrëngata ishte shumë e ashpër?<br />
A u ndje i gëzuar Grifi sapo pa dritat e para të vendit ku do ankoroheshin? Çfarë po<br />
ndodhte me anijen?<br />
Reflektimi. Punë e pavarur<br />
Kalohet më tej në rubrikën punë e pavarur, ku nxënësit punojnë në mënyrë individuale në<br />
fletore.<br />
Ndahet klasa në tri grupe.<br />
Grupi i parë<br />
Pse kapiten Grif merr mundimin për t’i ndjekur ata dy maskarenjtë, kapiten Grifi <strong>dhe</strong><br />
Jakobsen?<br />
Grupi i dytë<br />
Ç’cilësi të kapiten Grif vihen në dukje në këtë fragment?<br />
□ njeri duarartë<br />
□ pirat i poshtër<br />
□ kapiten i zoti<br />
□ i aftë të zgjidhë situata të vështira<br />
□ dinak<br />
□ njeri i neveritshëm<br />
Argumentoni zgjedhjet tuaja duke i konkretizuar me fjali nga teksti.<br />
Grupi i tretë<br />
Si jepet përballja mes dy kapitenëve? Ia arriti Grif t’ia dilte mbanë e<strong>dhe</strong> kësaj here?<br />
Kishte funksionuar si duhej kurthi?<br />
Më tej mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Leka Skendaj<br />
Derri i Çipinit
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e fragmentit.<br />
- Të diskutojnë mbi kurthin e ngritur nga kapiten Griff.<br />
- Të dallojnë cilësitë e dy personazheve kryesorë.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Pyetje -përgjigje<br />
R Diskutim<br />
R Ditari dy –pjesësh.<br />
Mësuesi shtron pyetjet:<br />
Cilët janë personazhet e fragmentit? Cili prej tyre ju pëlqen? Pse?<br />
Ç’mbresa <strong>dhe</strong> përshtypje ju krijoi leximi i fragmentit ? Pse?<br />
Evokimi. Pyetje –<br />
përgjigje<br />
Realizmi i kuptimit. Diskutim<br />
A keni lexuar romane të tjerë të tillë? Përmendni disa tituj.<br />
Ç ‘mund të thoni mbi kurthin e ngritur nga kapiten Grif?<br />
Cilat janë fjalët kyçe që shprehin ndjenjat e kundërta në momentin e përballjes ndërmjet<br />
dy kapitenëve kundërshtarë?<br />
Reflektimi. Ditari dy –pjesësh<br />
Nxënësit zgjedhin një pjesë nga fragmenti, që i bën përshtypje <strong>dhe</strong> e shkruajnë në anën e<br />
majtë të fletores, kurse në krahun e djathtë japin komentin e tyre se pse kjo pjesë i bën<br />
përshtypje. Kjo formon ditarin dypjesësh<br />
Pjesa që të bën Komenti përkatës<br />
përshtypje<br />
Bëhet leximi e diskutimi i detyrës nga disa nxënës.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimeve.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të folurit<br />
Flasim për kafshët<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin rreth marrëdhënies së tyre me kafshët.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontrollohet detyra e shtëpisë. Nxënësit kanë patur si detyrë të shkruajnë<br />
rreth përkujdesjeve të tyre ndaj kafshëve shtëpiake. Disa prej mendimeve të nxënësve<br />
lexohen në klasë.
Hapi i dytë. Bisedë me nxënësit në lidhje me preferencat që ata kanë në lidhje me<br />
kafshët shtëpiake, mënyrën se si ata sillen me to.<br />
A keni ju ndonjë kafshë të preferuar? Cila është ajo?<br />
A ju pëlqen të mbani kafshë në shtëpitë tuaja ? Pse?<br />
Çfarë kafshësh mbani?<br />
Si silleni me to?<br />
I ushqeni? Çfarë ushqimesh përdorni për t’i ushqyer?<br />
A i nxirrni shëtitje? Është e nevojshme ti nxjerrim shëtitje? Pse?<br />
A i pastroni?<br />
U keni vendosur emra kafshëve tuaja? Çfarë emrash u keni vënë?<br />
A komunikoni ju me kafshët që mbani në shtëpi?<br />
Më pas mësuesi u kërkon të kthehen te tregimi “Kokoja” <strong>dhe</strong> të ndalen tek sjellja e të<br />
zotit të fermës. Si e gjykoni ju sjelljen e tij ndaj Kokosë?<br />
A ndjeni keqardhje ju për fundin e Kokosë? Pse?<br />
Hapi i tretë. Diskutim.<br />
Mësuesi shkruan në dërrasë shprehjen: “Sa më shumë njoh njerëzit aq më shumë dua<br />
kafshët”. Diskutim në klasë rreth idesë që përcjell kjo thënie.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur.<br />
Jepen disa fjalë të urta që u referohen kafshëve. Nxënësit duhet të shkruajnë të tjera.<br />
Kali i mirë shton torbën e tij.<br />
Mos shit qenë të blesh këlyshë.<br />
S’jepet një pelë për një thelë.<br />
Gjarpri ecën <strong>dhe</strong> fshin gjurmët me bisht.<br />
…………………………………………….<br />
…………………………………………………………..<br />
……………………………………………………………..<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit do të analizojnë ndërtimin gjuhësor të fjalëve të urta <strong>dhe</strong> do të<br />
nënvizoni mjetet lidhëse në fjalitë e përbëra.<br />
Morfologji<br />
Lakimi i mbiemrit<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë mbiemrat <strong>dhe</strong> të përcaktojnë shkallën e tyre.<br />
- Të përdorin drejt në fjali mbiemrat në shkallën pohore, krahasore <strong>dhe</strong> sipërore.<br />
Fjalë <strong>dhe</strong> shprehje kyçe: kategoria e shkallës, shkalla pohore, shkalla krahasore, shkalla<br />
sipërore.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Brainstorming
R INSERT<br />
R Punë në dyshe<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Evokimi. Brainstorming.<br />
Ç’dini për mbiemrin? Nxënësit do të japin informacionin që ata kanë për mbiemrin.<br />
Informacioni shtesë gjatë orës së sotme ka të bëjë me përdorimin e mbiemrit në tri<br />
shkallë: pohore, krahasore <strong>dhe</strong> sipërore.<br />
Mësuesi lexon fragmentin e dhënë në tekst <strong>dhe</strong> u kërkon nxënësve të përqëndrojnë<br />
vëmendjen te fjalët me shkronja të zeza <strong>dhe</strong> të thonë së çfarë tregojnë.<br />
Mbiemrat e theksuar a e shprehin në të njëjtën shkallë tiparin apo cilësinë që emërtojnë?<br />
(Së bashku me nxënësit trajtohen të gjitha rastet).<br />
2. Realizimi i kuptimit. Tabela INSERT.<br />
Mësuesi u ndan nxënësve një listë me pyetjet e mëposhtme:<br />
- Ç’është kategoria e shkallës te mbiemrat?<br />
- Kur mbiemri është në shkallën pohore?<br />
- Çfarë tregon mbiemri në shkallën krahasore? Si ndërtohet kjo shkallë?<br />
- Çfarë tregon mbiemri në shkallën sipërore? Si ndërtohet kjo shkallë?<br />
Ora vazhdon me:<br />
a) Leximin e tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosjen e shenjave: √, +, -, ?.<br />
Nënvizimet e bëra nga nxënësit në libër hi<strong>dhe</strong>n në tabelën e INSERT-it.<br />
√ + - ?<br />
b) Diskutim në çifte <strong>dhe</strong> më pas në grupe. Nxënësit do të bëjnë plotësime e sqarime midis<br />
tyrerreth çështjeve të hedhura në tabelë.<br />
c) Sqarime për pyetjet <strong>dhe</strong> çështjet e ngritura nga nxënësit. Plotësim i mëtejshëm i tabelës<br />
nga mësuesi. Mësuesi duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:<br />
• Kur mbiemri përdoret në shkallën pohore. ( Ilustrim me fjali nga ushtrimi 1).<br />
• Çfarë tregon mbiemri në shkallën krahasore. Si ndërtohet kjo shkallë. (Ilustrim<br />
me fjali nga ushtrimi 1).<br />
• Çfarë tregon mbiemri në shkallën sipërore. Si ndërtohet kjo shkallë. (Ilustrim me<br />
fjali nga ushtrimi 1).<br />
3. Reflektimi. Punë në dyshe.<br />
Punohen ushtrimet 2 <strong>dhe</strong> 3.<br />
Nxënësi 1 – ushtrimi 2. Nxënësit që përfaqësojnë numrin 1 do të punojnë ushtrimin 2, do<br />
të ndërtojnë fjali me mbiemrat e dhënë duke i vendosur në shkallë të ndryshme.<br />
Nxënësi 2 – ushtrimi 3. Nxënësit që përfaqësojnë numrin 2 do të punojnë ushtrimin 3, do<br />
të përcaktojnë shkallën në të cilën janë përdorur mbiemrat në tekstin e dhënë <strong>dhe</strong><br />
mënyrën e ndërtimit të shkallëve përkatëse.<br />
Përmbledhje e orës mësimore <strong>dhe</strong> vlerësim në bazë të përgjigjeve të nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4. Sipas kërkesës.
Të lexuarit<br />
Populli<br />
Fjalë të urta<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar fjalët e urta.<br />
- Të diskutojnë për bukurinë e fjalëve të urta.<br />
- Të analizojnë kuptimet e fjalëve të urta.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Kllaster<br />
R Diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Evokimi .Kllaster.<br />
Mësuesi shkruan në tabelën e zezë fjalën Fjalët e urta.<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre , për të plotësuar më tej kllasterin.<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim.<br />
Si mendoni ju a fshihet një histori pas fjalëve të urta?<br />
Ku e shikoni ju bukurinë e fjalëve të urta?<br />
A e shprehin fjalët e urta mendimin në mënyrë të drejtpërdrejtë apo të tërthortë?<br />
Reflektimi. Punë e pavarur.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Grupi i parë.<br />
Plotëso fjalë të urta, me temat:<br />
At<strong>dhe</strong>u ……………………………………………………………………………..<br />
……………………………………………………………………………………….<br />
Familja Burrë e grua, mish e thua …………………………………………….<br />
………………………………………………………………………………………….<br />
Morali E drejta dërrmon hekurin ………………………………………………<br />
Grupi i dytë.<br />
Analizoni kuptimin e fjalës së urtë:<br />
Shumë sy bashkë e gjejnë gjilpërën në kashtë.<br />
Kosovë<br />
Grupi i tretë.<br />
Ç’figura letrare janë përdorur në fjalët e urta:<br />
Koka bën, koka pëson.<br />
Trimi i mirë me shokë shumë.<br />
Në fund mësuesi vlerëson punën e nxënësve sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.
Të folurit<br />
Flasim për kohën e lirë <strong>dhe</strong> lodrat.<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin <strong>dhe</strong> diskutojnë rreth kohës së lirë, mënyrës se si e kalojnë ata kohën e lirë.<br />
- Të hartojnë një listë me veprimtari që ata do të donin t’i kryenin gjatë kohës së lirë.<br />
Motivimi: Komentim në klasë i fotografive të dhëna në tekst.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Hapi i parë. Brainstroming. Si e kuptoni ju shprehjen “kohë e lirë”? Nxënësit japin<br />
mendimet e tyre rreth kësaj shprehjeje. Mësuesi i shënon në dërrasë mendimet e tyre.<br />
2. Hapi i dytë. Diskutim. Diskutimi bazohet në pyetje të përgatitura nga mësuesi por<br />
e<strong>dhe</strong> nga pyetje që nxënësit mund t’i drejtojnë njëri-tjetrit apo që i ngrenë për diskutim<br />
në klasë. Një listë më pyetje për diskutim:<br />
Sa pjesë të kohës zë koha e lirë gjatë ditës për ju?<br />
A është e rëndësishme për ne koha e lirë? Pse?<br />
Si e shfrytëzoni kohën e lirë? Jepni mendimet tuaja duke u nisur e<strong>dhe</strong> nga shembujt e dhënë.<br />
Leximi i librave artistike<br />
Shfrytëzimi i internetit<br />
Lojërat elektronike<br />
Lojërat sportive, veprimtaritë sportive<br />
Televizioni<br />
Sa pjesë të ditës zënë këto mundësi?<br />
3. Hapi i tretë. Kllaster. Mësuesi u drejton nxënësve pyetjen:<br />
Ç’ mundësi të tjera do të donit për ta kaluar sa më mirë kohën e lirë?<br />
Jepni mendimet tuaja.<br />
Mendimet e tyre i shënon në kllasterin e ndërtuar në dërrasë.<br />
Drejtshkrim<br />
Drejtshkrimi i bashkëtingëlloreve.<br />
Objektivat:<br />
- T’i shkruajnë <strong>dhe</strong> t’i shqiptojë drejt bashkëtingëlloret e zëshme b, d, dh, g, gj, v, x, xh, z, zh në<br />
fund <strong>dhe</strong> në trup të fjalës.<br />
Mjete mësimore: Teksti i nxënësit, shkumësa, “Drejtshkrimi i gjuhës shqipe”, etj.<br />
Fjalë kyç: drejtshkrim, drejtshqiptim.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Brainstorming. Prezantohet tema <strong>dhe</strong> shkruhet në dërrasë të zezë. Pyeten nxënësit<br />
se çfarë dinë ata rreth drejtshkrimit. Nxënësit japin informacionin që ata kanë.<br />
Mësuesi shkruan në dërrasë fjalët drejtshkrim, drejtshqiptim <strong>dhe</strong> jep sqarimet përkatëse.
Drejtshkrim – sistem rregullash për t’i shkruar drejt e njëlloj fjalët në gjuhën letrare.<br />
Drejtshqiptim – sistem rregullash për t’i shqiptuar drejt e njëlloj fjalët në gjuhën letrare.<br />
2. Hapi i dytë. Mësuesi ndërton një tabelë në dërrasë <strong>dhe</strong> u kërkon nxënësve që të thonë cilat janë<br />
bashkëtingëlloret e zëshme e cilat të pazëshme (të shurdhëta) në gjuhën shqipe.<br />
Përgjigjet e tyre i shënon në tabelë <strong>dhe</strong> plotëson më tej tabelën.<br />
Bashkëtingëllore të zëshme Bashkëtingëllore të pazëshme<br />
b, d, dh, g, gj, v, x, xh, z, zh. p, t, th, k, q, f, c, ç, s, sh.<br />
Më pas mësuesi u kërkon që t’i vënë përball njëra-tjetrës këto bashkëtingëllore duke krijuar çifte<br />
të ngjashme.<br />
Më pas mësuesi shkruan në dërrasë e<strong>dhe</strong> një grup bashkëtingëlloresh të quajtura të<br />
tingullta <strong>dhe</strong> u shpjegon nxënësve tiparet e tyre. Këto janë: j, l, ll, m, n, nj, r, rr.<br />
3. Hapi i tretë. Hapen librat. Nxënësit për disa minuta do të lexojnë informacionin e dhënë në<br />
tekst. Mësuesi shpjegon më tej rregullat e drejtshkrimit <strong>dhe</strong> drejtshqiptimit të bashkëtingëlloreve<br />
të zëshme në fund e në trup të fjalëve. Jep shembuj për ilustrim. Mësuesi u tregon nxënësve librin<br />
“Drejtshkrimi i gjuhës shqipe” i cili na vjen në ndihmë për drejtshkrimin <strong>dhe</strong> drejtshqiptimin e<br />
gjuhës shqipe.<br />
4. Hapi i katërt. Punë në dyshe. Ushtrimi 1,2 <strong>dhe</strong> 3, sipas kërkesës. Kontrollohet <strong>dhe</strong> diskutohet<br />
puna e nxënësve, duke vlerësuar nxënës të niveleve të ndryshme.<br />
5. Hapi i pestë. Punë e pavarur. Punohet ushtrimi 6. Sipas kërkesës.<br />
Bëhet përmbledhja <strong>dhe</strong> vlerësimi për orën e mësimit.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5.<br />
Drejtshkrim<br />
Bashkëtingëlloret nistore sh, zh, ç / s, z.<br />
Objektivat:<br />
- T’i shkruajnë <strong>dhe</strong> t’i shqiptojnë siç duhet bashkëtingëlloret sh, zh, ç/s, z në fillim të<br />
fjalës.<br />
Mjetet mësimore: teksti i nxënësit, shkumësa, “Drejtshkrimi i gjuhës shqipe”, etj.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Kontrollohen detyrat e shtëpisë. Lexim nga disa prej nxënësve. Diskutim<br />
rreth tyre me klasën.<br />
2. Hapi i dytë. Punë e pavarur. Ushtrimi 1. Nxënësve u kërkohet që të gjejnë fjalët e<br />
shkruara gabim <strong>dhe</strong> t’i korrigjojnë.<br />
Shfaros, çfaq, shdëmtoj, zhvendos, xhvat, çbëj, zhbllokoj, spjegoj, çpikje, shthur,shlodhje,<br />
çjerr, e shrregullt, shmallem.<br />
3. Hapi i tretë. Mësuesi kontrollon punën e nxënësve <strong>dhe</strong> bën korrigjimet e nevojshme.<br />
Më pas mësuesi jep shpjegimet përkatëse për secilin prej shembujve duke u bërë të qartë<br />
nxënësve rregullat e drejtshkrimit e të drejtshqiptimit të bashkëtingëlloreve nistore sh, zh,<br />
ç / s, z. Për secilën prej bashkëtingëlloreve nistore jep shembuj për të ilustruar përdorimin<br />
e tyre. Mësuesi mund të përdorë e<strong>dhe</strong> “Drejtshkrimin e gjuhës shqipe”.
4. Hapi i katërt. Nxënësit hapin tekstin <strong>dhe</strong> për disa minuta lexojnë informacionin e<br />
dhënë. Më pas kalohet në diskutim. Nxënësit mund t’i drejtojnë pyetje mësuesit për<br />
paqartësitë që kanë.<br />
5. Hapi pestë. Punë në dyshe. Ushtrimi 2, 3, 4 <strong>dhe</strong> 6. Sipas kërkesave. Kontrollohet <strong>dhe</strong><br />
diskutohet puna e nxënësve duke vlerësuar nxënës të niveleve të ndryshme.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5. Sipas kërkesës.<br />
Drejtshkrim<br />
Takimi i dy bashkëtingëlloreve<br />
Objektivat:<br />
- Të shkruajnë <strong>dhe</strong> të shqiptojnë drejt bashkëtingëlloret j, h, rr në pozicione të ndryshme në fjalë.<br />
Mjetet mësimore: teksti i nxënësit, shkumësa, “Drejtshkrimi i gjuhës shqipe”, etj.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Punë në grupe. Mësuesi mund të përdorë ushtrimin 2, ose të përgatisë<br />
një listë me fjalë të shkruara gabim në tre grupe <strong>dhe</strong> t’ua ndajë nxënësve për t’i<br />
korrigjuar. P.sh. (ushtrimi 2)<br />
a- Kristua, kalaja, anie, lirija, lumej, ftonj, dij, shah;<br />
b- mësou, fsheh, gja, shtyhu, laem, bëhem;<br />
c-rangallë, rrip, rjep, rreth e rotull, i rremë, ryl, shkure, çjer, korr, vjerrë, nxora.<br />
2. Hapi i dytë. Mësuesi kontrollon punën e nxënësve <strong>dhe</strong> bën korrigjimet e nevojshme.<br />
Më pas jep shpjegimet përkatëse për secilin prej shembujve duke u bërë të qartë nxënësve<br />
rregullat e drejtshkrimit të bashkëtingëlloreve j, h, rr në të gjitha pozicionet e tyre. Për<br />
secilën prej bashkëtingëlloreve nistore jep shembuj për të ilustruar përdorimin e tyre.<br />
Mësuesi mund të përdorë e<strong>dhe</strong> “Drejtshkrimin e gjuhës shqipe”.<br />
3. Hapi i tretë. Nxënësit hapin tekstin <strong>dhe</strong> për disa minuta lexojnë informacionin e<br />
dhënë. Më pas kalohet në diskutim. Nxënësit mund t’i drejtojnë pyetje mësuesit për<br />
paqartësitë që kanë.<br />
4. Hapi i katërt. Praktikë e udhëhequr. Ushtrimi 1. Lexohet teksti i ushtrimit <strong>dhe</strong><br />
nxënësit nënvizojnë fjalët që kanë bashkëtingëlloren j. Për secilin rast japin shpjegime<br />
për përdorimin e saj. Mësuesi bën shpjegimet përfundimtare.<br />
5. Hapi i pestë. Punë në dyshe. Ushtrimi 3. Nxënësit do të lakojnë emrat: be, tablo, dru<br />
<strong>dhe</strong> do të formojnë fjali me këto emra. Mësuesi kontrollon <strong>dhe</strong> korrigjon punën e<br />
nxënësve.<br />
6. Hapi i gjashtë. Punë e pavarur. Ushtrimet 5,6 <strong>dhe</strong> 7. Kontrollohet <strong>dhe</strong> diskutohet<br />
puna e nxënësve duke vlerësuar nxënës të niveleve të ndryshme.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4. Sipas kërkesës.<br />
Morfologji<br />
Ushtrime<br />
Objektivat:
- Të përcaktojnë saktë klasat e fjalëve.<br />
- Të gjejnë saktë trajtën, gjininë <strong>dhe</strong> numrin e emrave.<br />
- Të dallojë temën fjalëformuese <strong>dhe</strong> mjetet që shërbejnë për formimin e emrave.<br />
- Të përshtasin drejt në gjini, numër <strong>dhe</strong> rasë mbiemrat me emrat përkatës.<br />
- Të përdorin mbiemrat në të tria shkallët: pohore, krahasore <strong>dhe</strong> sipërore.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Praktikë e udhëhequr. (ushtrimi 1)<br />
Mësuesi punon me të gjithë nxënësit ushtrimin 1. Në fragmentin e dhënë në tekst janë theksuar<br />
disa fjalë, bashkë më nxënësit bëhet përcaktimi i klasës ku bëjnë pjesë.<br />
2. Praktikë e pavarur:<br />
Çdo nxënësi do t’i jepet fisha me ushtrimet e mëposhtme:<br />
2. Ndaluni tek emrat që gjetët në fjalitë e ushtrimit 1 <strong>dhe</strong> përcaktoni gjininë, numrin <strong>dhe</strong> trajtën e<br />
secilit prej tyre.<br />
3. Gjeni pjesët përbërëse të emrave të mëposhtëm:<br />
lexues…………………………….. – mbivendosje……………………………………<br />
pabarazi…………………………..- nënklasë…………………………………………<br />
vendas…………………………….- fierak………………………………………………<br />
përpunim…………………………-këpucar……………………………………………..<br />
bukëpjekës………………………- përjetësi……………………………..<br />
pjesëz……………………………- parathënie…………………………….<br />
4. Lidhni parashtesat ose prapashtesat me temën e fjalës.<br />
mbi ndjenjë<br />
para fushë<br />
nën peshë<br />
zë lloj<br />
kundër shtëpi<br />
si oriz<br />
ist mirë<br />
ore futboll<br />
5. Vendosni në trajtën e duhur mbiemrat në kllapa duke pasur parasysh përshtatjen në<br />
gjini, numër e rasë të mbiemrit me emrin.<br />
Halili u prek thellë, e pa me vëmendje. Ishte përsëri………..(i bukur), po me një<br />
bukuri………( e qetë ), ……………….(e njerëzishme); e<strong>dhe</strong> zëri i saj vinte…………..(<br />
të ëmbël ), vajtues. Ajo ishte tani një vajzë…………( i hajthëm), që kishte nevojë për<br />
përkrahjen e njerëzve. Lotët i rridhnin nga sytë. Dhe Halili, zemërmadh, duke ndier këtë<br />
ndryshim, duke kuptuar se ç’kishte ndodhur në shpirti e saj e mishëroi, iu dhimbs. Dhe<br />
dihet mirë se <strong>dhe</strong>mbshuria është një shenjë e parë <strong>dhe</strong>, ndofta, më ………..( i thellë) e<br />
asaj ndjenje……….( i madh) <strong>dhe</strong> ………(i bukur) që quhet dashuri.<br />
6. Me mbiemrat e dhënë formoni fjali, duke i vendosur ata në të tria shkallët: pohore,<br />
krahasore <strong>dhe</strong> sipërore.<br />
I lehtë, i rreptë, i thjeshtë, tronditës, i rëndësishëm.<br />
Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur për një kohë prej 20’. Mësuesi ndihmon<br />
nxënësit duke u qëndruar pranë.
3. Diskutim e vlerësim i punës së pavarur.<br />
a) Diskutim në grupe dyshe: Nxënësit do të ballafaqojnë punën mes njëri-tjetrit <strong>dhe</strong> do të<br />
bëjnë ndërhyrjet e nevojshme.<br />
b) Diskutim si klasë: Zgji<strong>dhe</strong>t njëra nga mënyrat: Ose mësuesi dikton përgjigjet e sakta<br />
<strong>dhe</strong> nxënësit vetëqortojnë punën e tyre, ose përgjigjen nxënësit <strong>dhe</strong> gjykohet e vlerësohet<br />
zgjidhja e dhënë prej tyre.<br />
Do të tregohet kujdes për të mos qëndruar vetëm brenda kërkesave të ushtrimeve, për të<br />
aftësuar nxënësit në analizat fjalëformuese <strong>dhe</strong> në ndërtimin e fjalive. P.sh. në ushtrimin<br />
3 përveç analizës fjalëformuese të emrave të dhënë mësuesi jep shembuj të tjerë. Po ashtu<br />
e<strong>dhe</strong> te ushtrimi 6 analizohen fjalitë e ndërtuara nga nxënësit si e<strong>dhe</strong> jepen shembuj nga<br />
mësuesi.<br />
4. Detyrë shtëpie. Ushtrimi 7. Nxënësit do të përshkruajnë shokun/shoqen duke përdorur<br />
mbiemra në shkallë të ndryshme.<br />
Të shkruarit<br />
Shkruajmë një përrallë.<br />
Objektivat:<br />
- Të shkruajnë një përrallë duke respektuar elementët e saj.<br />
Motivimi: Brainstroming. Ju keni dëgjuar <strong>dhe</strong> lexuar përralla të ndryshme, thoni si<br />
fillojnë <strong>dhe</strong> si mbyllen ato?<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Praktikë e udhëhequr. Mësuesi e kthen vëmendjen e nxënësve te<br />
përralla e punuar në dy orët e kaluara <strong>dhe</strong> u kërkon të ndalen në hyrjen <strong>dhe</strong> mbylljen e<br />
saj. Si fillon përralla? Si mbyllet përralla? A ka fund të lumtur, si ndodh shpeshherë në<br />
përralla? A e keni vënë re këtë e<strong>dhe</strong> në përralla të tjera që keni lexuar?<br />
Mësuesi jep informacion më të zgjeruar në lidhje me përrallën, strukturën e saj.<br />
- Si ndërtohet hyrja: Në hyrje të përrallës paraqiten shkurt personazhet, disa të dhëna<br />
kryesore rreth tyre.<br />
- Zhvillimi i përrallës: Gjatë zhvillimit të përrallës njihemi me raportet midis<br />
personazheve, veprimet e tyre, rrjedhën e ngjarjeve, konfliktin <strong>dhe</strong> pikat nëpër të cilat<br />
kalon ai.<br />
- Mbyllja: Mbyllja e përrallave është gjithmonë me fund të lumtur ku e mira mbizotëron<br />
mbi të keqen.<br />
2. Hapi i dytë. Shkrim i lirë. Nxënësit do të shkruajnë një përrallë duke patur parasysh<br />
çka kanë mësuar më parë. Për këtë do të mbështeten në skedën e dhënë në tekst duke<br />
ndjekur hapat që përmban ajo.<br />
3. Hapi i tretë. Nxënësit do të shkruajnë mesazhin që duan të transmetojnë me anë të<br />
përrallës që shkruan.<br />
Disa nxënës lexojnë në klasë përrallën që shkruan.
Të lexuarit<br />
Edmond De Amiçis.<br />
Dashuria e at<strong>dhe</strong>ut.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë këshillat që përmenden në fragment.<br />
- Të diskutojnë mbi këshillat drejtuar fëmijës.<br />
- Të dallojnë gjendjet e ndryshme në të cilat ndo<strong>dhe</strong>t mësuesi.<br />
Mjetet e punës. Romani “Zemër ”, Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Lexohen detyrat <strong>dhe</strong> diskutohet për to. Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin<br />
mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shkruan në tabelë fjalën Mirënjohje.<br />
Ai u drejtohet nxënësve: Ç’kuptoni ju me këtë fjalë? Çdo të thotë të jesh mirënjohës?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi informon se kjo është e<strong>dhe</strong> tema e ditës së sotme. Një fragment i<br />
shkëputur nga romani “Zemër”.<br />
Ai u drejton pyetje: E keni lexuar ju këtë roman? A ju ka pëlqyer?<br />
Hapi i katërt. Vendoset një nxënës të lexojë fragmentin e dhënë në tekst.<br />
Hapi i pestë. Për të kuptuar më tej tekstin kalohet në rubrikën Hap pas hapi .<br />
Kujt i drejtohet babai? Cili është mjeti i komunikimit? Pse babai e vlerëson Stardin? Cili<br />
ishte Stardi?<br />
Babai kërkon që djali i tij të nderojë <strong>dhe</strong> të dojë mësuesin e tij. Pse?<br />
Hapi i gjashtë. Kalohet në punë individuale në fletore.<br />
Nxënësit punojnë me ushtrimet 6. 7. të tekstit .<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra<br />
Të lexuarit<br />
Edmond De Amiçis<br />
Dashuria e at<strong>dhe</strong>ut<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë personazhet që përmenden në fragment.<br />
- Të diskutojnë mbi ndjenjat humane me të cilat babai dëshiron ta ushqejë fëmijën.<br />
- Të dallojnë gjendjet e ndryshme në të cilat ndo<strong>dhe</strong>t mësuesi.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Bashkëbisedim
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Brainstorming<br />
Mësuesi shtron pyetjet:<br />
Cilët ishin personazhet e pjesës?<br />
I vlerësoni këshillat e babait drejtuar djalit? Pse?<br />
Cila këshillë ju pëlqeu më shumë?<br />
Realizmi i kuptimit. Bashkëbisedim<br />
Kujtoj me mall e nostalgji mësuesin tim të parë.<br />
Reflektimi.Teknika e pyetjeve<br />
Babai kërkon ta ushqejë fëmijën me ndjenja humane. A duhet ne të tregohemi<br />
mirënjohës ndaj mësuesve tanë? Si mendoni ju?<br />
Cilat tipare të karakterit i kritikon babai djalit?<br />
Çfarë mesazhi nxorrët mbas leximit të këtij fragmenti?<br />
Minitesti<br />
Nxirr nga teksti pesë shprehje <strong>dhe</strong> formoni fjali me to.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimeve.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
M. Servantes<br />
Don Kishoti në luftë me mullinjtë e erës<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhin kryesor.<br />
- Të diskutojnë për portretin fizik <strong>dhe</strong> moral të personazhit kryesor.<br />
‐ Të renditin disa nga temat që trajtohen në këtë fragment.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Lexohen detyrat <strong>dhe</strong> diskutohet për to. Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin<br />
mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shkruan në tabelë fjalën Rosinant. Ai u drejtohet nxënësve:<br />
Ç’kuptoni ju me këtë fjalë?<br />
Nxënësit japin mendimet e tyre, rreth çështjes së ngritur.<br />
Dëgjohen mendimet e tyre.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi më pas në lidhje me fjalën e hedhur për diskutim, i njeh nxënësit<br />
me temën e re mësimore. Ai flet për pjesën “Don Kishoti”. U drejton pyetje nxënësve: Ju<br />
a e keni lexuar këtë tregim? Dëgjohen mendimet e tyre.
Hapi i tretë. Mësuesi përzgjedh nxënës e<strong>dhe</strong> i ndan sipas roleve përkatës. Lexohet<br />
tregimi.<br />
Më pas diskutohet për çështjet e mëposhtme:<br />
Njeriun me samar e kishin vrarë. Si e kishin vrarë?<br />
Si e përshkruan autori jetën e mjerë të këtij njeriu të vuajtur?<br />
Hapi i katërt. Vazhdohet me kuptimin e mëtejshëm të pjesës, duke analizuar pyetjet e<br />
rubrikës hap pas hapi.<br />
Ku punonte si hamall ky njeri?<br />
Pse ishte i detyruar të bënte këtë punë?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve, duke i respektuar të gjithë.<br />
Hapi i pestë. Diskutim. Jepni mendimin tuaj rreth temave të trajtuara në këtë fragment.<br />
Hapi i gjashtë. Praktikë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në fletore në mënyrë të pavarur me ushtrimet 8, 9.<br />
Më pas mësuesi vlerëson punën e nxënësve duke bërë komentet përkatëse.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
M. Servantes.<br />
Don Kishoti në luftë me mullinjtë e erës<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të shprehin mendimin e tij mbi rrëfimin e lexuar.<br />
- Të dallojë fjalët kyçe të cilat tregojnë veprimet e njeriut me samar.<br />
‐ Të analizojnë disa prej pyetjeve retorike të përdorura në rrëfim.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Pyetje - përgjigje<br />
R Rrjeti i diskutimit<br />
R Ditari dy -pjesësh<br />
Evokimi. Pyetje – përgjigje.<br />
Mësuesi shtron pyetjet:<br />
Cili është mendimi juaj mbi rrëfimin e lexuar?<br />
A ju duket interesant rrëfimi i treguar në vetën e parë?<br />
Cilat janë fjalët kyçe që tregojnë veprimet e Sanço Pançës?<br />
Realizimi i kuptimit. Rrjeti i diskutimit.<br />
Si i kuptoni fjalët e thëna nga personazhi. Kujt po i drejtohet ai?
Unë, që më shikoni tash, hapa një pjesë të varrit tuaj. Toka ju dri<strong>dhe</strong>t nën këmbë. At<strong>dhe</strong>u im po<br />
lirohet.<br />
Reflektimi. Ditari dy-pjesësh.<br />
Nxënësit punojnë në mënyrë individuale në fletore ditarin dy-pjesësh.<br />
Në fund lexohen punimet e bëra <strong>dhe</strong> diskutohet rreth tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Të shkruarit<br />
Përshkruajmë një udhëtim fantastik<br />
Objektivat:<br />
- Të diskutojnë rreth imagjinatës, funksioneve të saj.<br />
- Të shkruajnë një tregim duke vënë në punë imagjinatën.<br />
Motivimi: Çfarë është imagjinata? Pse e përdorim ne imagjinatën?<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit në mënyrë të pavarur, duke u bazuar e<strong>dhe</strong> te njohuritë e leximet rreth tregimeve e<br />
shkrimeve fantastiko-shkencore, do të plotësojnë skedën e mëposhtme:<br />
Si janë në shkrimet fantastike:<br />
Mjedisi / vendi…………………………………………………………………………<br />
Koha ……………………………………………………………………………………<br />
Personazhet …………………………………………………………………………….<br />
Veshjet …………………………………………………………………………………<br />
Mjetet e udhëtimit ……………………………………………………………………<br />
Ngjarjet që ndodhin ………………………………………………………………….<br />
2. Hapi i dytë. Diskutim. Pyetjet mbi bazën e të cilave do të bazohet diskutimi:<br />
A keni përdorur imagjinatën tuaj për të shkuar në ndonjë vend imagjinar?<br />
Ku do të kishit dëshirë të shkonit? Pse?<br />
Me çfarë do të donit të udhëtonit? Pse?<br />
Cilët do të donit të merrnit me vete? Pse?<br />
3. Hapi i tretë. Shkrim i lirë.<br />
Në mënyrë individuale nxënësit do të plotësoni skedën e mëposhtme duke e vazhduar<br />
tregimin sipas imagjinatës së tyre. Tregimit do t’i vendosin një titull pasi ta kenë<br />
përfunduar. Në tregim duhet të përdorin folje në mënyra e kohë të ndryshme.<br />
Titulli …………………………………………………………………………………<br />
Na u desh një javë për të sistemuar gjithçka. Orioni, kështu e quajtëm mjetin me të cilin<br />
do të udhëtonim, kishte një formë të çuditshme…………………………………………
………………………………………………………………………………………………<br />
..<br />
Morfologji<br />
Përemri vetor<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë përemrat vetorë <strong>dhe</strong> të përcaktojnë saktë gjininë, numrin <strong>dhe</strong> rasën e tyre.<br />
- Të përdorin drejt në fjali përemrat vetorë.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Praktikë e pavarur<br />
R INSERT<br />
R Test diagnostikues<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi lexon tekstin e dhënë në krye të mësimit <strong>dhe</strong> u kërkon nxënësve të thonë çfarë<br />
tregojnë fjalët me të zeza? Çfarë klasë përfaqësojnë?<br />
Ç’është përemri vetor?<br />
2. Realizimi i kuptimit. INSERT.<br />
Mësuesi u ndan nxënësve një listë me pyetjet e mëposhtme:<br />
- Çfarë tregon përemri vetor?<br />
- Cili përemër vetor ka trajta të veçanta për të dyja gjinitë, femërore <strong>dhe</strong> mashkullore?<br />
Cilat janë trajtat përkatëse?<br />
- Si lakohet përemri vetor?<br />
- Çfarë funksionesh luan në fjali përmri vetor?<br />
- Ç’vend zënë ata në fjali?<br />
Ora vazhdon me:<br />
a) Lexim i tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosja e shenjave: √, +, -, ?.<br />
Nënvizimet e bëra nga nxënësit në libër hi<strong>dhe</strong>n në tabelën e INSERT-it.<br />
√ + - ?<br />
b) Diskutim në çifte (ose treshe) <strong>dhe</strong> më pas në grupe. Nxënësit do të bëjnë plotësime e<br />
sqarime midis tyre gjatë këtyre diskutimeve rreth çështjeve të hedhura në tabelë.<br />
c) Sqarime për pyetjet <strong>dhe</strong> çështjet e ngritura nga nxënësit. Mësuesi bën plotësimin e<br />
mëtejshëm të tabelës. Ai duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:<br />
- Trajtat e veçanta për gjininë mashkullore <strong>dhe</strong> femërore të përemrit vetor të vetës së<br />
tretë: ai /ajo; ata /ato. Si përdoren ato.<br />
- Si lakohet përemri vetor duke e ilustruar me tabelën e lakimit të përemrave vetorë.
- Funksionet e përemrit vetor në fjali: kryefjalë, kundrinor I drejtë, kundrinor I zhdrejtë<br />
më <strong>dhe</strong> pa parafjalë.<br />
- Vendi që zenë përemrat vetorë në fjali.<br />
3. Reflektimi. Test diagnostikues.<br />
Mësuesi e bazon testin tek ushtrimet e tekstit (ushtrimet 1-4).<br />
1. Në vend të pikave vendosni përemrin vetor që mungon.<br />
Që sot … je e lirë.<br />
…. ndiqte një burrë që vraponte si patok.<br />
-…. nuk kemi frikë, mjeshtër.<br />
…. as shihte, as dëgjonte e as merrte frymë.<br />
Se …. vëllezër nuk kam. ….. kanë vite që kanë rënë për liri e flenë të qetë.<br />
-Po … nga e dini…?<br />
2. Nënvizoni përemrat vetorë <strong>dhe</strong> thoni vetën, numrin, gjininë (nëse kanë) <strong>dhe</strong> rasën e<br />
tyre.<br />
“ –Po ç’u bëre, mor të keqen gjyshja? Ta dish sa na ke trembur. S’lamë vend pa pyetur<br />
për ty. Mamanë s’e zuri gjumi. As mua. Ndenjëm gjithë natën duke të pritur. Ike ti <strong>dhe</strong> na<br />
dukej shtëpia bosh. Cikoja, në karrige, dëgjonte i lumtur tregimin e gjyshes <strong>dhe</strong> i dukej se<br />
asnjëherë s’kishte provuar një kënaqësi të tillë. –Kush ju tregoi se ishim në Rrëzë? – pyeti<br />
Cikoja.<br />
-Të gjithë kështu thoshin, do të ketë shkuar te partizanët. E<strong>dhe</strong> yt atë kështu tha: “ Mos u<br />
bëni merak. Atje do të jetë”. Po neve s’na qetësohej zemra. “Ç’na gjeti, - thoshim, -ç’na<br />
gjeti! Djalin që e kishim si flori”. Dhe mua s’më hynte gjë në sy. Pastaj erdhën shokët e<br />
pyetën për ty.”<br />
3. Në tekstin e mësipërm gjeni trajtat e shkurtra <strong>dhe</strong> thoni se cili është roli i tyre në fjali.<br />
4. Zëvendësoni fjalët e theksuara me përemrin vetor përkatës <strong>dhe</strong> përcaktoni funksionin e<br />
tyre në fjali.<br />
Valltarët ishin mbledhur përpara sallës së shfaqjeve.<br />
E kishte thirrur Anën në emër por nuk i ishte përgjigjur.<br />
Për Norën kjo ishte dita e shumëpritur.<br />
Vajzave iu kërkua të paraqiteshin me uniformë.<br />
Nëna hapi krahët <strong>dhe</strong> përqafoi fort të birin.<br />
Në përfundim të kohës mësuesi jep përgjigjet e sakta <strong>dhe</strong> nxënësit vetëvlerësohen.<br />
Mësuesi numëron për çdo rast nxënësit që kanë dhënë zgjidhje të sakta. Kështu<br />
vazhdohet deri në fund.<br />
Përmbledhje e orës <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Të folurit<br />
Flasim për dashuriat tona.<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin <strong>dhe</strong> të diskutojnë rreth leximit të librave.<br />
- Të tregojnë rreth raportit të tyre personal me librin.<br />
Motivimi: A mendoni se interesi i njerëzve për librin ka rënë? Nëse po, pse?
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Hapi i parë. Kllaster. Mësuesi ndërton një kllaster me mendimet që nxënësit kanë<br />
rreth të lexuarit.<br />
2. Hapi i dytë. Bisedë me nxënësit rreth hapësirës që zë leximi i librave në kohën e tyre,<br />
lidhjen e tyre me librin. Biseda bazohet mbi disa pyetje të përgatitura nga mësuesi.<br />
A ju pëlqen leximi i librave? Ç’vend zë libri në kohën tuaj?<br />
Keni preferenca të veçanta nisur nga tematika, autori etj?<br />
Cili ka qënë libri i fundit që keni lexuar? Ç’tematikë trajtonte ai? Cili është mendimi juaj për<br />
librin e lexuar?<br />
A jeni duke lexuar në këto momente? Cilin libër?<br />
Ju keni krijuar bibliotekë në shtëpinë tuaj? Sa është numri i librave që e përbëjnë atë?<br />
Përbëhet nga autorë të huaj apo shqiptarë?<br />
Ju a keni preferenca për ndonjë autorë të veçantë? Cili është ai?<br />
3. Hapi i tretë. Praktikë e pavarur. Në mënyrë të pavarur nxënësit do të komentojnë thëniet e<br />
mëposhtme:<br />
<strong>Libri</strong>, miku më i mirë i njeriut.<br />
Dhoma pa libra, është si trupi pa shpirt.<br />
4. Detyrë shtëpie: Nxënësit do të bëjnë një shkrim ku të tregojnë shkurt mbi përshtypjet,<br />
mbresat që u ka lënë leximi i një libri. Në shkrim do të përdorin folje në mënyrën<br />
habitore e dëshirore.<br />
Morfologji<br />
Lakimi i përemrit vetor.<br />
Trajtat e shkurtra <strong>dhe</strong> trajtat e bashkuara të përemrit vetor.<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë <strong>dhe</strong> të përdorin drejt trajtat e shkurtra <strong>dhe</strong> trajtat e shkurtra të bashkuara të<br />
përemrit vetor.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Di/Dua të di/Mësoj<br />
R Praktikë e pavarur<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Evokimi. Brainstorming. Ç’dini për trajtat e shkurtra <strong>dhe</strong> trajtat e shkurtra të<br />
bashkuara të përemrit vetor?<br />
Nxënësit do të japin informacion rreth njohurive teorike e praktike që ata kanë për trajtat<br />
e shkurtra <strong>dhe</strong> trajtat e shkurtra të bashkuara. Informacioni shtesë në orën e sotme li<strong>dhe</strong>t
me mënyrën e formimit të trajtave të shkurtra të bashkuara, përdorimin e tyre, mënyrën e<br />
shkrimit <strong>dhe</strong> vendin që zenë në fjali.<br />
2. Realizimi i kuptimit. Di/Dua të di/Mësoj.<br />
Udhëzohen nxënësit që të ndajnë faqen e fletores në tri kolona.<br />
Di Dua të di Mësoj<br />
Do të vihen në punë për të lexuar faqet…… në librin e gjuhës shqipe 7, pasi të jenë<br />
sqaruar që:<br />
Në kolonën e parë “Di”, të shkruajnë atë informacion që gjatë leximit u duket I njohur;<br />
Në kolonën e dytë “Dua të di”, të shkruajnë pyetje ose kërkesa rreth çështjeve për të cilat<br />
ata kërkojnë të dinë më tepër;<br />
Në kolonën e tretë “Mësoj”, të shkruajnë një përmbledhje të informacionit të ri që ata<br />
përvetësuan gjatë leximit të tekstit.<br />
Diskutohet plotësimi i tabelës. Mësuesi jep sqarime rreth pyetjeve të nxënësve. Ai duhet<br />
t’u sqarojë nxënësve:<br />
- Në cilat rasa gjatë lakimit përemrat pronorë marrin trajta të shkurtra.<br />
- Cilat janë këto trajta.<br />
- Si formohen trajtat e shkurtra të bashkuara.(mësuesi i shkruan në dërrasë).<br />
- Përdorimin e tyre.<br />
- Mënyrën e shkrimit <strong>dhe</strong> vendin që zënë në fjali. (ilustrim me fjali)<br />
3. Reflektimi. Praktikë e pavarur.( ushtrimet 1-5 në tekstin e gjuhës shqipe).<br />
1. Në tekstin e dhënë gjeni përemrat vetor, trajtat e shkurtra <strong>dhe</strong> trajtat e shkurtra të<br />
bashkuara. (teksti i ushtrimit 1).<br />
2. Shpjegoni si janë formuar trajtat e shkurtra të bashkuara që keni evidentuar në<br />
ushtrimin 1.<br />
3. Lidhni me shigjetë trajtat e shkurtra të bashkuara me trajtat e shkurtra të thjeshta nga të<br />
cilat janë formuar. (shih ushtrimin 3).<br />
4. Shkruani disa fjali me këto trajta të bashkuara: jua, ua, ia <strong>dhe</strong> më pas shpjegoni se si<br />
janë formuar këto trajta të shkurtra të bashkuara duke u nisur nga fjalitë që keni shkruar.<br />
5. Në vend të pikave vendosni trajtën e shkurtër ose trajtën e shkurtër të bashkuar që<br />
mungon: ia, m’i, ta, ia, iu, ia, t’i.<br />
- Po, - … preu Xhon Thortoni gjakftohtë.<br />
- Mirë, - … bëri Methjusoni, me një zë të qartë e të vendosur, që dëgjonin të gjithë sa<br />
ishin në atë tavernë. –Vë bast një mijë dollarë sa qeni nuk … del mban asaj pune.<br />
….<br />
A mund … tërhiqte, vallë, Baku një mijë paund?<br />
A … huan një mijë dollar? – pyeti si me një pëshpëritje të njohur Brajenin.<br />
- … pret mendja, - … përgjigj Brajeni.<br />
Mësuesi kontrollon punën e nxënësve <strong>dhe</strong> bën vlerësime në bazë të përgjigjeve të tyre.
Të lexuarit.<br />
Ç. Dikens<br />
Oliveri shkon në Londër<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet.<br />
- Të diskutojnë mbi fjalët e babait drejtuar djalit.<br />
- Të dallojnë cilësitë e personazheve të fragmentit.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Rrjeti i diskutimit<br />
R Praktikë e pavarur<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi i drejtohet nxënësve: Si e kuptoni ju shprehjen ndërgjegje të pastër ?<br />
Ç’kuptoni me fjalën ndërgjegje?<br />
Nxënësit do të shprehin mendimet e tyre përreth kësaj çështjeje. Respektohen mendimet e<br />
secilit prej tyre.<br />
Realizimi i kuptimit. Rrjeti i diskutimit.<br />
Mësuesi u flet nxënësve më tej mbi fragmentin e shkëputur`` Provimi``, tematikën që ai<br />
trajton.<br />
Ai vendos nxënës ta lexojnë sipas roleve. Kalohet në tekst për kuptim të mëtejshëm të<br />
pjesës.<br />
Pse i drejton Albani pyetje babait?<br />
Ç’pyetje i bëhet babait? Pse ai mbetet i befasuar prej pyetjes?<br />
Ç’kuptoni ju nga ndërhyrja e nënës?<br />
Si u përgjigjet pyetjeve babai? A është ai i sinqertë në dhëniet e përgjigjeve?<br />
Nga dialogu mes personazheve çfarë mendimi krijuat për Pasionatën, motën e Albanit?<br />
Nxënësit diskutojnë më tej.<br />
Si i kuptoni proverbat e mëposhtme:<br />
“Njeriu me ndërgjegje të pastër nuk ka frikë nga trokitja e portës në mesnatë”.<br />
“Ndërgjegjja e pastër e bën fytyrën e gëzueshme”.<br />
Reflektimi . Praktikë e pavarur.<br />
Kalohet në punën individuale në fletore.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Grupi i parë.<br />
Si i kuptoni ju fjalët e babait:<br />
- Janë gjëra që nuk të takojnë <strong>dhe</strong> që nuk pyetet për to. Ti më njeh, e di se çfarë bëj <strong>dhe</strong><br />
si sillem. Duhet të gjykosh vetë në jam i ndershëm ose jo.
Grupi i dytë.<br />
Shkruaj pyetjet të cilat Albani ia drejton babait të tij.<br />
Grupi i tretë.<br />
Nga dialogu mes personazheve dalloni cilësitë e secilit personazh:<br />
Albani …………………………………………………………….<br />
Pasionata…………………………………………………………<br />
Babai ……………………………………………………………….<br />
Margarita…………………………………………………………<br />
Mbas përfundimit të detyrës, kalohet në leximin e saj.<br />
Minitesti<br />
Nëse ju do të kishit një temë të tillë për përshkrimin e prindërve, ju çfarë pyetjesh do t’tju<br />
drejtonit prindërve tuaj?<br />
Mësuesi bën vlerësimin e orës për të parë sesa janë përvetësuar njohuritë e reja.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të shkruarit<br />
Llojet e letrave. Curriculum vitae.<br />
Objektivat:<br />
- Të shkruajnë një Curriculum Vitae<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Praktikë e pavarur. Nxënësit do të rikujtojnë njohuritë që kanë marrë më parë për<br />
letrat <strong>dhe</strong> llojet e tyre <strong>dhe</strong> do të plotësojnë skedën e mëposhtme.<br />
Letrat private: letra drejtuar një shoku/shoqeje, ……………………………………………<br />
Letrat zyrtare: kërkesa, Curriculum vitae, ……………………………………………………<br />
2. Hapi i dytë. Mësuesi pyet nxënësit nëse ata e dinë se çfarë është një Curriculum Vitae <strong>dhe</strong><br />
nëse ata kanë parë, lexuar apo shkruar ndonjë CV. Më pas mësuesi për t’ua bërë më të qartë së<br />
çfarë është një CV u ndan nxënësve nga një model në çdo bankë. Strukturën e një CV e shkruan<br />
në dërrasë duke shpjeguar secilin prej elementeve.<br />
3. Hapi i tretë. Praktikë e pavarur.<br />
Nxënësit do të plotësojnë skemën e mëposhtme me të dhëna rreth një personazhi për të cilin kanë<br />
mbledhur informacione më parë me rekomandimin e mësuesit.<br />
Skema e CV:<br />
Të dhëna personale<br />
Emri:<br />
Mbiemri:<br />
Vendlindja:<br />
Ditëlindja:<br />
Gjendja civile:<br />
Adresa:<br />
Nr. i telefonit:<br />
Curriculum Vitae
Arsimimi<br />
Titulli i studimeve:<br />
Nota mesatare:<br />
Kurse specializimi:<br />
Eksperienca profesionale: (pozicionet e punës, punëdhënësi, detyrat specifike, etj.)<br />
Gjuhët e huaja: (gjuhët që njeh <strong>dhe</strong> niveli i njohjes së tyre).<br />
4. Hapi i katërt. Leximi i disa prej CV të hartuara nga nxënësit.<br />
Të shkruarit<br />
Portreti i personazheve<br />
Objektivat:<br />
- Të bëjnë portretizimin e shokut/shoqes së tyre.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes.<br />
1. Hapi i parë. Diskutim si klasë.<br />
Pyetjet për diskutim:<br />
Ç’është portreti?<br />
Ç’dalloni ju kur dilni përpara pasqyrës? Cilat janë tiparet të cilat ju pëlqejnë te vetja?<br />
Si e njihni ju veten ?<br />
Nga dallon portreti fizik nga ai moral?<br />
A mendoni se portreti juaj ka tipare të cilat ngjasojnë me prindërit tuaj? Cilat janë ato?<br />
2. Hapi i dytë. Praktikë e pavarur.<br />
Lexohet fragmenti i shkëputur nga mësimi Provimi <strong>dhe</strong> nxënësit ndalen tek përshkrimi që<br />
Albani kërkon t’i bëjë babait të tij. Çfarë cilësish të babait nxjerr ai në dukje nga pyetjet<br />
të cilat bën?<br />
Duke u nisur nga fragmenti i lexuar nxënësit do të bëjnë portretizimin e shokut/shoqes së<br />
tyre.<br />
Ata do të ndalen:<br />
Cilësitë fizike: ngjyra e syve, ngjyra e lëkurës, flokët, gjatësia e trupit etj.<br />
Cilësitë morale: optimist/optimiste, i /e dashur, i /sjellshëm, frikacak /e, mburravec/e ,<br />
etj.<br />
Nxënësit do të përqendrohen tek:<br />
Cilësitë e portretit moral që admirojnë te shoku/ shoqja e tyre. Pse? A do të donin t’i<br />
ngjasonin sadopak? Në lidhje me këto pyetje do të shprehin mendimet e tyre.<br />
3. Hapi i tretë. Punë në dyshe.<br />
Nxënësit në dyshe do të lexojnë punët e njëri-tjetrit <strong>dhe</strong> do të diskutojnë rreth tyre.<br />
Morfologji<br />
Përemri pronorë
Objektivat:<br />
- Të gjejnë përemrat pyetës në fjali <strong>dhe</strong> të përcaktojnë veçoritë e tyre.<br />
-T’i përdorin drejt përemrat pyetës në fjali.<br />
- Të përcaktojnë funksionet gramatikore që luajnë përemrat pyetës në fjali.<br />
Motivimi. Nxënësit lexojnë fjalitë e dhëna në hyrje të mësimit <strong>dhe</strong> ndalen tek fjalët me<br />
shkronja të zeza. Ata duhet të thonë çfarë janë fjalët me të zezë <strong>dhe</strong> për çfarë shërbejnë<br />
ato.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Kllaster<br />
R Di / Dua të di / Mësoj<br />
R Praktikë e pavarur<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Evokimi. Kllaster. Nxënësit plotësojnë një kllaster për përemrin pyetës, llojet.<br />
Përemrat pyetës<br />
2. Realizimi i kuptimit. Di/Dua të di/Mësoj.<br />
Udhëzohen nxënësit që të ndajnë faqen e fletores në tri kolona:<br />
Di Dua të di Mësoj<br />
Përemrat pyetës përdoren….<br />
Ndryshimet mes tyre <strong>dhe</strong><br />
kategoritë gramatikore<br />
përkatëse…….<br />
Kategoritë gramatikore i kanë<br />
në masë të ndryshme<br />
…………………….<br />
Nxënësit vihen në punë për të lexuar mësimin në librin e gjuhës shqipe 7.<br />
Më parë nxënësit sqarohen për mënyrën e plotësimit të kolonave në fletore.<br />
Në kolonën “Di” do të shkruajnë atë informacion që u duket i njohur gjatë leximit.<br />
Në kolonën “Dua të di” do të shkruajnë pyetje rreth çështjet për të cilat kërkojnë të dinë më tepër.<br />
Në kolonën “Mësoj” do të shkruajnë një përmbledhje të informacionit të ri që përvetësuan gjatë<br />
leximit.<br />
Diskutim në grupe <strong>dhe</strong> plotësim i tabelës. Mësuesi ndalet në veçanti në pyetjet që drejtojnë<br />
nxënësit. Ai duhet t’u bëjë të qartë atyre:<br />
- Cilët janë përemrat pyetës.<br />
- Për çfarë shërbejnë.<br />
- Trajtat e tyre të veçanta.<br />
- Kategoritë gramatikore <strong>dhe</strong> veçoritë për secilin prej përemrave pyetës.<br />
- Funksionet e tyre gramatikore në fjali.<br />
- Përdorimi i tyre në fjali.<br />
3. Reflektimi. Praktikë e pavarur.<br />
Ushtrimet 1-3<br />
Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur ushtrimet 1-3 në librin e gjuhës shqipe 7.<br />
Në tekstin e dhënë në ushtrimin 1 nxënësit do të gjejnë përemrat pyetës <strong>dhe</strong> do të tregojnë se<br />
përse janë përdorur.
Për secilin prej përemrave të ushtrimit 1 nxënësit do të përcaktojnë kategoritë përkatëse të tyre<br />
(ushtrimi 2).<br />
Në ushtrimin 3 nxënësit do të plotësoni vendet bosh të fjalive të dhëna duke vendosur një prej<br />
përemrave pyetës të dhënë në kërkesën e ushtrimit.<br />
Mësuesi kontrollon përgjigjet e nxënësve <strong>dhe</strong> vlerëson me notë.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4. Sipas kërkesës.<br />
Të lexuarit<br />
Legjenda e Tomorrit <strong>dhe</strong> e Shpiragut<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të përshkruajnë princeshë Kalanë sipas përfytyrimit .<br />
- Të plotësojnë elementet karakteristike të përrallës.<br />
- Të diskutojnë mbi vlerat njohëse <strong>dhe</strong> edukative të përrallës.<br />
Mjetet e punës: tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me dëgjimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e detyrës së shtëpisë.<br />
Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Kalohet më tej në rubrikën Vlerësojmë <strong>dhe</strong> analizojmë tekstin.<br />
Si i kuptoni fjalët:<br />
“Mendja më rrinte te Sherina, të cilën me vete e përshkruaja si më të bukur se çdo grua tjetër, që<br />
kisha parë ndonjëherë, prandaj <strong>dhe</strong> pata dëshirë të provoja fatin”.<br />
Plotësoni me konkretizime nga teksti.<br />
- ngjarjet zhvillohen në……………………………………….<br />
- dëshirat bëhen realitet ……………………………………..<br />
- e pamundura kthehet në e mundur ……………………………<br />
- elementet e çuditshme …………………………………………<br />
- fundi i përrallës …………………………………………………<br />
Hapi i tretë.<br />
Diskutojmë së bashku.<br />
Nëse do ta kishit ju, arkën magjike, ku do të donit të udhëtonit?<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur në fletore.<br />
Përdorni mbiemra për të dhënë cilësitë e personazheve.<br />
Tomorri …………………………………………………………<br />
Kalaja ……………………………………………………………<br />
Shpiragu ……………………………………………….<br />
Përrallat kanë vlera njohëse <strong>dhe</strong> edukative. Ç’mësime nxorët ju nga kjo përrallë?<br />
Dalloni në këtë përrallë:<br />
Hyrja<br />
Zhvillimi<br />
Pika kulmore<br />
Zgjidhja
Mbyllja<br />
Hapi i pestë. Mësuesi kontrollon detyrat e nxënësve. Bën vlerësimet përkatëse duke bërë<br />
e<strong>dhe</strong> vërejtjet e mundshme.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Legjenda e Tomorrit <strong>dhe</strong> e Shpiragut<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion fragmentin e dhënë.<br />
- Të diskutojnë mbi amanetet e fundit të lëna prej ushtarit.<br />
- Të dallojnë figurat letrare të përdorura në këtë baladë.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me dëgjimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e detyrës së shtëpisë.<br />
Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shkruan në tabelë fjalën baladë . Ai u drejton pyetje nxënësve: A e<br />
dini se ç;janë baladat? A keni lexuar ndonjë prej tyre?<br />
Mësuesi u jep kohë nxënësve të përgjigjen.<br />
Më pas mësuesi u jep informacion nxënësve mbi baladën “Mbeçë more shokë , mbeçë”<br />
Si një nga baladat e cila përshkohet nga ndjenja e <strong>dhe</strong>mbjes, e urrejtjes, e shqetësimit për<br />
fëmijët të lënë vetëm, e revoltës. Më pas balada lexohet nga mësuesi.<br />
Hapi i tretë. Diskutim me nxënësit. Çfarë mendoni, përse bën fjalë kjo baladë?<br />
Çfarë ndjesish <strong>dhe</strong> mendime ju shkaktojë leximi i kësaj balade? Si e përfytyroni ju sipas<br />
imagjinatës suaj, heroin e kësaj balade?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Hapi i katërt. Kalohet në përgjigjet e pyetjeve në rubrikën Hap pas hapi.<br />
A është i përcaktuar vendi ku zhvillohet kjo ngjarje?<br />
Në formën e urimit ushtari i drejtohet nënës së vet. Më tej në çastet e fundit të vdekjes ai kërkon<br />
t’i lërë amanetet. Po për nusen e tij ç’lë si amanet?<br />
Si mendoni ju a ishte i qetë tashmë ushtari që la porositë e fundit para se vdekja ta merrte?<br />
Hapi i pestë. Punohet në punë individuale me rubrikën Vlerësojmë <strong>dhe</strong> analizojmë tekstin.<br />
Mësuesi udhëzon, ndihmon. Në fund vlerëson nxënësit sipas planit që ka vendosur.<br />
Hapi i gjashtë. Kalohet te rubrika përpunim gjuhësor.<br />
Kjo rubrikë do realizohet me teknikën e pyetjeve.<br />
Në ç’vetë jepet rrëfimi? Në gojën e kujt vendoset ky rrëfim<br />
Ndjenjat që përshkojnë këtë baladë janë të ndryshme.<br />
I vini në dukje duke i konkretizuar me shembuj nga teksti.
Dalloni figurat letrare. Si janë formuar ato?<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të folurit<br />
Krenohemi që jemi shqiptar<br />
(Flasim për filmat tanë)<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin rreth filmit <strong>dhe</strong> kinemasë, preferencave të tyre <strong>dhe</strong> mbresave të krijuara prej<br />
kinemasë <strong>dhe</strong> filmave.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Bisedë me nxënësit rreth filmit <strong>dhe</strong> kinemasë.<br />
A ju pëlqejnë filmat? Filmat shqiptarë apo të huaj? Pse?<br />
A keni preferenca të veçanta për ndonjë film? Flisni për të.<br />
Cilat tematika ju tërheqin më tepër? Cili është aktori juaj i preferuar?<br />
Cilat janë arsyet që ju bëjnë ta keni të preferuarin tuaj?<br />
…………………………………………………………………………….<br />
……………………………………………………………………………..<br />
Orën e fundit folëm për fragmentin shkëputur nga filmi “Shpella e Piratëve”? Ju e keni parë këtë<br />
film? Ju ka pëlqyer? Pse?<br />
Cilët personazhe luajnë në këtë film? Përmendni emrat e personazheve kryesorë.<br />
Hapi i dytë. Rrjeti i diskutimit.<br />
Preferoni kinemanë apo ekranin e shtëpisë suaj? Pse?<br />
Ç’ndjesi ju shkakton secila?<br />
Kinemaja Televizioni<br />
Hapi i tretë. Bashkëbisedim.<br />
Flisni mbi mbresat e krijuara kur keni shkuar për herë të parë në kinema.<br />
……………………………………………………………………………………………….<br />
………………………………………………………………………………………………..<br />
Të shkruarit<br />
Të shkruajmë për një ngjarje të jetuar.<br />
Ora e parë
Objektivat:<br />
- Të njihen me llojet e esesë.<br />
- Të shkruajnë një ese përshkruese duke respektuar veçoritë e strukturës së saj.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Brainstorming. Nxënësit thonë çfarë ata dinë për esenë.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi bën shpjegimin e termit ese. Më pas jep dallimet mes shkrimit<br />
letrar <strong>dhe</strong> atij eseistik. Këto mund të paraqiten në një tabelë në dërrasë të zezë.<br />
Shkrimi letrar Shkrimi eseistik<br />
Trillim, fantazi…………………………..<br />
……………………………………………..<br />
Të dhëna, informacione………<br />
……………………………………………<br />
Hapi i tretë. Mësuesi u bën të ditur nxënësve llojet e esesë:<br />
a- Nisur nga tema apo fakti i dhënë (përmbajtja) kemi:<br />
‐ Ese historike, - letrare, - filozofike, - historike, etj.<br />
b- Nisur nga mënyra e zhvillimit të përmbajtjes kemi:<br />
‐ Ese përshkruese, - Ese shpjeguese, - Ese argumentuese , - Ese treguese.<br />
Skema e esesë (skema klasike e esesë, ndërkohë që mund të procedohet e<strong>dhe</strong> me numër<br />
më të madh paragrafësh).<br />
Hyrja ( një paragraf)<br />
Zhvillimi ( tre paragraf )<br />
Mbyllja ( një paragraf )<br />
Të shkruarit<br />
Të shkruajmë për një ngjarje të jetuar.<br />
Ora e dytë<br />
Gjatë orës së dytë nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur duke u bazuar në skedën e<br />
punës të dhënë në tekst.<br />
Skedë pune<br />
Plotësoni skemën e mëposhtme duke realizuar një ese përshkruese për njerëz.<br />
Tema: Përshkruani shokun/shoqen tuaj më të ngushtë.<br />
Hyrja<br />
…………………………………………………………………………<br />
( 1 paragraf:<br />
…………………………………………………………………………<br />
Prezantimi me personin<br />
……………………………………………………………………..<br />
që do përshkruani ………………………………………………………………….<br />
Zhvillimi<br />
…………………………………………………………………………..<br />
( tre paragraf: … ………………………………………………………………………
1-përshkrimi i ………………………………………………………………………….<br />
tipareve fizike<br />
……………………………….…………………………………………<br />
…………………………………………………………………………..<br />
2-përshkrimi i tipareve …………………………………………………………………..<br />
Të karakterit; ………………………………………………………………………..<br />
si flet, gjestet, etj ….<br />
………………………………………………………………..<br />
………………………………………………………………………………<br />
3-të përbashkëtat<br />
…………….…………………………………………………………….<br />
<strong>dhe</strong> dallimet<br />
……….………………………………………………………………………<br />
mes jush ……………….<br />
…………………………………………………………………<br />
……..……………………………………………………………………………<br />
Mbyllja<br />
……………………………………………………………………………………<br />
( 1 paragraf:<br />
…………………………………………………………………………………….<br />
Raporti që keni<br />
………………………………………………………………………………..<br />
krijuar. )<br />
……………………………………………………………………………….<br />
Morfologji<br />
Ushtrime<br />
Për përemrin vetor, trajtat e shkurtra <strong>dhe</strong> të bashkuara, përemrin pyetës.<br />
Objektivat:<br />
- Shih objektivat e orëve 53, 58 <strong>dhe</strong> 60.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Kontroll i detyrave të shtëpisë. Mësuesi përzgjedh në mënyrë rastësore<br />
dy-tri fletore <strong>dhe</strong> lexohen fjalitë që nxënësit kanë ndërtuar me përemrat pyetës. Diskutim<br />
rreth mënyrës së përdorimit të tyre.
2. Hapi i dytë. Praktikë e pavarur. Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur me<br />
ushtrimet 1-7 në librin e gjuhës shqipe 7. Disa prej ushtrimeve do të punohen në fletore<br />
(2, 3 <strong>dhe</strong> 4), ndërsa ushtrimet e tjera (1. 6 <strong>dhe</strong> 7) në libër.<br />
3. Hapi i tretë. Kontroll i praktikës së pavarur.<br />
Diskutim në dyshe. Nxënësit do të ballafaqojnë punën mes njëri-tjetrit <strong>dhe</strong> do të bëjnë<br />
ndërhyrjet e nevojshme.<br />
Diskutim në klasë.<br />
Mësuesi jep përgjigjet e sakta <strong>dhe</strong> nxënësit vetëkorrigjohen. Ose nxënësit përgjigjen <strong>dhe</strong><br />
mësuesi gjykon e vlerëson zgjidhjen e dhënë prej tyre.<br />
4. Hapi i katërt. Punë në dyshe. (ushtrimi 5).<br />
Nxënësit në dyshe do të realizojnë një dialog me shogun/shoqen e bankës ku të përdorin<br />
përemra vetor <strong>dhe</strong> përemra pyetës. Dialogun do ta shkruajnë në fletore <strong>dhe</strong> do të<br />
përcaktojnë kategoritë për secilin prej përemrave të përdorur.<br />
Të lexuarit<br />
Nasho Jorgaqi<br />
Kur preka qiellin medorë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar legjendën.<br />
- Të analizojnë ngjashmëritë <strong>dhe</strong> dallimet ndërmjet përbindëshit të Bistricës <strong>dhe</strong> kuçedrës së<br />
përrallës.<br />
Të diskutojnë mbi elementet realë <strong>dhe</strong> të trilluar të legjendës.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Kllaster<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Kllaster.<br />
Mësuesi shkruan në<br />
tabelën e zezë fjalën Legjendë.<br />
Ai u drejton nxënësve pyetjet:<br />
Ç’dini ju mbi legjendën? Përmendni disa tituj legjendash.<br />
A vëmë re përzierjen e elementëve fantastikë me ata realë në legjendë?<br />
Nxënësit lihen për disa momente të mendohen, më pas dëgjohen mendimet e tyre për të<br />
plotësuar kllasterin e ndërtuar.
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi e plotëson më tej kllasterin duke dhënë e<strong>dhe</strong> informacione të tjera mbi<br />
legjendën.<br />
Legjendat na flasin për kohërat më të lashta, kur njerëzit nuk kishin aftësi t’i shpjegonin<br />
dukuritë. Ato përveç elementëve imagjinare, të trilluara kanë e<strong>dhe</strong> një bazë reale.<br />
Lexohet legjenda prej mësuesit. Ai u ndrejton pyetje nxënësve.<br />
A ju pëlqeu legjenda? Pse?<br />
Në cilin vend thoshin se jetonte një përbindësh? Ç’njohuri keni ju për këtë lumë?<br />
Cila ishte arsyeja që njerëzit s’kishin guximin ta vrisnin? Kush vendosi ta ta merrte<br />
përsipër rrezikun?<br />
Si veproi plaku i varfër për ta vrarë gjarprin?<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Për të kuptuar më tej legjendën kalohet në rubrikat e mëtejshme të librit, duke iu<br />
përgjigjur pyetjeve.<br />
Gjarpri ra në kurthin e plakut . Kujt i kërkoi ai ndihmë kur e pa se s’po ia dilte dot<br />
mbanë?<br />
Çfarë thonë për kockat që mbetën nga djegia e tij?<br />
Si e kuptoni shprehjen e plakut të varfër:<br />
- Do vete, - tha , - ta vras përbindëshin. Dhe në më përpiftë, unë e hëngra çairin tim.<br />
Minitesti<br />
Në minutat e fundit mësuesi realizon një minitest të shkurtër.<br />
Përshkruani si e përfytyroni përbindëshin e Bistricës. A ka ndonjë ngjashmëri me kuçedrën e<br />
përrallës?<br />
Plotëso me tituj legjendash të tjera.<br />
“Shkëmbi i Skëndërbeut”<br />
“Legjenda e luleve”<br />
……………………………………………………<br />
…………………………………………………….<br />
Në përfundim vlerëson nxënësit.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të folurit<br />
Familja ime<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin rreth marrëdhënieve prindër-fëmijë duke sjellë shembuj nga jeta e tyre.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes.<br />
1. Hapi i parë. Nxënësit kanë pasur si detyrë që të shprehen shkurtër rreth marrëdhënieve të tyre<br />
me prindërit duke u ndalur tek dashuria, vëmendja <strong>dhe</strong> përkujdesja e prindërve ndaj tyre. Disa<br />
prej nxënësve i lexojnë detyrat në klasë.<br />
2. Hapi i dytë. Diskutim në lidhje me marrëdhëniet prindër-fëmijë, bazuar në disa pyetje të<br />
përgatitura nga mësuesi si e<strong>dhe</strong> në pyetjet që nxënësit mund t’i drejtojnë njëri-tjetrit.
Shpesh thonë fëmijët janë pasqyrë e prindërve. A jeni ju dakord me këtë thënie?<br />
Si i keni marrëdhëniet me prindërit tuaj? A shprehni lirshëm mendimet në praninë e tyre?<br />
Cilat probleme diskutoni me ta? A mbani të fshehta? A keni nevojë për mendimet e tyre?<br />
A besoni në komunikimin me prindërit, besoni se ata mund t‘ju ndihmojnë, t’ju kuptojnë?<br />
Prindërit tuaj janë konservatorë, apo liberalë? Ju cilin qëndrim do preferonit? Pse?<br />
A do donit t’i merrnit shembull prindërit tuaj? Cilat janë ato cilësi të cilat ju pëlqejnë tek ata?<br />
3. Hapi i tretë. Punë në grupe. Mësuesi ndan klasën në tre grupe <strong>dhe</strong> për secilin paraqet një<br />
situatë për të cilën ata duhet të mbajnë një qëndrim.<br />
Situata A<br />
• Si do të vepronit ju nëse prindi juaj:<br />
Nuk ju kupton , por njëkohësisht as nuk mundohet t’ju kuptojë ?<br />
Ju do të vepronit kundër mendimit të tij, apo do përpiqeshit ta bindnit që ju keni të drejtë?<br />
Situata B<br />
• Ju nuk i keni marrëdhëniet e mira me prindërit. Do përpiqeshit t’i rregullonit, apo do vazhdoni të<br />
ruani të njëjtën marrëdhënie? Pse?<br />
Situata C<br />
• Tregoni ndonjë rast kur ju u jeni bindur prindërve, keni rënë në kompromis me ta. Konkretizo me<br />
shembull.<br />
Nxënësit brenda secilit grup shprehin mendimet <strong>dhe</strong> qëndrimet e tyre duke diskutuar me njëritjetrin<br />
për mendimet që shfaqin.<br />
Morfologji<br />
Folja. Forma veprore <strong>dhe</strong> joveprore.<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë formën veprore <strong>dhe</strong> joveprore të foljeve.<br />
- Të dallojnë mjetet me anën e të cilave formohet forma joveprore e foljeve në kohët<br />
përkatëse.<br />
- Të përdorin drejtë formën veprore <strong>dhe</strong> joveprore të foljeve.<br />
Metodat e mësimdhënies: punë e pavarur, punë në dyshe, diskutim, punë e pavarur.<br />
Motivimi: Punë e pavarur: Nxënësit në mënyrë të pavarur do të plotësojnë tabelën e<br />
dhënë në librin e gjuhës shqipe 7 me foljet e përdorura në fjalitë e dhëna, duke i ndarë ato<br />
sipas formës: veprore/joveprore.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Hapi i parë. Kontroll nga mësuesi i tabelës. Mësuesi jep përgjigjet e sakta <strong>dhe</strong><br />
nxënësit vetëkorrigjohen.<br />
2. Hapi i dytë.<br />
a) Punë në dyshe. Nxënësit në dyshe do të përgatiten për të folur për formën veprore <strong>dhe</strong><br />
formën joveprore të foljes.<br />
b) Diskutim në dyshe <strong>dhe</strong> me gjithë klasën. Mësuesi sqaron pyetjet <strong>dhe</strong> çështjet që ngrenë<br />
nxënësit. Ai duhet t’u qartësojë mirë nxënësve:
- Në sa forma del folja.<br />
- Si ndërtohet forma joveprore e foljes: me mbaresë, me pjesëzën –u, me foljen ndihmëse jam.<br />
- Cilat kohë e formojnë formën joveprore me mbaresë. Shembuj.<br />
- Cilat kohë e formojnë formën joveprore me pjesëzën –u. shembuj.<br />
- Cilat kohë e formojnë formën joveprore me foljen ndihmëse jam. Shembuj.<br />
Për ilustrim mund të përdoren ushtrimet 3 <strong>dhe</strong> 4. Mësuesi përdor këta ushtrime duke i bërë<br />
plotësimet së bashku me nxënësit. Për ushtrimin 3 foljet në veprore kthehen në joveprore <strong>dhe</strong><br />
anasjelltas duke përdorur mjetet përkatëse. Për ushtrimin 4 nxënësit plotësojnë tabelën e dhënë në<br />
tekstin e gjuhës shqipe 7 me format që mungojnë duke u nisur nga shembujt e dhënë në tabelë.<br />
3. Hapi i tretë. Punë e pavarur.<br />
Në fishe për çdo nxënës jepen këto ushtrime:<br />
1. Në tekstin e mëposhtëm gjeni foljet <strong>dhe</strong> thoni në ç’formë janë.<br />
Një ditë u nisa fshehurazi me tren për në qytetin pranë, ku ndo<strong>dhe</strong>j spitali në të cilin ishte<br />
shtruar Xhulia. Ishte vështirë të hyje brenda. Dikush më mori si djalin e gazetave <strong>dhe</strong> nuk<br />
më ndaloi. Po ku ta gjeja unë Xhulian? Ai ishte një spital i madh sa një qytet. U enda kot<br />
për orë të tëra. Vendosa të pyes në informacion.<br />
2. Tregoni si janë formuar format joveprore që dalluat në tekstin e mësipërm.<br />
3. Me foljet e dhëna ndërtoni fjali duke i përdorur ato në të dyja format.<br />
Pastroj, vesh, kreh, takoj, hedh, shoh.<br />
Vlerësimi:<br />
Përmbushja e saktë e të tre ushtrimeve (ose vetëm me një përgjigje të gabba brenda një ushtrimi)<br />
vlerësohet me notën 10. Për çdo përgjigje të gabba qoftë e<strong>dhe</strong> brenda ushtrimit, ulet 1 notë.<br />
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 6. Sipas kërkesës.<br />
Të lexuarit.<br />
B. Hoxha.<br />
Pinoku i trishtuar<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë kohën <strong>dhe</strong> vendin ku zhvillohen ngjarjet.<br />
- Të përshkruajnë gjendjen shpirtërore të djalit, kur përjeton ngjarjen.<br />
‐ Të renditin sipas radhës në tekst veprimet e personazhit kryesor.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve
Evokimi. Brainstorming<br />
Mësuesi u drejton pyetje nxënësve: A keni dëgjuar më parë për autorin B. Hoxha? Apo<br />
është hera e parë që e hasni si emër?<br />
Nxënësit japin informacion mbi pyetjen.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi shkruan në tabelë temën ``Një e papritur në anije`. Ai u drejtohet nxënësve ç’ju<br />
shkon në mendje kur lexoni këtë fjali?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve, të cilët shprehen lirshëm sipas imagjinatës së tyre.<br />
Më pas mësuesi vendos nxënës sipas roleve të lexojnë fragmentin e dhënë.<br />
Diskutohet për pyetjet e mëposhtme për të kuptuar më mirë tekstin:<br />
Cili fragment ju mbeti në mendje. Pse?<br />
Nisur nga përshkrimet e bëra çfarë stine mendoni se është? Çfarë pamje kishte marrë pylli?<br />
Cila ishte Shpresa? Pse udhëtarit i kaloni dridhërima sa herë shqiptonte emrin e vajzës?<br />
Reflektimi .Teknika e pyetjeve.<br />
Mësuesi përdor teknikën e pyetjeve, për të analizuar tekstin.<br />
Udhëtarit i mbushet trupi me mornica. Pse? Çfarë dëgjon <strong>dhe</strong> sheh ai?<br />
Si vepron Besimi me hajdutin, burrin e dhunuar?<br />
Çfarë i kishte ndodhur Pinokut?<br />
Rendit sipas radhës në tekst veprimet e personazhit kryesor.<br />
Minitesti<br />
Shkruani shprehje sinonimike me shprehjet e dhëna:<br />
- mblidh mendjen<br />
- bie në sy<br />
Mësuesi vlerëson nxënësit pasi të kenë mbaruar detyrat e dhëna.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit.<br />
B. Hoxha<br />
Pinoku i trishtuar<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë personazhet e fragmentit.<br />
- Të diskutojnë mbi sjelljen e djalit <strong>dhe</strong> qëndrimin e tij mbi këtë ngjarje.<br />
‐ Të përcaktojnë cilësitë e personazhit kryesor.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi bën kontrollin e detyrave të shtëpisë. Lexohen 2 – 3 detyra të<br />
nxënësve. Mësuesi bën vlerësimet përkatëse.
Hapi i dytë. Diskutim.<br />
Besimi e ndihmon të panjohurin.<br />
- Si e vlerësoni ju sjelljen e tij?<br />
- Çfarë qëndrimi do kishit mbajtur ju?<br />
Hapi i tretë. Ditari dy-pjesësh. Nxënësit punojnë në mënyrë individuale në fletore.<br />
Hapi i katërt. Teknika e pyetjeve.<br />
Tregimi ka disa personazhe. Cilët janë ata?<br />
Konkretizoni me ndonjë cilësi secilin prej tyre. Dalloni përcaktorët.<br />
Gjeni antonimet e mbiemrave të mëposhtëm.<br />
- të reja ………………………………………..<br />
- të gëzuar ………………………………………<br />
- e mirë …………………………………………….<br />
- të mbushura ………………………………………<br />
Hapi i pestë. Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimeve .<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra<br />
Të folurit<br />
Diskutojmë për sportin<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin rreth sportit, llojeve të sportit <strong>dhe</strong> preferencave të tyre.<br />
- Të rendisin avantazhet që ka të marrurit me veprimtari sportive.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Nxënësit ndalen tek imazhet fotografike të dhëna në tekst duke përcaktuar<br />
llojin e sportit <strong>dhe</strong> duke i komentuar në klasë fotot.<br />
Hapi i dytë. Diskutim mbi preferencat <strong>dhe</strong> aktivitete sportive që nxënësit ndjekin.<br />
Po ju cili sport ju pëlqen?<br />
A luani ndonjë prej tyre?<br />
Në ç’lloj sporti luani? Pse keni zgjedhur këtë lloj sporti?<br />
Në shkollën tuaj a organizohen konkurse, aktivitete sportive?<br />
A keni skuadër futbolli, volejbolli, basketbolli apo të ndonjë sporti tjetër në shkollën tuaj?<br />
Ju merrni pjesë në këto aktivitete?<br />
Bëni pjesë në ndonjë skuadër? Në cilën skuadër?<br />
Hapi i tretë. Mësuesi u kërkon nxënësve të shkruajnë emrat e sportistëve shqiptar ose të<br />
huaj që pëlqejnë si <strong>dhe</strong> llojin e sportit që ata përfaqësojnë.<br />
Igli Tare – futbollist;<br />
…………………………………………………………………..........<br />
Hapi i katërt. Së bashku me nxënësit plotësohet skema:
Avantazhet e të marrurit me aktivitete të ndryshme sportive.<br />
1. ……………………………………….<br />
2. ………………………………………….<br />
3. ………………………………………..<br />
4. …………………………………………..<br />
Hapi i pestë. Diskutim<br />
Diskutoni mbi thënien: “Mendje e shëndoshë në trup të shëndoshë”<br />
Morfologji<br />
Mënyart <strong>dhe</strong> kohët e foljes<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë saktë zgjedhimin e foljeve.<br />
- Të përdorin drejt foljet e të tri zgjedhimeve.<br />
Fjalë <strong>dhe</strong> shprehje kyçe: zgjedhim vepror, zgjedhim jovepror, formë sintetike, formë<br />
analitike.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Punë e pavarur<br />
R INSERT<br />
R Punë në grupe<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Evokimi. Punë e pavarur.<br />
Fillimisht mësuesi lexon vargjet e dhëna në hyrje të mësimit <strong>dhe</strong> orienton vëmendjen e<br />
nxënësve te foljet e nënvizuara. Ç’mund të thoni për to? A kanë të njëjtën formë?<br />
Nxënësit në mënyrë të pavarur do të plotësojnë tabelën e dhënë në librin e gjuhës 7.<br />
2. Realizimi i kuptimit. Tabela INSERT.<br />
Mësuesi u ndan nxënësve një listë me pyetjet e mëposhtme:<br />
- Ç’quajmë zgjedhim? Sa llojesh është zgjedhimi në gjuhën shqipe?<br />
- Sa forma merr folja gjatë zgjedhimit?<br />
- Kur foljet kanë formë sintetike? Po analitike? Si ndërtohet forma analitike e foljeve?<br />
- Në sa zgjedhime i ndajmë foljet e rregullta në gjuhën shqipe? Ku mbështetemi për<br />
klasifikimin e foljeve në zgjedhime?<br />
Ora vazhdon me:<br />
a) Leximin e tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosjen e shenjave: √, +, -, ?.<br />
Nënvizimet e bëra nga nxënësit në libër hi<strong>dhe</strong>n në tabelën e INSERT-it.
√ + - ?<br />
b) Diskutim në çifte (ose në treshe) <strong>dhe</strong> më pas në grupe. Nxënësit do të bëjnë plotësime<br />
e sqarime midis tyre gjatë diskutimeve rreth çështjeve të hedhura në tabelë.<br />
c) Sqarime për pyetjet <strong>dhe</strong> çështjet e ngritura nga nxënësit. Gjatë kësaj kohe mësuesi<br />
plotëson më tej tabelën. Mësuesi duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:<br />
- Dy llojet e zgjedhimeve në gjuhën shqipe: vepror <strong>dhe</strong> jovepror.<br />
- Gjatë zgjedhimit folja merr dy forma: sintetike <strong>dhe</strong> analitike. Forma sintetike –<br />
ndryshimet gjatë zgjedhimit ndodhin në trup të foljes. Forma analitike – ndryshimet<br />
formale gjatë zgjedhimit ndodhin jashtë trupit të foljes. Këto ndryshime realizohen me<br />
anë të foljeve ndihmëse kam, jam <strong>dhe</strong> pjesëzave u, do, do të, etj.<br />
- Klasifikimin e foljeve në zgjedhime duke u mbështetur në tingullin fundor të temave si<br />
<strong>dhe</strong> në mbaresat vetore të kohës së tashme të mënyrës dëftore në formën veprore.<br />
- Tri zgjedhimet, shembuj për secilin zgjedhim. Për ilustrim mund të përdoren ushtrimet<br />
2 <strong>dhe</strong> 3.<br />
3. Reflektimi. Punë në grupe.<br />
Mësuesi ndan klasën në grupe <strong>dhe</strong> cakton detyrat për secilin grup.<br />
Grupi 1 – ushtrimi 1. Nxënësit do të gjejnë foljet në tekstin e dhënë <strong>dhe</strong> do t’i ndajnë<br />
sipas zgjedhimit përkatës.<br />
Grupi 2 – ushtrimi 4. Nxënësit do të ndërtojnë nga dy fjali me folje nga të tri zgjedhimet.<br />
Përfaqësuesit e grupeve japin përgjigjet e ushtrimeve. Përgjigjet diskutohen më gjithë<br />
klasën.<br />
Përmbledhje e orës <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5. Nxënësit do të bëjnë një shkrim të shkurtër me temë “Në<br />
shkollën time” ku të përdorin folje të të tre zgjedhimeve në të dy format.<br />
Të lexuarit<br />
Ferit Lamaj<br />
Kush e hëngri mjaltin<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e fabulës..<br />
- Të diskutojnë për kujdesin që duhet të tregojmë ndaj njerëzve intrigantë..<br />
‐ Të renditin disa nga mesazhet që trajtohen në këtë fabulë.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Lexohet detyra e shtëpisë. Nxënësit vlerësojnë njëri –tjetrin duke dhënë<br />
mendimet e tyre.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shtron pyetjet :<br />
Ç’janë fabulat? A ju pëlqejnë? Përmendni disa fabulistë të huaj e<strong>dhe</strong> shqiptarë.<br />
Nxënësit japin informacionin e tyre mbi pyetjet e hedhura.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi vendos një nxënës për të lexuar fabulat e dhëna në tekst.
Kalohet më pas në kuptimin e mëtejshëm të tekstit duke u dhënë përgjigje pyetje të<br />
rubrikës hap pas hapi.<br />
Cilat janë personazhet e kësaj mikrofabule?<br />
Ku ndryshon miza nga flutura?<br />
Çfarë cilësish të personazheve dalin në dukje?<br />
Cili ishtë qëllimi i thurjes që bënte merimanga? Çfarë simbolizon rrjeta e merimangës?<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Nxënësit punojnë në mënyrë individuale në fletore ushtrimet 5, 6,<br />
7.<br />
Mësuesi u jep kohë e më pas bën vlerësimet përkatëse.<br />
Hapi i pestë. Diskutim.<br />
A duhet të tregohemi të kujdesshëm ndaj intrigave, thurjeve të planeve të të tjerëve? Pse?<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Fabula<br />
Luani ndanë prenë vetë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e fabulës..<br />
- Të diskutojnë mbi simbolikën e figurës së luanit.<br />
‐ Të përcaktojnë mesazhin që trajtohet në këtë fabul e të diskutojë përreth tij.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Lexohet detyra e shtëpisë. Mësuesi mbledh disa fletore për t’i vlerësuar .<br />
Ndërkohë nxënësit vlerësojnë njëri –tjetrin duke dhënë mendimet e tyre mbi detyrat e<br />
lexuara.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi u drejton pyetje nxënësve: A keni lexuar fabula nga autori Ezopi?<br />
Përmendni disa prej tyre. A ju pëlqejnë fabulat e tij? Pse?<br />
Nxënësit shprehin lirshëm mendimet e tyre. Mësuesi jep informacione të mëtejshme.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi lexon më pas fabulën e Ezopit. Kalohet në përgjigjen e pyetjeve të<br />
rubrikës Hap pas hapi.<br />
Vendi ku zhvillohen ngjarja<br />
Personazhet e fabulës<br />
Koha kur zhvillohet ngjarja<br />
Cilët u bënë ortakë me njëri – tjetrin? Pse?<br />
Si veproi ujku me gjahun e kapur?<br />
Si paraqitet figura e luanit? Çfarë simbolizon ai?<br />
A kishin frikë kafshët nga luani? Pse? Ku duket kjo? Konkretizo me shembull nga teksti.<br />
Hapi i katërt. Diskutim.<br />
Cili është mesazhi i fabulës ?
A është ky mesazh aktual e<strong>dhe</strong> për çdo kohë ? Pse ?<br />
Marrëdhëniet mes kafshëve personifikojnë e<strong>dhe</strong> marrëdhëniet mes njerëzve. Çfarë godet<br />
autori përmes kësaj fabule? Diskutoni .<br />
Hapi i pestë. Mësuesi vlerëson nxënësit e aktivizuar gjatë kësaj ore.<br />
Përmbledhje e orës<br />
Konkluzione<br />
Detyra.<br />
Të shkruarit<br />
Posteri. Të mbrojmë kafshët<br />
Objektivat:<br />
- Të realizojnë fletëpalosje <strong>dhe</strong> postera të ndryshëm duke përdorur e<strong>dhe</strong> vizatime apo<br />
figura të ndryshme.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Diskutim <strong>dhe</strong> komentim i fletëpalosjeve <strong>dhe</strong> posterave të sjella në klasë nga<br />
nxënësit. E<strong>dhe</strong> mësuesi duhet të sjellë disa modele fletëpalosjesh <strong>dhe</strong> posterash për të<br />
ilustruar te nxënësit mënyrën e ndërtimit të tyre.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi jep sqarime të mëtejshme rreth ndërtimit të fletëpalosjeve,<br />
përdorimit të fletëpalosjeve <strong>dhe</strong> posterave, mesazheve që përçojnë, informacioneve që<br />
përmbajnë etj.<br />
Hapi i tretë. Punë e pavarur.<br />
Plotësoni (një fletëpalosje për dëmtimin që shkakton pirja e duhanit. Mund të përdorni<br />
<strong>dhe</strong> figura apo vizatime).<br />
Titulli - Duhani <strong>dhe</strong> shëndeti<br />
………………………………………………………………………………..<br />
……………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………..<br />
……………………………………………………………………………………..<br />
Detyrë shtëpie. a- Bëni një poster për mbrojtjen e mjedisit ku të përdorni foto, imazhe<br />
ilustrativë.<br />
b- Ndahuni në tri grupe <strong>dhe</strong> përgatisni një fletëpalosje. Zgjidhni një temë,<br />
problematikë, çështje duke u konsultuar me mësuesin. Përdorni shkrimin në paragrafë si<br />
e<strong>dhe</strong> ilustrimin më fotografi apo vizatime.<br />
Morfologji<br />
Mënyra dëftore<br />
Objektivat:
- Të përcaktojnë saktë mënyrat e foljeve.<br />
- Të përdorin si duhet foljet në të gjitha mënyrat.<br />
Metodat e mësimdhënies: kllaster, punë në grupe, teknika e pyetjeve, diskutim, punë e<br />
pavarur.<br />
Struktura e mësimit PNP<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi<br />
Hapi i parë.<br />
Ndërtoni kllasterin për mënyrat. (Klasa ndahet në 6 grupe).<br />
Hapi i dytë<br />
Çdo grup paraqet kllasterin që ka ndërtuar.<br />
Ndërtim njohurish<br />
Hapi i parë<br />
a) Vazhdim i punës në grupe. Çdo grup parapërgatitet për të folur për njërën prej<br />
mënyrave të foljes.<br />
Hapi i dytë<br />
b) Raportim i çdo grupi. Teknika e pyetjeve.<br />
Do të kërkohet:<br />
- Ç’quhet mënyrë.<br />
- Sa mënyra ka folja në gjuhën shqipe.<br />
- Çfarë shpreh folja në secilën prej mënyrave.<br />
- Sa kohë ka secila mënyrë. Përmendini. Jepni shembuj.<br />
- Cilat janë format e pashtjelluara në gjuhën shqipe.<br />
Përforcim<br />
Hapi i parë. Punë e pavarur.<br />
Në fishe për çdo nxënës jepen këto ushtrime:<br />
1. Nënvizoni foljet në tekstin e dhënë. Përcaktoni mënyrën e tyre.<br />
Në mundsh të flasësh me maskarenj, por nderin ta ruash<br />
E të ecësh përkrah mbretit pa krenarinë që të verbon…<br />
Nëse armiku apo miku s’të bëjnë dot të vuash<br />
Dhe gjithkënd e çmon, por veç sa meriton…<br />
Në mundsh t’i mbushësh ti minutat aq të rënda<br />
Me vepra që peshojnë.<br />
Dije <strong>dhe</strong> mos ki asnjë dyshim<br />
Se jotja do të jetë Bota, me çka brenda<br />
Dhe burrë do të jesh, o biri im!<br />
(R. Kipling, ‘If’, shqipëroi R. Shvarc)<br />
2. Lidhni foljet me mënyrat përkatëse.<br />
Të lexoj dëftore ik<br />
Do të shkosh urdhërore të kemi<br />
Vrapo kushtore pastë<br />
Qofshim habitore do të vija<br />
Paskeni ardhur lidhore ka kënduar<br />
Do të dilnit urdhërore vrapuakan<br />
3. Plotësoni tabelën me foljet e përdorura në fjalitë e mëposhtme.
Mos fol aspak, bën mirë të përsërisësh tabelën nëse do që të të pranojnë në tetëvjeçare.<br />
-Hej, ti atje, bëj kujdes! Mbaroi mësimi. Si mund ta mendosh që unë qenkam një burrë i<br />
mirë brenda shtëpisë kurse jashtë shtëpisë më pak i mirë. Tregu po zbrazej. Do të kisha<br />
shkuar e<strong>dhe</strong> unë me ta, po të më kishin thënë. Qofshi të lumtur! U trashëgofshi!<br />
Dëftore<br />
Lidhore<br />
Kushtore<br />
Habitore<br />
Dëshirore<br />
Urdhërore<br />
4. Shkruani format e pashjelluara të dy prej foljeve të tabelës.<br />
P.sh. Pjesorja – folur, ………..<br />
Përcjellorja - …………………………….<br />
Paskajorja - ………………………………………..<br />
Vlerësimi:<br />
Përmbushja e saktë e të 4 ushtrimeve (ose vetëm me një përgjigje të gabba brenda një<br />
ushtrimi) vlerësohen me notën 10.<br />
Për çdo përgjigje tjetër të gabba qoftë e<strong>dhe</strong> brenda ushtrimit, ulet 1 notë.<br />
4. Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5. Nxënësit do të bëjnë një përshkrim të vendlindjes duke<br />
përdorur folje në mënyra të ndryshme.<br />
Të lexuarit<br />
Mitrush Kuteli.<br />
Rina <strong>dhe</strong> Radhavani<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar rrëfenjën.<br />
- Të dallojnë cilësitë e personazheve kryesorë që dalin në këtë rrëfenjë.<br />
- Të dallojnë karakteristikat e rrëfenjës e t’i shpjegojnë ato.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7, rrëfenja “Natë<br />
vjeshte të tretë”.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Në këtë orë mësimi, nxënësit do të njihen me rrëfenjën, karakteristikat e saj.<br />
Mësuesi ndërton në tabelë një kllaster me fjalën rrëfenja, <strong>dhe</strong> ai plotësohet së bashku me<br />
nxënësit.<br />
.................................................... Rrëfenja ................................................<br />
Ai njëkohësisht u drejton pyetjet nxënësve: A keni lexuar rrëfenja të tjera nga autori<br />
Mitrush Kuteli?<br />
Hapi i dytë. Mësuesi përzgjedh nxënësit të cilët do të lexojnë rrëfenjën. Ai mund të zgjedh<br />
nxënësit të cilët lexojnë më bukur.
Hapi i tretë. Kalohet te rubrika Hap pas hapi.<br />
Për të kuptuar më mirë rrëfenjën mësuesi u drejton nxënësve këto pyetje:<br />
Ku <strong>dhe</strong> në ç’kohë të ditës zhvillohet ky rrëfim?<br />
Pse Gjyshi vendosi të shkonte në Elbasan? Cilës punë i kishte hyrë ai? Pse Llazi i vogël u mbushi<br />
kuajve zilet me bar? Nga çfarë rrezikoheshin ata? Çfarë u ndodhi gjatë rrugës personazheve tanë?<br />
Hapi i katërt. Nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur në fletore ushtrimet 6, 7, 8.<br />
Si e portretizon autori kapedanin e hajdutëve?<br />
□ mjekërzi □ fustanezi<br />
□ syzi □ mustaqeverdhë<br />
□ vetullzi □ i ngrysur<br />
Pse kapedani jep urdhër që qesja e marrë jo vetëm të kthehet, por gjithashtu t’i jepnin e<strong>dhe</strong> sa të<br />
mundnin?<br />
Cilët janë personazhet që marrin pjesë në këtë fragment? Dalloni personazhet kryesorë nga ata<br />
dytësorë ?<br />
Në përfundim të orës mësuesi bën vlerësimet përkatëse.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Mitrush Kuteli<br />
Rina <strong>dhe</strong> Radhavani<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të japin mendimet e tyre për mirësinë e gjyshit.<br />
- Të diskutojnë mbi fundin e papritur të rrëfenjës.<br />
- Të dallojnë frazeologjinë e gjuhës së pasur të popullit, <strong>dhe</strong> shprehje të vjetra<br />
karakteristike.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7, rrëfenja “Natë<br />
vjeshte të tretë”.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësimi nis me leximin e detyrave të shtëpisë. Ndërkohë që vlerësohen<br />
detyrat <strong>dhe</strong> jepen komentet përkatëse.<br />
Hapi i dytë. Diskutim i lirë ndërmjet nxënësve.<br />
Çfarë mendimi keni ju për çetën e kusarëve? Ç’njohuri keni për mënyrën e tyre të<br />
jetesës?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve.<br />
Më pas kalohet në:<br />
Komentoni me fjalët tuaja:<br />
“Siç e dini është më mirë të mblosh e të martosh një çupë jetime, pa krah, se sa të<br />
ndërtosh një kishë”. Shprehni mendimet tuaja.
Hapi i tretë. Nxënësit punojnë të lirë në libër me pyetjet e rubrikës Përpunim gjuhësor.<br />
Ushtrimet 12, 13 , 14, 15.<br />
Nxënësit punojnë në heshtje, mësuesi i udhëzon , i këshillon.<br />
Hapi i katërt. Mësuesi vlerëson nxënësit <strong>dhe</strong> sqaron për çdo paqartësi.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Morfologji<br />
Mënyrat <strong>dhe</strong> kohët e foljeve. Mënyra dëftore.<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë mënyrat e foljes, kohët e thjeshta <strong>dhe</strong> të përbëra për secilën prej tyre.<br />
- Të përdorin drejt foljet në mënyrën dëftore.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R INSERT<br />
R Punë në grup<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Evokimi. Brainstorming. Cilat janë mënyrat e foljes në gjuhën shqipe? Nxënësit do të<br />
japin informacionin që ata kanë për mënyrat e foljes në gjuhën shqipe. Gjithashtu do të<br />
plotësojnë skemën për kohët e foljes.<br />
Plotëso: Kohët e foljes janë të thjeshta <strong>dhe</strong> të përbëra:<br />
Të thjeshta: ………………………………………………………………………..<br />
Të përbëra: ………………………………………………………………………<br />
2. Realizimi i kuptimit. INSERT.<br />
Mësuesi u ndan nxënësve një listë me pyetjet e mëposhtme:<br />
- Çfarë tregon kategoria gramatikore e kohës?<br />
- Çfarë forme ka folja në kohët e thjeshta? Po në kohët e përbëra?<br />
- Sa kohë ka mënyra dëftore? Cilat janë ato?<br />
- Si formohet forma veprore e foljeve në mënyrën dëftore?<br />
- Po forma joveprore?<br />
Ora vazhdon me:<br />
a) Lexim i tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosja e shenjave: √, +, -, ?.<br />
Nënvizimet e bëra nga nxënësit në libër hi<strong>dhe</strong>n në tabelën e INSERT-it.
√ + - ?<br />
b) Diskutim në çifte (ose treshe) <strong>dhe</strong> më pas në grupe. Nxënësit bëjnë sqarime rreth<br />
çështjeve të hedhura në tabele <strong>dhe</strong> e plotësojnë më tej atë.<br />
c) Sqarime për çështjet e pyetjet e ngritura nga nxënësit. Mësuesi plotëson më tej tabelën.<br />
Mësuesi duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:<br />
- Si e formojnë formën veprore foljet në mënyrën dëftore, mjetet: me mbaresë për të<br />
tashmen, të pakryerën <strong>dhe</strong> të kryerën e thjeshtë; me pjesëzën formante do + folje në<br />
lidhore për kohën e ardhme; me foljen ndihmëse kam për kohët e përbëra veprore.<br />
- Si e formojnë formën joveprore foljet në mënyrën dëftore, mjetet: me mbaresë për të<br />
tashmen, të pakryerën <strong>dhe</strong> të ardhmen; me pjesëzën –u për të kryerën e thjeshtë; me<br />
foljen ndihmëse jam për kohët e përbëra joveprore.<br />
(Ilustrime nga ushtrimet 1 <strong>dhe</strong> 2)<br />
3. Reflektimi. Punë në grupe.<br />
Mësuesi ndan klasën në dy grupe <strong>dhe</strong> cakton detyrat për secilin grup.<br />
Grupi 1 – ushtrimi 4. Nxënësit duhet të gjejnë foljet e mënyrës dëftore në fragmentin e<br />
dhënë <strong>dhe</strong> t’i ndajnë në veprore <strong>dhe</strong> joveprore. Të përcaktojnë kohën, vetën <strong>dhe</strong> numrin<br />
e tyre.<br />
Grupi 2 – ushtrimi 5. Nxënësit do të rishkruajnë fjalitë e dhëna duke i vendosur foljet në<br />
formën joveprore. Diskutim me klasën rreth ndryshimeve që ndodhin në fjali. P.sh.<br />
- E kam takuar për herë të parë para dy vjetësh.<br />
- Jam takuar për herë të parë me të para dy vjetësh.<br />
Përfaqësuesit e grupeve japin përgjigjet e ushtrimeve <strong>dhe</strong> kalohet në diskutim me gjithë<br />
klasën për përgjigjet e dhëna.<br />
Përmbledhje e orës së mësimit <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 3.<br />
Morfologji<br />
Ushtrime për foljen<br />
Objektivat: Shih objektivat e orëve 38 <strong>dhe</strong> 41.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Praktikë e pavarur:<br />
Çdo nxënësi do t’i jepet fisha më ushtrimet e mëposhtme:<br />
1. Në vend të pikave vendosni njërën nga foljet në kllapa: (të kthente, kishin qenë, të<br />
sillte, tregoheshin, u ktheva, qëndronte, vajti, do ta shpinin, kishin qenë, bëri, qe, të<br />
shikoja, tha, kishte zvarritur)<br />
Ndodhira të tilla…………plot për rrobaqepësit privatë. Që atë natë nëna i…………. në<br />
shtëpi <strong>dhe</strong>, pa ia bërë të gjatë, i …… ose … na e……….të qepur brenda javës, ose
………… copën, se ………….gjetkë. Boll na ……………………. muaj e radhë. Një<br />
pasdite nëntori, kur ……………në shtëpi, nëna më ……….shenjë me kokë që<br />
………………nga muri. Xhaketa e re, e qepur për bukuri <strong>dhe</strong> e hekurosur,…………varur<br />
në kremastar. Stofi …..ai që i ………………………Gjithë dyshimet<br />
tona……………….të kota.<br />
2. Nga foljet e ushtrimit të parë nxirrni foljet e mënyrës dëftore <strong>dhe</strong> përcaktoni formën,<br />
kohën, vetën <strong>dhe</strong> numrin.<br />
3. Plotësoni tabelën e me format e duhura të foljeve:<br />
E tashme<br />
E pakryer<br />
E kryer e thjeshtë E ardhme<br />
Unë U mata<br />
Ti<br />
Ai / Ajo<br />
përmirësohesh<br />
Ne<br />
Ju<br />
ktheheshim<br />
Ata / Ato Do të pëlqehen<br />
E kryer<br />
Më se e kryer E kryer e tejshkuar E ardhme e përparme<br />
Unë Do të jem bashkuar<br />
Ti Ishe lodhur<br />
Ai / Ajo<br />
Ne<br />
Qe prerë<br />
Ju<br />
Ata / Ato<br />
Jeni nisur<br />
4. Ndërtoni një tabelë të tillë duke e plotësuar me të njëjtat folje por duke i vendosur në<br />
formën veprore.<br />
Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur për një kohë prej 20-25’.<br />
2. Diskutim e vlerësim i punës së pavarur:<br />
a) Diskutim në dyshe: Nxënësit do të ballafaqojnë punët me njëri-tjetrin <strong>dhe</strong> do të bëjnë<br />
ndryshimet e nevojshme.<br />
b) Diskutim me gjithë klasën: nxënësit përgjigjen <strong>dhe</strong> gjykohet e vlerësohet zgjidhja e<br />
dhënë prej tyre.<br />
Mësuesi gjatë diskutimeve në klasë rreth përgjigjeve të nxënësve mund të dalë nga<br />
kërkesa e ushtrimeve për të aftësuar nxënësit në analiza. P.sh. në ushtrimin 2, përveç<br />
kërkesës për të gjetur formën, kohën, vetën <strong>dhe</strong> numrin e foljeve në mënyrën dëftore<br />
mund të kërkohet e<strong>dhe</strong> ndarja e foljeve në të rregullta e të parregullta.<br />
3. Praktikë e pavarur. Ushtrimi 5. Nxënësit do të shkruajnë nga një fjali për secilën<br />
kohë të mënyrës dëftores me foljet e dhëna në tabelën e parë (forma joveprore).<br />
4. Detyrë shtëpie: Të përfundohet ushtrimi 5.
Morfologji<br />
Mënyra lidhore <strong>dhe</strong> kushtore.<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë foljet në mënyrën lidhore <strong>dhe</strong> kushtore.<br />
- Të zgjedhojnë foljet në mënyrën lidhore <strong>dhe</strong> kushtore.<br />
- Të përdorin drejt mënyrën lidhore e kushtore të foljes.<br />
Motivimi. Brainstorming: Çfarë shpreh folja në mënyrën lidhore? Po në kushtore?<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Hapi i parë. Pasi nxënësit tregojnë çfarë shpreh folja në mënyrën kushtore <strong>dhe</strong> lidhore mësuesi<br />
u kërkon nxënësve të thonë sa kohë kanë secila prej mënyrave: kushtore <strong>dhe</strong> lidhore. Përgjigjet e<br />
tyre i shënon në dërrasë.<br />
2. Hapi i dytë. a) Punë në grupe. Mësuesi ndan klasën në dy grupe <strong>dhe</strong> cakton detyrat për secilin<br />
grup. Grupi 1 – mënyra lidhore. Grupi 2 – mënyra kushtore. Çdo grup do të përgatitet për të folur<br />
për njërën nga mënyrat. Nxënësit do të lexojnë për disa minuta informacionin e dhënë në tekst<br />
<strong>dhe</strong> do të konsultohen mes tyre.<br />
Gjatë kohës që nxënësit përgatiten mësuesi në dërrasë jep në mënyrë përmbledhëse zgjedhimin e<br />
foljes në mënyrën lidhore <strong>dhe</strong> kushtore (Tabela e zgjedhimit të foljeve në mënyrën lidhore e<br />
kushtore, forma joveprore).<br />
b) Raportim i çdo grupi. Do të kërkohet:<br />
- Çfarë tregon folja në mënyrën lidhore.<br />
- Sa kohë ka mënyra lidhore. Si ndërtohet mënyra veprore <strong>dhe</strong> joveprore e foljes në kohët<br />
përkatëse të mënyrës lidhore.<br />
- Sa kohë ka mënyra kushtore. Si ndërtohet mënyra veprore <strong>dhe</strong> joveprore e foljes në kohët<br />
përkatëse të mënyrës kushtore.<br />
3. Hapi i tretë. Praktikë e pavarur.<br />
Në mënyrë të pavarur nxënësit do të punojnë ushtrimet 1-5 në tekstin e gjuhës shqipe 7.<br />
Ushtrimet 1, 4 <strong>dhe</strong> 5 nxënësit i plotësojnë në tekst, ndërsa ushtrimet 2 <strong>dhe</strong> 3 do të punohen në<br />
fletoren e detyrave të klasës.<br />
Ushtrimi 1 kërkon gjetjen e foljeve në lidhore e kushtore <strong>dhe</strong> ndarja e tyre në dy kollona:<br />
lidhore/kushtore.<br />
Në fletore nxënësit për secilën nga foljet e mënyrës lidhore të ushtrimit 1 do të përcaktojnë<br />
formën, kohën, vetën <strong>dhe</strong> numrin (Ushtrimi 2).<br />
Ndërsa me dy prej foljeve të mënyrës kushtore ( të ushtrimit 1 do të ndërtojnë fjali duke i<br />
përdorur një herë në formën veprore <strong>dhe</strong> një herë në joveprore (ushtrimi 3).<br />
Në tekstin e ushtrimit 4 nxënësit do të nënvizojnë pjesëzën –të <strong>dhe</strong> do të dallojnë kur ajo është<br />
përdorur për të formuar mënyrën lidhore.<br />
Në ushtrimin 5 do të plotësojnë vendet bosh me një nga foljet e dhëna.<br />
Vlerësimi:<br />
Përmbushja e saktë e të 5 ushtrimeve (ose vetëm me 1 përgjigje të gabuar brenda një ushtrimi)<br />
vlerësohen me notën 10. Për çdo përgjigje tjetër të gabba qoftë e<strong>dhe</strong> brenda ushtrimit, ulet 1 notë.
Të lexuarit.<br />
Naum Prifti<br />
Keci me vesh të më<strong>dhe</strong>nj<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e tregimit.<br />
- Të diskutojnë mbi personazhin qe i ka bërë më shumë përshtypje.<br />
‐ Të dallojnë kontrastin i cili bën dallimin ndërmjet shtresave shoqerore.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi kontrollon detyrat e shtëpisë. Lexohen disa prej tyre. Bëhen<br />
vlerësimet përkatëse.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi u drejton pyetje nxënësve: A ju pëlqejnë tregimet? Pse?<br />
A e keni lexuar përmbledhjen `` Erë mali erë fushe``?<br />
Nxënësit shprehin mendimet lirshëm.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi u flet nxënësve për përmbledhjen “Erë mali, erë fushe”. Autori<br />
përmes tregimeve të shumta pasqyron kohën e viteve ’30. Tregime të cilat janë shkruar<br />
me ndjenjën e humorit. Në fragmentin e dhënë paraqitet varfëria e një familjeje në vitet<br />
`30.<br />
Më pas ai vendos nxënës të lexojnë sipas roleve tregimin.<br />
Hapi i katërt. Kalohet në kuptimin e tekstit duke u dhënë përgjigje pyetjeve të rubrikës<br />
hap pas hapi.<br />
Si mendoni në cilën kohë zhvillohet ngjarja e këtij tregimi?..............................................<br />
Pse prindërit e kishin gjykuar që djalit i duhej qepur xhaketë në moshën 13 a 14 vjeç?<br />
Pse u ndje i gëzuar djali atë pasdite?<br />
Flisni për ëndërrimet e djalit pas marrjes së përmasave. Si e përfytyroni ju?<br />
Ç’vendosi nëna të bënte? A kishte të drejtë të vepronte ashtu?<br />
Xhaketa e re në fund ishte qepur. Çfarë kishte ndodhur?<br />
Hapi i pestë. Diskutim.<br />
Të diskutojë mbi personazhin qe i ka bërë më shumë përshtypje.<br />
Ku vihet re kontrasti, i cili bën dallimin ndërmjet shtresave shoqërore? Konkretizojeni.<br />
Hapi i gjashtë. Mësuesi vlerëson nxënësit.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit.<br />
Naum Prifti<br />
Keci me vesh të më<strong>dhe</strong>nj
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë cilësitë e rrobaqepësit.<br />
- Të diskutojnë mbi thënien ``Isha stacioni i fundit i rrobave të përdorura``.<br />
‐ Të përshkruajnë gjendjen shpirtërore të djalit sapo provon xhaketën e re.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis orën e mësimit duke lexuar detyrën e shtëpisë. Nxënësit vlerësojnë<br />
njëri –tjetrin.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shtron pyetjet për bashkëbisedim:<br />
Ç’kuptoni ju nga dialogu ndërmjet nënës <strong>dhe</strong> rrobaqepës Nakos? Ku shfaqet ironia e këtij<br />
rrobaqepësi mashtrues?<br />
Si e kuptoni ju thënien:<br />
“Isha stacioni i fundit i rrobave të përdorura”<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve, duke respektuar secilin prej tyre.<br />
Hapi i tretë. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në fletore në mënyrë individuale. Mësuesi ndan klasën në tre grupe.<br />
Grupi i parë.<br />
Ç’temë trajtohet në këtë tregim? Si e vuante mjerimin kjo familje?<br />
Grupi i dytë.<br />
Si e kuptoni ju proverbin “Këmisha e arnuar, por zemra të jetë e gëzuar”.<br />
Grupi i tretë.<br />
Përshkruani gjendjen shpirtërore të djalit sapo provon xhaketën e re.<br />
Hapi i katërt. Minitesti<br />
Shpjegoni me fjalët tuaja shprehjet e mëposhtme:<br />
- për të na zënë sytë<br />
- na e bënte hasha<br />
- s’ma vari fare<br />
Hapi i pestë. Mësuesi vlerëson nxënësit pasi të kenë mbaruar detyrat e dhëna.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të shkruarit<br />
Përshkruajmë një udhëtim<br />
Objektivat:<br />
- Të shkruajnë një udhëpërshkrim duke respektuar veçoritë e ndërtimit të udhëpërshkrimit<br />
si një lloj i tekstit rrëfimtar joletrar.<br />
Zhvillimi i mësimit
Hapi i parë. Punë në dyshe. Nxënësit do të punojnë në dyshe duke evidentuar veçorite<br />
<strong>dhe</strong> dallimet midis teksteve rrëfimtare letrare <strong>dhe</strong> teksteve rrëfimtare joletrare.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi ndërton një tabelë përmbledhëse në dërrasë të zezë <strong>dhe</strong> mendimet e<br />
nxënësve i hedh në tabelë.<br />
Teksti rrëfimtar letrar Teksti rrëfimtar joletrar<br />
Mësuesi plotëson më tej tabelën.<br />
Hapi i tretë. Shkrim i lirë.<br />
Duke u nisur nga çfarë mësuan për udhëpërshkrimin, duke pasur parasysh e<strong>dhe</strong> çka kanë<br />
lexuar nxënësit do të shkruajnë një udhëpërshkrim të shkurtër.<br />
Mësuesi jep udhëzime <strong>dhe</strong> sqarime në lidhje me:<br />
- zgjedhjen e temës, e cila duhet të ketë të bëjë me një vend të shëtitur e të njohur mirë.<br />
- ndërthurjen e mbresave, emocioneve, përshtypjeve të mbetura në kujtesë me faktet<br />
reale, personazhet realë.<br />
Një rol shumë të rëndësishëm luajnë e<strong>dhe</strong> detajet, të cilat i japin përshkrimit bukuri <strong>dhe</strong> e<br />
bëjnë më tërheqës.<br />
Hapi i katërt. Lexohen disa prej udhëpërshkrimeve të realizura nga nxënësit <strong>dhe</strong><br />
vlerësohen me notë.<br />
Morfologji<br />
Ushtrime<br />
Objektivat:<br />
Shih objektivat e orës 45.<br />
Motivimi: Si motivim mësuesi përdor ushtrimin 1 në tekstin e gjuhës shqipe 7. Nxënësit<br />
do të plotësojnë tabelën me format e duhura të foljeve në mënyrën lidhore (forma<br />
joveprore).<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Praktikë e pavarur:<br />
Çdo nxënësi do t’i jepet fisha me ushtrimet e mëposhtme:<br />
2. Të njëjtën folje, si në ushtrimin 1 (hedh) zgjedhojeni në mënyrën kushtore, forma<br />
joveprore.<br />
3. Në tekstin e mëposhtëm dalloni foljet e mënyrës lidhore <strong>dhe</strong> kushtore. Thoni kohën,<br />
vetën, numrin <strong>dhe</strong> formën e tyre.<br />
“Të gjithë mundoheshin të çanin përpara me ndihmën e bërrylave. S’kisha bërë as dhjetë<br />
hapa, kur ndjeva një të shtyrë nga pas. Për pak do të isha qorrollisur për turp, po të mos<br />
kisha arritur të hidhja dorën e të kapesha pas kanotieres së atij që kisha përpara. Ai nuk
arriti të frenonte me kohë <strong>dhe</strong> kësisoj e pagoi vrullin me një çarje të kanotieres nga qafa<br />
deri në brez. Tani kurrizi i tij mund të ajrosej më lirshëm.<br />
Shpresoja se qysh në njëqind metrat e parë do të shkëputesha nga grupi <strong>dhe</strong> do të kisha<br />
nderin ta udhëhiqja deri në fund. Sedra ime u përzhit, kur vura re se ndo<strong>dhe</strong>sha në radhët<br />
e parafundit, po ja, tamam këtë të mirë kanë vrapimet e thella e gjysmë të thella: ke kohë<br />
të mendohesh, të bësh llogari <strong>dhe</strong> të shpresosh se do t’i kalosh të gjithë ata që vrapojnë<br />
para teje.” (N. Prifti, Erë mali, erë fushe.)<br />
4. Me foljet këndoj, studioj formoni fjali duke i vendosur në kohën e pakryer të dëftores e<br />
lidhores.<br />
………………………………………………………………………………………………<br />
……………………………………………………………………………………<br />
Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur për një kohë prej 25’. Mësuesi ndihmon<br />
nxënësit duke u qëndruar pranë.<br />
2. Diskutim e vlerësim i punës së pavarur:<br />
a) Diskutim në grupe dyshe. Nxënësit do të ballafaqojnë punën mes njëri-tjetrit <strong>dhe</strong> do të<br />
bëjnë ndërhyrjet e nevojshme.<br />
b) Diskutim si klasë. Nxënësit përgjigjen <strong>dhe</strong> mësuesi gjykon <strong>dhe</strong> vlerëson zgjidhjen e<br />
dhënë prej tyre. Kujdes tregohet në aftësimin e nxënësve në analizat e foljeve <strong>dhe</strong> në<br />
ndërtimin e fjalive.<br />
3. Praktikë e pavarur. Nxënësit do të shkruajnë një tregim të shkurtër ku të përdorin<br />
folje në kohë të ndryshme në mënyrën kushtore e lidhore.<br />
4. Detyrë shtëpie. Të përfundohet tregimi.<br />
Të folurit<br />
Flasim për mjedisin.<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin <strong>dhe</strong> të diskutojnë rreth raporteve që krijon njeriu me mjedisin.<br />
- Të sjellin shembuj konkretë nga jeta e tyre <strong>dhe</strong> nga mjedisi ku jetojnë.<br />
- Të ndërgjegjësohen në mbajtjen pastër të mjedisit ku jetojnë <strong>dhe</strong> veprojnë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontrollohen detyrat e shtëpisë. Lexohen në klasë dy-tre nga punët e nxënësve.<br />
Hapi i dytë..Nxënësit ndalen të imazhet që përcjellin fotot e dhëna në tekst <strong>dhe</strong> i komentojnë ato.<br />
Në foto paraqiten imazhe të ndryshme ku spikat, nga njëra anë mjedisi i pastër, i mbajtur mirë<br />
<strong>dhe</strong> nga ana tjetër, mjedisi i shfrytëzuar <strong>dhe</strong> i shkatërruar prej njeriut.<br />
Hapi i tretë. Bashkëbisedim me nxënësit rreth raportit të njeriut me mjedisin.<br />
Si sillemi ne me mjedisin që na rrethon? Jepni shembuj duke u nisur nga vetja por e<strong>dhe</strong><br />
nga ajo që shihni në ambientin ku jetoni.<br />
Kohët e fundit mediat flasin shumë për dukuri të shumta negative që po ndodhin në<br />
planetin tonë e që e kanë zanafillën në sjelljen, ndikimin e njeriut në mjedis, si p.sh, rritja<br />
e temperaturave, ngrohja globale, tërmete, cuname, etj.
Çfarë mendimi keni rreth këtyre dukurive? Sa informacione keni ju rreth këtyre<br />
dukurive? Nga se shkaktohen?<br />
Cili është roli i njeriut në këto dukuri?<br />
Cila është ndihma juaj për të pasur një mjedis të përshtatshëm për të jetuar<br />
shëndetshëm?<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur.<br />
Shkruani disa këshilla, të cilat ndihmojnë në ndërgjegjësimin e njerëzve për të mbajtur<br />
pastër mjedisin përreth.<br />
……………………………………………………………………………………….<br />
………………………………………………………………………………………<br />
Disa prej tyre lexohen në klasë.<br />
Detyrë shtëpie. Gjeni <strong>dhe</strong> sillni në klasë fletëpalosje <strong>dhe</strong> postera që li<strong>dhe</strong>n me<br />
mirëmbajtjen e mjedisit.<br />
Morfologji<br />
Mënyra habitore <strong>dhe</strong> dëshirore<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë foljet në mënyrën habitore <strong>dhe</strong> dëshirore.<br />
- Të zgjedhojnë foljet në mënyrën habitore <strong>dhe</strong> dëshirore.<br />
- Të përdorin drejt mënyrën habitore <strong>dhe</strong> dëshirore të foljes.<br />
Motivimi: Nxënësit do të plotësojnë skedën me disa folje të tjera në habitore e dëshirore.<br />
p.sh: kënduakësha, u trashëgofsh,<br />
………………………………………………………………<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Pasi nxënësit japin shembuj foljesh në mënyrën habitore e dëshirore <strong>dhe</strong><br />
mësuesi kontrollon shembujt e dhënë ai u kërkon nxënësve të thonë sa kohë kanë secila<br />
prej mënyrave. Përgjigjet e tyre i shënon në dërrasë.<br />
2. Hapi i dytë. INSERT.<br />
Mësuesi u ndan nxënësve një listë më pyetjet e mëposhtme:<br />
- Çfarë shpreh folja në mënyrën habitore? Po në dëshirore?<br />
- Si e formojnë formën veprore foljet në habitore? Thoni mjetet për secilën kohë të kësaj<br />
mënyrë.<br />
- Po forma joveprore si formohet për mënyrën habitore?<br />
- Si e formojnë formën veprore foljet në dëshirore? Thoni mjetet për dy kohët e saj.<br />
- Po forma joveprore për të tashmen <strong>dhe</strong> të kryerën e habitores si formohet?<br />
- Si del folja në mënyrën urdhërore në gjuhën shqipe?<br />
a) Lexim i tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosja e shenjave: √, +, -, ?.<br />
Nënvizimet e bëra nga nxënësit hi<strong>dhe</strong>n në tabelën e INSERT-it.<br />
√ + - ?
) Diskutim në dyshe (ose treshe) <strong>dhe</strong> më pas në grupe. Nxënësit do të bëjnë plotësime e<br />
sqarime midis tyre gjatë diskutimeve për çështjet e hedhura në tabelë.<br />
c) Mësuesi ndërkohë ka paraqitur në dërrasë tabelat përmbledhëse të zgjedhimit të foljeve<br />
në mënyrën habitore e dëshirore.<br />
Mësuesi duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:<br />
- Përse përdoret mënyra habitore e dëshirore në gjuhë shqipe.<br />
- Sa kohë ka secila prej mënyrave <strong>dhe</strong> kur përdoret secila prej tyre.<br />
- Me ç’formë dalin foljet në kohët përkatëse në të dy mënyrat, në formën veprore <strong>dhe</strong><br />
joveprore. Këtë e konkretizon me tabelën e zgjedhimit të paraqitur në dërrasë, si e<strong>dhe</strong> me<br />
shembuj të tjerë.<br />
- Mësuesi ndalet në veçanti në mjetet me anën e të cilave formohen trajtat përkatëse të<br />
foljeve në të dy mënyrat: mbaresat, pjesëza –u <strong>dhe</strong> foljet ndihmëse kam <strong>dhe</strong> jam.<br />
- Mësuesi ndalet e<strong>dhe</strong> te mënyra dëshirore, forma e saj për të vetmen vetë që ka (veta II,<br />
njëjës <strong>dhe</strong> shumës), <strong>dhe</strong> përdorimi i saj.<br />
3. Hapi i tretë.<br />
a) Punë në grupe. Mësuesi ndan klasën në tre grupe <strong>dhe</strong> cakton detyrat për secilin grup.<br />
1. Ushtrimi 1. Në vargjet e dhëna nxënësit do të gjejnë foljet në habitore e dëshirore.<br />
2. Ushtrimi 3. Në vargjet e dhëna nxënësit do të nënvizojnë foljet në dëshirore.<br />
3. Ushtrimi 4. Nxënësit do të plotësojnë vendet bosh në fjalitë e ushtrimit me foljet që<br />
janë dhënë.<br />
Përfaqësuesit e grupeve japin përgjigjet <strong>dhe</strong> mësuesi me pjesën tjetër të klasës bën<br />
korrigjimet, nëse është e nevojshme.<br />
b) Praktikë e pavarur. Nxënësit në mënyrë të pavarur do të punojnë ushtrimin 2. Nxënësit<br />
do të analizojnë foljet e evidentuara në ushtrimin 1(forma, koha, veta <strong>dhe</strong> numri i tyre).<br />
Pas disa minutash mësuesi jep përgjigjet e sakta <strong>dhe</strong> nxënësit vetëkorrigjohen.<br />
Vlerësim bazuar në përgjigjet e dhëna.<br />
4. Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5.<br />
Nxënësit do të bëjnë një shkrim të shkurtër me temë “Një udhëtim imagjinar” ku duhet të<br />
përdorin folje në mënyrën habitore <strong>dhe</strong> dëshirore.<br />
Të lexuarit<br />
Homeri.<br />
Dyluftimi i Akilit me Hektorit.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të kuptuar pjesën..<br />
- Të diskutojnë mbi dyluftimin ndërmjet dy heronjve..<br />
- Të nxjerrin cilësitë e personazheve.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me dëgjimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e detyrës së shtëpisë.<br />
Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shtron pyetjet për diskutim:<br />
A e keni lexuar poemën ``Iliada `` të Homerit?<br />
Ç’njohuri keni ju mbi heronjtë Akili <strong>dhe</strong> Hektori?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi jep informacione të mëtejshme mbi poemën e Iliadës.<br />
Kalohet më tej në kuptimin e tekstit me anë të rubrikës Hap pas hapi.<br />
Ku vendosen ngjarjet në këtë fragment?<br />
Pse perëndia Apolon vendos t’ia çoroditë mendjen Akilit? Si i drejtohet ai Apolonit? Pse?<br />
Cila ishte arsyeja që Hektori ishte në rrezik? Ç’dini ju për luftën greko- trojane, e cila zgjati 10<br />
vjet?<br />
Hapi i katërt. Diskutim.<br />
Si i kuptoni fjalët e Akilit:<br />
“Askush nuk do të qajë në shtratin tënd të vdekjes. Dua që trupin tënd ta shqyejnë e copëtojnë<br />
bishat”.<br />
Hapi i pestë. Ditari dy- pjesësh.<br />
Në këtë fazë nxënësit zgjedhin një fragment që i pëlqen më shumë <strong>dhe</strong> e shkruajnë në krahun e<br />
majtë, në të djathtin japin komentin e tyre se pse u pëlqen.<br />
Pjesa që të pëlqen Komenti përkatës.<br />
Hapi i gjashtë. Punë e pavarur.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Grupi i parë.<br />
Dalloni cilësitë e personazheve:<br />
Hektori ………………………………………………….<br />
Akili ……………………………………………..<br />
Priami ……………………………………………………………<br />
Andromaka ……………………………………………………………<br />
Grupi i dytë.<br />
Gjeni krahasimet <strong>dhe</strong> metaforat e përdorura.<br />
Krahasimet Metaforat<br />
Hapi i shtatë. Mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Të lexuarit.<br />
Homeri.<br />
Dyluftimi i Akilit me Hektorit.<br />
Ora e dytë
Objektivat:<br />
- Të identifikojë personazhet e pjesës.<br />
- Të diskutojë për personazhin i cili i ka bërë më shumë përshtypje.<br />
- Të bëjnë krahasimin ndërmjet dy figurave :Akilit <strong>dhe</strong> Hektorit.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstroming<br />
R Diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Cilët janë personazhet e fragmentit?<br />
Pse heroit Hektor nuk i dri<strong>dhe</strong>t syri kur babai i drejtohet për të pasur kujdes?<br />
Ç’kuptoni nga biseda ndërmjet Akilit <strong>dhe</strong> Hektorit?<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim.<br />
Cilat personazhe të kësaj poeme ju kanë lënë mbresa më të thella? Jepni mendimin tuaj.<br />
Reflektimi .Punë e pavarur.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Grupi i parë<br />
Si e cilësoni episodin kur:<br />
Andromaka flet mbi kufomën e Hektorit …<br />
Grupi i dytë.<br />
Përpiquni të bëni krahasimin midis dy figurave kryesore: Akilit <strong>dhe</strong> Hektorit<br />
Mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Morfologji<br />
Ushtrime<br />
Objektivat:<br />
- Shih objektivat e orës 49.<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
1. Hapi i parë. Mësuesi e fillon orën e mësimit me leximin e detyrave të shtëpisë. Disa<br />
nxënës lexojnë krijimet e tyre <strong>dhe</strong> evidentojnë foljet në habitore e dëshirore.
2. Hapi i dytë. Praktikë e pavarur.<br />
Çdo nxënësi do t’i jepet fisha me ushtrimet e mëposhtme:<br />
1. Plotësoni tabelën duke e zgjedhuar foljen në mënyrën habitore, forma joveprore.<br />
e tashme e pakryer e kryer më se e kryer<br />
unë qenkam rregulluar<br />
ti qenkëshe rregulluar<br />
ai /ajo u rregulluaka<br />
ne<br />
ju u rregulluakëshit<br />
ata/ato<br />
2. Nënvizoni foljet në mënyrën dëshirore. Përcaktoni kohën, vetën, numrin <strong>dhe</strong> formën e<br />
tyre.<br />
“ –Të fala pastë! Gëzuar që paski marrë fjalën e mirë! Na u kthefshin shëndoshë!<br />
Gëzofshin shtëpinë e miqësinë! U dalshin përpara fëmijët që t’i presin, të kuq si karpuzët<br />
e Ago Mersinit!<br />
-Të lumtë goja, t’u bëftë e argjendtë. Gaz paç!”<br />
3. Shkruani fjali me foljet e dhëna duke i vendosur ato në një herë në formën veprore e<br />
një herë në formën joveprore në mënyrat habitore e dëshirore: gëzoj, jam, vendos.<br />
4. Shkruani një dialog ku të përdorni folje në urdhërore.<br />
Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur për një kohë prej 20’.<br />
3. Hapi i tretë. Diskutim <strong>dhe</strong> vlerësim i punës së pavarur.<br />
a) Diskutim në dyshe (ose treshe). Nxënësit do të ballafaqojnë punën mes njëri-tjetrit <strong>dhe</strong><br />
do të bëjnë ndërhyrjet e nevojshme.<br />
b) Diskutim si klasë. Zgji<strong>dhe</strong>t njëra nga dy mënyrat: ose mësuesi dikton përgjigjet e sakta<br />
<strong>dhe</strong> nxënësit vetëqortojnë punën e tyre, ose përgjigjen nxënësit <strong>dhe</strong> gjykohet e vlerësohet<br />
zgjidhja e dhënë prej tyre.<br />
Mësuesi do të ndalet në mënyrë të veçantë në analizat e foljeve duke dalë e<strong>dhe</strong> nga<br />
kërkesa e ushtrimeve për t’i aftësuar nxënësit në kryerjen e këtyre analizave. P.sh. gjatë<br />
punimit të ushtrimit 2 ku nxënësve u kërkohet të analizojnë foljet në mënyrën dëshirore<br />
mësuesi mund të marrë folje të tjera, në mënyra e kohë të ndryshme, për t’i aftësuar ata<br />
në këto lloj analizash. Gjithashtu mësuesi ndalet në mënyrën e ndërtimit të fjalive.<br />
4. Detyrë shtëpie. Nxënësit duhet të shkëpusin nga krijimtaria gojore (folklori) një krijim<br />
ku të jenë përdorur folje në habitore e dëshirore.<br />
Sintaksë<br />
Funksioni i fjalëve në fjali. Grupi i kryefjalës.<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë drejt funksionet e fjalëve <strong>dhe</strong> të grupeve të fjalëve në fjali.
- Të evidentojnë në fjali grupet emërore <strong>dhe</strong> të përcaktojnë grupin emëror të kryefjalës <strong>dhe</strong> grupin<br />
emëror të grupit foljor.<br />
- Të evidentojnë si janë formuar grupet emërore të kryefjalës.<br />
Fjalë e shprehje kyçe: grup emëror, grup foljor, grupi i kryefjalës, gjymtyrë kryesore, gjymtyrë<br />
të dyta, etj.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Rikujtojmë së bashku njohuritë për fjalinë. Mësuesi u drejton nxënësve pyetjet:<br />
- Ç’është fjalia?<br />
- Si i ndajmë fjalitë e thjeshta?<br />
- Cilat janë gjymtyrët kryesore të fjalisë?<br />
- Po gjymtyrët e dyta?<br />
Hapi i dytë. Aktivizohet një nxënës të lexojë tekstin e dhënë në krye të mësimit<br />
(shkëputur nga “Gjenerali i ushtrisë së vdekur”, I. Kadare).<br />
Mësuesi u kërkon nxënësve të ndalen në fjalinë e parë <strong>dhe</strong> të përcaktojnë ç’lloj fjalie<br />
është. Cilat janë gjymtyrët përbërëse të saj? Të përcaktojnë klasën e fjalëve për secilën<br />
nga gjymtyrët e fjalisë.<br />
Mësuesi e shkruan fjalinë e parë në dërrasën e zëzë <strong>dhe</strong> së bashku me nxënësit bën<br />
ndarjen e grupeve të fjalëve që përbëjnë këtë fjali.<br />
E paraqet këtë me skemë në dërrasë duke bërë të qartë funksionet e fjalëve në fjali.<br />
(skema me kuti)<br />
Fati i këtij fshati të vogël u lidh gjatë luftës me urën<br />
Kryefjalë përcaktor kallëzues rrethanor kundrinor<br />
Hapi i tretë. Mësuesi shkruan në dërrasë fjalinë Drejtori i shkollës ishte burrë i ashpër<br />
<strong>dhe</strong> bën ndarjen e fjalisë grupe:<br />
GE1- grupi i kryefjalës: Drejtori i shkollës (emër + emër)<br />
F + GE2 – grupi foljor: ishte + burrë i ashpër (folje + grup emëror).<br />
Shpjegohet se cilat janë gjymtyrët kryesore të fjalisë <strong>dhe</strong> me se shprehet kryefjala si një<br />
nga gjymtyrët kryesore.<br />
- me emër në rasën emërore, trajta e shquar<br />
- me përemër<br />
- me grup emëror<br />
Shembuj për secilin rast.<br />
Shpjegohet si formohet grupi emëror i kryefjalës.<br />
- nga një emër i pashquar i paraprirë nga një përemër dëftor, pronor, pyetës <strong>dhe</strong> i pacaktuar,<br />
- nga dy emra,<br />
- nga një emër + mbiemër.<br />
Shembuj për secilin rast.<br />
Hapi i katërt. Punë e drejtuar. Ushtrimi 1.<br />
Hapi i pestë. Punë në dyshe. Ushtrimet 2, 3 <strong>dhe</strong> 4.<br />
Hapi i gjashtë. Punë e pavarur. Ushtrimi 5.<br />
Kontroll <strong>dhe</strong> vlerësim i punës në dyshe <strong>dhe</strong> punës së pavarur.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 6. Gjithashtu jepen ushtrime nga Fletorja e punës sipas niveleve.
Të lexuarit.<br />
H. Krosio<br />
Ditët e fundit të Aleksandrit të Madh<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar llojin letrar të tragjedisë.<br />
- Të diskutojnë sesi e përfytyron Aleksandrin <strong>dhe</strong> gjendjen e tij fizike.<br />
- Të nxjerrin detajet të cilat pasqyrojnë qëndresën e fortë të Aleksandrit.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me dëgjimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e detyrës së shtëpisë.<br />
Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shtron pyetjet për diskutim:<br />
A ju pëlqen autori i Greqisë së Lashtë Eskili? Ç’dini ju për jetën e veprën e tij? A keni<br />
lexuar ndonjë prej tragjedive të tij?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi shkruan në dërrasën e zezë temën e re: ``Aleksandri``<br />
A e keni lexuar këtë tragjedi?<br />
Shpjegoni se cili është personazhi kryesor.<br />
Hapi i katërt. Mësuesi jep informacione mbi tragjedinë.Tragjedia është një nga llojet letrare më<br />
të lashta. Ajo ka lindur në Greqinë e lashtë. Li<strong>dhe</strong>t me emrin e perëndisë Dionis, në emër të të<br />
cilit organizoheshin festa të ndryshme e shfaqje popullore.<br />
Ai flet më tej mbi tragjedinë në fjalë. Kalohet në leximin e saj sipas roleve.<br />
Më pas për të kuptuar fragmentin nxënësit u përgjigjen pyetjeve të rubrikës Hap pas hapi.<br />
Si i drejtohet Prometeut Hermesi? Pse kërkonin ta ndërshkonin Prometeun?<br />
A është Hermesi apo Zeusi ndëshkuesi i Prometeut?<br />
Si shihet nga Prometeu figura e Hermesit?<br />
Etimologjia e emrit Promete li<strong>dhe</strong>t me fjalën parashikim , çfarë parashikon Aleksandrin?<br />
Hapi i pestë. Bisedë e lirë. Mësuesi organizon një bisedë ndërmjet nxënësve:<br />
Si e përfytyroni Prometeun? Po gjendjen e tij fizike?<br />
Nxënësit shfaqin mendimet e tyre.<br />
Hapi i gjashtë. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit ndahen në grupe.<br />
Grupi i parë.<br />
Komento:<br />
Kori:<br />
Hiq dorë nga kokëfortësia,<br />
Dëgjoje, ji i mençur! Eshtë turp<br />
Për të urtin këmbëngulja në gabim.<br />
Grupi i dytë.
Prometeu u dha njerëzve dritën, u hapi sytë. Ku duket kjo? Konkretizo me shembuj në tekst.<br />
Grupi i tretë.<br />
Si mendoni ju çfarë të mirash do kishin njerëzit prej zjarrit? Kujtoni nga historia<br />
njohuritë e marra. Diskutoni me njëri – tjetrin.<br />
Grupi i katërt.<br />
Nxirrni detajet të cilat pasqyrojnë ditët e fundit të Aleksandrit të Madh.<br />
Hapi i shtatë. Mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Sintaksë<br />
Kundrinori i drejtë <strong>dhe</strong> i zhdrejtë.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë kundrinorët <strong>dhe</strong> të përcaktojnë llojin e tyre.<br />
- Të përcaktojnë natyrën e tyre, me se janë shprehur ata.<br />
- Të përdorin drejt kundrinorin e drejtë <strong>dhe</strong> të zhdrejtë me <strong>dhe</strong> pa parafjalë në fjali.<br />
Fjalë <strong>dhe</strong> shprehje kyçe: Kundrinor i drejtë, kundrinor i zhdrejtë me parafjalë, kundrinor i<br />
zhdrejtë pa parafjalë, gjymtyrë e dytë, gjymtyrë e domosdoshme, etj.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Lexohet teksti i dhënë në hyrje të mësimit <strong>dhe</strong> mësuesi u kërkon nxënësve<br />
të përqendrohen te fjalët me shkronja të zeza. U kërkon nxënësve të thonë çfarë tregojnë<br />
fjalët me të zeza. Me çfarë gjymtyre kemi të bëjmë?<br />
Hapi i dytë. Brainstorming + kllaster. Për çfarë shërbejnë kundrinorët? Si i ndajmë ata? Me se<br />
shprehen?<br />
pa parafjalë<br />
I drejtë - Kundrinori - i zhdrejtë<br />
me parafjalë<br />
Nxënësit nënvizojnë kundrinorë të tjerë që gjenden në tekstin e lexuar. Ata duhet t’i<br />
ndajnë kundrinorët sipas llojeve <strong>dhe</strong> të thonë me se janë shprehur ata.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi jep shpjegime për secilin prej llojeve të kundrinorëve.<br />
Ai duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:<br />
Çfarë tregojnë kundrinorët e drejtë.<br />
Me çfarë shprehet.<br />
Roli i tij në fjali <strong>dhe</strong> vendi që zë në të.<br />
Çfarë tregon kundrinori i zhdrejtë, me <strong>dhe</strong> pa parafjalë.<br />
Ndërtimi <strong>dhe</strong> roli i tij në fjali.<br />
Gjatë shpjegimit mësuesi përdor fjali për ilustrim.
Hapi i katërt. Diagrami i Venit.<br />
Mësuesi i ndan nxënësit në grupe <strong>dhe</strong> u cakton nga një çështje për lexim.<br />
1- Kundrinori i drejtë<br />
2- Kundrinori i zhdrejtë<br />
Pas disa minutash mësuesi realizon në dërrasë të zezë skemën e Diagrammi të Venit për<br />
kundrinorin <strong>dhe</strong> së bashku me nxënësit e plotësojnë atë.<br />
Kundrinori i drejtë kundrinori i zhdrejtë<br />
Hapi i pestë. Punë e pavarur. Ushtrimi 1. Kontroll i detyrës.<br />
Përmbledhje e orës së mësimit <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 2.<br />
Sintaksë<br />
Ushtrime për kundrinorin.<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
Shih objektivat e orës 78.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontrollohet detyra e shtëpisë <strong>dhe</strong> diskutohet në klasë.<br />
Hapi i dytë. Punë në dyshe. Ushtrimet 3 <strong>dhe</strong> 4. Nxënësit në dyshe duhet të dallojnë<br />
kundrinorët që gjenden në fragmentin e dhënë në ushtrimin 2 <strong>dhe</strong> t’i ndajnë sipas llojit.<br />
Ata duhet të përcaktojnë cili prej tyre është i domosdoshëm në fjali.<br />
Pas kësaj nxënësit duke punuar sërish në dyshe do të shkruajnë në fletore fjalitë nga të<br />
cilat mund të hiqen kundrinorët pa prishur kuptimin e fjalisë.<br />
Kontrollohet <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e nxënësve.<br />
Hapi i tretë. Punë e drejtuar. Ushtrimi 5.<br />
Nxënësit në drejtimin e mësuesit do të rishkruajnë fjalitë e dhëna në ushtrim duke e<br />
kthyer foljen kallëzues në formën joveprore. P.sh.<br />
Populli shqiptar po e ndërton me sukses demokracinë<br />
Demokracia e popullit shqiptar po ndërtohet me sukses.<br />
Pas rishkrimit të të gjitha fjalive diskutohet në klasë rreth ndryshimeve që ndodhin në<br />
fjali.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 6 <strong>dhe</strong> 7. Sipas kërkesave.<br />
Kontroll i detyrës <strong>dhe</strong> vlerësim me notë për disa nxënës.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 8.<br />
Të lexuarit
Populli<br />
Kënga e Dhoqinës<br />
Objektivat:<br />
- Të përshkruajnë ndjesitë që ndiejnë kur lexojnë këtë vjershë.<br />
- Të diskutojnë për notat e trishtueshme që dallojnë.<br />
- Të dallojnë figurat stilistike e të diskutojnë mbi to.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Pyetje - përgjigje<br />
R Rrjeti i diskutimit<br />
R Praktikë e pavarur<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
Evokimi. Pyetje – përgjigje.<br />
Mësuesi shtron pyetjet <strong>dhe</strong> ndërkohë pret përgjigje.<br />
Ç’dini për legjendat popullore? A njihni balada të tjera?<br />
Ç’mund të thoni për titullin “Kënga e Dhoqinës”?<br />
Nxënësit do të lihen të mendojnë <strong>dhe</strong> më pas të japin përgjigje. Mësuesi ndërhyn kur e<br />
sheh të arsyeshme.<br />
Realizimi i kuptimit. Rrjeti i diskutimit.<br />
Mësuesi sqaron nxënësit mbi njohuritë e reja për baladat Mësuesi lexon poezinë me<br />
ndjenjë e emocion. Më tej ai shtron pyetjet për diskutim:<br />
Pse ndjehej e vetmuar plaka kërcure?<br />
Ku shfaqen në këtë këngë nota të trishtueshme?<br />
Po notat e optimizmit ku vihen re? Konkretizojeni me shembuj nga teksti.<br />
Cila është gjendja shpirtërore e poetit në këtë poezi?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve.<br />
Reflektimi. Praktikë e pavarur.<br />
Nxënësit do të punojnë në fletore në mënyrë individuale.<br />
Ushtrimi 7. Çfarë përfaqëson Kënga e moçme? A ka ndryshim ndërmjet këngës së<br />
kënduar prej gjyshit <strong>dhe</strong> nipit?<br />
Ushtrimi 8. Cila mendoni se është problematika që vë autori në qendër të poezisë?<br />
Ushtrimi 10, 11.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra<br />
Të lexuarit<br />
Naim Frashëri<br />
Bagëti e bujqësia
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
-Të lexojnë me ndjenjë e emocion poezinë.<br />
-Të diskutojnë mbi profesionet e përmendura në poezi.<br />
-Të komentojnë një fragment të shkëputur <strong>dhe</strong> të diskutojnë për të.<br />
Mjetet e punës . Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Mësuesi zhvillon një diskutim me nxënësit rreth pyetjeve:<br />
- Cili është vendi ynë? Ku shtrihet at<strong>dhe</strong>u ai?<br />
- Çfarë është at<strong>dhe</strong>u për ju?<br />
- Ç’mendime e ndjenja ju ngjallen kur dëgjoni të flitet për vendin tonë?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre, të cilat i diskutojnë me njëri-tjetrin. Pyetjet kërkojnë<br />
prej nxënësve dëshirë, predispozicion, prirje <strong>dhe</strong> vendosmëri për të menduar.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shkruan në tabelë temën e re: “Pse e duam Shqipërinë”<br />
Stuhi mendimesh. Çfarë dimë për shkrimtarin Naim Frashëri?<br />
Nxënësit plotësojnë mbi njohuritë që kanë mbi autorin <strong>dhe</strong> veprën.<br />
………………….. N. Frashërit ………………………<br />
Hapi i tretë. Mësuesi lexon poezinë, nxënësit dëgjojnë.<br />
Çfarë sugjeron titulli i poezisë? A ju pëlqeu poezia? Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Mendimet merren të gjitha parasysh, pasi në këtë mënyrë ndihmohen nxënësit që të<br />
shprehen lirshëm.<br />
Hapi i katërt. Kalohet në rubrikën Hap pas hapi.<br />
Nxënësit do të identifikojnë ku shprehet në poezia dashuria për Shqipërinë. Ata do të<br />
shprehin mendimet e tyre, ndjenjat që iu la leximi i poezisë.<br />
Më pas diskutohet për profesionet e përmendura në poezi. Ç’dinë nxënësit për to.<br />
Hapi i pestë.<br />
Nxënësit punojnë në fletore ushtrimet.<br />
Grupi i parë.<br />
Ndërtoni një pesëvargësh me titull “Shqipëria”.<br />
Grupi i dytë.<br />
Komento vargjet e mëposhtme:<br />
Kur dëgjon zëthin e s’ëmës.<br />
Qysh e le qengji kopenë<br />
Blegërin dy atri herë<br />
E<strong>dhe</strong> ikën e merr <strong>dhe</strong>në...<br />
..........................................................<br />
Në fund të orës së mësimit bëhet vlerësimi i nxënësve pjesëmarrës.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.
Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
N. Frashëri.<br />
Bagëti e bujqësia<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
-Të identifikojnë fjalët kyç të cilat shprehin dashurinë për at<strong>dhe</strong>un.<br />
-Të diskutojnë <strong>dhe</strong> të shprehin ndjenjat në lidhje me origjinën e tyre.<br />
-Të gjejnë mjetet e figurshme, figurat stilistike.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi shtron pyetjet për diskutim:<br />
- Cilat janë fjalët kyç të cilat shprehin dashurinë për at<strong>dhe</strong>un?<br />
- Rendisni disa arsye të cilat ju bëjnë ta doni Shqipërinë.<br />
Nxënësit diskutojnë me njëri –tjetrin.<br />
Dëgjohen përgjigjet e nxënësve, mësuesi ndërhyn kur e sheh të arsyeshme.<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim.<br />
A ndjehemi ne krenar për origjinën tonë? Nxënësit shprehin lirshëm mendimet e tyre.<br />
Mësuesi i njeh të gjithë nxënësit <strong>dhe</strong> mundohet t’u krijojë hapësira kohore të gjithëve, për<br />
përgjigje sa më të plota <strong>dhe</strong> gjallëruese. Këto janë situata në të cilën mësuesi <strong>dhe</strong> nxënësi<br />
punojnë bashkë duke bashkëpunuar.<br />
Reflektimi. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në fletore ushtrimet.<br />
Duke u nisur nga shprehjet popullore të përdorura, nxirrni disa nga cilësitë që e<br />
karakterizojnë popullin tonë.<br />
Shprehjet popullore Cilësitë që e karakterizojnë popullin tonë<br />
Gjeni <strong>dhe</strong> shpjegoni si janë ndërtuar figurat letrare.
Gjej llojin e rimës në poemën e Naimit.<br />
……………………………………………………………<br />
Në fund të orës së mësimit bëhet vlerësimi i nxënësve pjesëmarrës.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Sintaksë.<br />
Rrethanorët. Rrethanori i vendit <strong>dhe</strong> i kohës.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë rrethanorët në fjali <strong>dhe</strong> të përcaktojnë llojin e tyre.<br />
- Të dallojnë natyrën <strong>dhe</strong> funksionin e rrethanorit të vendit <strong>dhe</strong> të kohës në fjali.<br />
- T’i përdorin drejt këta rrethanorë në fjali.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Punë e pavarur. Nxënësit plotësojnë skemën:<br />
Fjalia<br />
Gjymtyrë kryesore gjymtyrë të dyta<br />
Kryefjala + kallëzuesi përcaktori + ………..<br />
……………………..<br />
Hapi i dytë. Brainstorming.<br />
Cili është funksioni i gjymtyrëve të dyta?<br />
Çfarë funksioni luajnë rrethanorët në fjali? Me cilën gjymtyrë li<strong>dhe</strong>n në fjali?<br />
Nxënësit japin informacionin që ata kanë <strong>dhe</strong> është mësuesi që bën plotësimet e<br />
nevojshme.<br />
Hapi i tretë. Kllaster + Praktikë e drejtuar.<br />
Kllaster për rrethanorët, llojet.<br />
Rrethanori<br />
Lexohet teksti i dhënë në mësim <strong>dhe</strong> nënvizohen rrethanorët. Nxënësit së bashku me<br />
mësuesin përcaktojnë llojin e tyre.<br />
Hapi i katërt. Mësuesi ndalet më gjerë në shpjegimin e rrethanorit të vendit <strong>dhe</strong> kohës.<br />
Mësuesi duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:
Çfarë tregon rrethanori i vendit.<br />
Me çfarë shprehet rrethanori i vendit (ndajfolje vendi, emër me <strong>dhe</strong> pa parafjalë, grup<br />
emëror, përemër). Shembuj për secilin rast.<br />
Si gjendet në fjali rrethanori i vendit.<br />
Çfarë tregon rrethanori i kohës.<br />
Me se shprehet në fjali (ndajfolje ose lokucion ndajfoljor kohe, emër me ose pa parafjalë,<br />
grup emëror, forma të pashtjelluara të foljes). Shembuj për secilin rast.<br />
Hapi i pestë. Punë e pavarur. Ushtrimi 1. Kontroll i punës <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Përmbledhje e orës mësimore.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrime nga Fleta e punës.<br />
Sintaksë<br />
Ushtrime. (Për rrethanorin e vendit <strong>dhe</strong> kohës).<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
Shih objektivat e orës 80.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontroll i ushtrimeve në Fletën e punës. Diskutim në klasë rreth plotësimit<br />
të tyre.<br />
Hapi i dytë. Punë në dyshe. Ushtrimi 2. Nxënësit në dyshe do të plotësojnë tabelën në<br />
ushtrimin 2. Duke u bazuar në tekstin e ushtrimit 1 ata duhet të gjejnë <strong>dhe</strong> shënojnë në<br />
tabelë rrethanorët e vendit <strong>dhe</strong> të kohës. Pas plotësimit të tabelës duhet të thonë me se<br />
janë shprehur rrethanorët përkatës.<br />
Hapi i tretë. Punë në grupe.<br />
Grupi 1- ushtrimi 3. Nxënësit e grupit 1 duhet të gjejnë rrethanorët e vendit në fjalitë e<br />
dhëna <strong>dhe</strong> të shënojnë ç’tregojnë ata. Gjithashtu duhet të shkruajnë pyetjet për çdo fjali.<br />
Grupi 2- ushtrimi 4. Nxënësit e grupit 2 duhet të gjejnë rrethanorët e kohës në fjalitë e<br />
dhëna, të thonë ç’tregojnë ata <strong>dhe</strong> me se janë shprehur.<br />
Kontrolli punës në grup <strong>dhe</strong> vlerësim për nxënës të niveleve të ndryshme brenda grupeve.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 5.<br />
Nxënësit në mënyrë të pavarur do të shkruajnë në fletore fjalitë duke hequr ata rrethanorë<br />
që mund të hiqen pa e prishur kuptimin e fjalisë.<br />
p.sh.<br />
Të nesërmen grupi i xhirimit u nis që pa gdhirë. – Grupi i xhirimit u nis që pa gdhirë.<br />
Kontroll i punës së nxënësve <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Të lexuarit
Dritëro Agolli.<br />
Pulëbardha<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të përshkruajnë mjediset <strong>dhe</strong> gjërat e zakonshme nga jeta shqiptare<br />
- Të diskutojnë mbi simbolikën që parashtron figura e pulëbardhës<br />
- Të argumentojnë tematikat që trajton kjo poemë.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi shkruan në dërrasën e zezë shprehjen Ç’dini ju për Dritëro Agollin?<br />
Nxënësit lihen 2 minuta të mendojnë <strong>dhe</strong> të kujtojnë njohuritë rreth këtij autori marrë në<br />
klasat e kaluara, më pas dëgjohen mendimet e tyre.<br />
Mësuesi ndihmon me shtim informacioni të mëtejshëm.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi shpjegon mësimit duke u ndalur në poemën e lexuar më parë. Për tematikat që<br />
autori ka dashur të trajtojë, për dashurinë për punën etj.<br />
Ai kërkon e<strong>dhe</strong> bashkëbisedimin me nxënësit: U drejton pyetjet:<br />
- Çfarë përshtypje ju la poema e lexuar?<br />
- Për çfarë flet kjo poemë? Kujt i kushtohet?<br />
- Çfarë simbolizon figura e pulëbardhës sipas jush?<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Më pas kalohet në rubrikën Teknika e pyetjeve. Pyetje të cilat vënë në lëvizje shprehitë e<br />
të menduarit për t’ju përgjigjur.<br />
Si e përfytyroni ju portretin e babait? Jepni mendimin tuaj.<br />
Figura e babait pasqyron urtinë, mençurinë. Argumentoni.<br />
Cilat janë disa nga temat e trajtuara në këtë poemë?<br />
Në këtë rubrikë kërkohet e<strong>dhe</strong> bashkëpunimi i mësuesit, i cili u krijon mundësi nxënësve<br />
të shprehen lirshëm. Respektohen mendimet e të gjithëve.<br />
Në fund të orës së mësimit bëhet vlerësimi i nxënësve të cilët u bënë pjesëmarrës gjatë<br />
orës së mësimit.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Të lexuarit
Dritëro Agolli.<br />
Pulëbardha<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të përshkruajnë si shprehet lidhja e ngushtë të poetit me tokën, me mjedisin, me të<br />
birin.<br />
- Të diskutojnë mbi paraqitjen lirike të ndjenjave <strong>dhe</strong> mendimeve të poetit.<br />
- Të nxjerrin detaje të cilat përshkruajnë mjedisin <strong>dhe</strong> gjendjen fizike të personazhit.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Kllaster<br />
R Rrjeti i diskutimit<br />
R Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i përmbajtjes<br />
Evokimi. Kllaster.<br />
Nxënësit plotësojnë kllasterin e mëposhtëm.<br />
………………. pulëbardha ……………………<br />
Ata hedhin mendimet e tyre mbi gjithçka çka dinë për këtë poemë. Të gjithë nxënësit<br />
duhet të aktivizohen për të plotësuar kllasterin.<br />
Realizimi i kuptimit. Rrjeti i diskutimit.<br />
Mësuesi ndan klasën në grupe duke u nisur nga numri i saj. Çdo grupi i jepet një temë<br />
për diskutim.<br />
Paraqitja lirike e ndjenjave <strong>dhe</strong> mendimeve të poetit.<br />
Kush do të pushojë në pleqëri, të punojë në rini.<br />
Parmenda e vënë në punë është gjithmonë e ndritshme.<br />
Lihen për 2 – 3 minuta për t’u menduar e sistemuar idetë, e më pas u jepet fjala për<br />
diskutim.<br />
Mësuesi ndërhyn kur e sheh të arsyeshme.<br />
Reflektimi. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur në fletore ushtrimet 9, 10, 11. Mësuesi<br />
mbikqyr, orienton, ndihmon kur e sheh të arsyeshme.<br />
Në fund të orës bëhen vlerësimet përkatëse.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.
Sintaksë<br />
Përcaktori. Mënyrat e shprehjes.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të evidentojnë drejt përcaktorët.<br />
- Të përcaktojnë mënyrat e shprehjes së përcaktorit <strong>dhe</strong> të gjejnë konkretisht me se shprehet ai.<br />
- Të gjejnë ndajshtimet <strong>dhe</strong> të thonë me se janë shprehur.<br />
- Të përcaktojnë ç’lloj ndajshtimesh janë.<br />
Fjalë <strong>dhe</strong> shprehje kyçe:<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kllaster për gjymtyrët e dyta të fjalisë.<br />
Gjymtyrët e dyta<br />
Hapi i dytë. Punë e pavarur. Lexohet fragmenti i dhënë në tekst <strong>dhe</strong> mësuesi u kërkon nxënësve<br />
të nënvizojnë grupet emërore <strong>dhe</strong> të dallojnë bërthamën <strong>dhe</strong> përcaktuesit e emrave bërthamë.<br />
Hapi i tretë. Punë e drejtuar. Nxënësit në drejtimin e mësuesit thonë me se janë shprehur<br />
përcaktorët <strong>dhe</strong> cili lloj përcaktori është përdorur më shpesh.<br />
Në tekst janë theksuar me të zezë disa grupe emërore <strong>dhe</strong> mësuesi i shkruan në dërrasë të zezë<br />
këto grupe emërore. Mësuesi shpjegon përbërjen e grupeve emërore <strong>dhe</strong> ndalet te përcaktori.<br />
Shpjegon se çfarë është përcaktori, nga ndryshon nga fjala përcaktuese <strong>dhe</strong> me cilat pyetje<br />
gjendet përcaktori.<br />
Hapi i katërt. Mësuesi shënon në dërrasë të zezë mënyrat e shprehjes së përcaktorit <strong>dhe</strong> jep<br />
shembuj për secilin grup.<br />
- emër me <strong>dhe</strong> pa parafjalë,<br />
- me mbiemër të nyjshëm <strong>dhe</strong> të panyjshëm,<br />
- me përemrat dëftor, pronor, pyetës <strong>dhe</strong> të pacaktuar,<br />
- me numëror,<br />
- me formë të pashtjelluar foljore (paskajore <strong>dhe</strong> pjesore).<br />
Shpjegon se çfarë është ndajshtimi, çfarë emërton ai <strong>dhe</strong> me se shprehet.<br />
Më pas mësuesi u shpjegon nxënësve llojet e ndajshtimit <strong>dhe</strong> jep shembuj për secilin lloj.<br />
- Ndajshtim i veçuar<br />
- ndajshtim i paveçuar<br />
Hapi i pestë. Lexim i orientuar. Nxënësit ndahen në grupe <strong>dhe</strong> secili grup lexon informacionin e<br />
dhënë në tekst. Secili grup ndalet te një nga mënyrat e shprehjes së përcaktorit.<br />
Hapi i gjashtë. Mësuesi ndërton një tabelë në dërrasë <strong>dhe</strong> kërkon nga përfaqësuesit e grupeve të<br />
japin shembuj për secilën nga mënyrat e shprehjes së përcaktorit.<br />
Emër Mbiemër Përemër Numëror Formë e<br />
pashtjelluar
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 1. Jepen e<strong>dhe</strong> ushtrime nga Fleta e punës.<br />
Sintaksë<br />
Ushtrime për përcaktorin.<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të evidentojnë drejt përcaktorët.<br />
- Të përcaktojnë mënyrat e shprehjes së përcaktorit <strong>dhe</strong> të gjejnë konkretisht me se shprehet ai.<br />
- Të gjejnë ndajshtimet <strong>dhe</strong> të thonë me se janë shprehur.<br />
- Të përdorin lloje të ndryshme përcaktorësh në shkrimet e tyre.<br />
Mjete mësimore: teksti i nxënësit, fleta e punës, fletorja e klasës, shkumësa, etj.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontrollohet fleta e punës <strong>dhe</strong> korrigjohet.<br />
Hapi i dytë. Punë e pavarur. Ushtrimet 2 <strong>dhe</strong> 3. Kontrollohet <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e nxënësve për<br />
plotësimin e kërkesave të ushtrimeve.<br />
Hapi i tretë. Punë në grupe. Ndahet klasa në tre grupe <strong>dhe</strong> caktohen ushtrimet për secilin grup.<br />
1- ushtrimi 4. Sipas kërkesës.<br />
2- ushtrimi 5. Sipas kërkesës.<br />
3- ushtrimi 6. Sipas kërkesës.<br />
Kontrollohet e vlerësohet puna e nxënësve duke vlerësuar dy nxënës të niveleve të ndryshme për<br />
çdo grup.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 7.<br />
Nxënësit në mënyrë të pavarur do të bëjnë një përmbledhje të librit të fundit që kanë<br />
lexuar apo të filmit të fundit që kanë parë në kinema. Në këtë përmbledhje duhet të<br />
përdorin lloje të ndryshme përcaktorësh e ndajshtimesh.<br />
Hapi i pestë. Mësuesi zgjedh në mënyrë të rastësishme dy fletore <strong>dhe</strong> lexohen<br />
përmbledhjet nga nxënësit. Nxënësit vënë në dukje përcaktorët që kanë përdorur <strong>dhe</strong><br />
thonë llojin e tyre.<br />
Diskutim me klasën rreth përdorimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës së mësimit.<br />
Të lexuarit<br />
Ali Podrimja<br />
Drenica<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
-Të lexojnë me ndjenjë e emocion poezinë.<br />
- Të përshkruajnë gjendjen shpirtërore të kosovarëve.
- Të komentojnë një fragment të shkëputur nga poezia.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Struktura e mësimit<br />
Hapi i parë .Mësuesi i ka udhëzuar nxënësit që orën e kaluar të gjejnë informacion mbi<br />
historinë për shpërnguljen nga trojet etnike të çamëve. Ndërkohë e<strong>dhe</strong> mësuesi sjell<br />
informacion të pasur me foto të ndryshme rreth kësaj tragjedie.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shkruan në tabelën e zezë fjalën Çamëri.<br />
U drejton pyetjet nxënësve:<br />
- Çfarë ju kujton ky emër?<br />
- Ç’dini ju nga historia për shpërnguljen nga trojet etnike të çamëve?<br />
- Kush i përzuri çamët nga trojet?<br />
Nxënësit shprehen mendimet e tyre, në bazë e<strong>dhe</strong> të materialit të sjellë, lexojnë e<strong>dhe</strong><br />
informacionet e marra.<br />
Hapi i tretë. Më pas mësuesi zgjedh një nxënës i cili lexon me ndjenjë e emocion.<br />
Lexohet poezia. Mësuesi shpjegon sesi kjo vjershë flet për tragjedinë e dhimbshme të<br />
popullësisë së pafajshme shqiptare të Çamërisë, e cila u detyrua nga shovinistët grekë të<br />
braktiste trojet amtare. U masakruan <strong>dhe</strong> u vranë qindra njerëz të pafajshëm, kryesisht<br />
gra, fëmijë e pleq.<br />
Më pas u drejton pyetje:<br />
Ç’përshtypje e parë që ju la kjo vjershë lirike? Për çfarë tregon kjo vjershë lirike?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve.<br />
Hapi i katërt. Nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur në fletore rubrikën Vlerësojmë<br />
<strong>dhe</strong> analizojmë tekstin. Nxënësit punojnë ushtrimet 5, 6.<br />
Hapi i pestë. Mësuesi kontrollon punën e nxënësve duke motivuar punën e tyre.<br />
Në fund të orës bëhen vlerësimet përkatëse sipas aktivizimit të nxënësve.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Ali Podrimja<br />
Drenica<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të përshkruajnë ndjesitë që ndien kur lexon këtë vjershë.<br />
- Të analizojnë karakterin tregimtar të kësaj balade.<br />
- Të dallojnë figurat stilistike e të diskutojë mbi to.
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me leximin e detyrave të shtëpisë. Komentohen<br />
detyrat mbi materialet e sjella.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi ka sjellë një material mbi temën e mësimit. Ai lexohet <strong>dhe</strong> shtrohen<br />
pyetje të mëtejshme.<br />
- Si lindi problemi kosovar?<br />
- A e dini cilin skaj të Shqipërisë përfshin krahina shqiptare e Kosovës?<br />
- A do të thotë tragjedia kosovare spastrim etnik,luftë fetare, shkelje e të drejtave<br />
njerëzore? Mësuesi ndërhyn në diskutim, duke dhënë informacione të mëtejshme.<br />
Hapi i tretë. Kalohet te rubrika Përpunim gjuhësor. Nxënësit punojnë në mënyrë<br />
individuale në fletore ushtrimet e tekstit, ushtrimet 8, 9.<br />
Hapi i katërt. Mësuesi vlerëson detyrat duke lexuar punën më të mirë.<br />
Në fund të orës bëhen vlerësimet përkatëse sipas aktivizimeve të nxënësve.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra<br />
Të shkruarit.<br />
Shkruajmë një prozë poetike<br />
Objektivat:<br />
- Të shkruajnë një prozë poetikë duke patur parasysh veçoritë e saj.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Brainstorming.<br />
Ç’është proza poetike?<br />
Hapi i dytë. Praktikë e drejtuar.<br />
Mësuesi së bashku me nxënësit, duke u bazuar e<strong>dhe</strong> te njohuritë e marra orën e kaluar,<br />
evidentojnë veçoritë e prozës poetike. Mësuesi i shënon ato në dërrasë të zezë.<br />
Veçoritë e prozës poetike<br />
Mbështetet në përshkrimin e saktë.<br />
Shpreh përjetimet <strong>dhe</strong> ndjesitë që i shkaktohen shkruesit nga ajo që shëh.<br />
Figurat më të përdorura janë: krahasimi, epiteti <strong>dhe</strong> metafora.<br />
Foljet janë në kohën e tashme <strong>dhe</strong> në të pakryerën.<br />
Mendime të shprehura me gjuhë të bukur <strong>dhe</strong> me shprehje letrare.<br />
Hapi i tretë. Punë e pavarur. Shkrim i lirë.<br />
Duke u mbështetur në pamjet e dhëna në tekst bëni një përshkrim. Mbani parasysh<br />
veçoritë e mësipërme.
Sintaksë<br />
Përcaktori kallëzuesor.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë përcaktorët kallëzuesor të kryefjalës <strong>dhe</strong> të kundrinorit.<br />
- Të njohin veçoritë e ndërtimit të përcaktorëve kallëzuesorë <strong>dhe</strong> të përcaktojnë me se janë<br />
shprehur në fjali.<br />
- T’i përdorin drejt përcaktorët kallëzuesorë.<br />
Materialet mësimore: teksti i nxënësit, shkumësa, fletorja, etj.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. mësuesi shkruan në dërrasë të zezë fjalitë:<br />
Mendime të turbullta i kalonin nëpër mendje.<br />
Dy zogj fluturuan të trembur.<br />
U kërkon nxënësve të gjejnë mbiemrat <strong>dhe</strong> të thonë çfarë funksioni luajnë në fjali <strong>dhe</strong> kë<br />
përcaktojnë e plotësojnë ata.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shpjegon funksionet e mbiemrave si përcaktorë në fjali <strong>dhe</strong> jep<br />
ndryshimet mes tyre. Mbiemri (të turbullta) në fjalinë 1 përcakton emrin mendime, ndërsa<br />
në fjalinë 2 mbiemri (të trembur) krijon një lidhje dyfishe: li<strong>dhe</strong>t e<strong>dhe</strong> me kryefjalën (Dy<br />
zogj) <strong>dhe</strong> kallëzuesin (fluturuan). Në këtë rast mbiemri është në funksionin e përcaktorit<br />
kallëzuesor. (me shigjeta)<br />
Dy zogj fluturuan<br />
të trembur<br />
Mësuesi ndalet në shpjegimin e lidhjes dyfishe të përcaktorit kallëzuesor si plotësues i kallëzuesit<br />
<strong>dhe</strong> kryefjalës ose kundrinorit njëkohësisht. Mësuesi jep shembuj për të dy llojet e përcaktorit<br />
kallëzuesor duke u bërë të qartë nxënësve çfarë tregon secili prej tyre, më çfarë shprehen në fjali<br />
<strong>dhe</strong> me cilat folje li<strong>dhe</strong>n.<br />
Hapi i tretë. Nxënësit për disa minuta lexojnë tekstin <strong>dhe</strong> për çdo paqartësi i drejtojnë pyetje<br />
mësuesit i cili jep shpjegimet e nevojshme.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 1. Kontrollohet <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e nxënësve.<br />
Përmbledhje e orës së mësimit.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrime nga Fleta e punës.<br />
Sintaksë.<br />
Ushtrime për përcaktorin kallëzuesor.
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Shih objektivat e orës 74.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Punë në grupe.<br />
Grupi 1- ushtrimi 2.<br />
Grupi 2- ushtrimi 3.<br />
Grupi 3- ushtrimi 5.<br />
Kontrollohet detyra <strong>dhe</strong> diskutohet sipas grupeve.<br />
Hapi i dytë. Punë e pavarur. Fjalinë Qielli ishte i ngrysur nxënësit duhet ta shkruajnë duke e<br />
zëvendësuar foljen jam me folje të tjera.<br />
Diskutim me klasën për ndryshimet e gjymtyrës që shpreh përcaktorin kallëzuesor të kryefjalës.<br />
Hapi i tretë. Punë në dyshe. Ushtrime nga Fleta e punës.<br />
- Fjalitë e mëposhtme i zgjeroni më përcaktorë të tjerë.<br />
Rruga ishte e boshatisur. P.sh. Rruga ishte e boshatisur <strong>dhe</strong> e heshtur.<br />
Syprina e liqenit dukej si pasqyrë.<br />
Sytë e vajzës dukeshin të përlotur.<br />
- Fjalinë e fundit rishkruajeni duke e zëvendësuar foljen dukeshin me folje të tjera.<br />
Kontrollohet <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e nxënësve.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 6. Nxënësit do të bëjnë një tregim ku të përdorin<br />
përcaktorë kallëzuesorë të kryefjalës e të kundrinorit të drejtë.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 6 përfundon në shtëpi.<br />
Të lexuarit<br />
Ndre Mjeda.<br />
Malli për at<strong>dhe</strong><br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion poezinë.<br />
- Të dikutojnë se ç’ka dashur të tregojë poeti nëpërmjet bilbilit, kafazit <strong>dhe</strong> dimrit.<br />
- Të nënvizojnë fjalët dialektore <strong>dhe</strong> zëvendësojnë me fjalë të gjuhës standarte.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Pyetje -përgjigje<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Mësuesi shtron pyetjet:<br />
Evokimi. Pyetje -<br />
përgjigje
Ç’njohuri keni për autorin e Rilindjes Kombëtare Ndre Mjeda?<br />
A e keni lexuar poezinë “Malli për at<strong>dhe</strong>”?<br />
Për cilën kohë flet kjo poezi?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre. Mësuesi i respekton ato.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim<br />
Mësuesi jep informacion të mëtejshëm mbi autorin në fjalë,ai flet në vija të përgjithshme<br />
për poezinë. Më pas lexohet poezia nga një nxënës.<br />
Kalohet në kuptimin e mëtejshëm të saj, nëpërmjet pyetjeve.<br />
Pse i drejtohet bilbilit poeti? Çfarë simbolizon ai?<br />
Ç’do të tregojë poeti nëpërmjet bilbilit, kafazit <strong>dhe</strong> dimrit?<br />
Ç’ndjenja shprehen në këtë vjershë ? Argumentoni përgjigjen me ilustrime nga teksti.<br />
Cilat elementë <strong>dhe</strong> dukuri vihen re në këto strofa:<br />
□ bora □ dimri □ kodrat □ pyjet □ kafazi □ murlani<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Reflektimi. Punë e pavarur<br />
Ndahet klasa në grupe:<br />
Grupi i parë<br />
Si i kuptoni vargjet e shkëputura:<br />
A çilë kafazi<br />
bilbil, fluturo,<br />
ndër pyje e ograja<br />
bilbil, shpejto.<br />
Grupi i dytë<br />
Nënvizoni fjalët dialektore <strong>dhe</strong> zëvendësojini me fjalë të gjuhës standarte. A vëreni<br />
ndryshime në poezi? Diskutoni rreth tyre.<br />
Në fund të orës mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Ndre Mjeda<br />
Malli për at<strong>dhe</strong><br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të shprehin mendimin mbi poezinë e lexuar..<br />
- Të diskutojnë mbi vendosjen përballë të gëzimit, blerimit të natyrës <strong>dhe</strong> mbyljes së<br />
bilbilit në kafaz.<br />
- Të analizojnë rolin e përdorimit të pyetjes retorike.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Ç’ndjenja shprehen në këtë vjershë?<br />
Argumentoni përgjigjen me ilustrime nga teksti<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim<br />
Pse u drejtohet shqiptarëve nëpërmjet figurës së bilbilit autori?<br />
Argumentoni përgjigjen tuaj.<br />
Evokimi.<br />
Brainstorming<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve<br />
Autori ka vendosur përballë: gëzimin, blerimin e natyrës me mbylljen e bilbilit në kafaz.<br />
Pse e ka realizuar një gjë të tillë?<br />
Çfarë ka dashur autori të shpreh me formën e fjalisë pyetëse, e cila luan rolin e pyetjes<br />
retorike?<br />
Argumentoni përgjigjen tuaj<br />
Në fund mësuesi bën vlerësimin e nxënësve sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Sintaksë<br />
Rrethanori i shkakut <strong>dhe</strong> i qëllimit.<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë rrethanorët e shkakut <strong>dhe</strong> të qëllimit.<br />
- Të dallojnë natyrën <strong>dhe</strong> funksionin e rrethanorit të vendit <strong>dhe</strong> të kohës në fjali.<br />
- T’i përdorin drejt këta rrethanorë në fjali.<br />
Materialet mësimore: Teksti i nxënësit, shkumësa, fletore, etj.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Mësuesi shkruan në dërrasë fjalitë:<br />
Për një pe, për një gjilpërë vate dëm një gunë e tërë.<br />
Shkuan në pyll për gjah.<br />
U kërkon nxënësve të ndalen te fjalët e nënvizuara <strong>dhe</strong> të thonë se çfarë rrethanash tregojnë ato.<br />
Kujt klase fjalësh i përkasin? Me cilën gjymtyrë të fjalisë li<strong>dhe</strong>n?<br />
Pasi dëgjon nxënësit ai bën sqarimet e nevojshme <strong>dhe</strong> prezanton temën e mësimit.<br />
Hapi i dytë. Brainstorming. Nxënësit thonë çfarë ata dinë për rrethanorin e shkakut <strong>dhe</strong> të<br />
qëllimit.
Hapi i tretë. Mësuesi duhet t’u shpjegojë nxënësve:<br />
Ç’është rrethanori i shkakut, çfarë tregon në fjali.<br />
Me cilën gjymtyrë li<strong>dhe</strong>t <strong>dhe</strong> plotëson në fjali.<br />
Me çfarë shprehet në fjali.<br />
Si gjendet ai.<br />
Ç’është rrethanori i qëllimit, çfarë tregon në fjali.<br />
Nga cilat gjymtyrë varet në fjali.<br />
Me se shprehet ai.<br />
Mësuesi gjatë shpjegimit përdor fjali si shembuj për të ilustruar mësimin. Mund të përdoren<br />
fjalitë e ushtrimit 1.<br />
Hapi i katërt. Punë në dyshe. Nxënësit punojnë në dyshe ushtrimet 2 <strong>dhe</strong> 3.<br />
Hapi i pestë. punë e pavarur. Ushtrimi 4. Nxënësit do të plotësojnë fjalitë e dhëna në ushtrim me<br />
një rrethanor. Përbri do të shënojnë pyetjen përkatëse <strong>dhe</strong> llojin e rrethanorit.<br />
p.sh.<br />
Kolegët i shkuan për vizitë. (përse?)<br />
Pas plotësimit bëhet diskutimi në klasë.<br />
Përmbledhje e orës së mësimit <strong>dhe</strong> vlerësim me notë.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 6. Sipas kërkesës.<br />
Të lexuarit<br />
Lasgush Poradeci.<br />
Dimër<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojë ndjesitë e tij kur lexon këtë poezi.<br />
- Të komentojë ndjesitë që e përshkojnë autorin.<br />
- Të dallojë detajet, të cilat spikaten në këtë poezi.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstroming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi shtron pyetjen:<br />
Ç’dini ju për autorin Lasgush Poradeci?<br />
Nxënësit do të shprehin mendimet e tyre rreth njohurive që kanë për autorin në fjalë.<br />
Mësuesi dëgjon mendimet e tyre.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi më pas jep informacion më të plotë mbi jetën <strong>dhe</strong> veprën e autorit në fjalë.<br />
Lexohet poezia nga një nxënës.<br />
Kalohet më tej në kuptimin e saj nëpërmjet diskutimeve:
Si jepet gjendja e shpirtit të poetit në këtë poezi ?<br />
Si e ka përshkruar ardhjen e mbrëmjes, si <strong>dhe</strong> perëndimin e saj autori ?<br />
A është temë e një shpërthimi ndjenjash tema që ka zgjedhur autori ?<br />
Argumentoni përgjigjen tuaj<br />
Reflektimi. Punë e pavarur.<br />
Ndahet klasa në grupe:<br />
Grupi i parë.<br />
Komentoni strofën e tretë .<br />
Tashti po shuhet nënë mal<br />
Qytet i ngrysur në të zi ,<br />
Po ndizen yjtë dal – nga – dal<br />
Plot bukuri plot fshehtësi !<br />
Grupi i dytë.<br />
Cilat janë, sipas mendimit tuaj, detajet më të spikatur në këtë në këtë përshkrim? Cilët ju<br />
pëlqejnë veçanërisht shumë?<br />
Grupi i tretë.<br />
Cilat figura letrare ka përdorur autori, në përshkrimin e këtij peizazhi ?<br />
Minitesti<br />
A e keni udhëtuar ndonjëherë drejt liqenit të Pogradecit? Flisni për përshtypjet <strong>dhe</strong> mbresat<br />
tuaja nga ky udhëtim.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit .<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Sintaksë.<br />
Tema: Rrethanori i mënyrës <strong>dhe</strong> i sasisë.<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë rrethanorët e shkakut <strong>dhe</strong> të qëllimit.<br />
- Të dallojnë natyrën <strong>dhe</strong> funksionin e rrethanorit të vendit <strong>dhe</strong> të kohës në fjali.<br />
- T’i përdorin drejt këta rrethanorë në fjali.<br />
Materialet mësimore: teksti i nxënësit, shkumësa, fletore, fleta e punës, etj.<br />
Zhvillimi i mësimit
Hapi i parë. Brainstorming. Ç’dini për rrethanorin e mënyrës <strong>dhe</strong> atë të sasisë? Nxënësit do të<br />
japin informacionin që ata dinë për rrethanorin e mënyrës <strong>dhe</strong> të sasisë.<br />
Mësuesi shkruan në dërrasë të zezë dy fjali <strong>dhe</strong> u kërkon nxënësve të gjejnë me se janë shprehur<br />
rrethanorët.<br />
1…………………..<br />
2……………………<br />
Adela e tha hapur mendimin e saj.<br />
Ecte duke fërshëllyer një melodi të njohur.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi ndalet në shpjegimin e hollësishëm të rrethanorit të mënyrës <strong>dhe</strong> të sasisë.<br />
Ai duhet t’u bëjë të qartë nxënësve:<br />
Ç’farë tregon rrethanori i mënyrës.<br />
Cilën gjymtyrë plotëson në fjali.(folje, rrallë mbiemër)<br />
Me çfarë shprehet. (ndajfolje e shprehje ndajfoljore, me emër në kallëzore me parafjalët me, pa,<br />
në, në rrjedhore me parafjalën sipas, grup emëror, me formë të pashtjelluar përcjellore e mohore,<br />
me pjesë të nënrenditur ). Shembuj për secilin rast.<br />
Çfarë tregon rrethanori i sasisë.<br />
Cilën gjymtyrë plotëson në fjali. (gjymtyrë të shprehura me folje, rrallë me mbiemër foljor ose<br />
mbiemër që tregon përmasa, ndajfolje a emër që tregon masë, vëllim, peshë, çmim).<br />
Me çfarë shprehet. (ndajfolje e shprehje ndajfoljore sasiore, grup emëror). Shembuj.<br />
Hapi i tretë. Punë në dyshe. Ushtrimi 1, 2.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 3, 4. Kontroll i detyrës <strong>dhe</strong> vlerësim me notë për nxënës<br />
të niveleve të ndryshme.<br />
Përmbledhje e orës mësimore.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5.<br />
Të lexuarit<br />
Visar Zhiti.<br />
Një problemë<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion poezinë.<br />
- Të diskutojnë mbi humbjen e vlerave njerëzore.<br />
- Të nxjerrin mesazhin që përcjell poezia <strong>dhe</strong> të diskutojnë rreth tij.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Lexohen detyrat <strong>dhe</strong> diskutohet për to. Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin<br />
mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit .<br />
Hapi i dytë. Bisedë e lirë. Nxënësit diskutojnë:<br />
Si e kuptoni ju titullin “Elegjia e pyjeve” ?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre .
Hapi i tretë. Mësuesi sqaron se kjo fjali përbën e<strong>dhe</strong> titullin e poezisë së autorit Visar<br />
Zhiti. Diskuton më tej për temën e trajtuar në këtë poezi, ku poeti godet ashpër <strong>dhe</strong> me<br />
forcë regjimin shtypës së diktaturës, këtë regjim diktatorial, i cili ishte një regjim i<br />
gënjeshtrës, i turpit, i imoralitetit <strong>dhe</strong> i krimit.<br />
Poeti shfaq hapur të vërtetat e atij regjimi, duke dhënë mendimin e tij mbi guximin,<br />
thashethemet, gënjeshtrën, shpresën.<br />
Kalohet në leximin e poezisë <strong>dhe</strong> kuptimin e saj nëpërmjet pyetjeve:<br />
Poeti ndjehet i shqetësuar? Pse? Çfarë pasigurie ndjente ai?<br />
Ç’do të thotë të ketë më shumë thashetheme, më pak turp?<br />
Cilat vlera njerëzore kishin humbur:<br />
□ turpi □ pendimi □ dashuria □ miqësia □ shpresa.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Grupi i parë.<br />
Komento vargjet:<br />
“…<strong>dhe</strong> sipërfaqja e turpit është zmadhuar, gjithë ato turpe sa si nxënë gazetat <strong>dhe</strong><br />
vijojnë në numrin e ardhshëm <strong>dhe</strong> në abonimin e vitit tjetër të marrëzisë.”<br />
Grupi i dytë.<br />
Plotëso:<br />
Janë zvogëluar Janë shtuar<br />
……………………………….. ……………………………………………..<br />
…………………………………. ……………………………………………<br />
Grupi i tretë.<br />
Dalloni fjalët kyç, të cilat përbëjnë thelbin e poezisë.<br />
………………………………………………………………………..<br />
Grupi i katërt.<br />
Nxirrni mesazhin që përcjell poezia <strong>dhe</strong> diskutoni rreth tij.<br />
Hapi i pestë. Mësuesi diskuton me nxënësit për detyrat e tyre <strong>dhe</strong> bën vlerësimet<br />
përkatëse.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Visar Zhiti.<br />
Një problemë<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë vlerat njerëzore.<br />
- Të shpjegojnë titullin e poezisë: “Elegjia e pyjeve.<br />
- Të dallojnë fjalët kyç, të cilat përbëjnë thelbin e poezisë.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstroming
R Diskutim<br />
R Ditari dy -pjesësh<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Cilat janë vlerat njerëzore të cilat dalin në këtë poezi?<br />
Ç ndjesi ju përshkuan gjatë leximit të poezisë?<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim.<br />
Çfarë simbolizon pylli? Si mendoni ju?<br />
Reflektimi. Ditari dy –pjesësh.<br />
Në këtë fazë nxënësit zgjedhin disa vargje të cilat u kanë bërë përshtypje <strong>dhe</strong> i shkruajnë në<br />
krahun e majtë, në të djathtin japin komentin e tyre se pse u bën përshtypje.<br />
Pjesa që më bën përshtypje Komenti përkatës.<br />
Mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Sintaksë<br />
23- Ushtrime për rrethanorin<br />
Objektivat:<br />
- Të përdorin drejtë rrethanorët në krijimet e tyre.<br />
- T’i evidentojnë rrethanorët <strong>dhe</strong> të përcaktojnë llojin e tyre.<br />
- Të përcaktojnë saktë me se janë shprehur ata.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë.<br />
Brainstorming. Çfarë gjymtyre është rrethanori?<br />
Sa lloje rrethanorësh njihni?<br />
Për çfarë përdoren rrethanorët në fjali?<br />
Me se shprehen rrethanorët?<br />
Hapi i dytë<br />
Shkrim i lirë. (ushtrimi 6, fq. )<br />
Nxënësit në mënyrë të lirë do të bëjnë një tregim ku duhet të përdorin lloje të ndryshme<br />
rrethanorësh.<br />
Hapi i tretë<br />
Më pas nxënësit duhet të nënvizojnë rrethanorët e përdorur, të përcaktojnë llojin e tyre<br />
<strong>dhe</strong> me se janë shprehur.<br />
Hapi katërt
Disa nxënës të niveleve të ndryshme lexojnë krijimet e tyre <strong>dhe</strong> ndalen te rrethanorët që<br />
kanë përdorur.<br />
Gjatë analizës së rrethanorëve nxënësit e tjerë përfshihen në diskutime për mënyrën e<br />
përdorimit të rrethanorëve në krijimet e tyre <strong>dhe</strong> për përcaktimin e saktë të llojit të<br />
rrethanorëve.<br />
Hapi i pestë<br />
Përmbledhje e orës mësimore. Vlerësim i nxënësve sipas niveleve.<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit do të ndajnë fjalitë sipas llojit në të thjeshta <strong>dhe</strong> të përbëra.<br />
Të lexuarit<br />
Xhoanë Rouling.<br />
Harri në guvën e frikshme<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e fragmentit.<br />
- Të diskutojnë për ndodhinë e ndodhur të personazhit kryesor.<br />
- Të përcaktojnë fragmentet të cilët shprehin ndjenja të ndryshme të Harrit.<br />
Mjetet e punës. Romani “Harri Poter <strong>dhe</strong> Urdhri i Feniksit”, Tabela e zezë, shkumësa<br />
me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Kllaster<br />
R Rrjeti i diskutimit<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Kllaster.<br />
Nxënësit do të plotësojnë një kllaster për këtë personazh. Ndaj mësuesi e ndërton kllasterin në<br />
tabelë. Ai u drejton pyetjen nxënësve :<br />
Ç’dini ju për personazhin e Harri Poterit?<br />
Më pas duke dëgjuar mendimet e tyre, plotëson kllasterin.<br />
Realizimi i kuptimit. Rrjeti i diskutimit.<br />
Më tej ndan nxënësit sipas roleve e<strong>dhe</strong> i vendos për të lexuar fragmentin e dhënë.<br />
Kalohet në diskutim mbas leximit të pjesës.<br />
Pse Hermiona shkon të takojë Harrin?<br />
Për çfarë diskutojnë të dy personazhet?<br />
Si mendoni ç’mund të kishte ndodhur në Shën Mungu?<br />
Kush ishte Ti –E- Di –Kushi, po Fluronvdekja? Ç’dini për ta?<br />
Cili kishte qënë nën pushtetin e Ti –E- Di-Kushit?
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Kalohet në teknikën e pyetjeve për të kuptuar e vlerësuar më tej tekstin.<br />
Në cilat fragmente shprehen ndjenjat e ndryshme të Harrit si:<br />
Trembje<br />
Kureshtje<br />
I zhytur në mendime<br />
Gëzim<br />
Si i kuptoni shprehjet:<br />
është bërë tym<br />
na shkrive<br />
vuri buzën në gaz<br />
i kredhur në mendime<br />
u mbeti qejfi<br />
Në fund bëhet vlerësimi i nxënësve, sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra<br />
Të lexuarit<br />
Xhoanë Rouling.<br />
Harri në guvën e frikshme<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të përshkruajnë personazhet e fragmentit.<br />
- Të shprehin opinionin e tyre rreth diskutimit të Harrit me Hermioën.<br />
‐ Të renditin veprimet që kryen personazhi kryesor.<br />
Mjetet e punës. Romani “Harri Poter <strong>dhe</strong> Urdhri i Feniksit”, Tabela e zezë, shkumësa<br />
me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Lexohen detyrat <strong>dhe</strong> diskutohet për to. Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin<br />
mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Diskutim.<br />
Do ju pëlqente të ishit në vendin e Harrit? Pse?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve,duke respektuar secilin.<br />
Hapi i tretë. Kalohet më tej në rubrikën punë e pavarur, ku nxënësit punojnë në mënyrë<br />
individuale në fletore.<br />
Ndahet klasa në tri grupe.<br />
Grupi i parë.<br />
A ndien frikë prej magjistarit më të fuqishëm Fluronvdekjes Harri? Pse?<br />
Grupi i dytë.<br />
Nënvizoni detajet të cilat japin pragun e Krishtlindjeve.<br />
Grupi i tretë.<br />
Rendisni veprimet që kryen personazhi kryesor.
Hapi i katërt. Mësuesi vlerëson nxënësit në bazë të aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit.<br />
Faik Konica.<br />
Anës liqenit<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion prozën poetike.<br />
- Të përshkruajnë ndjesitë pas leximit të kësaj proze poetike.<br />
- Të diskutojnë për detajet më të spikatura <strong>dhe</strong> më të parapëlqyera.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstroming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi .Brainstorming.<br />
Mësuesi zhvillon një bisedë hyrëse.<br />
Cila është stina juaj e preferuar? Pse?<br />
Cili prej jush pëlqen stinën e dimrit? Ç’të veçantë ka kjo stinë?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre,<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi u shpjegon nxënësve se ç’është proza poetike <strong>dhe</strong> të dhëna nga jeta e vepra e<br />
autorit F. Konica.<br />
Lexohet proza poetike, kalohet në diskutim:<br />
Për cilën stinë të vitit bën fjalë ky peizazh? Si përshkruhet ai?<br />
Ku duket largimi i verës, i vjeshtës ?<br />
Nga cili vend e sodit ardhjen e dimrit autori?<br />
Konkretizo me shembuj nga teksti.<br />
Reflektimi .Teknika e pyetjeve.<br />
Cilat janë sipas mendimit tuaj detajet më të spikatura në këtë përshkrim? Cilët ju pëlqejnë më<br />
shumë?<br />
Në ç’drejtim na e tërheq me përparësi vëmendjen ky përshkrim, në drejtim të asaj që duket apo<br />
asaj që dëgjohet, apo asaj që ndihet?<br />
Dalloni ngjyrat që bien në sy në këtë prozë poetike.
Lidhur me ndjenjat që përshkruajnë këtë prozë poetike, pa të cilat krejt përshkrimi rrezikon të<br />
jetë i ftohtë. Cilat janë? Me ç’rast janë lindur?<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit .<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Sintaksë<br />
Fjalia e thjeshtë <strong>dhe</strong> e përbërë.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë fjalitë e thjeshta <strong>dhe</strong> të përbëra.<br />
- Të evidentojnë gjymtyrët përbërëse të fjalive të thjeshta të zgjeruara <strong>dhe</strong> të pazgjeruara, të<br />
ndërtojnë fjali të thjeshta të zgjeruara <strong>dhe</strong> të pazgjeruara.<br />
- Të dallojnë fjalitë e përbëra me bashkërenditje <strong>dhe</strong> nënrenditje.<br />
Fjalë <strong>dhe</strong> shprehje kyçe: fjali e thjeshtë e pazgjeruar, fjali e thjeshtë e zgjeruar, fjali<br />
dykryegjymtyrëshe, marrëdhënie barazie, marrëdhënie varësie, etj.<br />
Struktura e mësimit<br />
E Punë e pavarur<br />
R INSERT<br />
R Punë në dyshe<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
1. Evokimi. Punë e pavarur.<br />
Mësuesi u drejton nxënësve disa pyetje:<br />
Mësuesi u kërkon nxënësve të lexojnë fjalitë e dhëna në hyrje të mësimit <strong>dhe</strong> të përcaktojnë llojin<br />
e tyre.<br />
Babai lexonte.<br />
Babai lexonte gazetën.<br />
Babai lexonte gazetën në këmbë pranë dritares.<br />
Çfarë të përbashkëta kanë fjalitë? Nga ndryshojnë nga njëra-tjetra?<br />
2. Realizimi i kuptimit. Tabela INSERT.<br />
Mësuesi u ndan nxënësve një listë me pyetjet e mëposhtme:<br />
Ç’është fjalia?<br />
Cilat janë gjymtyrët e fjalisë?<br />
Si ndahen fjalitë nisur nga gjymtyrët përbërëse të saj?<br />
Si i ndajmë fjalitë e thjeshta?
Nga cilat gjymtyrë përbëhet fjalia e thjeshtë e pazgjeruar? Po fjalia e thjeshtë e zgjeruar?<br />
Nga ndryshon fjalia e thjeshtë nga fjalia e përbërë?<br />
Ç’quajmë fjali të përbërë asidentike?<br />
Ç’quajmë fjali të përbërë me bashkërenditje? Si li<strong>dhe</strong>n pjesët përbërëse <strong>dhe</strong> çfarë raportesh<br />
krijohen mes tyre?<br />
Ç’quajmë fjali të përbërë me nënrenditje? Si li<strong>dhe</strong>n pjesët përbërëse <strong>dhe</strong> çfarë raportesh krijohen<br />
mes tyre?<br />
a) Lexim i tekstit nga nxënësit <strong>dhe</strong> vendosje e shenjave: √, +, -, ?.<br />
në bazë të nënvizimeve të bëra nxënësit plotësojnë tabelën Insert.<br />
√ + - ?<br />
b) Diskutim në grupe. Nxënësit midis tyre plotësojnë e sqarojnë çështjet e hedhura në tabelë.<br />
c) Mësuesi jep sqarimet e nevojshme në lidhje me pyetjet <strong>dhe</strong> çështjet e ngritura prej tyre.<br />
Mësuesi gjatë sqarimeve <strong>dhe</strong> shpjegimeve bën e<strong>dhe</strong> plotësimin e mëtejshëm të tabelës.<br />
3. Reflektimi. Punë në dyshe. Nxënësit do të punojnë në dyshe ushtrimin 2. Në tekstin e dhënë në<br />
ushtrim do të nënvizojnë kallëzuesit. Ata duhet të dallojnë fjalitë e thjeshta nga fjalitë e përbëra.<br />
Kontroll i punës së nxënësve.<br />
Përmbledhje e orës mësimore <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 2. Sipas kërkesës.<br />
Drejtshkrim<br />
Grupe bashkëtingëlloresh. Takime bashkëtingëlloresh.<br />
Objektivat:<br />
- Të shkruajnë <strong>dhe</strong> të shqiptojnë drejt grupet e bashkëtingëlloreve mb, ng, nd, ngj.<br />
- Të shkruajnë <strong>dhe</strong> të shqiptojnë drejt takimet e bashkëtingëlloreve d, t, s, z, x me h <strong>dhe</strong> g, n me j.<br />
Metodat e mësimdhënies: punë e pavarur, shpjegim, punë e drejtuar, ilustrim.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Punë e pavarur.<br />
Nxënësit për dy-tre minuta do të lexojnë tekstin e dhënë <strong>dhe</strong> do të nënvizojnë fjalët ku gjenden<br />
grupet e bashkëtingëlloreve mb, ng, nd <strong>dhe</strong> ngj.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi i shkruan këto grupe bashkëtingëlloresh në dërrasë të zezë <strong>dhe</strong> rregullin e<br />
drejshkrimit të tyre.<br />
Grupet e bashkëtingëlloreve mb, ng, nd, ngj shkruhen të plota si në fillim, ashtu e<strong>dhe</strong> në trup e në<br />
fund të fjalës.<br />
Për secilin grup jep disa shembuj <strong>dhe</strong> u kërkon nxënësve të japin shembuj të tjerë.<br />
mb: mbaj, mbaroj, mbesë, mbij, mbush; dhëmbët, i<br />
ëmbël…………………………………… nd: ndaj, nder, ndjek, ndriçoj; andej,<br />
……………………………………………………….<br />
ng: nga, ngarkesë, (i,e) ngathët, nge; brengë, mëngë, peng, ………………………………<br />
ngj: ngjaj, ngjalë, i ngjashëm; engjëll, ungjill;<br />
qengj…………………………………………<br />
Hapi i tretë. Mësuesi shkruan në dërrasë të zezë këto fjalë:
meshollë, moshapje, shtathedhur; gazhedhëse, Ethem, Mithat.<br />
U kërkon nxënësve t’i lexojnë më zë të lartë këto fjalë.<br />
Jep sqarime në lidhje me drejtshkrimin <strong>dhe</strong> drejtshqiptimin e tyre.<br />
Në rastet e takimit të bashkëtingëlloreve d,t, s, z, x me bashkëtingëlloren h në gjuhën<br />
shqipe hasim në vështirësi në shkrimin <strong>dhe</strong> leximin e tyre, pasi ato mund të lexohen si<br />
bashkëtingëlloret me shkronja dyshe: dh, th, sh, zh, xh. Në këto raste ato shkruhen pa<br />
apostrof, pa vizë apo ndonjë shenjë tjetër ndarëse midis tyre, por shqiptohen si shkronja<br />
të veçuara.<br />
Më tej mësuesi njeh nxënësit me rregullat e drejtshkrimit <strong>dhe</strong> drejtshqiptimit në rastet e<br />
takimit të bashkëtingëlloreve g, n me bashkëtingëlloren j.<br />
Fjalët <strong>dhe</strong> trajtat e fjalëve me theks në rrokjen e parafundit, tek të cilat takohet g-ja ose nja<br />
e temës me j-në e prapashtesës a të mbaresës, shkruhen me i <strong>dhe</strong> jo me j, për të<br />
mënjanuar shqiptimin e këtyre dy shkronjave si një tingull i vetëm (gj ose nj).<br />
Shembuj në dërrasë për këto raste.<br />
Hapi i katërt. Punë e drejtuar. Ushtrimi 1. Mësuesi punon me nxënësit ushtrimin 1.<br />
Hapi i pestë. Punë e pavarur. Ushtrimet 2, 3 <strong>dhe</strong> 4. Nxënësit punojnë në mënyrë<br />
individuale.<br />
Mësuesi kontrollon <strong>dhe</strong> vlerëson punën e nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5.<br />
Të lexuarit<br />
Fridrih Shiler<br />
Vilhelm Teli<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar llojin letrar dramën.<br />
- Të diskutojnë për problemet që ka dashur të transmetojë autori me anë të kësaj<br />
drame<br />
- Të shfaqin mendimet sesi paraqiten marrëdhëniet në popull.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstroming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi.<br />
Brainstorming<br />
Mësuesi shtron pyetjet për të cilat nxënësit të japin mendimet e tyre.<br />
A e keni shikuar filmin “Vilhelm Teli”, i cili është realizuar mbi bazën e kësaj drame?<br />
A ju pëlqen ky film? Pse?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.
Realizimi i kuptimit. Shpjegim +diskutim<br />
Mësuesi jep informacione të mëtejshme se mbi jetën e veprën e autorit e mbi komedinë.<br />
Më pas ndan nxënësit me role e<strong>dhe</strong> lexohet fragmenti i dramës.<br />
Kalohet në kuptimin e mëtejshëm të saj nëpërmjet pyetjeve:<br />
Çfarë e shqetësonte Gesleri? Pse ai ishte i ashpër?<br />
Cilat ishin punët që bënte ajo gjatë ditës?<br />
Si paraqiten në këtë skenë marrëdhëniet baba - djalë? Konkretizo me shembuj.<br />
Reflektimi .Teknika e pyetjeve<br />
Kalohet në rubrikën Vlerësojmë <strong>dhe</strong> analizojmë tekstin.<br />
Si mendoni ju, pse Teli ishte i tronditur para kësaj situate, ai nxjerr shigjetën e dytë<br />
Dalloni në tekst përçmimin që u bëhej njerëzve të thjeshtë<br />
Personazhet e dramës janë sa tragjikë e<strong>dhe</strong> komikë, kjo në varësi të situatave që i krijon<br />
jeta. Konkretizoni me shembuj nga teksti.<br />
Diskutim<br />
Cilat ishin problemet që ka dashur të trajtojë autori me anë të kësaj drame?<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
F. Shiler<br />
Vilhejm Teli<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të identifikuar komizmin e kësaj drame.<br />
- Të diskutojnë mbi thënien e Lessingut: “Komedia mundohet t’i ndreqë njerëzit me<br />
anë të së qeshurës <strong>dhe</strong> jo me anë të së përqeshurës”.<br />
- Të portretizojnë personazhet kryesorë.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstroming<br />
R Diskutim<br />
R Punë e pavarur<br />
Evokimi.<br />
Brainstorming<br />
A ju pëlqen kjo dramë? Pse?Shprehni mendimet tuaja.<br />
Cili është personazhi që ju tërheq më tepër? Pse kjo preferencë?<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim<br />
Diskutoni mbi thënien e Lessingut: “Komedia mundohet t’i ndreqë njerëzit me anë të së<br />
qeshurës <strong>dhe</strong> jo me anë të së përqeshurës”.<br />
Nga ndryshon “e qeshura” nga “e përqeshura”?<br />
Në dramën e Shilerit çfarë mbizotëron: tragjikja apo e përqeshura?<br />
Si paraqitet ritmi i zhvillimit të ngjarjeve në këtë dramë, i shpejtë apo i ngadaltë? Pse?<br />
Në se konsiston komizmi i kësaj drame? Si jepet i ndërtuar ai?
Reflektimi. Punë e pavarur<br />
Nxënësit punojnë në fletore në mënyrë individuale.<br />
Portretizoni dy personazhet kryesore:<br />
Teli<br />
Valteri<br />
Gesleri<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të folurit<br />
24- Dramatizim - ora e parë<br />
Të lexuarit<br />
Moikom Zeqo<br />
Lulja e Gentit<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e pjesës.<br />
- Të diskutojnë për veprimet që nxjerrin në pah marrëdhëniet e Gentit me malësorin.<br />
- Të dallojnë problemet që trajtohen në këtë tregim.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Mësuesi shkruan në tabelë shprehjen Kulja e irisit.<br />
Ai u drejtohet nxënësve: Ç’ju kujton kja shprehje? Çdo të thotë të kujdesesh pë r bimët?<br />
Ju a tregoni kujdes për to?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi informon se kjo është e<strong>dhe</strong> tema e ditës së sotme.<br />
Ai u drejton pyetje: E keni lexuar ju këtë tregim? A ju ka pëlqyer? Ç’ju ka bërë<br />
përshtypje?<br />
Mësuesi vendos një nxënës të lexojë tregimin. Më pas kalohet në kuptimin e tekstit<br />
nëpërmjet rubrikës Hap pas hapi.<br />
Si e përshkruan autori mjedisin e bjeshkëve? Përdor e<strong>dhe</strong> detaje nga teksti.<br />
Ku e kishin vendosur Maleusi? Cili kujdesej tashmë për të? A i bënte djali të gjitha<br />
përkujdesjet ndaj princit? Pse?<br />
Hapi i tretë. Bisedë e lirë.<br />
Çfarë ndieni ju:<br />
Për lulen e irisit<br />
Për princin Gent<br />
Nxënësit shprehni mendimet e tyre.<br />
Hapi i katërt.. Punë e pavarur në fletore. Klasa ndahet në grupe.<br />
Grupi i parë. Si e kuptoni marrëdhënien:
Dashuria e Maleusit për Gentin.<br />
Grupi i dytë<br />
Ç’temë trajtohet në këtë tregim? Po ju, a kujdeseni për bimët mjekësore? Si kujdeseni?<br />
Grupi i tretë<br />
Dallo fjalët kyçe të cilat përshkruajnë portretin fizik <strong>dhe</strong> moral të Maleusit.<br />
Portreti fizik<br />
Portreti moral<br />
Në fund pjesëtarët e grupeve lexojnë detyrën e dhënë.<br />
Hapi i pestë. Mësuesi bën vlerësimet përkatëse, sipas aktivizimit të nxënësve.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
M. Zeqo<br />
Lulja e Gentit<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të shprehin mendimin mbi fragmentin e dhënë.<br />
- Të diskutojnë për përkujdesjet e djalit ndaj kafshës .<br />
- Të bëjnë komentin e tyre mbi fragmentin që i pëlqen.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Bashkëbisedim<br />
R Ditari dy -pjesësh<br />
Brainstorming<br />
Cili është mendimi juaj mbi fragmentin e lexuar?<br />
Nëse do ishit në vendin e djalit si do të reagonit ndaj kafshës? Pse?<br />
Evokimi.<br />
Realizimi i kuptimit. Bashkëbisedim<br />
Ç’temë trajtohet në këtë tregim? Po ju, a kujdeseni për kafshët? Si kujdeseni? Flisni për<br />
kafshët të cilat mbani në shtëpi.<br />
Ku e kishin vendosur Gentin? Cili kujdesej tashmë për të? A i bënte djali të gjitha<br />
përkujdesjet ndaj tij? Pse?<br />
Reflektimi. Ditari dy -pjesësh.<br />
Në këtë fazë nxënësit zgjedhin një fragment i cili u ka bërë përshtypje <strong>dhe</strong> e shkruajnë në<br />
krahun e majtë, në të djathtin japin komentin e tyre se pse u bën përshtypje.<br />
Në fund të orës mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Drejtshkrim.<br />
Takimi i dy shkronjave të njëjta<br />
Objektivat:<br />
- Të shkruajnë <strong>dhe</strong> të shqiptojnë drejt takimet e bashkëtingëlloreve të njëjta të tipit dd, hh, nn, rr,<br />
ss, tt, shsh.<br />
- Të shkruajnë <strong>dhe</strong> të shqiptojnë drejt takimet e dy shkronjave të njëjta në fjalët e huaja.<br />
Metodat e mësimdhënies: diktim, shpjegim, ilustrim, punë e drejtuar, punë në dyshe, punë e<br />
pavarur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Diktim (10’). Mësuesi u lexon një tekst të shkurtër që përmban fjalë ku takohen<br />
shkronja të njëjta.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi kontrollon punën e nxënësve <strong>dhe</strong> korrigjon gabimet e mundshme.<br />
Hapi i tretë. Shpjegon si duhen shkruar <strong>dhe</strong> shqiptuar fjalët ku haset takimi i dy shkronjave të<br />
njëjta. Për secilin rast jep shembuj.<br />
a- Kur në formim fjalësh a trajtash takohen dy shkronja të njëjta, njëra prej të cilave<br />
mund të bëjë pjesë në një dyshkronjësh, ato shkruhen të dyja: kënddrejtë, kundërreformë,<br />
mossulmim, zëvendëssekretar; në arrittë; i kujdesshëm, passhkrim, leshhollë, shpeshherë,<br />
veshshkurtër, etj.<br />
Shkronjat e njëjta mund të jenë:<br />
• Bashkëtingëllore: kënddrejtë, nënndarje, kundërreformë, zëvendëssekretar, etj.<br />
• Zanore : i paargumentuar, i paanshëm, joobjektiv, jooksidues, etj.<br />
Kujdes: Kur takohen shkronjat r me rr <strong>dhe</strong> l ose ll me ll, shkruhet vetëm rr ose ll:<br />
përreth, dembellëk, fodullëk, jeshillëk, etj.<br />
b- Takimi i dy shkronjave të njëjta të tipit alkool në fjalët e huaja<br />
Në gjuhën shqipe ka një grup fjalësh me prejardhje të huaj në të cilat haste takimi I dy<br />
shkronjave të njëjta. Këto fjalë i përkasin më së tepërmi terminologjisë teknikoshkencore.<br />
Fjalët e huaja me –oo- shkruhen me –oo- <strong>dhe</strong> në shqipe: alkool, kooperativë, koordinatë, zoolog,<br />
zoologji, zoogjeografi.<br />
Hapi i katërt. Punë e drejtuar. Ushtrimi 1 <strong>dhe</strong> 4. Nxënësit nën drejtimin e mësuesit punojnë<br />
ushtrimin 1. Lexojnë me zë fjalët e dhëna <strong>dhe</strong> gjejnë fjalët e shkruara gabim. Më pas I shkruajnë<br />
saktë në fletore. Më pas me ndihmën e Fjalorit <strong>dhe</strong> të mësuesit punojnë ushtrimin 4.<br />
Hapi i pestë. Punë në dyshe. Ushtrimi 2 <strong>dhe</strong> 3.<br />
Kontroll <strong>dhe</strong> vlerësim i punës së nxënësve.<br />
Hapi i gjashtë Punë e pavarur. Ushtrimi 5.<br />
Kontroll <strong>dhe</strong> vlerësim për nxënës të niveleve të ndryshme.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 6.
Drejtshkrim<br />
Shenjat e pikësimit.<br />
Përdorimi i shenjave të pikësimit<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të njohin <strong>dhe</strong> të përdorin drejt dy pikat, thonjëzat, kllapat <strong>dhe</strong> vizat.<br />
Materialet mësimore: Teksti i nxënësit, fragmente nga vepra të ndryshme letrare,<br />
shkumësa, etj.<br />
Metodat e mësimdhënies: Kllaster, teknika e pyetjeve, shpjegim, ilustrim, punë e<br />
pavarur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kllaster. Së bashku me nxënësit mësuesi realizon në dërrasë të zezë<br />
kllasterin për shenjat e pikësimit. (pika, presja, pikëpresja, pikëpyetja, pikëçuditja, dy<br />
pikat, tri pikat, viza, thonjëzat, kllapat.)<br />
Shenjat e pikësimit<br />
a- Hapi i dytë. Nxënësit duhet të plotësojnë skemën duke i ndarë në:<br />
b- shenjat që përdoren në fund të fjalisë: pika, pikëpyetja, pikëçuditja, tri pikat.<br />
c- Shenja që përdoren brenda fjalisë: presja, pikëpresja, dy pikat, kllapat, thonjëzat, viza.<br />
Hapi i tretë. Teknika e pyetjeve.<br />
Përse përdoren shenjat e pikësimit në të shkruar?<br />
Cili është funksioni i tyre?<br />
Kush e luan rolin e shenjave të pikësimit kur përdorim formën e folur të gjuhës?<br />
Tregoni për çfarë përdoren dy pikat, kllapat, thonjëzat <strong>dhe</strong> vizat.<br />
Hapi i katërt. Mësuesi shpjegon përdorimin e tyre.<br />
Përdorimi i dy pikave (:)<br />
Dy pikat shënojnë një pushim të gjatë ashtu si e<strong>dhe</strong> pikëpresja, por ndryshe nga<br />
pikëpresja dy pikat kanë vlerë logjike. Ato paralajmërojnë një shpjegim ose një varg<br />
shembujsh.<br />
Dy pikat përdoren në ligjëratën e drejtë, për të ndarë fjalët e autorit nga fjalët që<br />
riprodhohen.<br />
Përdorimi i kllapave ( )<br />
Kllapat shënojnë një pushim të shkurtër, si presja. Ato shërbejnë për të dalluar, për të<br />
shquar e për të veçuar një grup fjalësh brenda fjalisë, të cilat shprehin një sqarim a një<br />
mendim të ndërfutur.<br />
Përdorimi i thonjëzave <strong>dhe</strong> vizave “ ”, -<br />
Thonjëzat <strong>dhe</strong> vizat shërbejnë:<br />
Për të rrethuar fjalët e një a më shumë bashkëbiseduesve në ligjëratë të drejtë.<br />
Për të shënuar emrat e rrugëve, institucioneve, organeve të shtypit etj.
Thonjëzat përdoren e<strong>dhe</strong> për qëllim stilistik, për të shprehur qëndrim ironik apo të<br />
kundërt me atë që është shkruar.<br />
Mësuesi jep shembuj për secilin rast. Për këtë përdor fragmente të shkëputura nga letërsia<br />
shqiptare.<br />
Hapi i pestë. Shkrim i lirë. Nxënësit do të shkruajnë shembuj për secilin nga rastet e<br />
mësuara.<br />
Lexim <strong>dhe</strong> diskutim në klasë rreth përdorimit të këtyre shenjave nga nxënësit.<br />
Përmbledhje e orës mësimore.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrime nga Fletorja e punës.<br />
Drejtshkrim<br />
Ushtrime (Shenjat e pikësimit. Përdorimi : , “ ”, ( ), -<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të njohin <strong>dhe</strong> të përdorin drejt dy pikat, thonjëzat, kllapat <strong>dhe</strong> vizat.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontroll i detyrave të shtëpisë (ushtrimet në Fletoren e punës) <strong>dhe</strong> diskutim<br />
rreth tyre.<br />
Hapi i dytë. Punë në grupe. Ushtrimet 1 <strong>dhe</strong> 2.<br />
Grupi 1 – ushtrimi 1. Nxënësit e grupit 1 do të vendosin dy pikat atje ku mungojnë në<br />
tekstin e dhënë.<br />
Grupi 2 – ushtrimi 2. Nxënësit e grupit 2 do të vendosin thonjëzat <strong>dhe</strong> vizat atje ku<br />
mungojnë në tekstin e dhënë.<br />
Kontrollohet <strong>dhe</strong> korrigjohet puna e nxënësve.<br />
Hapi i tretë. Punë e pavarur. Ushtrimi 3. Nxënësit do të gjejnë ku janë përdorur gabim<br />
shenjat e pikësimit <strong>dhe</strong> t’i korrigjojnë. P.sh. Skënderbeu ka thënë: - “<br />
…………………….<br />
Skënderbeu ka thënë. lirinë nuk e solla unë, po e gjeta këtu , në mes tuaj.<br />
Ku do të zhvillohet konkursi i gjuhës? , pyetën ata.<br />
Për këtë përdoren tela shumë të hollë që nuk shkrijnë kollaj –volfram- e që nxehen deri<br />
në 2000°C.<br />
Skënderi mendonte - Qenke plakur shumë o nënoke!<br />
Kontroll i punës së nxënësve <strong>dhe</strong> vlerësim për nxënës të niveleve të ndryshme.<br />
Hapi i katërt. Punë në dyshe.<br />
Nxënësit në dyshe do të shkruajnë një dialog ku të përdorin saktë shenjat e pikësimit.<br />
Po në dyshe do ta interpretojnë dialogun duke shpjeguar <strong>dhe</strong> përdorimin e shenjave të<br />
pikësimit për secilin rast.<br />
Përmbledhje e orës së mësimit <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrime në Fletoren e punës.
Të lexuarit<br />
Molieri<br />
Kopraci<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin për përshtypjet e krijuara nga fragmenti.<br />
- Të diskutojnë për komunikimin e shokëve ndërmjet letrave.<br />
- Të dallojnë cilësitë e personazheve kryesorë.<br />
Mjetet e punës: Molieri “Vepra”, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Kllaster<br />
R Puna me grupe<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Kllaster.<br />
Mësuesi zhvillon një bisedë hyrëse me nxënësit.<br />
- Ç’kuptim ka për ju fjala koprac?<br />
- Pse njerëzit gënjejnë?<br />
- A dini fjalë të urta mbi këtë temë?<br />
Ndërtohet në tabelë një kllaster .<br />
………........ kopracia…..................<br />
Realizimi i kuptimit. Puna me grupe.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Grupi I – Shkruani fjalë të urta që li<strong>dhe</strong>n me kopracinë.<br />
Grupi II – Imagjinoni sikur jeni në një shtet tjetër .Çfarë do t’i shkruanit në letër shokut<br />
tuaj?<br />
Grupi III – Shkruani disa këshilla drejtuar një shokut tuaj , i cili shpesh gënjen.<br />
Grupi IV – Ritregojeni fragmentin e shkëputur me disa fjali.<br />
Grupi V ‐ Si e kuptoni ju fjalën e urtë ``“Gënjeshtra i ka këmbët e shkurtra”?<br />
Nxënësit lihen të lirë të punojnë për 10 minuta, pastaj një përfaqësues i grupit lexon e<br />
komenton shkrimet e bëra.<br />
Vlerësohen nxënësit e grupit për punën e bërë nëpërmjet fjalëve të mira.<br />
Pas kësaj bëjmë leximin e fragmentit. Diskutojmë së bashku.<br />
Me kë komunikonte Harpagoni? Çfarë diskutonin me njëri – tjetrin shokët?<br />
Me cilin kishte të bënte ngjarja e treguar prej harpagonit?<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Vazhdohet për të kuptuar më tej pjesën nëpërmjet pyetjeve.<br />
Çfarë këshillash merrte prej babait djali?
Pse Metini gjithmonë e gënjente të atin? Cilat ishin gënjeshtrat e radhës që po përgatiste<br />
ai?<br />
Çfarë ndodhi në familjen e Harpagonit atë mbrëmje? Ku ndo<strong>dhe</strong>j babai?<br />
Ç’kuptuat ju nga dialogu mes babait <strong>dhe</strong> nënës? Pse babai u ndje keq nga çfarë ndodhi?<br />
Cilët janë personazhet e fragmentit?<br />
I ndani në kryesorë <strong>dhe</strong> dytësorë duke i dalluar e<strong>dhe</strong> cilësitë e secilit.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimeve .<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Molieri<br />
Kopraci<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin për gënjeshtrat që mund të ketë përdorur në jetën e përditshme.<br />
- Të diskutojnë mbi thënien `` Herët a vonë gënjeshtra turpëron të zonë``<br />
- Të analizojnë personazhet kryesorë të fragmentit.<br />
Mjetet e punës: Moliri “Vepra”, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstroming<br />
R Diskutim<br />
R Ditari dy- pjesësh<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Po ju a keni gënjyer? Pse?<br />
Tregoni ndonjë rast konkret.<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Realizimi i kuptimit. Diskutim.<br />
Mësuesi hedh për diskutim thënien `` Herët a vonë gënjeshtra turpëron të zonë``<br />
A ju duket kjo ngjarje zbavitëse? Çfarë mësimi nxorët ju nga fragmenti?<br />
Nëse do të ishit në një situatë të tillë, si do të reagonit?<br />
Ç’mendim krijuat për personazhet duke u nisur nga dialogu mes tyre? Analizoni personazhin e<br />
preferuar.<br />
Nxënësit lihen të lirë të shprehin mendimet e tyre.<br />
Reflektimi. Ditari dy –pjesësh<br />
Në këtë fazë nxënësit zgjedhin një pjesë nga fragmenti, që i bën përshtypje <strong>dhe</strong> e<br />
shkruajnë në anën e majtë të fletores, kurse në krahun e djathtë japin komentin e tyre se<br />
pse kjo pjesë i bën përshtypje. Kjo formon ditarin dypjesësh
Pjesa që të bën<br />
përshtypje<br />
Komenti përkatës<br />
Bëhet leximi e diskutimi i pjesës nga disa nxënës.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimeve.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Drejtshkrim<br />
Diktim.<br />
Objektivat:<br />
- Të vënë në zbatim njohuritë që kanë marrë për drejtshkrimin.<br />
Për këtë orë diktimi zgji<strong>dhe</strong>t një tekst që lejon nxënësit të vënë në përdorim njohuritë e marra në<br />
disiplinën e drejtshkrimit gjatë këtij viti shkollor.<br />
Drejtshkrimi i bashkëtingëlloreve të zëshme b, d, dh, g, gj, v, x, xh, z, zh në fund <strong>dhe</strong> në trup të<br />
fjalës.<br />
Drejtshkrimi i bashkëtingëlloreve j, h, rr.<br />
Drejtshkrimi i bashkëtingëlloreve sh, zh, ç/s, z në fillim të fjalës.<br />
Grupe bashkëtingëlloresh mb, ng, nd, ngj. Takime bashkëtingëlloresh: d, t, s, z, x me h <strong>dhe</strong> g, n<br />
me j.<br />
Takimi i dy shkronjave të njëta.<br />
Shenjat e pikësimit. Përdorimi : , “ ”, ( ), -<br />
Të lexuarit<br />
Orhan Pamuk<br />
Nëpër rrugicat e vjetra të Stambollit<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë udhëpërshkrim si një lloj i caktuar letrar.<br />
- Të diskutojnë karakteristikat e udhëpërshkrimit në këtë udhëpërshkrim<br />
- Të përshkruajnë një nga vendet në të cilat ka shëtitur, e<strong>dhe</strong> i ka bërë përshtypje.
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Lexohet detyra e shtëpisë. Nxënësit vlerësojnë njëri –tjetrin duke dhënë<br />
mendimet e tyre.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi zhvillon në bisedë hyrëse me nxënësit :<br />
A e dini se ç’janë udhëpërshkrimet? Keni lexuar ndonjë udhëpërshkrim?<br />
Nxënësit japin infrmacionin e tyre mbi pyetjet e hedhura.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi shkruan në tabelën e zezë fjalën Udhëpërshkrim. Ai e plotëson atë<br />
në formën e kllasterit së bashku me nxënësit. Më pas u flet për fragmentin, i cili është<br />
marrë nga libri “Stambolli”.<br />
Ky udhëpërshkrim flet për vendet ku ka kaluar fëmijërinë shkrimtari nobelist<br />
Në pjesën e shkëputur flitet për rrugicat, vendin ku ka jetuar Orhan Pamuk.<br />
Lexohet pjesa “Nëpër rrugicat e vjetra të Stambollit”, nga Orhan Pamuk <strong>dhe</strong> kalohet në<br />
diskutim:<br />
Ç’dini ju për jetën <strong>dhe</strong> veprën e O. Pamuk?<br />
Autori na sjell fakte <strong>dhe</strong> informacione konkrete, por na njeh e<strong>dhe</strong> me përshkrime. I<br />
nënvizoni ato <strong>dhe</strong> diskutoni së bashku për panoramën që ju shfaqet në mendje, nisur nga<br />
këto peizazhe.<br />
Dalloni karakteristikat e udhëpërshkrimit, duke u nisur nga çfarë u tha e<strong>dhe</strong> më lart.<br />
Faktet reale<br />
Zakonet e vendit<br />
Ndjesitë tuaja<br />
Hapi i katërt. Bisedë e lirë.<br />
Si e kuptoni fjalinë:<br />
“Do të na vështrojë me ata sy si luledielli, ku lëviz një dritë e çuditshme që të zgjon<br />
përshtypjen e një ëndërrimtari”.<br />
Diskutim : Kujtoni udhëtimet tuaja. Flisni për vendet ku keni shëtitur, duke përdorur<br />
përshkrime tërheqëse.<br />
Hapi i pestë. Mësuesi bën vlerësimet përkatëse, sipas aktivizimit të nxënësve.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Orhan Pamuk<br />
Nëpër rrugicat e vjetra të Stambollit<br />
Ora e dytë
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të marrë informacion.<br />
- Të diskutojnë për vendet ku kanë shëtitur, duke përdorur përshkrime tërheqëse.<br />
- Të dallojnë figurat letrare të përdorura në tekst.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Bashkëbisedim<br />
R Ese 5 – 10 min<br />
Evokimi.<br />
Brainstorming<br />
Mësuesi shtron pyetjet: Ç’pjesë të tjera keni lexuar nga autori Orhan Pamuk?<br />
Çfarë ju bëri përshtypje në fragmentet e shkëputura në këtë udhëpërshkrim?<br />
Realizimi i kuptimit. Bashkëbisedim<br />
Ç’ndjenja i lindin autorit ku para syve i shfaqet Strigari, shtëpitë e vjetra?<br />
Konkretizo me fjali nga teksti.<br />
Ç’figura letrare përdoren në tekst?<br />
Reflektimi. Ese 5 – 10 minuta<br />
Gjatë kësaj faze të fundit nxënësve u lihet kohë të bëjnë një përshkrim, një esse për 5 –<br />
10 minuta me temë ” Përshkruani një vend, i cili ju ka bërë përshtypje”.<br />
Kjo detyrë mund të përfundojë e<strong>dhe</strong> në shtëpi ,nëse koha është e pamjaftueshme, <strong>dhe</strong><br />
herën tjetër bëhet leximi i saj.<br />
Në fund të orës mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Sintaksë<br />
Fjalia e thjeshtë <strong>dhe</strong> e përbërë.<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontrollim <strong>dhe</strong> korrigjim i detyrave të shtëpisë. Diskutim në klasë rreth tyre.<br />
Hapi i dytë. Punë në dyshe. Ushtrimi 3,4. Nxënësit duke punuar në dyshe duhet të evidentoni<br />
gjymtyrët kryesore <strong>dhe</strong> gjymtyrët e dyta në tekstin e dhënë në ushtrimin 3. Pas kësaj të ndajnë<br />
fjalitë e thjeshta të zgjeruara nga fjalitë e thjeshta të pazgjeruara.
Më pas nxënësit do të shkruajnë në fletore fjalitë e thjeshta të pazgjeruara duke i kthyer në fjali të<br />
thjeshta të zgjeruara me gjymtyrë të dyta.<br />
p.sh. Vështroi përjashta. – Vështroi përjashta për një kohë të gjatë.<br />
Kontroll i punës së nxënësve <strong>dhe</strong> vlerësim me notë.<br />
Hapi i tretë. Punë e pavarur. Ushtrimi 5.<br />
Nxënësit në mënyrë të pavarur duhet të ndajnë fjalitë e thjeshta nga ato të përbërat. Për fjalitë e<br />
përbëra të evidentojnë mjetin lidhës, të ndajnë pjesët përbërëse të tyre <strong>dhe</strong> të përcaktojnë llojin:<br />
me bashkërenditje apo me nënrenditje.<br />
Kontrollohet puna e nxënësve <strong>dhe</strong> vlerësohen nxënës të niveleve të ndryshme.<br />
Hapi i katërt. Punohen ushtrime nga Fleta e punës.<br />
Të lexuarit.<br />
Petro Marko.<br />
Viti 999<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të identifikojnë personazhet e pjesës.<br />
- Të diskutojnë për arsyen e zgjedhjes së shokëve si komandant Lolon.<br />
‐ Të përshkruajnë ndjesitë që provuan fëmijët kur panë Niko Dabon..<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me dëgjimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e detyrës së shtëpisë.<br />
Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shtron pyetjet për diskutim:<br />
A e keni lexuar romanin “Shpella e Piratëve”, po filmin bazuar mbi këtë roman a e keni<br />
parë?<br />
Ç’ju ka pëlqyer më tepër?<br />
Cili është autori i romanit?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Hapi i tretë. Mësuesi jep informacione të mëtejshme lidhur me jetën <strong>dhe</strong> veprën e<br />
autorit Petro Marko. Autori ka lindur në Dhërmi të Himarës. Ka kryer shkollën e mesme<br />
tregtare në Vlorë. Ka marrë pjesë në luftën e Spanjës. Është burgosur nga diktatura, e<br />
cila shpesh i ka mohuar të drejtën e botimit. Ndër romanet për fëmijë përmendim:<br />
“Shpella e piratëve”, “Griva”, “Fantazma <strong>dhe</strong> plani 3 + 4”.<br />
Më pas vendosen disa nxënës për të lexuar sipas roleve pjesën .<br />
Kalohet në kuptimin e mëtejshëm të tekstit nëpërmjet rubrikës Hap pas hapi.<br />
Çfarë kishin dëgjuar fëmijët për Niko Dabuan?
Si vendosën të bënin fëmijët për të ruajtur Nikon sesi zbriste gjer te shkëmbi pranë Shpellës së<br />
Piratëve?<br />
Fëmijët vendosën që Loloja të ishte komandanti i tyre. Pse?<br />
Ç’mjete duhet të merrnin ata me vete?<br />
Hapi i katërt. Diskutim.<br />
A ju pëlqeu aventura që ndërmorën fëmijët? Pse?<br />
Ju do të donit të vepronit ashtu?<br />
Nxënësit lihen 2 minuta të reflektojnë, më pas dëgjohen mendimet e tyre.<br />
Hapi i pestë. Ditari dy- pjesësh.<br />
Nxënësit punojnë në mënyrë individuale në fletore.<br />
Në këtë fazë nxënësit zgjedhin një fragment i cili u ka bërë përshtypje <strong>dhe</strong> e shkruajnë në krahun<br />
e majtë, në të djathtin japin komentin e tyre se pse u bën përshtypje.<br />
Pjesa që më bën përshtypje Komenti përkatës.<br />
Hapi i gjashtë. Mësuesi bën vlerësimet përkatëse, sipas aktivizimit të nxënësve.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Të lexuarit.<br />
Petro Marko.<br />
Viti 999<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të përshkruajnë personazhin kryesor.<br />
- Të diskutojnë mbi cilësitë që i karakterizojnë personazhet e pjesës..<br />
‐ Të renditin veprimet që kryen Niko Dabo.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 7.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Lexohen detyrat <strong>dhe</strong> diskutohet për to. Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin<br />
mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Bisedë e lirë. Nxënësit diskutojnë mbi temën :<br />
A ju pëlqen të peshkoni? Diskutoni së bashku duke treguar për përvojat tuaja.<br />
Hapi i tretë. Praktikë e pavarur. Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur në fletoret<br />
e tyre.<br />
Grupi i parë.<br />
Si jepet i përshkruar Niko Dabua? Ç’mendim krijuat ju për këtë peshkatar <strong>dhe</strong> notar të fuqishëm?<br />
Grupi i dytë.<br />
Rendisni veprimet që kryen Niko Dabua.
Grupi i tretë.<br />
Dalloni cilësitë që i karakterizojnë personazhet e fragmentit.<br />
Në fund lexohen detyrat <strong>dhe</strong> diskutohet mbi to.<br />
Hapi i katërt. Minitesti.<br />
Përdorni mbiemra për të përshkruar sesi e përfytyroni ju Niko Dabon<br />
Hapi i pestë. Mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Sintaksë<br />
Fjalia e përbërë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë llojet e marrëdhënieve që vendosen ndërmjet pjesëve të një fjalie të përbërë.<br />
- Të ndajnë pjesët përbërëse të fjalive të përbëra <strong>dhe</strong> të përcaktojnë mjetin lidhës.<br />
- Të paraqesin me skemë marrëdhëniet ndërmjet pjesëve në një fjali të përbërë.<br />
Mjete mësimore: Teksti i nxënësit, shkumësa, fletore e detyrave, etj.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Brainstroming. Ç’quajmë fjali të përbërë? Si ndahen fjalitë e përbëra? Si<br />
li<strong>dhe</strong>n mes tyre pjesët e fjalisë së përbërë?<br />
Nxënësit kujtojnë njohuritë që kanë marrë për fjalinë e përbërë, marrëdhëniet që<br />
vendosen ndërmjet pjesëve <strong>dhe</strong> mjetet lidhëse.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shkruan në dërrasë fjalitë:<br />
Djaloshi ndo<strong>dhe</strong>j atje, kurse malësori priste më kot.<br />
Këtë vendim s’ia kishte thënë Adnanit, kur e kishte lajmëruar, që të përgatitej për<br />
mbledhjen e organizatës.<br />
U kërkon nxënësve t’i ndajnë fjalitë në pjesët përbërëse <strong>dhe</strong> të evidentojnë mjetet lidhëse.<br />
Mësuesi bën skemën e fjalive <strong>dhe</strong> ndalet te marrëdhëniet që vendosen ndërmjet pjesëve<br />
përbërëse të fjalive.<br />
Mësuesi sqaron:<br />
Si li<strong>dhe</strong>n pjesët e një fjalie të përbërë me bashkërenditje.<br />
Çfarë marrëdhëniesh vendosen mes pjesëve përbërëse.<br />
A mund të qëndrojnë ato më vete si fjali të thjeshta.
Shpjegohen e<strong>dhe</strong> me shembuj marrëdhëniet e barazisë.<br />
Fjalia I përbëhet nga dy pjesë të cilat li<strong>dhe</strong>n mes tyre n.p.m lidhëzës bashkërenditëse<br />
kurse, pra kemi një fjali të përbërë me bashkërenditje.<br />
Djaloshi ndo<strong>dhe</strong>j atje - kurse - malësori priste më kot. (skemë me shigjeta)<br />
Çështë fjalia e përbërë me nënrenditje. Si li<strong>dhe</strong>n pjesët e saj.<br />
Ç’marrëdhënie vendosen mes pjesëve përbërëse të fjalisë së përbërë me nënrenditje.<br />
Shpjegohen e<strong>dhe</strong> me shembuj marrëdhëniet e varësisë.<br />
Fjalia II është fjali e përbërë me nënrenditje. Pjesa e parë, e cila mund të qëndrojë më<br />
vete, quhet pjesë kryesore, ndërsa dy pjesët e tjera nuk mund të qëndrojnë të pavarura.<br />
Ato quhen pjesë të nënrenditura ose të varura.<br />
(skema e fjalisë me kutiza <strong>dhe</strong> shigjeta)<br />
Këtë vendim s’ia kishte thënë Adnanit (pjesa kryesore)<br />
Kur (lidhës)<br />
E kishte lajmëruar (pjesë e nënrenditur. Shkalla I)<br />
Që (lidhës)<br />
Të përgatitej për mbledhjen e organizatës. (pjesë e nënrenditur, Shk. II)<br />
Mësuesi ndalet e<strong>dhe</strong> në fjalitë e përbëra të përziera (me bashkërenditje <strong>dhe</strong> me<br />
nënrenditje).<br />
Fjalia e përbërë mund të jetë e<strong>dhe</strong> e përzierë: e<strong>dhe</strong> me bashkërenditje e<strong>dhe</strong> me<br />
nënrenditje. P. sh.<br />
Nëna e preu fjalën <strong>dhe</strong> ktheu sytë nga dera që u hap pa zhurmë. (skema e fjalisë me<br />
kutiza <strong>dhe</strong> shigjeta)<br />
Nëna preu fjalën - <strong>dhe</strong> - ktheu sytë nga dera<br />
që<br />
u hap pa zhurmë.<br />
Hapi i tretë. Punë e drejtuar. Punohet ushtrimi 1 <strong>dhe</strong> 2.<br />
Për ushtrimin 1 po punojmë fjalinë e parë duke ndarë pjesët përbërëse <strong>dhe</strong> duke<br />
përcaktuar mjetin lidhës (ku)<br />
Të gjithë prisnin mbledhjen e ma<strong>dhe</strong> / ku do të shkoqitej një për një kjo histori.<br />
Më pas nxënësit do të ndajnë fjalitë sipas llojit: bashkërenditëse, nënrenditëse, të<br />
përziera.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 3 <strong>dhe</strong> 4.<br />
Për ushtrimin 3 po bëjmë skemën e dy fjalive.<br />
1- Pastaj kërkoi një urë të ndezur/ që t’i vinte zjarrin manastirit.<br />
Pjesa kryesore - Pastaj kërkoi një urë të ndezur<br />
lidhëza nënrenditëse - që<br />
pjesa e nënrenditur - t’i vinte zjarrin manastirit<br />
2- Priftërinjtë i ranë më gjunjë / <strong>dhe</strong> iu lutën / që të mos e bënte atë hata.<br />
Pjesa 1 - pjesa 2 (të bashkërenditura)
Pjesa 3 (e nënrenditura)<br />
Fjalitë e përbëra me bashkërenditje nxënësit do t’i kthejnë në fjali të thjeshta.<br />
Bëhet përmbledhja e orës së mësimit <strong>dhe</strong> vlerësimi.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5 <strong>dhe</strong> ushtrime nga Fletorja e punës fq…. .<br />
Të lexuarit<br />
Antuan Eksyperi<br />
Princi i vogël<br />
Objektivat<br />
- Të flasin mbi ndjesitë që e përshkojnë mbas leximit të pjesës.<br />
- Të diskutojnë për princin e vogël që zbret nga një planet i largët.<br />
- Të nxjerrin detaje të cilat përshkruajnë botën e brendshme të personazhit, ndjenjat.<br />
Mjetet e punës. Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Pyetje - përgjigje<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Pyetje – përgjigje.<br />
Mësuesi shkruan në tabelë emrin Antuan Eksyperi. Ai u drejtohet nxënësve:<br />
- Ç’dini ju për këtë autor?<br />
- Ç’tregime keni lexuar nga ky autor? Keni lexuar më parë për këtë autor, apo është hera<br />
e parë që e ndeshni emrin e tij?<br />
Nxënësit do të shprehin mendimet e tyre.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi jep informacion mbi autorin në fjalë. Ai ka shkruar vepra për fëmijë në poezi<br />
<strong>dhe</strong> prozë. Veprat kryesore e autorit është: “Princi i vogël”.<br />
Më pas lexohet pjesa <strong>dhe</strong> diskutohet mbi të.<br />
A është muzika ushqim i shpirtit? A gjejmë ne prehje <strong>dhe</strong> qetësi kur zhytemi në tingujt e saj?<br />
Tregoni se ç’lloj muzike ju pëlqen?<br />
Nxënësit shprehin mendimin lidhur me temën e trajtuar në këtë tregim.<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Kalohet në rubrikën Hap pas hapi.<br />
Ku e takonin fëmijët violinistin plak?<br />
□ në parkun e qytetit □ në parkun e qytezës □ në lulishte<br />
Si e përshkruan autori portretin e tij fizik?<br />
A humbnin fëmijët nën tingujt e ëmbël të melodisë? Çfarë fantazonin ata?<br />
Ndonjëherë fëmijët e kuptonin gjendjen e trishtueshme të violinistit. Ku duket kjo? Konkretizoje<br />
me pjesë nga teksti.
Çfarë ngjarje e trishtueshme i kishte ndodhur plakut? Kjo pasqyrohej e<strong>dhe</strong> në muzikën e tij, apo<br />
jo?<br />
Nxirrni detaje të cilat përshkruajnë botën e brendshme të personazhit, ndjenjat:<br />
kur plaku luante melodi të ëmbël<br />
Më tej kalohet për disa minuta në rubrikën Punë e pavarur.<br />
Nxënësit do të punojnë me ushtrimet 10 , 11, 12.<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra<br />
Të lexuarit.<br />
H. Andersen<br />
Rrobat e reja të mbretit<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të përcaktojnë personazhet e përrallës.<br />
- Të shprehin preferencat e tyre mbi personazhet.<br />
- Të dallojnë cilësitë e personazheve.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
E Brainstorming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi. Brainstorming.<br />
Mësuesi u drejton pyetje nxënësve: A keni dëgjuar më parë për autorin H. Andersen?<br />
Apo është hera e parë që e hasni si emër?<br />
Nxënësit japin informacion mbi pyetjen.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi shkruan në tabelë titullin Rrobat e reja të mbretit Ai u drejtohet nxënësve ç’ju<br />
shkon në mendje kur lexoni këtë fjali ?<br />
Dëgjohen mendimet e nxënësve, të cilët shprehen lirshëm sipas imagjinatës së tyre.<br />
Më pas mësuesi vendos nxënës sipas roleve të lexojnë fragmentin e dhënë.<br />
Diskutohet për pyetjet e mëposhtme për të kuptuar më mirë tekstin:<br />
Çfarë kishte ndodhur në qytet?<br />
A ndihej i gëzuar ai? Çfarë do bënte tashmë mbreti?<br />
Me se merreshin shokët në kohën e lirë?
Cilat janë parapëlqimet tuaja mbi personazhet?<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Mësuesi përdor teknikën e pyetjeve, për të analizuar tekstin.<br />
Çfarë do të thoshte mbretipër për magjistarët?<br />
Pse të gjithë oborrtarët u mahnitën?<br />
Çfarë ishin duke bërë magjistarët?<br />
Më tej nxënësit plotësojnë në fletore cilësitë e personazheve.<br />
Mbreti, kryeministrin, djalin evogël...<br />
.<br />
Mësuesi vlerëson nxënësit e aktivizuar gjatë kësaj ore.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Sintaksë<br />
Fjalia e përbërë me bashkërenditje.<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë fjalitë e përbëra me bashkërenditje <strong>dhe</strong> të përcaktojnë llojin e tyre.<br />
- Të kthejnë fjalitë e përbëra më bashkërenditje në fjali të thjeshta, ku pjesët përbërëse të<br />
qëndrojnë si të pavarura <strong>dhe</strong> anasjelltas, të lidhin fjalitë e thjeshta duke përdorur lidhëza<br />
bashkërenditëse shtuese,veçuese kundërshtuese <strong>dhe</strong> përmbyllëse.<br />
- Të përdorin fjali të përbëra me bashkërenditje në esetë <strong>dhe</strong> punët me shkrim.<br />
Metodat e përdorura: diskutim, shpjegim, punë e pavarur, punë në dyshe.<br />
Struktura PNP<br />
Parashikim<br />
Hapi i parë<br />
Mësuesi drejton vëmendjen e nxënësve te fjalitë në hyrje të mësimit. U kërkon atyre të lexojnë<br />
fjalitë e dhëna, të thonë llojin e tyre <strong>dhe</strong> të rrethojnë mjetin lidhës.<br />
1- Thesi ra me një zhurmë të butë <strong>dhe</strong> ai ndezi shkrepësen.<br />
2- U mundua të flinte, por ishte e pamundur.<br />
3- Ja vdesim të dy përnjëherë, ja shpëtojmë të dy përnjëherë.<br />
4- Në shpirt kam dashurinë, pa digjem për njerëzinë.<br />
Ndërtim njohurish<br />
Hapi i parë
Pasi nxënësit kanë përcaktuar llojin e fjalive <strong>dhe</strong> kanë rrethuar mjetin lidhës u kërkohet<br />
nxënësve të përcaktojnë pjesët përbërëse të fjalive <strong>dhe</strong> të thonë se çfarë raportesh<br />
vendosen mes tyre: barazie apo varësie.<br />
Më pas mësuesi ndan klasën në grupe dyshe <strong>dhe</strong> nxënësve të grupit 1 u kërkon të kthejnë<br />
2 fjalitë e para në fjali të thjeshta, ndërsa grupi 2 të kthejë në fjali të thjeshta fjalitë 3 <strong>dhe</strong><br />
4.<br />
P.sh. Thesi ra me një zhurmë të butë. Ai ndezi shkrepësen.<br />
Hapi i dytë<br />
Shpjegohen llojet e fjalive të përbëra me bashkërenditje, në varësi të lidhëzave: shtuese, veçuese,<br />
kundërshtuese <strong>dhe</strong> përmbyllëse. Ilustrohen me shembuj. Gjithashtu mësuesi sqaron nxënësit për<br />
llojet e fjalive bashkërenditëse me më shumë se dy pjesë <strong>dhe</strong> mënyrën e lidhjes mes pjesëve (me<br />
lidhëza bashkërenditëse ose pa lidhëza).<br />
P.sh. Ata ikën përpjetë, kurse unë ika poshtë <strong>dhe</strong> u futa në kafene. (bëhet skema e fjalive).<br />
Përforcim<br />
Hapi i parë<br />
Punë e pavarur<br />
Punohen ushtrimet 1 <strong>dhe</strong> 2. Kontrollohen <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e nxënësve.<br />
Hapi i dytë<br />
Punë në dyshe<br />
Nxënësit me numrin 1 punojnë ushtrimin 3. Kthejnë fjalitë e përbëra të ushtrimit 2 në<br />
fjali të thjeshta. Të thonë a mund të qëndrojnë të gjitha pjesët si fjali të pavarura <strong>dhe</strong> të<br />
argumentojnë përgjigjen.<br />
Nxënësit me numrin 2 punojnë ushtrimin 4. Lidhin fjalitë e thjeshta të dhëna në ushtrim<br />
duke përdorur lidhëza bashkërenditëse shtuese,veçuese kundërshtuese <strong>dhe</strong> përmbyllëse.<br />
Përmbledhje e orës mësimore <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 5.<br />
Bëni një ese të shkurtër përshkruese me temë “Shoku/shoqja ime më e ngushtë” ku të përdorni<br />
fjali të ndryshme. Veçoni fjalitë e përbëra me bashkërenditje <strong>dhe</strong> thoni mjetin lidhës.<br />
Të lexuarit.<br />
Në botën e Uinksave<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë për të kuptuar më shumë.<br />
- Të diskutojnë për universin magjik.<br />
- Të shprehin mendimin e tij mbi magjinë <strong>dhe</strong> truket e shpejtësisë.<br />
Mjetet e punës: Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha shqipe 6<br />
Zhvillimi i mësimit.
E Kllaster<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Minitesti<br />
Evokimi. Kllaster.<br />
Mësuesi shkruan në tabelë fjalën Magjia.<br />
Nxënësit plotësojnë me mendimet e tyre kllasterin mbi këtë fjalë.<br />
Merren parasysh mendimet e nxënësve.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi diskuton me nxënësit për sa u përket pyetjeve :<br />
Me çfarë li<strong>dhe</strong>t magjia?<br />
A është magjia e<strong>dhe</strong> një mënyrë argëtimi? Shprehni mendimin tuaj.<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
Reflektimi. Minitesti.<br />
A ju pëlqejnë t’i shihni e t’i përjetoni marifetet e ndryshme që vijnë nga shpejtësia e atij<br />
që i bën?<br />
Në fund të orës mësuesi vlerëson nxënësit.<br />
Përmbledhje e orës. Konkluzione. Detyra.<br />
Sintaksë<br />
Llojet e fjalive të përbëra me bashkërenditje.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë fjalitë e përbëra me bashkërenditje nga fjalitë e përbëra me nënrenditje.<br />
- Të dallojnë fjalitë e përbëra bashkërenditëse lidhëzore <strong>dhe</strong> fjalitë e përbëra<br />
bashkërenditëse jolidhëzore.<br />
- Të bëjnë skemën e fjalive të përbëra bashkërenditëse.<br />
Materialet mësimore: teksti i nxënësit, shkumësa me ngjyrë, fletore, etj.<br />
Metodat e përdorura: kllaster, shpjegim, ilustrim, punë e pavarur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. mësuesi shkruan në dërrasë fjalitë:<br />
a- Breshëri e ka rrahur <strong>dhe</strong> bora e shiu e kanë larë…<br />
b- Do të referosh sot apo e ke nesër radhën?<br />
c- Lumi fle, hasmi s’fle.<br />
U kërkon nxënësve të bëjnë skemën e fjalive të përbëra me bashkërenditje <strong>dhe</strong> të gjejnë<br />
me se janë lidhur pjesët përbërëse.<br />
Hapi i dytë. Duke u nisur nga fjalitë <strong>dhe</strong> nga përgjigjet e nxënësve shpjegon llojin e<br />
lidhjes së fjalive bashkërenditëse: lidhëzore <strong>dhe</strong> jolidhëzore.
Mësuesi sqaron:<br />
Llojet e fjalive bashkërenditëse lidhëzore: shtuese, veçuese, kundërshtuese <strong>dhe</strong><br />
përmbyllëse. Lidhëzat sipas grupeve. Shembuj për ilustrim.<br />
Përdorimin e presjes në fjalitë e përbëra bashkërenditëse lidhëzore. Rastet e<br />
mospërdorimit të presjes.<br />
Nuk ndahen me presje pjesët e një fjalie të përbërë me bashkërenditje me lidhëzat:a, apo,<br />
e, e<strong>dhe</strong>, <strong>dhe</strong>, o. P.sh. Vajza hapi derën <strong>dhe</strong> hyri në klasë.<br />
Llojet e fjalive bashkërenditëse jolidhëzore, lidhja mes pjesëve nëpërmjet intonacionit.<br />
Shembuj për ilustrim.<br />
Mësuesi u sqaron nxënësve fjalinë e përbërë bashkërenditëse me kryefjalë të përbashkët<br />
për dy folje kallëzues. P.sh.<br />
Ata qëndruan pranë veturës <strong>dhe</strong> hodhën sytë nga lindja.<br />
Në raste të tilla kryefjala e përbashkët për disa folje nuk përsëritet.<br />
E<strong>dhe</strong> në rastet kur folja kallëzues është e përbashkët për disa kryefjalë <strong>dhe</strong> nuk përsëritet<br />
kemi të bëjmë me fjali të përbëra bashkërenditëse. Si p.sh. Ai qëndronte në këmbë, ajo<br />
ulur pak më tej.<br />
Hapi i tretë. Nxënësit bëjnë skemën e fjalive që mësuesi shkruan në dërrasë për ilustrim,<br />
si për fjalitë e përbëra bashkërenditëse lidhëzore <strong>dhe</strong> për ato jolidhëzore.<br />
Ai jo vetëm që nuk pushoi por e ngriti zërin më shumë.<br />
Vetëm gojën e kish të hidhur, me gjithë që e lau e shpëlau me ujë.<br />
Nuk e ndjente veten mire ndaj s’kishte shkuar në punë atë ditë.<br />
Herë vjen vetë, herë dërgon të tjerë.<br />
Luftoi përsëri, e goditi bëjnë, e kafshoi, e gjakosi.<br />
Trimi i hipi kalit, u përkul përpara, uli kryet <strong>dhe</strong> i ra me këmbë.<br />
Hapi i katërt. Minitesti. Kllaster. Ushtrimi 1.<br />
Plotësoni skemën. (me kutiza)<br />
shtuese<br />
lidhëzat:<br />
Fjalia e përbërë<br />
lidhëzat: me bashkërenditje lidhëzat:<br />
lidhëzat:<br />
Përmbledhje e orës mësimore <strong>dhe</strong> vlerësim me notë.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 2. Sipas kërkesës.<br />
Të lexojmë<br />
Intervistë me këngëtaren Kristina D’Avena<br />
Objektivat:<br />
- Të flasin mbi emisionet e radios <strong>dhe</strong> të televizionit.
- Të shprehin mendimet <strong>dhe</strong> opinionet e tyre rreth emisioneve radiofonie <strong>dhe</strong> televisive,<br />
vlerës së tyre edukative <strong>dhe</strong> preferencave të tyre personale.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë.<br />
Bisedë me nxënësit rreth emisioneve të radios <strong>dhe</strong> televizionit.<br />
Kë preferoni radion apo televizionin? Pse?<br />
Cilat emisione të radios apo emisione televizive ju tërheqin më tepër? Pse? Argumentoni<br />
përgjigjen tuaj.<br />
A keni emisione televizive të cilat i ndiqni rregullisht? Cilat janë ato? Shkruani titujt e disa<br />
programeve që ndiqni.<br />
Dokumentarët, reportazhet e ndryshëm, a ju tërheqin?<br />
Po filmat a ju pëlqejnë? Filmat shqiptarë apo të huaj? Pse?<br />
Ndalemi te emisionet e radios, të cilat janë të ndryshme. Cilin prej tyre parapëlqeni? Pse?<br />
Çfarë do të donit të shfaqeshin në radio e television që të plotësonte preferencat tuaja? Shprehni<br />
mendimet tuaja.<br />
Hapi i dytë. Rrjeti i diskutimit.<br />
A janë gjithmonë me vlera edukative programet e radios <strong>dhe</strong> televizionit në Shqipëri?<br />
Po jo<br />
Hapi i tretë. Diagrami i Venit.<br />
Nxënësit do të vënë në dukje të përbashkëtat <strong>dhe</strong> dallimet mes radios <strong>dhe</strong> televizionit.<br />
Të përbashkëtat<br />
Radio televizioni<br />
Të shkuarit<br />
Të shkruajmë një intervistë.<br />
Objektivat:<br />
- Të njihen me elementet kryesore të realizimit të një interviste, hapat që duhen ndjekur.<br />
- Të shkruajnë një listë më pyetje që do tu shërbejnë për realizimin e një interviste.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Teknika e pyetjeve.<br />
Ç’është intervista?<br />
A keni lexuar intervista të njerëzve të njohur?<br />
Çfarë vini re në organizimin e tyre?<br />
Hapi i dytë. Mësuesi për ilustrim lexon një fragment nga intervita me personalitete të<br />
shquara.
Hapi i tretë. Jep sqarime në lidhje me hapat që duhen ndjekur për përgatitjen <strong>dhe</strong><br />
realizimin e një interviste.<br />
Para se të organizojmë një intervistë ne duhet të kemi parasysh disa gjëra:<br />
- Caktimi i datës, vendit <strong>dhe</strong> orës së takimit.<br />
- Parapërgatitje përsa u përket pyetjeve, që do t’i drejtojmë të intervistuarit.<br />
- Të tregojmë respekt e mirësjellje.<br />
- Të mbajmë shënime, të inçizojmë bisedën.<br />
Hapi i katërt. Bisedë.<br />
Si mendoni ju:<br />
1. Pse intervistohet një person?<br />
2. Cilët njerëz intervistohen më shpesh? Pse?<br />
3. Ç’pret lexuesi nga një intervistë?<br />
Hapi i pestë. Punë e pavarur.<br />
Skedë pune<br />
Bëni një skemë me pyetje të cilat do të donit t’ia drejtonit personit që dëshironi të intervistoni.<br />
Shënoni emrin e personit <strong>dhe</strong> thoni se përse dëshironi ta intervistoni?<br />
Intervistë me ……………………………..<br />
Pyetja 1: ………………………………………………………………………………….<br />
Pyetja 2:……………………………………………………………………………………<br />
Pyetja 3: ……………………………………………………………………………………<br />
Pyetja 4: ………………………………………………………………………………………<br />
Pyetja 5: ………………………………………………………………………………………<br />
Lexohen disa prej skedave me pyetje në klasë.<br />
Sintaksë<br />
Ushtrime. ( Llojet e fjalive të përbëra me bashkërenditje)<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë fjalitë e përbëra bashkërenditëse nga ato nënrenditëse.<br />
- Të gjejnë mjetin lidhës <strong>dhe</strong> të përcaktojnë llojin e tyre.<br />
- Të kthejnë fjalitë e përbëra bashkërenditëse jolidhëzore në fjali lidhëzore.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontroll i detyrave të shtëpisë <strong>dhe</strong> diskutim rreth tyre.<br />
Hapi i dytë. Punë e pavarur. Ushtrimet 3 <strong>dhe</strong> 4.<br />
Në tekstin e dhënë nxënësit duhet të dallojnë fjalitë e thjeshta <strong>dhe</strong> të përbëra, të ndajnë<br />
pjesët e fjalive të përbëra <strong>dhe</strong> të rrethojnë mjetin lidhës.<br />
Më pas duhet të veçojnë fjalitë e përbëra me bashkërenditje <strong>dhe</strong> të përcaktojnë llojin e<br />
tyre.
Kontrollohet <strong>dhe</strong> vlerësohet puna e nxënësve.<br />
Hapi i tretë. Punë në grupe dyshe.<br />
Mësuesi ndan klasën në tre grupe <strong>dhe</strong> cakton detyrat për secilin grup.<br />
Grupi 1 – ushtrimi 5. Të lexojnë fjalitë <strong>dhe</strong> t’i ndajnë me një vijë të pjerrët pjesët<br />
përbërëse. Të caktojnë llojin e tyre.<br />
Grupi 2 – ushtrimi 6. Të kthejnë fjalitë e ushtrimit 5 në fjali të përbëra bashkërenditëse<br />
lidhëzore. Kujdes në vendosjen e shenjave të pikësimit. P.sh. Kujtove mikun, ndaj bëj<br />
gati petanikun.<br />
Grupi 3 – ushtrimi 7. Në fjalitë e dhëna në ushtrim të nënvizojnë me një vijë kryefjalën<br />
<strong>dhe</strong> me dy vija kallëzuesin. Të diskutojnë rreth ndërtimit të fjalive <strong>dhe</strong> të thonë çfarë vënë<br />
re?<br />
Kontroll i detyrave <strong>dhe</strong> diskutim rreth tyre.<br />
Vlerësim për nxënës të niveleve të ndryshme për secilin grup.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrime në Fletoren e punës.<br />
Të lexuarit<br />
Zhyl Vern<br />
Në ishullin misterioz<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të lexojnë me ndjenjë e emocion fragmentin e dhënë.<br />
- Të diskutojnë mbi rregullat e vendosura nga djemtë.<br />
- Të përshkruajnë personazhet në bazë të cilësive të secilit.<br />
Mjetet e punës. Romani “Dy vjet pushime” ,Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra, gjuha<br />
shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
E Brainstorming<br />
R Shpjegim + diskutim<br />
R Teknika e pyetjeve<br />
Evokimi.<br />
Brainstorming.<br />
Mësuesi shkruan në dërrasën e zezë titullin e romanit “Dy vjet pushime”.<br />
Ai u drejton pyetjet nxënësve:<br />
A e keni lexuar romanin “Dy vjet pushime” apo e keni parë të ekranizuar si film?<br />
Cili ju pëlqen më shumë prej personazheve?<br />
Nxënësit lihen 2 min të mendojnë,më pas dëgjohen mendimet e tyre.<br />
Realizimi i kuptimit. Shpjegim + diskutim.<br />
Mësuesi jep informacion mbi romanin i cili bën pjesë në fondin e artë të letërsisë botërore<br />
për fëmijë. Në qendër të romanit qëndron vlerësimi për shoqërinë, dashurinë njerëzore,<br />
përpjekjet për lumturinë e njeriut, ëndrrat <strong>dhe</strong> dëshirat për të luajtur të lirë në kohën e<br />
lirë.
Në fragment përpjekjet për mbijetesë, të papriturat <strong>dhe</strong> zbulimet që zhvillojnë djemtë.<br />
Lexohet fragmenti sipas roleve të përcaktuara nga mësuesi.<br />
Më pas kalohet në diskutim:<br />
Ç’mendim keni për fragmentin që sapo lexuat, a ju pëlqeu? Pse?<br />
Reflektimi. Teknika e pyetjeve.<br />
Kalohet në rubrikën Hap pas hapi.<br />
Pse Brajani vendosi të hynte në guvë? Nga cilët kërcënohej trualli i djemve?<br />
Ç’pamje i hutoi fëmijët?. Pse?<br />
Kush e kishte hapur hendekun? A e dinin djemtë e tjerë se ç’ishte guva? Për çfarë do ta<br />
shfrytëzonin ata?<br />
Çfarë kërkonin djemtë të merrnin në ishull?<br />
Në ç’përfundim arritën fëmijët? Nga e mori guximin flokarti i vogël?<br />
Përshkruani personazhet e pjesës. Çfarë cilësish të tyre shfaqen në këtë fragment? A i<br />
ndeshim në jetë këto cilësi?<br />
Në fund mësuesi vlerëson nxënësit sipas aktivizimit të tyre.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Të lexuarit<br />
Zhyl Vern<br />
Në ishullin misterioz<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat:<br />
- Të ritregojnë bukur fragmentin e dhënë.<br />
- Të komentojnë fjalët e Brajamot drejtuar shokëve të tij.<br />
Mjetet e punës. Romani “Dy vjet pushime”, Tabela e zezë, shkumësa me ngjyra,<br />
gjuha shqipe 6.<br />
Zhvillimi i mësimit.<br />
Hapi i parë. Mësuesi e nis mësimin me dëgjimin <strong>dhe</strong> vlerësimin e detyrës së shtëpisë.<br />
Nxënësit vlerësojnë <strong>dhe</strong> japin mendime mbi detyrën e njëri-tjetrit.<br />
Hapi i dytë. Mësuesi shtron pyetjet për diskutim:<br />
Në çgjendje shpirtërore ndo<strong>dhe</strong>n fëmijët? Si i kuptoni fjalët e Brajait?<br />
E imagjinoni veten në një skenë të tillë<br />
- Nuk dua të më gradosh…, nuk kam ardhur për këtë…, nuk kam ardhur për këtë…<br />
Ju a keni shesh ku të luani <strong>dhe</strong> të kaloni kohën e lirë?<br />
Ç’lojëra të reja luani? Pse ju tërheqin këto lojëra? Diskutoni me njëri –tjetrin.<br />
Hapi i tretë. Kalohet në përgjigjen e pyetjeve të rubrikës Përpunim gjuhësor.<br />
Shpjego me fjalë të tjera këto shprehje:<br />
posi ajo nusja me tela
qielli u bë qelq<br />
i erdhi gjaku në fytyrë<br />
e kishin punën pisk<br />
ngriu në vend<br />
me zjarr në gji<br />
Hapi i katërt. Mësuesi vlerëson nxënësit në bazë të aktivizimit të tyre. Ai i motivon ata.<br />
Përmbledhje e orës.<br />
Konkluzione.<br />
Detyra.<br />
Sintaksë<br />
Fjalia e përbërë me nënrenditje.<br />
Ora e parë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë fjalitë e përbëra me pjesë të nënrenditura.<br />
- Të përcaktojnë drejt llojin e tyre.<br />
- Të dallojnë nënrenditjen paralele <strong>dhe</strong> atë vargore si <strong>dhe</strong> të ndërtojnë skemat përkatëse.<br />
Materialet mësimore: teksti i nxënësit, shkumësa me ngjyra, fletore detyrash, etj.<br />
Metodat e përdorura: brainstorming, shpjegim, ilustrim, punë e pavarur.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontroll i detyrave të shtëpisë. Diskutim rreth tyre në klasë.<br />
Hapi i dytë. Brainstorming. Ç’dini për fjalinë e përbërë me nënrenditje? Si li<strong>dhe</strong>n mes tyre pjesët<br />
përbërëse të fjalisë së përbërë me pjesë të nënrenditura <strong>dhe</strong> çfarë raportesh vendosen midis tyre?<br />
Hapi i tretë. Mësuesi shkruan në dërrasë fjalitë:<br />
1- Tek <strong>dhe</strong>mb dhëmbi, vete gjuha.<br />
2- Nganjëherë e qetësonte veten me mendimin se kjo ishte një gjë që pritej.<br />
Së bashku me nxënësit bën skemën e tyre në dërrasë.<br />
Mësuesi u sqaron nxënësve:<br />
Ç’është fjalia e përbërë me pjesë të nënrenditura.<br />
Si li<strong>dhe</strong>n pjesët mes tyre <strong>dhe</strong> çfarë raportesh krijohen.<br />
Lidhëzat nënrenditëse janë: ftilluese, vendore, kohore, qëllimore, krahasore, mënyrore,<br />
kushtore, rrjedhimore, lejore.<br />
Fjalët lidhëse: përemrat <strong>dhe</strong> ndajfoljet lidhore.<br />
Nënrenditja paralele. Shembull duke e ilustruar me skemën përkatëse.
a) Nënrenditja paralele: Kur arritën në majë të malit, pritën aty gjersa u grumbulluan të<br />
gjithë.<br />
Kjo fjali ka këtë skemë : pritën aty –pjesa kryesore<br />
(me kutiza)<br />
Kur arritën në majë të malit gjersa u grumbulluan të gjithë<br />
Pj. e nënrenditur shk.I Pj. e nënrenditur shk.II<br />
Nënrenditja vargore. Shembull duke e ilustruar me skemën përkatëse.<br />
b) Nënrenditje vargore: Duhet të kesh më pak mend se Gjeloshi i marrë, që të mos e<br />
kuptosh se lufta pothuajse ka filluar.<br />
Kjo fjali ka këtë skemë: Duhet të kesh më pak mend se Gjeloshi i marrë<br />
(me kutiza) Pj. Kryesore<br />
që të mos e kuptosh<br />
Pj. e nënrenditur shk.I<br />
se lufta pothuajse ka filluar<br />
pj. e nënrenditur shk.II<br />
Roli i pjesëve të nënrenditura në fjali:<br />
- plotësojnë pjesën kryesore në tërësi<br />
P.sh. Kur ta marrësh këtë letër, unë do të jem mbuluar në këtë ishull-gërxh.<br />
Pjesa e nënrenditur (me shkronja të pjerrëta) plotëson gjithë pjesën kryesore.<br />
- plotëson gjymtyrë të veçanta të saj<br />
Asaj iu kujtua letra që kishte marrë ditë më parë. Pjesa e nënrenditur (me shkronja të<br />
pjerrëta) plotëson vetëm një gjymtyrë (kryefjalën –letra) të pjesës kryesore.<br />
Vendi i pjesës së nënrenditur në të dyja rastet.<br />
1- Kur pjesa e nënrenditur plotëson gjithë pjesën kryesore ajo ka rend të lirë. Pjesa e<br />
varur mund të qëndrojë në pozicione të ndryshme në fjali: para, pas ose në mes të pjesës<br />
kryesore.<br />
2- Pjesa e nënrenditur ka rend të ngulitur kur ajo plotëson një gjymtyrë të pjesës kryesore.<br />
Në këtë rast ajo qëndron gjithmonë pas gjymtyrës që plotëson.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 1.<br />
Kontrollohet detyra.<br />
Hapi i pestë. Minitesti. Përcaktoni llojin e fjalive të përbëra: me bashkërenditje, me<br />
nënrenditje, të përziera. (kërkesa a/ushtrimi 2.)<br />
Përmbledhje e orës mësimore <strong>dhe</strong> vlerësim.<br />
Detyrë shtëpie. Kërkesa b/ ushtrimi 2 <strong>dhe</strong> ushtrimi 3.<br />
Bëni skemën e fjalive të përbëra me bashkërenditje.<br />
Në fjalitë e përbëra me nënrenditje (ushtrimi 1) dalloni pjesën kryesore nga pjesët e<br />
nënrenditura. Bëni skemën e tyre.<br />
Sintaksë<br />
Ushtrime për fjalinë e përbërë<br />
Objektivat:<br />
- Të dallojnë fjalitë e përbëra me bashkërenditje nga ato me nënrenditje, të përcaktojnë pjesët<br />
përbërëse <strong>dhe</strong> mjetet lidhëse.<br />
- të bëjnë skemën e fjalive të përbëra me bashkërenditje <strong>dhe</strong> nënrenditje.
- Të kthejnë fjalitë e përbëra në fjali të thjeshta, në fjalitë e përbëra me nënrenditje<br />
zëvendësoni pjesën e nënrenditur më një rrethanor.<br />
- Të kthejnë fjalitë e thjeshta në fjali të përbëra: a) me bashkërenditje; b) me nënrenditje<br />
duke zëvendësuar rrethanorin me një pjesë të nënrenditur.<br />
- Të ndërtojnë fjali sipas skemave të ndryshme.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Hapi i parë. Kontroll i detyrave të shtëpisë. Korrigjim <strong>dhe</strong> diskutim në klasë rreth tyre.<br />
Mësuesi aktivizon dy nxënës që të ndërtojnë në dërrasë skemat e fjalive të përbëra të<br />
ushtrimit 1.<br />
Hapi i dytë. Punë e drejtuar. Ushtrimi 4. Nxënësit nën drejtimin e mësuesit plotësojnë<br />
ushtrimin duke plotësuar skemën me llojet e lidhëzave përkatëse.<br />
Hapi i tretë. Punë në grupe.<br />
Mësuesi ndan klasën në dy grupe.<br />
Grupi 1 – ushtrimi 5. Nxënësit do të lexojnë fjalitë e dy pjesëve të dhëna në ushtrim <strong>dhe</strong><br />
do të përcaktojnë cili është dallimi mes tyre. Më pas duhet të kthejnë fjalitë e përbëra në<br />
fjali të thjeshta. Kujdes: në fjalitë e përbëra me nënrenditje duhet të zëvendësojnë pjesën<br />
e nënrenditur më një rrethanor.<br />
p.sh. Gjenerali afroi fytyrën <strong>dhe</strong> mezi dalloi kokën e Shën Mërisë. (fj. bashkërenditëse)<br />
Gjenerali afroi kokën. Mezi dalloi kokën e Shën Mërisë.<br />
Prifti bëri një shenjë të lehtë neverie kur ndjeu erën e alkoolit. (fj. nënrenditëse)<br />
Prifti bëri një shenjë neverie prej erës së alkoolit.<br />
Grupi 2 – ushtrimi 6. Nxënësit do të kthejnë fjalitë e thjeshta në fjali të përbëra: a) me<br />
bashkërenditje; b) me nënrenditje duke zëvendësuar rrethanorin me një pjesë të<br />
nënrenditur. P.sh. Gjenerali u ngrit vonë. Hapi flegrat e dritares.<br />
Gjenerali u ngrit vonë <strong>dhe</strong> hapi flegrat e dritares. (bashkërenditëse)<br />
Me të mbërritur në hotel piu dy aspirina radhazi.<br />
Sapo mbërriti në hotel piu dy aspirina. (nënrenditëse)<br />
Kontrollohet detyra <strong>dhe</strong> vlerësohen nxënës të niveleve të ndryshme brenda grupeve.<br />
Hapi i katërt. Punë e pavarur. Ushtrimi 7.<br />
Nxënësit do të ndërtojnë fjali sipas skemave të dhëna.<br />
Kontroll <strong>dhe</strong> vlerësim i detyrës.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrime nga Fletorja e punës.<br />
TEST PËRMBLEDHËS LËNDOR<br />
1. Duke u nisur nga pozicioni i vështirë i Uendit (fragmenti “Zanat”) reflekto: Unë do të<br />
sillesha kështu me një shok të sapoardhur në klasë:<br />
• .................................................................................<br />
...................................................................................................<br />
...................................................................................................<br />
...................................................................................................<br />
...................................................................................................
(4 pikë)<br />
2. Cilët tipare të karakterit të Matiasit? Aventurat e mbretit Matias)<br />
Po – jo i vullnetshëm për të arritur suksesin,<br />
po – jo mospërfillës ndaj sëmundjes,<br />
Po – jo i qeshur <strong>dhe</strong> zemërbardhë me shokët <strong>dhe</strong> miqtë,<br />
Po – jo i heshtur <strong>dhe</strong> i pashoqërueshëm.<br />
Shtjello njërën prej alternativave:<br />
• .............................................................................<br />
...................................................................................<br />
....................................................................................<br />
(3 pikë)<br />
3. Djalit nuk i erdhi turp që po qante sepse: (Dhembja e një dimri të largët)<br />
Po – jo ndjeu që kapërceu pragun e fëmijërisë,<br />
Po – jo ishin lot gëzimi që shpëtoi gjallë,<br />
Po – jo mposhti frikën <strong>dhe</strong> ankthin,<br />
Po – jo mësoi që jeta duhet përballuar me vullnet.<br />
Shtjello njërën prej alternativave:<br />
• .................................................................................<br />
.......................................................................................<br />
.......................................................................................<br />
(3 pikë)<br />
4.Plotëso: Librat me aventura më pëlqejnë sepse:<br />
• zhytem në fantazinë e personazheve,<br />
• .........................................................................<br />
• .........................................................................<br />
• .........................................................................<br />
(3 pikë)<br />
5. Cilat kafshë përdoren në fabul si simbol i:<br />
- forcës ....................... - grykësisë...........................<br />
- pafajësisë................ - paditurisë............................<br />
- bukurisë................... - frikës...................................<br />
- dinakërisë................ - egërsisë…………………..<br />
(2 pikë)<br />
6. Nëna i thur vargje fëmijës në djep: (Nina – nana)<br />
Po – jo për t’i kënduar në skenë<br />
Po – jo me dëshirën për ta parë të lumtur.<br />
Po – jo me dëshirën për t’u rritur shpejt <strong>dhe</strong> i shëndetshëm<br />
Po – jo me dëshirën për fat e mbarësi në jetë.<br />
Shtjello njërën prej alternativave:<br />
• …………………………………………………………<br />
…………………………………………………………<br />
………………………………………………………….<br />
(3 pikë)<br />
7. Muji u kërkon zanave të bëhet i fortë sepse dëshiron:<br />
Po – jo të fitojë e drejta mbi padrejtësinë,<br />
Po – jo të marrin dënimin e merituar të këqijtë,
Po – jo që me forcë të krijojë pasuri,<br />
Po – jo të ndihmojë njerëzit në nevojë.<br />
Shtjello njërën prej alternativave që zgjo<strong>dhe</strong>:<br />
• …………………………………………………………<br />
……………………………………………………………..<br />
……………………………………………………………..<br />
(3 pikë)<br />
8 Rrëfimi i Oliverit është:<br />
Po – jo fantastiko - shkencor<br />
Po – jo realiteti i prekjes së kozmosit,<br />
Po – jo ëndërrim <strong>dhe</strong> imagjinatë<br />
Po – jo përshkrimi i një njeriu me kurajo <strong>dhe</strong> i vullnetshëm<br />
(2 pikë)<br />
9. Unë nuk mbaj asnjë të fshehtë me mamin (babin)<br />
(Shkruaj për një rast të tillë)<br />
• …………………………………………………………..<br />
…………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………<br />
…………<br />
…………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………<br />
…………<br />
(4 pikë)<br />
10. A janë të prejardhura fjalët?<br />
Po – Jo heshtja ………………………………………<br />
Po – Jo atyre …………………………………............<br />
Po – Jo shkëlqejnë ………………………………….<br />
Po – Jo e rëndësishme ……………………………...<br />
Po – Jo do të numërojnë…………………………….<br />
(2 pikë)<br />
11. A mund të marrin kuptim të figurshëm fjalët? Plotëso.<br />
Po – Jo megjithatë ………………………………....<br />
Po – Jo ujk ....................................................<br />
Po – Jo këmbë .....................................................<br />
Po – Jo porsi .....................................................<br />
(2 pikë)<br />
12. A janë shkruar drejt? (korrigjo)<br />
Po – Jo bashkëqytetar ………………………………<br />
Po – Jo kokëngjeshur ……………………………....<br />
Po – Jo shqiptaro-amerikan………………………...........<br />
Po – Jo mendje-madh .........…………………………<br />
Po – Jo jug-lindje .....……………………………<br />
(2 pikë)<br />
13. A mund t’i përdorni si bërthamë të grupit emëror:<br />
Po - jo ............. ditë .................................................<br />
Po – Jo .............piktor ................................................
Po – Jo .............dikush ...............................................<br />
Po – Jo ............gjendje ...............................................<br />
(2 pikë)<br />
14. A mund të ndërtoni mbiemra të përbërë me fjalët:<br />
Po – Jo nëntë + ………….. = ……………………………..<br />
Po – Jo djalë + ………….. = …………………………….<br />
Po – Jo ……...+ punues = ............................................<br />
Po – Jo flok +................ = ............................................<br />
(2 pikë)<br />
15. A janë përdorur drejt përemrat pronorë?<br />
Po-Jo. Ishin gjërat më të shtrenjta të jetës time. (........)<br />
Po-Jo. Do të gjykojmë për punët tuaja e do të vendosim. (.............)<br />
Po-Jo. Këta ishin kalorësit e vendlindjes tuaj. (............)<br />
Po-Jo. Jam ushtari jot <strong>dhe</strong> po rri roje? (...............)<br />
(2 pikë)<br />
16. A marrin mbaresa në vetën e parë? I ktheni:<br />
Po – jo rrimë .....................................<br />
Po – Jo qëllonin ..................................... Po – Jo këshillova<br />
.....................................<br />
Po – Jo nderonte ......................................(2 pikë)<br />
17. A janë në mënyrën habitore foljet ? I ktheni:<br />
Po-Jo. paska ndihmuar ……………………….<br />
Po-Jo. pastë provuar ……………………….<br />
Po-Jo. lexuaka …………………….…..<br />
Po-Jo. përqafoheshin ………………………….<br />
(2 pikë)<br />
18. Ç’të përbashkët kanë foljet: do të takoheshin, kishte lënë, qe drejtuar, patën<br />
kujtuar:<br />
A. janë në kohën e tashme<br />
B. e paraqesin veprimin të mundshëm<br />
C. janë në mënyrën kushtore<br />
D. janë në mënyrën dëftore<br />
(1 pikë)<br />
19. A janë në formën përcjellore? I ktheni:<br />
Po-Jo. për të mbrojtur .......................................<br />
Po-Jo. pa përfunduar ..........................................<br />
Po-Jo. duke qarë ……………………………<br />
Po-Jo. duke qëndruar ...........................................<br />
Po-Jo. zgjatur ...........................................<br />
(3 pikë)<br />
20. Në cilën fjali përmbahet një gjykim?<br />
A. Vajza e Kryedukës u afrua me vrap.<br />
B. Unë me ty do të martohem, sepse je zemërmirë.<br />
C. Të gjithë u habitën nga gjeniu i vogël.
D. Brenda tij jetonte një artist i madh.<br />
(1 pikë)<br />
21. Në cilën fjali pyetjes i përgjigjet me folje?<br />
A. Kush i bie kësaj trumbete? ………………….<br />
B. A nuk u lodhët gjithë ditën? ………………….<br />
C. Sa ka muaji sot? ………………….<br />
D. Cilin do të vëmë të parë në gjah? ….……………….<br />
(1 pikë)<br />
22. A janë fjali nxitëse? Çfarë shprehin?<br />
Po – Jo Është natë, do <strong>dhe</strong> shumë të gdhihet.……………..<br />
Po – Jo Bjeri atij ujku që po shkon aty. ……………………….<br />
Po – jo Unë s’e kam frikë arushën kurrë. ….………………..<br />
Po – Jo Le t’i lëshojmë qentë ta shqyejnë. …..……………...<br />
(2 pikë)<br />
23. A mund t’i ktheni në nxitëse mohore?<br />
Po – jo Më mirë të mos e kishim vrarë atë dre.<br />
• ………………………………………………………….<br />
Po – jo Lëshoni qentë e langojtë.<br />
• …………………………………………………………<br />
(2 pikë)<br />
24. Çfarë i mungon fjalisë? « Dhe në çast gjirin hapën <strong>dhe</strong> hajmalitë shikuan të dy<br />
trimat ». Rishkruajeni.<br />
• …………………………………………………………<br />
Po – Jo i mungon kuptimi logjik,<br />
Po – Jo i mungon folja,<br />
Po – Jo i mungon lidhja sipas rregullave gramatikore,<br />
Po – Jo i mungon rendi i rregullt.<br />
(3 pikë)<br />
25. A mund t’i zgjeroni foljet me grupe emërore në rolin e kundrinorit?<br />
Po – Jo rridhte ....................………………<br />
Po – Jo gëzonte ....................………………<br />
Po – jo kishte njohur …………………………...<br />
Po – Jo ishte …………………………….<br />
(2 pikë)<br />
26. Ç’të përbashkët kanë fjalitë? «S’jam frikësuar kurrë në jetën time.» «Pastaj<br />
ulemi e bisedojmë».<br />
Po – jo u mungon kryefjala,<br />
Po – jo folja kallëzues është në mënyrën habitore<br />
Po – jo e kanë kallëzuesin në vetën e tretë<br />
Po – Jo kryefjala mund të zëvendësohet me një grup emëror<br />
(2 pikë)<br />
27. A mund të përdoren si gjymtyrë emërore pas këpujës?<br />
Po – jo pas mureve ………………………..<br />
Po – jo tërë shëndet ………………………..<br />
Po – jo majtas e djathtas ………………………..<br />
Po – jo të pestë ………………………..
(2 pikë)<br />
28. Cila gjymtyrë e varur e grupeve emërore shprehet me mbiemër?<br />
A. të dy luanët ….……………………<br />
B. nënën kërcure …………………………<br />
C. gjithë burrat …………………………<br />
D. në ditën e lirisë …………………………<br />
(1 pikë)<br />
29. Një njoftim për në gazetën e shkollës :<br />
(Një veprimtari në klasën tuaj)<br />
(8 pikë)<br />
30. Shkruaj përmbledhjen e tregimit «Gjahu i malësorëve»<br />
(15 pikë)<br />
pikë 1 - 24 25-36 37-47 48-58 29-69 70-80 81-90<br />
nota 4 5 6 7 8 9 10
Change language