Kompletan zbornik izvoda radova - Tehnoloski fakultet Banja Luka
Kompletan zbornik izvoda radova - Tehnoloski fakultet Banja Luka
Kompletan zbornik izvoda radova - Tehnoloski fakultet Banja Luka
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
TEHNOLOGIJADA 2012<br />
Organizator:<br />
Zajednica tehnoloških i metalurških <strong>fakultet</strong>a i<br />
Tehnološki <strong>fakultet</strong> u Banjoj Luci<br />
Lepenski vir, 14 – 18.5.2012.godine<br />
HEMIJSKO INŽINJERSTVO<br />
PRIMJENA MJENJAČA JONA SA NEUTRALNOM IZMJENOM KOD PRIPREME NAPOJNE<br />
VODE<br />
Maša Reljić<br />
Mentori: prof. dr Zora Popović, mr Dijana Drljača<br />
Univerzitet u Banjoj Luci, Tehnološki <strong>fakultet</strong> <strong>Banja</strong> <strong>Luka</strong><br />
Voda je jedna od najvažnijih sirovina u mnogim tehnološkim procesima. Pošto svaka površinska ili<br />
podzemna voda sadrži manje ili više rastvorenih soli, mineralnih i organskih kiselina, nerastvorljivih soli,<br />
organskih i mehaničkih onečišćenja, kao takva se nikad direktno ne upotrebljava u industriji bez adekvatne<br />
pripreme. U zavisnosti o kakvoj industriji se radi, određuju se i odgovarajući načini pripreme vode.<br />
Industrijska voda se može podijeliti na vodu za hlađenje, tehnološku (procesnu) vodu i napojnu (kotlovsku)<br />
vodu.<br />
Napojna voda za kotao ne smije da sadrži materije koje korozivno djeluju na kotao (mineralne i organske<br />
kiseline, slobodni O 2 , MgCl 2 , CaCl 2 , masti i ulja), soli koje stvaraju kamen kotlovac (CaCO 3 , MgCO 3 ,<br />
CaSO 4 , MgSO 4 , CaSiO 2 , MgSiO 2 , Al 2 O 3 , Fe 2 O 3 ) i rastvorene soli koje ometaju mirno ključanje vode u kotlu<br />
(NaCl, Na 2 SO 4 , Na 2 CO 3 , NaOH).<br />
Kada se govori o postupcima pripreme vode u industriji, onda se pod tim prvenstveno podrazumijeva<br />
uklanjanje Ca 2+ i Mg 2+ jona (tačnije bikarbonata) i degazacija (uklanjanje rastvorenih gasova – prvenstveno<br />
CO 2 i O 2 ).<br />
Pod mekšanjem vode se podrazumijeva proces u kojem se u njoj prisutna tvrdoća smanjuje u određenom<br />
stepenu. Za mekšanje vode koriste se različite metode: termičko mekšanje, hemijsko mekšanje, mekšanje<br />
jonskom izmjenom i mekšanje kombinacijom navedenih postupaka. Za kotlovska postrojenja se najčešće<br />
primjenjuje postupak mekšanja jonskom izmjenom. Prednost ovog postupka je u tome što se dobija<br />
omekšana napojna voda iz koje se proizvodi i čista para koja ne sadrži otopljene alkaline soli.<br />
Pod degazacijom se podrazumjeva uklanjanje rastvorenih gasova i ona se može izvesti hemijskim putem ili<br />
primjenom degazatora.<br />
Cilj ovog rada bio je da se na osnovu laboratorijskih ispitivanja uzoraka vode, iz proizvodne jedinice<br />
Energana tvornice konfekcije “BORAC” Prijedor, konstatuje postojeće stanje na postrojenju za proizvodnju<br />
pare, ukaže na nedostatke i predlože mjere za njegov efiksniji rad.<br />
Literatura:<br />
(1) V. Korać, Primjena jonskih izmjenjivača, Udruženje za tehnologiju vode, Beograd 1986.<br />
(2) V. Korać, Tehnologija vode, Arhitektonsko-građevinsko-geodetski <strong>fakultet</strong>, Zagreb 1962.<br />
(3) Lj. Kostić. Gvozdenović, R. Ninković, Neorganska hemijska tehnologija, TMF Beograd 1989.<br />
(4) Dipl.ing. Dimitrije Božić, Voda i sanitarna tehnika, 3 (1982).<br />
(5) S. Gaćeša, M. Klašnja, Tehnologija vode i otpadnih voda, Jugoslovensko udruženje pivara, Beograd<br />
1994.<br />
(6) R. Ninković, Lj. Kostić-Gvozdenović, B. Božović, L. Knežević, N. Blagojević, V. Pavićević,<br />
Neorganska hemijska tehnologija-praktikum, TMF Beograd, 1986.<br />
(7) Betz Handbook of industrial water conditioning, Betz laboratories inc., 9 th edition, 1991., Trevose<br />
(8) Grupa autora, Voda i sanitarna tehnika, 3 (1972)<br />
(9) Dipl. Ing Ivan Bikfa, Voda i sanitarna tehnika, 2 (1972)<br />
(10)Dipl. Ing Ivan Bikfa, Voda i sanitarna tehnika, 5 (1981)<br />
16 -
Change language