4 - Portret

Tłumaczy, że nie „czują się normalnie [...] to
Michał Witkowski pokazuje, że życie ciot
polega na odgrywaniu seksualnej tożsamości.
aktorka bez przerwy rozmnażałam się psychicznie”
(s. 11).
zawsze, nie miałam instynktu macierzyńskiego.
[...] Miałam zawsze wstręt do ciąży, za to jako
dążącą do wyznaczonego celu. „Nie czułam się
powołana do rodzenia dzieci i wiedziałam to od
związkach. Pokazuje siebie jako kobietę niezależną,
o dość skomplikowanym charakterze,
Nina Andrycz opowiada bez skrupułów o
usunięciu ciąży i chłodzie emocjonalnym w jej
nadbudowy interpretacyjne dotyczące ich twórczości
czy działalności artystycznej.
rozmówcami, pewne problemy (np. polityczne)
traktują jednakowo. Burzą też pewne mity i
Pojawiają się bowiem kwestie osobiste, kłopoty
rodzinne i polityczne, niejasności ideologiczne,
problemy z tożsamością. Najciekawsze jest
jednak to, że mimo różnicy wieku pomiędzy
Ciechowski, Bartosz Żurawicki, Dorota Nieznalska,
Artur Żmijewski, Magdalena Mosiewicz,
Wojciech Waglewski, Marian Pankowski.
Trudno wymienić wszystkie poruszane tematy.
Katz, Lech Janerka, Zbigniew Libera, Marek
Kondrat, Sławomir Idziak, Maria Janion, Kazimiera
Szczuka, Marek Koterski, Krzysztof
Majchrzak, Małgorzata Braunek, Grzegorz
Rozmówcami są ludzie znani: Nina Andrycz,
Michał Witkowski, Hanna Krall, Janina
Wybierając dwadzieścia dyskusji kierowała się
tematem, ale także kontrowersyjną ich interpretacją.
Bielas, interpretując tytuł swojej książki, mówi,
że niesformatowani są właśnie jej rozmówcy.
W tym roku ukazał się zbiór rozmów z
ludźmi kultury. Wywiady ukazywały się wcześniej
– w latach 1997-2006 – na łamach „Gazety
Wyborczej”. Autorka rozmów, Katarzyna
kultury polskiej
niesformatowanej
Format
Anita Frankowiak
Ale przede wszystkim otwarcie
mówi o swoim statusie majątkowym
i angażach reklamowych. Bez
Marek Kondrat próbuje
zinterpretować swoje aktorstwo.
pokorą opisuje cudze życie.
- Opatrzność, Bóg, Wielki Scenarzysta”
(s. 57). Pisarka z ogromną
właśnie jest głównym źródłem poznania, że to
w miejscach zetknięć zdarzeń, ludzi,
faktów najwyraźniej przejawia
się – nie chcę używać wielkich słów
literatura faktu, nie szuka się żadnych związków
przyczynowych, a mnie się wydaje, że to ona
„lokomotywą” literatury nie jest zmyślenie, lecz
fakty, realne życie i prawda. „W tym, co opisuje
Hanna Krall uczy czytelnika ogromnej odpowiedzialności
za słowo, za opowiadanie historii,
za łączenie zdarzeń. Ma poczucie obecności
nieobecnych i żyjących. Pokazuje, że prawdziwą
że homoseksualizm nie może być społecznym
tabu.
jądra” (s. 29). Pisarz interpretuje wiele wstydliwych
sytuacji, a przede wszystkim udowadnia,
może się to skończyć samobójstwem. Znam
ciotę, która sama sobie żyletką próbowała uciąć
nie wytrzymuje zamknięcia w obcym ciele, ma
w nim klaustrofobię, musi zmienić płeć, inaczej
się zdecydowała. Ale to jednak nie jest jeszcze
transseksualizm. Transseksualista czuje presję,
zmienić świadomość. „Myślę, że gdyby zmiana
płci była łatwa i tania, duża część ciot by
ciotę. Wpisuje te określenia w kulturę medialną.
Udowadnia, że łatwiej „zrobić” piersi niż
wśród ciot, z mieszkania, knajpy, dyskoteki” (s.
25). Autor „Lubiewa” definiuje geja, pedała i
znaczy nie czują się jak heteroseksualna
kobieta czy heteroseksualny mężczyzna.
Czują się obco, kiedy wychodzą
poza homoseksualne getto, z ciepłej przystani
PORTRET25 - 101