62 Deroko slog - Univerzitetska biblioteka "Svetozar Marković"

Ovo je jedna od dragocenih signatura naãe kulture. Wom su signirane
mnoge kapitalne stranice naãe nauke i umetnosti. Taj simbol razigranih,
nabreklih voluta potpisuje nebrojene stranice kwiga i nauånih
radova crteæa, slika, i svakako arhitektonskih projekata, jednog od velikana
srpske kulture druge polovine XX veka.
Iza ove sinteme stoji: Aleksandar Deroko, arhitekta, profesor univerziteta
i akademik Srpske akademije nauka i umetnosti. I krajwe amaterska
grafologija ñe sa lakoñom utvrditi da ona potiåe od impulsivne
liånosti, od znatiæeqnika i nemirnika, od pregaoca i stvaraoca. A to
su zaista i muke i vrline naãeg velikog nauånika i umetnika sa kojima
je on provodio i æiveo jedan neobiåno bogat i pun æivot.
Samo takva liånost mogla je da se ponese istovremeno sa prazninom
istorije, sa zatrpanim blagom bespuña, sa neimarskim lutawima, i da
naãoj kulturi ostavi åitavu jednu riznicu otkriña, dokumenata, zabeleæja,
popisa, premera, crteæa, fotosa, objaãwewa i nauånih sudova.
Jedan åovek, samo jedan åovek svom narodu je predao toliko istorijske
graœe koliko vremenom ne uåine åitave institucionalizovane ekipe
istraæivaåa. Jer Deroko je radio spontano, snagom talenta i qubavqu
za umetnost, bez zaduæewa, bez “poruybine”, bez utrke sa honorarima, bez
eksploatisanih saradnika iz svog kabineta, bez åarãijskog rasporeda.
Kada danas potraæite biblioteåke kartice koje se odnose na naãu sredwevekovnu
umetnost, narodnu arhitekturu i manuelno narodno stvaralaãtvo,
doåekañe vas Deroko sa sledeñim kwigama: “Narodno neimarstvo
–selo”, “Narodno neimarstvo- varoã”, “Sredwevekovni gradovi u
Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji”, “Monumentalna i dekorativna arhitektura
u sredwevekovnoj Srbiji”, “Spomenici arhitekture IX–XVIII
veka u Jugoslaviji”, “Folklorna arhitektura u Jugoslaviji”, “Sa starim
neimarima”, “Narodno neimarstvo”, “Sredwevekovni gradovi na Dunavu”.
Ovo nikako nije wegov celokupan opus, ovo je samo jedan wegov deo.
Nabrojali smo veñi broj naslova, viãe nego ãto je uobiåajeno, ne zbog
toga da bi se sagledao kvantitet, veñ zbog uverewa da je svaki naslov åitavo
malo objaãwewe, saæeti sadræaj obraœivanih tema.
U novije vreme u svetu, a i kod nas, je ne retka praksa da se priliåan
broj kwiga iz umetnosti vrlo lako pravi. Pravi, a ne piãe kako je govo-
9