Polska transformacja i jej przyszłość - Polskie Towarzystwo ...

systemowego, co powoduje nierówność szans i nierówność wobec prawa obywateli i
podmiotów gospodarczych. Jesteśmy bowiem krajem o różnych regułach gry dla
poszczególnych sektorów a nawet poszczególnych przedsiębiorstw, krajem, o bardzo
zróżnicowanym dawkowaniu wolności gospodarczej, w którym trzeba mieć „chody”. Za
całkowicie niewłaściwy wypada przy tym uznać sposób informowania społeczeństwa o
problemach finansów publicznych. W sytuacji, gdy dług publiczny rośnie o prawie 30 miliardów
złotych rocznie, nie wolno eksponować chwilowego spadku długu o ułamek procentu, jako
wielkiego sukcesu. Tylko prasa, a nie czynniki rządowe, informuje o fatalnej strukturze
wydatków budżetowych i o jej dalszym pogarszaniu przez wzrost wydatków nie mających nic
wspólnego z wspomaganiem gospodarki. Tylko prasa informuje o finansowaniu z budżetu
różnych uprzywilejowanych „kolebek”, nie martwiących się zbytnio o rentowność. W rezultacie
mamy zbyt wysoką stopę redystrybucji PKB i za niską stopę inwestycji na to, by móc
kogokolwiek gonić. Zapomina się o dość wyraźnej zależności między stopą redystrybucji PKB a
stopą bezrobocia. Bezrobocie jest tym mniejsze, im niższa jest stopa redystrybucji a nie wtedy,
gdy fiskus przechwytuje zbyt wielką część PKB, „żeby ludziom dać”. Przytaczany niekiedy jako
kontrargument przykład Szwecji jest po prostu nieadekwatny, w obliczu odmienności realiów
historycznych tego kraju a także wobec stosunkowo miernych efektów uzyskiwanych przez
gospodarkę tego kraju w ostatnim 10-leciu. Wyraźnie zaznacza się przy tym kontrast między
stanem wiedzy ekonomicznej wicepremier Z. Gilowskiej, wskazującej na niebezpieczeństwa
populizmu budżetowego a ewidentnie widocznym niedostatkiem w tym zakresie,
demonstrowanym przez innych członków ekipy rządowej.
Wypada też w końcu przyznać, że naukowe środowisko ekonomistów za rzadko i za słabo
zabiera głos w obronie pryncypiów ekonomii jako nauki. Za słabo reaguje na przejawy
niewiedzy, powodujące nieporozumienia w polityce gospodarczej, w ocenie realiów. Nawet
wśród ekonomistów słabo znane bywają np. tezy ordoliberalizmu, błędnie interpretowany bywa
monetaryzm, nie docenia się wpływu komputeryzacji na gwałtowne przyspieszenie reakcji
podmiotów gospodarczych na decyzje polityków. Oczywiście nie docenia się też teorii
racjonalnych oczekiwań, tak istotnej w kontekście polityki pieniężnej. W rezultacie premier
oświadcza oficjalnie, że nie podoba mu się podwyższenie stóp procentowych przez zespół
najwybitniejszych fachowców.
Tak, więc mimo dzisiejszego zadowalającego tempa wzrostu gospodarczego – trudno nie
dostrzegać zagrożeń świadomie nieujawnianych przez kolejne ekipy rządzące. Do zbudowania
społeczeństwa obywatelskiego i stworzenia kapitału społecznego zaufania droga ciągle jeszcze
daleka.
Nie ulega wątpliwości, że stan spraw polskich w roku 2007 wymaga pilnych i skutecznych
zabiegów leczących. Niedopuszczalna jest kontynuacja dotychczasowej chwiejnej polityki
ustrojowej, nie wskazującej wyraźnego jej celu. Niedopuszczalne jest lekceważenie opinii
organów powołanych do troski o przestrzeganie norm zawartych w konstytucji. Przypomnijmy,
że to właśnie w obliczu konieczności zapewnienia zgodności działań administracji z ustawą
zasadniczą powołany został do życia Trybunał Konstytucyjny. Chwiejność polityki ustrojowej
wyraża się też niejasnym stosunkiem partii szermującej prawem i sprawiedliwością do
gospodarki rynkowej i kapitału potrzebnego nam, jak powietrze.
Punktem wyjścia skutecznej terapii musi być więc jasna deklaracja ustrojowa,
odrzucająca „III drogi” i działania makrokorupcyjne usprawiedliwiane polityką społeczną. Polsce
potrzebny jest jasny, twardy porządek gospodarczy wspomagający twórców dobrobytu a nie
tylko jego konsumentów.
Im prędzej zrozumiemy, że warunkiem powszechności dobrobytu jest wolność
gospodarcza i prawo do indywidualnego sukcesu ekonomicznego a nie oczekiwanie na ochłapy
z budżetu państwa, tym będzie lepiej dla nas wszystkich.
20