(February) 2008r. No 3 (945) - Nowy Kurier
(February) 2008r. No 3 (945) - Nowy Kurier
(February) 2008r. No 3 (945) - Nowy Kurier
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
N o 03 (<strong>945</strong>) 1-15/02/2008<br />
Strona 21<br />
Czy wêgiel mo¿e byæ paliwem przysz³oœci ?<br />
Dokoñczenie ze strony 1<br />
co prawdopodobnie zauwa¿yli<br />
czytelnicy <strong>No</strong>wego <strong>Kurier</strong>a, s¹<br />
bardzo kontrowersyjne i w zwi¹zku<br />
z tym nie zawsze mam okazjê<br />
wystêpowaæ publicznie. Moje wyst¹pienie<br />
na konferencji te¿ by³o<br />
krytyczne. Zreszt¹ mo¿e to oceni¹<br />
sami czytelnicy.<br />
Na pocz¹tku stwierdzi³em, ¿e<br />
tytu³ konferencji „Czy wêgiel<br />
mo¿e byæ paliwem przysz³oœci?”<br />
powinien mieæ dopisane jeszcze<br />
dwa wyrazy ...”w Polsce”. „Czy<br />
wêgiel mo¿e byæ paliwem przysz³oœci<br />
w Polsce?”, je¿eli tak postawimy<br />
temat konferencji, to sytuacja<br />
„Polska bez surowców energetycznych”<br />
rysuje siê bardzo realnie.<br />
Od wielu lat twierdzê, ¿e polityka<br />
energetyczna w Polsce jest<br />
prowadzona, mówi¹c delikatnie, w<br />
sposób nieszczególny. Nale¿y<br />
zwróciæ uwagê, ¿e poprzednie<br />
za³o¿enia polityki energetycznej<br />
by³y tworzone bez udzia³u górników<br />
wêgla kamiennego. Co to s¹<br />
prezentowane oficjalnie za³o¿enia<br />
polityki energetycznej? S¹ to<br />
spisane pogl¹dy tych, którzy przygotowuj¹<br />
albo finansuj¹ prace nad<br />
za³o¿eniami polityki energetycznej?<br />
Uwa¿am, ¿e nie powinno byæ<br />
„za³o¿eñ polityki energetycznej”,<br />
powinna byæ „polityka energetyczna”.<br />
I to okreœlona, w bardzo<br />
powa¿nych dyskusjach, na wiele<br />
lat naprzód.<br />
To, co teraz nazywa siê „polityk¹<br />
energetyczn¹ do roku 2025”,<br />
nie jest ¿adn¹ polityk¹, to s¹ po<br />
prostu rozwiniête za³o¿enia polityki<br />
i co ciekawe, bez wiêkszoœci<br />
zestawieñ tabelarycznych, które by<br />
pokazywa³y jak to ma wygl¹daæ w<br />
przysz³oœci. Wydaje mi siê, ¿e<br />
okreœlone lobby, które steruj¹<br />
za³o¿eniami polityki, wywar³y<br />
ogromne piêtno na tym, co zosta³o<br />
zapisane. Niestety, strona górnicza<br />
tzn. przedstawiciele górnictwa<br />
wêgla kamiennego nie byli w<br />
pracach nad polityk¹ energetyczn¹<br />
reprezentowani i to jest nasz, górników,<br />
bardzo powa¿ny b³¹d. Nie<br />
wiem na jakiej zasadzie specjaliœci<br />
byli zapraszani do wspó³tworzenia<br />
tego dokumentu. Prawdopodobnie<br />
wygl¹da³o to tak, ¿e kto nie móg³<br />
wy³o¿yæ odpowiedniej czêœci<br />
œrodków finansowych na wykonanie<br />
odpowiednich opracowañ, to<br />
nie bra³ udzia³u w pracach zespo³u.<br />
Podczas konferencji du¿o mówiono<br />
na temat surowców energetycznych,<br />
którymi dysponujemy, tj.<br />
wêgiel brunatny, wêgiel kamienny,<br />
ropa, troszkê gazu. Odnawialne<br />
Ÿród³a energii, czyli energia s³oneczna,<br />
wiatrowa czy geotermia,<br />
nie maj¹ na razie wiêkszych perspektyw<br />
w kraju poza symbolicznymi<br />
udzia³ami. Je¿eli my, w<br />
Polsce jako ca³oœæ spo³eczeñstwa,<br />
bêdziemy nastawieni do górnictwa<br />
wêgla kamiennego negatywnie ,<br />
tak jak to powszechnie teraz wygl¹da,<br />
to bêdziemy „Polsk¹ bez<br />
surowców energetycznych”. Nie<br />
wiem dlaczego tego rodzaju atmosfera<br />
zosta³a w ubieg³ych latach<br />
wytworzona i dlaczego by³a podgrzewana<br />
przez publicystów, przez<br />
prasê, poprzez tworzenie niechêci<br />
w stosunku górników wêgla kamiennego,<br />
ale odegra³o to ogromn¹<br />
rolê w negatywnym nastawieniu<br />
spo³eczeñstwa do wêgla kamiennego<br />
jako do niezbêdnego w przysz³oœci<br />
paliwa.<br />
Nie potrafiê zrozumieæ, dlaczego<br />
przed przyst¹pieniem do UE by³y<br />
przekazywane informacje do<br />
Brukseli, ¿e górnictwo wêgla kamiennego<br />
jest za drogie i ¿e polski<br />
wêgiel kamienny nie bêdzie móg³<br />
konkurowaæ z wêglem z krajów<br />
spoza UE. A ¿e takie informacje<br />
by³y przekazywane, wiem ze<br />
spotkañ z ludŸmi, którzy zajmowali<br />
siê sprawami energetycznymi<br />
w Brukseli czy Wielkiej Brytanii.<br />
Pad³o na konferencji pytanie:<br />
dlaczego UE nie widzi mo¿liwoœci<br />
wykorzystania polskich zasobów<br />
do stworzenia bezpieczeñstwa<br />
energetycznego UE? Je¿eli przytoczone<br />
powy¿ej negatywne informacje<br />
docieraj¹ do unijnych decydentów,<br />
to nikt nie bêdzie zajmowa³<br />
siê zasobami polskiego wêgla,<br />
bo z tych informacji wynika, ¿e<br />
polski wêgiel nie ma przysz³oœci<br />
ekonomicznej.<br />
Czy rzeczywiœcie polski wêgiel<br />
nie ma przysz³oœci ekonomicznej?<br />
Bior¹c pod uwagê prowadzon¹ ju¿<br />
czêœciow¹ likwidacjê górnictwa<br />
wêgla kamiennego, to pozosta³e<br />
górnictwo nie bêdzie mog³o byæ<br />
górnictwem rentownym ze wzglêdu<br />
na bardzo wysokie, rzêdu 50-<br />
60% nawet 70% w niektórych<br />
przypadkach, koszty sta³e. Chyba,<br />
¿e pozosta³e (niezlikwidowane)<br />
kopalnie znacz¹co zwiêksz¹ wydobycie.<br />
Je¿eli bêdziemy ograniczaæ wydobycie<br />
wêgla, to rzecz¹ zupe³nie<br />
oczywist¹ jest to, ¿e koszty sta³e<br />
rozk³adane na mniejsz¹ iloœæ wydobywanego<br />
wêgla bêd¹ podnosi³y<br />
koszty jednostkowe wêgla. Polityka<br />
programów restrukturyzacyjnych<br />
mia³a na celu dostosowanie<br />
wydobycia wêgla jedynie do potrzeb<br />
wewnêtrznych Polski. Nasze<br />
górnictwo, mimo nieprawdopodobnego<br />
wysi³ku przy restrukturyzacji<br />
górnictwa, przy zmniejszaniu wydobycia<br />
bêdzie musia³o podnosiæ<br />
koszty jednostkowe. Jest to normalne<br />
zjawisko ekonomiczne.<br />
Podnosz¹c koszty jednostkowe, a<br />
pamiêtaæ trzeba, ¿e ceny wêgla w<br />
gospodarce rynkowej powinny<br />
pokrywaæ koszty pozyskania wêgla,<br />
przestaniemy byæ konkurencyjni<br />
w porównaniu z wêglem<br />
sprowadzanym spoza krajów UE.<br />
W UE zu¿ywa siê ponad 200<br />
mln ton wêgla i w UE zainteresowani<br />
mówi¹ w ten sposób –<br />
mo¿emy siê opieraæ na wêglu<br />
polskim, pod warunkiem, ¿e bêdzie<br />
on tañszy ni¿ wêgiel importowany<br />
z krajów trzecich. Co my robimy,<br />
¿eby nasz wêgiel móg³ byæ konkurencyjny<br />
na rynku UE? Dzia³amy<br />
niestety dok³adnie w odwrotnym<br />
kierunku, obni¿amy wydobycie<br />
wêgla, staraj¹c siê zaspokoiæ tylko<br />
potrzeby krajowe. Argumentem<br />
jest w tych dzia³aniach odpowiedŸ<br />
na pytanie, co zrobimy z nadmiarem<br />
wêgla. Polskie górnictwo<br />
wêgla kamiennego by³o rozbudowywane<br />
dla zaspokojenia potrzeb<br />
ca³ego bloku wschodniego. Je¿eli<br />
ludzie opracowuj¹cy programy<br />
restrukturyzacji zawarli w nich<br />
zapisy, ¿e z eksportem wêgla bêdziemy<br />
schodziæ a¿ do zera, potem<br />
zapisano do „ekonomicznie op³acalnego<br />
eksportu”, to odcinamy<br />
sobie rynki zbytu wêgla. W zwi¹zku<br />
z tak¹ polityk¹ musimy ograniczaæ<br />
wydobycie wêgla, co z kolei<br />
prowadzi do podnoszenia kosztów<br />
jednostkowych, a to powoduje, ¿e<br />
przestajemy byæ konkurencyjni i<br />
spirala koszty /ceny zaczyna siê<br />
krêciæ. Dojdziemy w koñcu do<br />
sytuacji takiej, ¿e taniej bêdzie<br />
sprowadziæ wêgiel z zagranicy ni¿<br />
skorzystaæ z w³asnych zasobów.<br />
Jest to wielce prawdopodobne.<br />
Nale¿y zwróciæ uwagê na rzecz<br />
nastêpuj¹c¹: ile w tej chwili Polska<br />
mo¿e wyeksportowaæ wêgla do<br />
krajów UE? Kiedyœ Polska eksportowa³a<br />
na wszystkie rynki nawet<br />
40 milionów ton. Teraz mo¿e nie<br />
wywi¹zywaæ siê z podpisanych<br />
kontraktów, gdy¿ z trudem poda¿<br />
wêgla na eksport przekracza 10<br />
milionów. I to nie ze wzglêdu, ¿e<br />
nie mo¿na podpisaæ kontraktów<br />
eksportowych. Po prostu nie ma<br />
wêgla na eksport. To tragiczne<br />
moim zdaniem. Oczywiœcie, wyeksportowaæ<br />
mo¿emy tylko taki<br />
wêgiel, który swoj¹ jakoœci¹<br />
odpowiada potrzebom u¿ytkowników<br />
w UE. Tymczasem co my<br />
robimy? Likwidujemy zak³ady<br />
przeróbcze. By³o oko³o 10 zak³adów<br />
przeróbczych, które œwiadczy³y<br />
swoje us³ugi wzbogacania<br />
wêgla, jako zak³ady prywatne przejête<br />
od zlikwidowanych kopalñ.<br />
Polityka jednego z prezesów<br />
Kompanii Wêglowej, nie bêdê<br />
wymienia³ nazwiska, by³a taka,<br />
¿eby te zak³ady zlikwidowaæ, doprowadziæ<br />
do upad³oœci, co zreszt¹<br />
siê sta³o. W zwi¹zku z tym mamy<br />
mniejsze mo¿liwoœci przygotowania<br />
wêgla o takiej jakoœci, która<br />
by odpowiada³a odbiorcom w UE.<br />
Drugim b³êdem by³o uproszczenie<br />
sposobu stanowienia cen<br />
wêgla. Majsterkuj¹c przy systemie<br />
cen wprowadzono cennik prostoliniowy.<br />
Jest rzecz¹ dla specjalistów<br />
oczywist¹, ¿e spowodowaæ to<br />
musi nieop³acalnoœæ wzbogacania<br />
wêgla. Je¿eli zmieniamy system<br />
cen wêgla na taki, który powoduje<br />
nieop³acalnoœæ, to nie bêdzie siê<br />
budowa³o zak³adów przeróbczych,<br />
bêdziemy siê starali sprzedaæ<br />
wêgiel surowy mimo, ¿e jest<br />
zanieczyszczony kamieniem.. Nie<br />
wiem na jakiej zasadzie to ktoœ<br />
wymyœli³, ale to, ¿e cenniki liniowe<br />
powoduj¹ nieop³acalnoœæ<br />
wzbogacania wêgla wiadomo z<br />
ksi¹¿ek, wydanych jeszcze przed II<br />
wojn¹ œwiatow¹, profesora Czeczotta,<br />
który pracowa³ w Sankt<br />
Petersburgu, a po utworzeniu<br />
Akademii Górniczej w Krakowie<br />
wróci³ do Polski. Jego ksi¹¿ki o<br />
górnictwie, czêœæ dotycz¹ca ekonomiki,<br />
wyraŸnie mówi¹, ¿e cenniki<br />
liniowe nie pozwalaj¹ na op³acalnoœæ<br />
wzbogacania wêgla. Takie<br />
cenniki funkcjonowa³y w polskim<br />
górnictwie wêglowym przed 1989<br />
rokiem, co odbi³o siê fatalnie na<br />
jakoœci wêgla dostarczanego do<br />
elektrowni. Zacz¹³ on przekraczaæ<br />
parametry bezpieczeñstwa kot³ów.<br />
Dlatego, aby stworzyæ stymulator<br />
ekonomiczny poprawy jakoœci<br />
wêgla, zmieniono w 1990 roku<br />
cennik. To zosta³o teraz zmienione<br />
i w tej chwili stymulator projakoœciowy<br />
nie dzia³a.<br />
B³êdne pomys³y sposobu reformowania<br />
krajowego górnictwa<br />
doprowadzi³y do sytuacji, ¿e<br />
moglibyœmy eksportowaæ na rynki<br />
Unii Europejskiej bardzo du¿o<br />
wêgla, poniewa¿ potrzeby s¹ tam<br />
ogromne, ale nie mamy odpowiedniej<br />
iloœci i jakoœci wêgla na<br />
eksport.<br />
Na zakoñczenie na dwie sprawy<br />
trzeba ponownie zwróciæ uwagê –<br />
jakoœæ wêgla i cena pokrywaj¹ca<br />
koszty. Nie mo¿na sprzedawaæ<br />
wêgla poni¿ej kosztów, poniewa¿ z<br />
ekonomicznego punktu widzenia<br />
nie ma to sensu. Jakoœæ wêgla<br />
„spapraliœmy” doprowadzaj¹c do<br />
likwidacji czêœæ zak³adów przeróbczych.<br />
Wprowadziliœmy system<br />
cen, który powoduje nieop³acalnoœæ<br />
wzbogacania wêgla. Ograniczamy<br />
wydobycie wêgla podnosz¹c<br />
jednostkowe koszty. <strong>No</strong> to nie<br />
dziwmy siê, ¿e mamy problemy z<br />
górnictwem wêgla kamiennego.<br />
Je¿eli polityka bêdzie nadal tak<br />
prowadzona, to szybko znajdziemy<br />
siê w sytuacji, kiedy Polska zostanie<br />
bez podstawowego surowca<br />
energetycznego. Za kilka czy, w<br />
wariancie optymistycznym, kilkanaœcie<br />
lat staniemy przed koniecznoœci¹<br />
importu energii elektrycznej<br />
z UE, albo importu wêgla z<br />
krajów trzecich, maj¹c ogromne<br />
bogactwo które, moim zdaniem, w<br />
sposób nieprzemyœlany marnujemy.<br />
Komunikat<br />
Wies³aw Blachke<br />
Uniwersytet Œl¹ski<br />
Poszukiwani polscy artyœci w dziedzinie malarstwa,<br />
rzeŸby, grafiki, ceramiki artystycznej, fotografii, tkaniny.<br />
Kanadyjsko-Polski Instytut Badawczy na zlecenie<br />
Kongresu Polonii Kanadyjskiej prowadzi zbiór biografii<br />
i zdjêæ prac artystów z terenu ca³ej Kanady.<br />
Powstaje kanadyjska strona internetowa ukazuj¹ca<br />
polskich artystów w Kanadzie, gdzie bêd¹ umieszczone<br />
biografie, zdjêcia prac, terminarz wystaw, oferty<br />
sprzeda¿y, kontakty telefoniczne i przez Internet, filmy<br />
dokumentalne i reporta¿e z wa¿niejszych wydarzeñ<br />
artystycznych, itp.<br />
Zbieramy tak¿e dane aktorów, muzyków, architektów –<br />
biografie, zdjêcia, projekty i wycinki filmowe.<br />
Zwracamy siê do Polonii Kanadyjskiej o przekazanie<br />
tej informacji zainteresowanym osobom,.<br />
Informacja e-mail: polisharts@yahoo.com
Change language