Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10<br />
Arbëri<br />
Solana në Prishtinë:<br />
“Vazhdoni punën”<br />
S hefi i diplomacisë evropiane,<br />
Havier Solana, gjatë<br />
vizitës së tij të dytë në Prishtinë,<br />
pas shpalljes së pavarësisë,<br />
tha se kishte parë përparime të<br />
mëdha dhe premtoi vazhdimin<br />
e ndihmës ndërkombëtare për<br />
Kosovën.<br />
Por ai kërkoi nga udhëheqësit<br />
kosovarë që të vazhdojnë të<br />
punojnë për zhvillimin e vendit.<br />
“Mendoj se një punë e mirë<br />
është bërë gjatë kësaj kohe dhe<br />
kjo duhet të pranohet. Unë<br />
shpresoj që në këtë mënyrë do<br />
të vazhdohet të punohet me<br />
ndihmën padyshim të BE-së. S<br />
humë organizata dhe njerëz<br />
do t’ju ndihmojnë. Jam<br />
optimist për mënyrën se si po<br />
zhvillohen gjërat, por kjo nuk<br />
do të thotë se ju mund të bini<br />
në gjumë. Ju keni detyrim për<br />
zhvillimin e vendit, demokracisë<br />
dhe të përballeni me<br />
sfidat që duhet t’i përballojmë<br />
të gjithë në mënyrë kolektive<br />
si pasojë e krizës ekonomike”,<br />
tha z.Solana.<br />
Presidenti Fatmir Sejdiu dhe<br />
kryeministri Hashim Thaçi<br />
ndërkaq shprehën bindjen e<br />
tyre se e ardhmja e Kosovës<br />
është në Bashkimin Evropian<br />
dhe në NATO.<br />
Ata thanë se presin që Brukseli<br />
t’i hapë rrugën në vjeshtë<br />
edhe Kosovës për t’u përfshirë<br />
në procesin e liberalizimit të<br />
vizave.<br />
Zoti Solana ka lënë të kuptohet<br />
se Kosova nuk do të<br />
mbetet e izoluar në Ballkan<br />
përsa i përket procesit të liberalizimit<br />
të vizave. Ai ka deklaruar<br />
se procesi për liberalizimin<br />
e vizave do të vazhdojë<br />
për të gjitha vendet e rajonit.<br />
Ai ka dhënë këtë shpjegim<br />
për lënien jashtë të Kosovës<br />
në procesin e negociatave për<br />
heqjen e vizave. “Siç e dini,<br />
procesi i liberalizimit të vizave<br />
ka filluar para shumë kohësh<br />
dhe atëherë Kosova nuk ishte<br />
vend kandidat”, tha zoti Solana.<br />
Kosova është vendi i vetëm<br />
që është lënë jashtë këtij procesi,<br />
për shkak të mosnjohjes<br />
së pavarësisë së saj nga 5<br />
vende anëtare të BE-së.<br />
Pas vendimit qeveritar për<br />
ndërtimin e Kosovës së Re,<br />
kryeministri Thaçi në një<br />
konferencë për media të mërkurën,<br />
e quajti atë një hap konkret të<br />
Kosovës drejt zhvillimit ekonomik<br />
dhe integrimit.<br />
Sipas tij, strategjia<br />
vepruese<br />
parashikon që<br />
Kosova deri më<br />
2014 të dalë nga<br />
terri energjetik,<br />
ndërkohë që falë<br />
kapacitetit të<br />
Nga FATON RAÇI<br />
termocentralit<br />
të ri do të plotë-<br />
sohen nevojat energjetike edhe për<br />
shtetet tjera rajonale. Sipas kryeministrit<br />
Thaçi, Kosova e Re është<br />
paraparë të ndërtohet në dy faza.<br />
Faza e parë parasheh prodhimin<br />
e 1,000 MW, dhe ajo do të ndërtohet<br />
menjëherë, ndërkaq e dyta,<br />
që gjithashtu do të ketë kapacitet<br />
prej 1,000 MW, do të ndërtohet më<br />
vonë. Lokacioni i termocentralit<br />
të ri do të jetë panë termocentralit<br />
ekzistues Kosova B, në Obiliq,<br />
pak kilometra larg Prishtinës. Sipas<br />
Thaçit, ndërtimi i Kosovës së Re”<br />
do të shkaktojë mbylljen e termocentralit<br />
Kosova A, i cili daton nga<br />
vitet e 60’a të shekullit të kaluar,<br />
dhe i cili po ashtu ndodhet përbri<br />
Kosovës B.<br />
“Me përkrahjen e Komisionit Evropian,<br />
Qeveria e Kosovës përkushtohet<br />
që deri më 2015, të mbyllë<br />
dhe dekomisionojë Kosovën A, në<br />
mënyrë që të adresojë brengat serioze<br />
për ambientin dhe shëndetin,<br />
të lidhura me këtë termocentral”,<br />
pohoi kryeministri Thaçi, sipas të<br />
cilit kjo lëvizje është në pajtim edhe<br />
me obligimet që dalin nga Marrëveshja<br />
për Komunitetin Energjetik,<br />
që trajton mbylljen e këtij termocentrali<br />
deri në fund të vitit 2017.<br />
Në fund, kryeministri sqaroi se<br />
për realizimin e të gjitha fazave të<br />
parapara me projekt (e që sipas tij<br />
janë pesë), qeveria do ta ketë partneritetin<br />
dhe përkrahjen e vazhdueshme<br />
nga Banka Botërore, Qeveria<br />
Kush përfiton nga<br />
termocentrali i ri<br />
kosovar?<br />
Qeveria e Republikës së Kosovës aprovoi të mërkurën strategjinë vepruese për ndërtimin<br />
e termocentralit Kosova e Re. Termocentrali i ri kosovar do të ketë kapacitet prodhues<br />
2,000 megavat-orë energji elektrike. Vendimi i qeverisë u përkrah nga institucionet ndërkombëtare<br />
financiare dhe nga përfaqësitë kryesore diplomatike në Prishtinë, por u sulmua<br />
ashpër nga organizata joqeveritare kosovare Çohu. Ajo madje e akuzoi kryeministrin<br />
Thaçi për tradhti të interesave të vendit.<br />
e amerikane dhe Komisioni Evropian.<br />
Rrjedhimisht, transparenca,<br />
do të jetë elementi kryesor që do<br />
ta përcjellë secilën fazë të zbatimit<br />
të të gjitha projekteve që lidhen me<br />
energjinë elektrike.<br />
Edhe përfaqësuesit e Bankës Botërore<br />
dhe të Fondit Monetar Ndërkombëtar<br />
(FMN), u deklaruan pro<br />
ndërtimit të termocentralit të ri<br />
kosovar, i cili, sipas të gjitha gjasave<br />
do të jetë më i madhi në Ballkan.<br />
Kështu, Jane Armitrage, drejtoreshë<br />
e Bankës Botërore për Evropën<br />
Juglindore, deklaroi se “Banka<br />
Botërore do të vazhdojë përkrahjen<br />
e plotë për Kosovën, në mënyrë që<br />
të zbatohet suksesshëm strategjia<br />
e energjisë”. Ndërsa, përfaqësuesi i<br />
FMN, Edgardo Ruggiero, e quajti<br />
vendim shumë të mirë për Kosovën<br />
publikimin e nisjes së procesit<br />
të ndërtimit të Kosovës së Re,<br />
“Ajo që është shumë e rëndësishme<br />
është fakti se Kosova po<br />
vendoset në hartën e investimeve<br />
ndërkombëtare”, theksoi ai, përderisa<br />
sqaroi se FMN do të mbështetë<br />
projektin.<br />
Tani në radhë është shpallja e<br />
tenderit për ndërtimin e termocentralit,<br />
dhe të drejtë të konkurrimi<br />
kanë tre konsorciumet ndërkombëtare<br />
të kualifikuara qysh në kohën e<br />
ish0minitrit të Energjetikës, Et’hem<br />
Çekut. Meqë njëri konkurrentë ka<br />
bërë të ditur se tërhiqet nga gara,<br />
në konkurrove kanë kompania<br />
çeko-amerikane CEZ-AES, grupacioni<br />
italiano-grek ENEL-Sencap<br />
dhe kompania gjermane EnBW.<br />
OJQ Çohu akuzon Thaçin për<br />
tradhti<br />
Megjithëse rrëfimi për ndërtimin<br />
e termocentralit të ri tingëlloi bukur<br />
për shumëkënd që e dëgjoi nga<br />
kryeministri, ka kohë që projekti<br />
në fjalë është kritikuar nga shumë<br />
forume dhe organizata joqeveritare<br />
kosovare, duke u cilësuar si një<br />
projekt megaloman, i panevojshëm<br />
në ato përmasa, dhe si një burim<br />
shtesë i ndotjes së ambientit dhe<br />
sëmundjeve të frymëmarrjes, në<br />
veçanti për banorët<br />
e kryeqytetit.<br />
O r g a n i z a t a<br />
Çohu është e<br />
vetmja që reagoi<br />
menjëherë<br />
pas publikimit<br />
të lajmit nga ana<br />
e kryeministrit<br />
Thaçi, duke e<br />
akuzuar atë të<br />
mërkurën se<br />
me vendimin<br />
për ndërtimin e<br />
termocentralit<br />
Kosova e Re, me<br />
kapacitet 2,000<br />
megavatë, dhe<br />
për dhënien me<br />
koncesion 40vjeçar<br />
të minierës<br />
së Sibovcit,<br />
ka realizuar politika<br />
të interesave<br />
të huaja, me<br />
qëllim të shitjes<br />
“copa-copa” të<br />
Kosovës. Rrjedhimisht,<br />
Çohu,<br />
vendimin e së mërkurës e quajti një<br />
“mashtrim dhe tradhti të interesave<br />
të qytetarëve të Kosovës”.<br />
Sipas Çohu, kryeministri dhe<br />
qeveria që e drejton, janë treguar<br />
shpërfillës ndaj zërave kosovarë që<br />
kërkonin nga ai mbrojtjen e interesave<br />
të Kosovës në atë projekt.<br />
Çohu përkujton se Forumi 2015,<br />
Grupi i ekspertëve, Lëvizja Vetëvendosje,<br />
partitë e ndryshme opozitare<br />
dhe grupe të tjera, kanë kërkuan<br />
nga Qeveria e Kosovës të mos<br />
jepej me koncesion pasuria nëntokësore<br />
e Kosovës, me qëllim të eksploatimit<br />
të panevojshëm.<br />
Madje, Çohu përkujton edhe rekomandimin<br />
e ekspertëve kosovarë<br />
të energjetikës, të cilët përmes<br />
një letre hapur drejtuar kryeministrit,<br />
presidentit dhe Parlamentit të<br />
Kosovës, kërkuan që të mos ndërtohen<br />
kapacitete mbi 500-600 MW,<br />
sepse Kosova s’ka nevojë për më<br />
shumë energji.<br />
Për më tepër, Çohu e akuzon Qeverinë<br />
Thaçi se projekti për ndërtimin<br />
e termocentralit të tretë me<br />
thëngjill aq afër Prishtinës, në fakt<br />
ka qenë projekt serb i kohës së ish-<br />
Jugosllavisë, me qëllim të eksploatimit<br />
të pasurive të Kosovës dhe të<br />
kthimit të tyre në djerrinë, ashtu që<br />
pjesët tjera të shtetit, e veçanërisht<br />
Serbia, të mund të zhvillohen ekonomikisht<br />
në fusha më të qëndrueshme<br />
industriale dhe bujqësore.<br />
“Kundër këtij projekti serb ekspertët<br />
kosovarë kishin luftuar<br />
me vendosmëri dhe guxim në atë<br />
kohë. Ironikisht, atë që nuk e arriti<br />
Serbia, e arriti kryeministri Thaçi<br />
dhe ministri i ekonomisë, Ahmet<br />
Shala”, thekson Çohu, duke pohuar<br />
se me këtë vendim dëshmohet se<br />
Thaçi dhe Shala nuk i përfaqësojnë<br />
interesat e popullit, por janë vetëm<br />
zbatues të urdhrave të USAID dhe<br />
kompanive të huaja.<br />
“Për Çohu është e habitshme sesi<br />
njeriu që e drejtoi një Ushtri Çlirimtare,<br />
sot e shet vendin e vet...<br />
Si është e mundur që Hashim Thaçi,<br />
dikur drejtor politik i UÇK, sot<br />
është plotësisht i shkëputur nga<br />
TRIBUNA • E PREMTE 17 KORRIK 2009<br />
populli dhe iu shërben interesave<br />
të huaja. Ai që pretendon se ka<br />
luftuar për pavarësinë e këtij vendi,<br />
sot po e zhbën atë duke e shitur<br />
copë-copë”, përfundon Çohu.<br />
Studimi i mëhershëm i Forumit<br />
2015<br />
Qysh në vitin 2007, organizatat<br />
prishtinase Forumi 2015 kritikoi<br />
ashpër idenë për ndërtimin<br />
e termocentralit gjigant në Kosovë,<br />
duke vlerësuar se realizimin e<br />
projektit me profit të ulët dhe me<br />
probleme të mëdha dhe të shtrenjta<br />
ekologjike dhe shëndetësore.<br />
Studimi që asokohe e prezantoi<br />
Forumi 2015 theksonte se profitin<br />
më të madh do ta realizonin investitorët<br />
e huaj, përderisa Kosova<br />
do të përfitonte minimalisht. Kjo,<br />
ngase investitori potencial do të<br />
eksportonte tepricën e energjisë,<br />
ndërsa pothuaj gjithë fitimin do ta<br />
merrte për vete, ngase Kosova nga<br />
kjo punë do të përfitonte vetëm nga<br />
koncesioni, që i bije diku 0.74 euro<br />
për një tonë thëngjill të shfrytëzuar<br />
nga investitori.<br />
Gjithashtu, në studim nënvizohej<br />
se për realizimin e projektit Kosova<br />
C (siç quhej atëherë) nevojitet<br />
shpërngulja e një numri vendbanimesh<br />
në lokacione të tjera, por<br />
edhe se ujërat e ndotura dhe hapësira<br />
për deponimin e hirit nga termocentrali<br />
do të shkatërronte 15%<br />
të tokës punuese të Kosovës. Lumi<br />
Sitnica, i cili kalon afër termocentraleve<br />
aktuale, pas ndërtimit të<br />
termocentralit të ri do të ndotjes<br />
skajshmërisht, ndërkohë që Kosova<br />
deri në vitin 2050 do të përballej<br />
me mungesë kronike të ujit për<br />
pije, industri dhe bujqësi.<br />
Megjithëse paralajmërimi më<br />
dramatik i studimit të Forumit 2015<br />
lidhet me shëndetin e banorëve të<br />
Kosovës. Sipas studimit, angazhimi<br />
i termocentralit të ri me kapacitet<br />
maksimal do të ngarkonte buxhetin<br />
shëndetësor të Kosovës me<br />
rreth 688 milionë euro, pa përmendur<br />
këtu pasojat e drejtpërdrejta<br />
në shëndetin e banorëve të zonave<br />
përreth, përfshirë Prishtinën.<br />
Edhe pse Ministria e asokohshme<br />
e Energjetikës, që drejtohej<br />
nga Et’hem Çeku, i hodhi poshtë<br />
pohimet e studimit, duke i quajtur<br />
si qëllimkëqija dhe joprofesionale,<br />
ajo vetë nuk ofroi asnjë sqarim ose<br />
kundër-argumentim. Edhe Qeveria<br />
e Kosovës asokohe i mohoi konkludimet<br />
e studimit të Forumit 2015,<br />
natyrisht pa ofruar asnjë fakt që do<br />
ta pohonte të kundërtën.<br />
Ndërkohë, përkundër sqarimeve<br />
të detajuara për pesë fazat e implementimit<br />
të projektit Kosova e Re,<br />
opinioni kosovar, përveçse gojarisht,<br />
ende s’ka pasur rastin të shoh<br />
ndonjë studim zyrtar qeveritar që<br />
ndërlidhet me mbrojtjen e ambientit<br />
dhe shëndetit të popullatës.<br />
Ndryshe, për realizimin e projektit<br />
Kosova e Re planifikohet se<br />
duhen investuar diku rreth 3.5 miliardë<br />
euro. Rezervat e linjitit në<br />
Kosovë Banka Botërore i vlerëson<br />
në rreth 23.5 miliardë euro, përderisa<br />
ekspertët amerikanë vlerësojnë<br />
se rezervat e tij në Kosovë shkojnë<br />
në rreth 500 miliardë dollarë.
Change language