Tihlo yon 13

More documents

Recommendations

Info

Tihlo yon 13:Tihlo yon 13 8/15/2011 8:26 AM Page 18 ጥሕሎ ነሓሰ 2003 ከምኒ “ዘ-ቻንተልስ”፣ “ዘ- ሺረልስ”፣ “ዘ-ክሪስታልስ”፡፡ እዘን ጉጅለ ምጥጃወን ጥራሕ ኣይኮነን ፍርያተን እንትረአ ካብ’ቲ ዝሓለፈ እዋን ብብስለቶምን ብሕብረ-ቀለማቶምን ዝመዓዙ ዜማታት ኣበርኪተን ’የን፡፡ “Will you love me tomorrow” ኣብ’ዚ እዋን ካብ ዝነበሩ ፍቱዋት ዜማታት ሮክ ወንበር ክብሪ ይወሃቦ፡፡ ሶል ምስ ሮክ ብምድቓል ኣብ ልዕሊ ዝተረኸበ እዝኒ፣ ሪትምን ብሉዝን ኢሉ’ውን ጎስፔል ከም ቅመም ፈይፈይ ስለዝበሉ - ሮክ መዓዝኡ ካብ ርሑቕ ዝማርኽ፣ ቀሪብካ እንትትሰምዖ ዘጥሕል ኮይኑ ተረኽበ፡፡ “ስንዳዮ ገ/ኪሮስ ሕንኒይ ጋማኣ ኣነማ እፈትዋ’የ፣ ንሳለ ውናኣ” ዝዓይነቱ፡፡ ምስጋና ንራይ ቻርለስን ሳም ኩክን ይብፃሓዮም፤ ኣብ መዛዘሚ ዓመት 1962 ሮክ-እንግሊዝ ‘ዘ- ቢት’ ዝተብሃሉ ጉጅለታት ፈልፈለት፡፡ ‘ዘ-ባትልስ’፣ ‘ፔስ- ሜከር’ ዝኣመሰላ ካብ ሊቨርፑል፡፡ ‘ዘ-ሆሊሰን’ ካብ ማንቸስተር ከምኡ’ውን ‘ዘ-ኣኒማልስ’፣ ‘ዘ- ሮሊንግስቶንስ” ን “ዘ- ያርድቢርድንስ” ካብ ሎንዶን፡፡ ብመሪሕነት ‘ዘ-ባትልስ’፤ እንግሊዛዊ መሳርሒ ሙዚቃን ብርቱዕ ህርመትን ከምኡ’ውን ብኣሜሪካዊ ቅርፂ (ሪትም ወ ብሉዝ) ተዓጂቦም፤ ካብ ፆታዊ- ርክብ ዘነቃቅሕ ክያዶ ተቖጢቦም፤ እዞም ጉጅለታት ብዜምኦም ቀልቢ እንግሊዛዊያን ኣብ ቁፅፅሮም ገበሩ፡፡ ኣብ ገዝኦም ዝቐንዖም ‘ዘ-ባትልስ’ ብ1994 “I want to hold your hand” (ፈላመይቲ ቁፅሪ ሓደ ዜማ ‘ሆት’ - 100 ቢልቦርድ) እናበሉ ኣሜሪካ ዘለቑ፡፡ ንሸውዓተ ሰሙናት ብመሪሕነት ብጠቕላላ ን15 ሰሙናት ድማ ኣብ ሰደቓ ቢልቦርድ ዝፀንሐ ዜማ’ዩ፡፡ ቀዳማዊ ምርኢት መ ድ ረ ኾ ም ( “ E D S U L L N A N SHOW”) 73 ሚሊዮን ህዝቢ ዝተኻታተሎ፤ ኣብ ታሪኽ ቴሌቭዥን ኣሜሪካ ሪከርድ ዘመዝገበ ፕሮግራም ኾይኑ ሓሊፉ፡፡ ነዚ’ዩ ኣሜሪካዊያን “ወራር-እንግሊዝ” ኢሎም ዝሰየምዎ ’ምበኣር፡፡ “ወራር እንግሊዝ” ንቡዙሓት ቅዲታት ሮክ ምፍጣር ዓብይ ግደ ከምዘለዎ እንትዝረብ፤ እቲ ቀፂልና እንረኽቦ ቅዲ ሮክ(ሳርፍ ሮክ) ዝዳህመፀ ምዃኑ እንተይዘንጋዕና ’ዩ፡፡ ሳርፍ-ሮክ ሮካዊያን፣ ብጉጅለ ኾይኖም ዘየማይ ኣብዘይብሉ ብቕኒት ዝተዋደዱ ዜማታት ጥራሕ ምስ ፍሉይ ተዋስኦ መድረክ(ዳንስ) ዘርኢይዎ ’ውን በለኒ - ብዛዕባ ሳርፍ ሮክ እ ን ተ ን ብ ብ ፡ ፡ ኢንስቱሩመንታል(ካብ ክላሲካል ብትሕዝቱኡ ይፍለ) ሮክን ሮልን ኣቐዲሙ ዘረኸባ ዱን ኤደይ ዝተብሃለ እንትኸውን ተቐባቢሎም ዘባፅሕዋ ድማ ጉጅለታት ሊንክ ዌይን ‘ዘ- ቨንቸርሰን’ እዮም፡፡ ዳል ድማ ድምፂ ‘ዊት’ ብምውሳኽ ኣሰዲርዋ’ዩ - ሳርፍ፡፡ እዚ ጥራሕ ኣይኮነን “ሙዚቃ ሂወቴ” ዝበለ ዳል ‘ዲል-ቶነስ’ ዝተብሃለ ጉጅለ ሳርፍ ሙዚክ ኣቅንዕ ንምባል ኣይተቐደመን፡፡ “ቤል-ኣይረስ’፣ “ቻለንጀርስ”፣ “ዘቻንታይስ”ን ሃዋርያት ጉጅለ ሳርፍ’ዮም፡፡ ኣብ መንገድና ‘ዘቻንታይስ’ “Wipe out” (1963) ዝተብሃለ ዜማ ኣበርኪቱ በቲ ሽዑ እዋን ዝነበሩ ኣድመፅቲ ሮክ “የዕብየለይ!” ዝተብሃለ ጉጅለ ተይኮነ ከምዘይተርፍ መዛግብቲ ሮክ ይጥቁሙ፡፡ “ቢች-ቦይስ”(1961፣ ኣብ ሰሜን ካሊፎርኒያ ዝተመስረተ ጉጅለ)፣ “ቮካል” ሰንቂሮም ብምስረሖም ውፅኢታዊ ዕዳጋ ምርካብ ጥራሕ እንተይኮነስ፣ “ብሕታዊ ኣሜሪካን ሮክ-ፖክ” ተሰይሞም፣ ንኻልኦቶም ዕዳጋ ገፅ እንትኸልኦም ንሳቶም ግን ክሳብ መፋርቕ 60ታት ተጓዒዞም፡፡ ኮይኑ ግና ንሳቶም’ውን ኣየምለጡን። ከምቶም ካልኦት ጉጅለታት መኺኖም ተሪፎም። ኤህ! ዕድመኻ ይሕፀር ወራር እንግሊዝ፤ እንተይበሉ ተሪፎም ‘ዶ ትብሉ? 17
Tihlo yon 13:Tihlo yon 13 8/15/2011 8:26 AM Page 19 ጋራጅ ሮክ ብተለምዶ ኣብ ጋራጅ ስድራኦም ልምምድ ብዝገብሩ ‘ኣማተር’ ተፃወቲ ሙዚቃ-ሮክ ዝተውሃቦ ስያመ’ዩ፡፡ እዚ ካብ ከተማ ከተማ ኣሜሪካ ዝተፈላለየ ቅዲ ዝነበሮ ፃውቲ ኣብ ኣብያተ ትምህርቲ ይዝውተር ነበረ፡፡ ካብ’ቲ ሽዑ ዝነበረ ማሕበረሰብ ብምንፅብራቕ ባህሊ ኣዝዩ ዝፍለ ዝነበረ ቅዲ እውን እዩ፡፡ “lying girls” ሓደ ውፅኢት እዞም ጉጅለ እንትኸውን፣ ‘ወራር እንግሊዝ’ ንቅዲ ጋራጅ’ውን ነጂስዎ ሓለፈ፡፡ ፖፕ-ሮክ ‘ ወ ራ ር - እ ን ግ ሊ ዝ ’ ንፖፕ’ዩ ቀዲውዎ፡፡ ኣብ መእተዊ 20 ክ/ዘመን ፖፕ ን‘ፖፑላር- ሙዚክ’ ዝውክል መፀውዒ ነይሩ፡፡ ካብ መፋርቕ 1950ታት ግና ንሉስሉስ ኣማራፂ ሮክን ሮልን መናዕ መበሊ ኮነ - ፖፕ፡፡ ብኣሰራርሕኡ ኾነ ኣቕርቦቱ ከምኡ ’ውን ተደላይነቱ ተወዳዳሪ ዘይብሉ ዓይነት ሙዚቃ-ሮክ ንምዃን በቕዐ፡፡ “ፖፕ-ሮክ”ን “ፓወር-ፖፕ”ን ኣብ ዕዳጋ ዕውት ንዝኾነ ሙዚቃ ዝውክል መፀውዒ እንተኾነ ’ውን እቲ ሓቂ ግና ቅዲ ፖፕን ሮክን ብድምፂ ኾነ ብመሳርሒኡ ከምኡ ’ውን ብግጥሙ ተመሳሳሊ’ዩ፡፡ ኢልተን ጆን ሓደ ካብ ዘየምቲ ፖፕ-ሮክ ምዃኑ ይፍለጥ፡፡ ፎልክ-ሮክ ኣብ ሃገረ ኣሜሪካ ንምንቅስቓስ ፖለቲካ ሰራሕተኛታት(Labor politics) ዘዝይም ዓይነት ሮክ ነይሩ፡፡ ውሕደት ፎልክን ሮክን ንዕብየት ዓይነት ’ዚ ሙዚቃ ዘበርከቶ ግደ እንተሃለወ ብስለት’ዩ፡፡ ግጥምታት ሮክ ዕምቆትን ብስለትን ንኽህልዎምን ባእታ ሳይከዸድሊክ ንኽዕንብብን ዘኽኣለ’ዩ፡፡ ቅኒት ፎልክ ምስ ሮክ ከማይን ፀባን ብምውሃድ ብተዓዳጋይነቱ ፈላማይ ዜማ “House of the Rising sun” ብምፍልሳፍ ን‘ዘ-ኣኒማልስ’ ካልኣዋይ ዝገበረ የለን፡፡ ሳይከድሊክ-ሮክ ንብሉዝ-ሮክ ኣቕሂሙ ድሕሪ ውልደት ፎልክ እግሪ ዝተኸለ ቅዲ’ዩ፡፡ እዚ ድሙቕ ውህደት ቅኒት ዘለዎ ቅዲ ሒዞም ዓርሶም ዘፋለጡ ኣበው “ዘ- ሰርቲዝ ፍሎር ኤሊቫተርስ” ዝተብሃሉ ጉጅለ፤ ቴክሳስ ’ያ መሰረቶም፡፡ ሳን-ፍራንሲስኮ ’ውን በዓል ውዕለታ’ያ ሳይከድሊክ ንኽግውድ፡፡ ስዳሮ (ካብ 1960 መወዳእታ - ሓዱሽ ሚሊኒየም) ካብዚ እዋን ቡዙሓት ቅድታት ሮክ ከምኒ ሩቱስ፣ ፕሮግረሲቭ፣ ጃዝ፣ ግላም፣ ክርስትያን ፓንክን ካልኦትን ቅድታት ሮክ ዝተጫጭሕሉ’ዩ፡፡ ንሎሚ ብዛዕባ ክርስትያን ከውገዐኩም። ክርስትያን-ሮክ ሮክ ብገለ መራሕቲ እምነት ክርስትና እናተወቐሰ ዝመፀ ዓይነት ሙዚቃ ’ዩ፡፡ ሞራል ዘይገዝኦ፣ ፀረ- ክርስትያንን ዜማሰይጣንን በዞም መራሕቲ ዘተለጠፈሉ ሸማሽም ነይሩ፡፡ ይኹን’ምበር ምስ ምምፃእ ፀረ-ምንቅስቓስ ክርስትና ተታሒዙ ኣብ ሃገረ ካሊፎርኒያ ቅዲ ክርስትያን ሮክ ተወለደ። ኤሚ ግራንትን ክሊፍ ሪቻርድን ምስ ክርስታኒያዊ መዝሙር እናመሳሰሉ ብምዝያሞም ካብ መራሕትን ሰዓብትን ክርስትና ተቐባልነት ንኽረክብ ዝፃዓሩ እንትኾኑ፣ ኮኾብ ተፃዋታይ ክርስትያን ሮክ ግና፣ ላሪኖር ማን ምዃኑ ይግለፅ፡፡ ኣሜሪካ’ውን ንምስፍሕፋሕ ክርስትያን ሮክ ሰፊሕ ሜዳኣ ዝሃበት ቀዳሚት ሃገር’ያ፡፡ ሓዱሽ ሚሊኒየም ቅድታት ‘ኢሞ’ን ‘ጋራጅ’ን ከምኡ ’ውን ‘ሜታል ሮክ’ን ዝዓብለሉሉ እዋን ኮይኑ ንረኽቦ - ሓዱሽ ሚሊኒየም፡፡ እዚ ሚሊኒየም ዕዳጋ ሙዚቃ ሮክ ዋዕዋዕታ ሓዚሉ እንረኽቦ ድማ ኣብ ከተማታት ኣውሮፓ’ዩ፡፡ ብፍላይ ‘ኢሞ ሮክ’ ካብቲ ዝነበሮ ዓወዓውታ ብርግፅ ዝበለ ድምፂ ክዝየም መንገዲ ዝኸፈተ ስለዝኾነ ብቡዙሓት ተፈቀረ፡፡ ኣቕረብትን ተቐበልትን ፀጋ-ሮክ ዝና ሮክ ካብ ኣፅናፍ ክሳብ ኣፅናፍ እንትውሕጅ ባህሊታት፣ ቅድታት(ፋሽን) ንማሕበረሰባዊ ኣመለኻኽታን ዓለምናን እንተስ “ኣርሲሑዎም” ወይ’ውን “ስኒ-ፀባ ኣምሲሉዎም” ሓሊፉ’ዩ፡፡ ባህሊ ሮክ እናዓብለለ እንትመፅእ ፋሽን ብመሪሕነት ጉጅለ-ሮክ ክጎተት ’ዩ ኢዱ ሂቡ፡፡ እወ! ስድራ ሮክ ‘ኮ ፍልይ ዝበሉ ’ዮም፡፡ ካብ ፀጉሪ ርእሶም ክሳብ ፅፍሪ እግሮም ከሕልፍዎ ብዝደልዩ ፍልስፍና ተቀይሱ ንተዓዘብቲ “ሃነን” ካብ ምባል ሓሊፉ ሰዓብቶም ናይ ምግባር ሓይሉ፤ እንታይ ክውገዖ? ሮክ ኣብ ነፃነት ፆታዊ ርክብ ዘተፃወቶ ግደ ንገለ ወገናት ኣይዋሓጠሎምን፡፡ ኣብ ምስፋሕ ምጥቃም ሓሽሽ ዝገብርዎ ዘለዉ ተምሳሌት’ውን ቁፅሪ ነቓፊኦም ክብ ንኽብል ኣኽኢሉ’ዩ፡፡ ሮክ ባህሊ ኢምፔራሊዝም ንኽሰርፅ ’ውን ይፃወት ’ሎ፡፡ ሮክ፣ ብድፍረት ተወዳዳሪ ኣየጥረየን፡፡ ሮክ ፈታዊ ፀለምቲ ’ዩ። ኣብ ምጥፋእ ዘርኣውነት ዘተፃወቶ ግደ ኣብ ልቢ ፀለምቲ ቦታ ኣለዎ፡፡ ወሰንቲ ጉዳያት ፖለቲካ እናልዓለ ዝነቅፍ፣ ብዛዕባ መሰላት ደቂ ሰብ፣ ድርቂ፣ ሃይማኖት፣ ኲናት፣ ፍትሕን ጠባይ ኣየርን ተቓላሳይ’ዩ፡፡ ሮክ ንተጋሩ ሓለፋ ኣለዎ እንተበልኩኹምስ በበይ ሓሊፉ’ዶ ትብሉኒ ትኾኑ? ነገሩ ከምዚ’ዩ፡፡ ብ77 ዓ.ም ንዘጓነፈ ድርቂ ዓለም ሓንጎፋይ ኢሉ ኢዱ ንኽዝርግሕ-ጉጅለ-ሮክ ዓብይ ለማኒ’ዩ ነይሩ፡፡ ብምዃኑ’ዚ ብዘይ ህዝብና ከምቲ ካብ ኣምሓርኛ ብኣብነትን ዘሪቱን ብትግርኛ ድማ ኣብርሃም ኣፈወርቂ ዝተኣታተወ ኣብ ማእኸል ትግራይ ቦቚሉ ዝዕንብብ ብቅኒት ሮክ ዝተዓጀበ ዜማ-ትግርኛ ክርኢ ይህንቀ፡፡ ዜማታት ኣቨሪል፣ ፒንክን ማይክ ቦብልን ኣንጊደ ድማ ክፍለየኩም። ጥሕሎ ነሓሰ 2003 18
Page 1 and 2: Tihlo yon 13:Tihlo yon 13 8/15/2011
Page 17: Tihlo yon 13:Tihlo yon 13 8/15/2011
Page 37: Tihlo yon 13:Tihlo yon 13 8/15/2011

Tihlo yon 13

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?