Somali - IRIN

Cutubka 2aad: Isxambaar: Shabakad Sharcidarro ah
Soomaalidu. Waxaa kale oo arrintaas dhiirrigelinaya
go’doominta joogtada ah ee beesha
caalamku Soomaalida ku hayso, horumar iyo
gurmad deg-deg ah la’aantood.
Muqdisho oo ah xarunta isxambaarka caruurta
ee Soomaaliya, kama jiraan wax nidaam shaqeynaya
oo qaabilsan xallinta amniga, ama heyado
awooda inay ka hortagaan ganacsigaas, ama isku
dayi kara inay joojiyaan. Meelahaas ay ka jiraan
awoodda shaqeynaysa, waxaan iyana jirin
rabitaan loo qabo in la joojiyo, ganacsiga noqday,
marka dhinac walba laga eego, hab nololeed
wakhtiyada xun looga gudbo. In ilmo isxambaar
Maxamed
Lacag baad siinaysaa, iyana waxay ku siinayaan baasaboor la soo xaday, waa baasaboorro dhab ah oo leh
nambarro rasmi ah, wax aqoonsi ahse kuma qora, waase arrin halisteeda leh, waayo haddii ay saraakiisha
jooga goobaha lagu baaro dadka safarka ah, oo ay kumbuterka geliyaan baasaboorkaan, haa waxaa soo baxaya
lambarka, magacase maya.
Laba gabdhood oo aan waday ayaa maalin dhoweyd, waxaa la mariyay baaritaan kumbuter, waxay noqotay
in aan soo noqonno aniga iyo gabariiba, dhibaato maleh waad soo noqonaysaa, oo mar kale ayaad isku
dayaysaa.
Isku dayga koowaad guushu waa 60%, isku dayga ku xigana guushu waa 100%, caruurta intooda badan cidi
lama socoto. Mana ay jiraan dad qaraabo ah, oo marka ay tagaan meeshii ay u socdeen qaabilayaa.
Ilmuhu wuxuu wataa sheekooyin uu Somaliya kala yimid, waa in uu masuuliyiinta u sheegaa in waalidiintiis
dagaaladii haleeleen ama ay dhinteen, ama waxaa laga yaabaa inuu waydiisto in waalidiintiis mar dambe
laga daba keeno.
Laba carruur ka badan in aan qoyskii ka qaadno uma ogolaanno waayo waa halis. Marka ay caruurtu yaryar
yihiin, oo aan damco inaan qaado, waxaan iska dhigaa aabbahood, waxaan baraa in ilmuhu uu rumeysto in
aan aabihiis ahay, waxaan u sheegaa magaca baasaboorka iigu qoran, waxaanna iraahdaa kor ka xafid xogta
loo baahan yahay oo dhan.
Shaqaalaha garoomada diyaaradaha Yurub, waa dad aad ugu naxariis badan caruurta, mana waydiiyaan
su’aalo madaxa daalinaya. Caruurta sida kuwa London jooga oo kale ayaan ugu lebisaa, inta badanna wakiilada
oo iska dhigaya in ay caruurta waalid u yihiin, ayaa ka jawaaba su’aalaadka caruurta la weydiinayo.
Taasaana howsha fududeyneysa.
Dhibaato badan ayaa ka hor imanaya, tusaale ahaan 1998dii, laba caruur ah oo toddoba iyo siddeed jir kala
ahaa, ayaan isxambaar ku qaaday, garoonkii diyaaradaha ayaan ku kala lunay, laba saacadood baan doondoonayay,
markii dambe magaaladaan inta tagay u sheegay dad ay aheyd in ay ku degaan. Markiiba garoonka
diyaaradaha ayay ku ordeen, waxay u tageen labadii carruur ahaa oo mar hore inta la wareystay, la doonayo
in la geeyo deegaan ay Soomaalidu joogto si ay u caawiyaan.
Dadka lacag ayay kugu hunguri gelinayaan, laba bilood gudahood ayaad ku heli kartaa $10,000 -
$15,000 oo dollar. Dadka Soomaalida ah, ayaa si yaab leh lacagtooda ula diyaar ah si ay Yurub ku galaan.
Marba haddii ay galaan, waa degayaan, nolosha xagga waa ka wanaagsan tahay, waxaa la siiyaa hooy,
waxbarasho, isbitaal oo wada lacag la’aan ah.
Khamiis walba xukuumadda (Britiska) Ingiriiska waxay bixisaa £30 (Sterling pound). Haddiise Soomaalida
dhulka degan aad ka mid tahay, waxayba ku siin £80 toddobaadkiiba.
IRIN 37