(February) 2008r. No 3 (945) - Nowy Kurier

POLISH-CANADIAN INDEPENDENT COURIER • ESTABLISHED 1972 

www.nowykurier.com 

ISSN 0848-1946 

1-15 Luty (February) 2008 No 3 (945) 

Gloria victis 

Wywiad z pos³em “Prawa i Sprawiedliwoœci” 

Tadeuszem Cymañskim 

Dariusz Witold Kulczyñski: Jak 

Pan Pose³ wie reprezentujê dwutygodnik 

polonijny z Kanady, która 

ostatnio nie mia³a w Polsce dobrej 

prasy w zwi¹zku z tragiczn¹ 

œmierci¹ polskiego obywatela na 

lotnisku w Vancouver. Tutaj mam 

dla Pana Pos³a ostatni numer Nowego 

Kuriera [z pocz¹tku listopada, 

2007-przyp. Red.] gdzie jest 

zamieszczony artyku³ Wydawcy 

Jolanty Cabaj pt. „¯al, gniew i 

wstyd”, dotycz¹cy karygodnego 

incydentu œmierci polskiego imigranta 

Roberta Dziekañskiego z 

r¹k policji federalnej RCMP 

Pose³ Tadeusz Cymañski: No 

wiêc jest to tragedia... g³oœna 

sprawa, nieprzyjemna, która istotnie 

kilka tygodni temu zdominowa³a 

relacje polskich mediów z 

Kanady. W kontekœcie tej sprawy 

jak¿e inaczej mo¿na zobaczyæ doœæ 

czêsto spotykan¹ krytykê dzia³añ 

naszej w³asnej polskiej policji. Nie 

jestem znawc¹ ani ekspertem w 

tych sprawach, ale wydaje mi siê, 

¿e sposób i styl dzia³ania policji na 

œwiecie, równie¿ 

w krajach 

demokratycznych, 

np. we 

Francji, w Stanach 

Zjednoczonych 

czy w 

Kanadzie jest 

taki, ¿e dzia³a 

ona bardzo 

zdecydowanie 

i od czasu do 

czasu zdarzaj¹ 

siê niestety, 

bardzo du¿e 

nadu¿ycia, nawet 

skandale. 

Oczywiœcie sprawa naszego rodaka 

Dziekañskiego jest tutaj jasna, 

ale czy tak jest standardowo? Czy 

generalnie mo¿na powiedzieæ, ¿e 

policja kanadyjska tak brutalnie 

postêpuje? 

Dariusz Kulczyñski: Polonia 

kanadyjska chce wierzyæ, ¿e nie, ale 

dlatego musieliœmy ostro zaprotestowaæ. 

Odby³y siê demonstracje 

w Vancouver i w Toronto. Tê 

W ¿y³ach wre polska krew!... 

Krystyna Starczak-Koz³owska 

Przedziwna to operetka – tak 

ma³o w kraju znana, a tak pe³na 

piêknych melodii, ciekawych ról, 

zabawnych sytuacji no i przede 

wszystkim - patriotycznego 

ducha. Dlaczego tak rzadko grana 

na naszych scenach, jeœli polski 

charakter narodowy ukazuje siê w 

niej w ca³ej krasie i okaza³oœci?! 

Mo¿e dlatego, ¿e „Polska 

2008 rok - Refleksje 

socjologa 

Izabella Bukraba-Rylska 

Koniec kolejnego roku budzi 

refleksje nad sensem dokonuj¹cych 

siê przemian i kierunkiem, ku 

któremu zmierza ludzkoœæ, kurczowo 

uczepiona wiruj¹cej kuli zwanej 

Ziemi¹. Obowi¹zuj¹ca powszechnie 

w czasach nowo¿ytnych 

interpretacja tego, co dzieje siê na 

naszej planecie wymusza postrzeganie 

ci¹gu wydarzeñ, jakie sk³adaj¹ 

siê na historiê, w kategoriach 

rozwoju, czyli dostrzeganie przede 

ostatni¹, w której wziêli tak¿e 

udzia³ Wydawcy naszej gazety, 

zorganizowano z inicjatywy Mike’a 

M³ynarczyka, studenta University 

of Western Ontario z London. 

G³ówn¹ organizatork¹ by³a 

Aga Magdelon, która zaprosi³a ludzi 

z Amnesty International i Canadian 

Civil Liberty Association. 

Wspó³organizatorami torontoñskiej 

Dokoñczenie na stronie 22 

Krew” mimo swojskiej nazwy to Czecha, Oskara Nebala, twórcy 

operetka „zagraniczna”, do której „Kwartetu Praskiego”, odbywaj¹cego 

w owym czasie tournee po 

zarówno muzykê, jak i s³owa 

napisali mistrzowie tego gatunku ca³ym œwiecie od Moskwy do 

pochodz¹cy z Austrii i Czech. Stanów Zjednoczonych. Nebal 

Leo Stein, twórca libret do dwóch by³ autorem baletów, opery „Seldak 

Jakub” i kilku operetek. Gdy 

s³ynnych operetkowych przebojów: 

”Ksiê¿niczki Czardasza” i w roku 1913 komponowa³ muzykê 

do libretta Leo Steina, by³ 

„Weso³ej Wdówki” tym razem 

temat zaczerpn¹³ z opowieœci dyrektorem muzycznym Volksoper 

w Wiedniu i piastowa³ to 

Puszkina „Szlachcianka ch³opk¹”, 

lecz nasyci³ go polsk¹ treœci¹. stanowisko do lat 30-tych. 

Natomiast muzyka jest dzie³em Dokoñczenie na stronie 7 

wszystkim takich zmian, których 

istot¹ jest kumulacja zjawisk uznawanych 

za pozytywne. A poniewa¿ 

(co najmniej od czasów rewolucji 

przemys³owej) za rzeczy dobre 

uznaje siê przyrost iloœci produkowanych 

dóbr i szybkoœæ, z jak¹ 

cz³owiek mo¿e pokonywaæ przestrzeñ, 

te dwa parametry uznawane 

s¹ czêsto za najwa¿niejsze kryteria 

postêpu. Mamieni efektownymi 

statystykami wierzymy, i¿ istotnie 

dostarczamy sami sobie wszystkiego 

coraz wiêcej i coraz bardziej 

jesteœmy zdolni przekraczaæ wszel- 

Pose³ Tadeusz Cymañski (z lewej) w rozmowie z 

D.W. Kulczyñskim 

kie ograniczenia nak³adane przez 

naturê. Tymczasem pog³êbiona 

analiza zadaje k³am tym nadmiernie 

optymistycznym konstatacjom. 

Oto, co precyzyjnie wyliczyli 

badacze dziejów rolnictwa: zbo¿e 

wysiane siewnikiem daje przeciêtnie 

plon 23 razy wiêkszy w stosun- 


TOP 

PRODUCER 

JAN CZAN 

Broker 

Jolanta Cabaj 

Zbli¿a siê czterdziesta rocznica 

bardzo wa¿nych wydarzeñ w 

naszej ojczyŸnie i podobnie jak 

dziesiêæ lat temu bêdê chcia³a 

podzieliæ siê z Pañstwem moimi 

na ten temat refleksjami. Zanim 

przejdê do konkretów chcia³abym 

jakoœ zdefiniowaæ zakres pojêæ, 

Wies³aw S. Blaschke 

Pod takim zaskakuj¹cym, mo¿na 

nazwaæ nawet prowokuj¹cym, 

tytu³em zorganizowana zosta³a w 

Polsce konferencja naukowa. 

Wziê³o w niej udzia³ kilkudziesiêciu 

zaproszonych imiennie 

specjalistów: naukowców, parlamentarzystów, 

eurodeputowanych. 

Uczestniczyli tak¿e prezesi spó³ek 

wêglowych eksploatuj¹cych wêgiel 

a tak¿e w³adze samorz¹dowe i 

zwi¹zki zawodowe. Te ostatnie, a 

w³aœciwie Zwi¹zek Zawodowy 

Górników w Polsce przygotowa³ 

905) 625-8421- 24godz. 

(905) 

- 24godz. 

$49,900 - Dochodowy Business - 10 lat od za³o¿enia 

$119,900 -B.dobrze wyposa¿ona Pizzeria- dobry dochód 

$179,900 - Luksusowe condo, nowoczesny budynek. 

$187,000 -Condo, 2 parkingi, balkon, nowy budynek. 

$339,000 -Piêkny i Nowy 1880 sq.ft. executive town- 

house 

$369,000 Samodzielny europejski dom-bardzo zadbany 

$559,000 - Dom po rozbudowie i completnej renowacji - 

jak nowy - Dom Marzenie!!! 

Szybka Telefoniczna darmowa wycena domów! 

Wycena poprzez E-mail-johnczan@hotmail.com 

Strona 24 

Tolerancja i szacunek 

dla drugiego cz³owieka 

co mo¿e u³atwic zrozumienie 

mojego punktu widzenia nie tylko 

zreszt¹ w kontekœcie konkretnych 

wypadków. Tradycyjnie, jako 

Polacy lubimy podkreœlaæ nasz¹ 

historycznie udowodnion¹ tolerancjê 

od Kazimierza Wielkiego 

poprzez Jagiellonów po II R.P. 

Najogólniej rzecz bior¹c zasada 

tolerancji g³osi, ¿e uprawnione s¹ 

wszystkie postêpowania, które nie 

szkodz¹ innym w sposób rzeczywisty. 

Tolerancja oznacza niedyskryminowanie 

ludzi, których 

sposób postêpowania oraz przynale¿noœæ 

do danej grupy s¹ krytykowane 

przez odmiennie postêpuj¹c¹ 

wiêkszoœæ spo³eczeñstwa. 

Termin ten odnosi³ siê kiedyœ 

prawie wy³¹cznie do mniejszoœci 

religijnych co mia³o du¿e znaczenie 

w Europie w okresie Reformacji. 

W pañstwach wielonarodowoœciowych 

mniej lub bardziej 

tolerowane s¹ mniejszoœci 

narodowe, a obecnie mówimy 

równie¿ o tolerancji w stosunku 

do homo-seksualistów, lesbijek 

oraz o tolerancji wobec odmiennych 

œwiatopogl¹dów, takich jak 

religijnoœæ, ateizm czy agnostycyzm. 

Zasada tolerancji jest 

gwarantowana przez ró¿ne dokumenty 

dotycz¹ce Praw Cz³owieka; 

w przypadku Kanady w Karcie 

Praw – Konstytucji (Canadian 

Carter of Rights and Freedoms). 

Sama zasada tolerancji ma 

swoich przeciwników i to tak po 

stronie osób o przekonaniach 

zachowawczych jak i liberalnych. 

Ci pierwsi uwa¿aj¹, ¿e tolerancja 

prowadzi do moralnego relatywizmu 

(skoro prawie wszystko 

jest dozwolone to jak odró¿niæ 

dobro od z³a?). 

Ci drudzy twierdz¹, ¿e w 


Czy wêgiel mo¿e byæ 

paliwem przysz³oœci? 

konferencjê. Obrady toczy³y siê w 

dwóch panelach. Panel pierwszy 

nosi³ niepokoj¹cy tytu³ „Polska bez 

surowców energetycznych”, a 

drugi „Rodzima energia – czysta i 

tania”. 

Zosta³em zaproszony na konferencjê. 

Zabiera³em g³os w obu 

panelach. Spróbujê w tym felietonie 

przedstawiæ zajête przeze 

mnie w I panelu stanowisko. Tak 

siê w ostatnich latach sk³ada³o, ¿e 

niespecjalnie udziela³em siê w 

dyskusjach na temat górnictwa 

wêgla kamiennego. Moje pogl¹dy, 

Dokoñczenie na stronie 21

Strona 2 

Z teczki niepoprawnego optymisty/From files of the notorious optimist 

Mieszanka noworoczna: Parê ciekawostek 

z prze³omu 2007/2008. 

New Year mix: Some curios from 

the turn of 2007/2008 

1-15 /02/ 2008 N o 03 (945) 

Jerry J.Ouellette 

M.P.P. - Oshawa 

170 Athol St. East 

Oshawa, On., L1H 1K1 

Phone: 905-723-2411 

Fax: 905-723-1054 

email:jerry_ouelletteco@ontla.ola.org 

Website: www.oshawampp.com 

AUTO WORK LTD. 

Complete Auto Repair 

Used & New Tire Service 

• Tune - Ups 

• Shocks 

•Tire Services 

•Brakes 

•Mufflers 

•Car Detailing 

• Elektrical 

•Front End Work 

Jan Jekie³ek 

Rok 2007 przyniós³ wiele wydarzeñ. 

Poni¿ej przedstawiam kilka 

ciekawostek z perspektywy prze³omu 

lat 2007 i 2008. Od ontaryjskiej 

i polskiej polityki, do renesansu 

torontoñskiego domu kombatantów 

SPK i nowoœci w nauce narciarstwa 

alpejskiego. 

Co tam panie w polskiej polityce 

We wrzeœniowym numerze NK 

ubieg³ego roku prorokowa³em, ¿e 

„nie zobaczymy zmiany (politycznej) 

ani w Polsce ani w Ontario. 

I/lub, dla naszego wspólnego dobra 

(zahamowana droga do koryta), 

bêdziemy mieli zawsze najlepsze 

rz¹dy mniejszoœciowe”. To „i/lub” 

uratowa³o mnie przed kompletn¹ 

klêsk¹ - w Ontario zmiana nie nast¹pi³a 

(ale rz¹d jest nadal wiêkszoœciowy) 

a w Polsce nast¹pi³a, 

choæ rz¹d jest mniejszoœciowy! 

Czas na spóŸnione myœli powyborcze... 

W Polsce zmiana nast¹pi³a, powoduj¹c 

gor¹ce reakcje. Jako œwie- 

¿a demokracja strasznie lubimy siê 

podniecaæ i wierzyæ w androny 

“uczciwej w³adzy”. Zwyciêzcy czy 

przegrani, czêsto nie potrafimy 

przestaæ demonizowaæ przeciwników 

i przerwaæ porywów zachwytu 

i rozpaczy. Nadal wierzymy w 

jakieœ tam dyrdyma³ki udaj¹c, ¿e 

nie wiemy i¿ w koñcu w kapitaliŸmie 

kasa rz¹dzi a ¿aden „lepszy” 

system w historii ludzkoœci nie 

odniós³ sukcesu istnienia poza fazê 

utopii. Chodzi przecie¿ wy³¹cznie 

o to, aby ucz³owieczyæ kapitalizm, 

co siê mniej wiêcej uda³o zachodniej 

cywilizacji i jest skutecznie 

transplantowane na ca³y œwiat, 

stale polepszaj¹c byt milionów! 

To¿samoœæ mo¿na ³atwo zachowaæ, 

zw³aszcza kiedy, jak w 

naszym przypadku, wystarczaj¹ca 

iloœæ ludzi wierzy, jest tego warta. 

Kasa i to¿samoœæ, wbrew argumentom 

zarówno nacjonalistów jak i 

kosmopolitów, wcale nie musz¹ siê 

wykluczaæ. Trochê szkoda, ¿e 

1557 

Sedlescomb Dr. 

Mississauga, 

Ont. L4X 1M4 

Polska Partia Kobiet nie mia³a 

¿adnego sukcesu w wyborach, bo 

jak pokazuje zdjêcie, przedstawia³a 

siê w miarê atrakcyjnie... 

Wyl¹dowa³em w Polsce w œrodku 

listopada i zabra³em siê ostro do 

roboty: codzienny sonda¿ dziesi¹tek 

ludzi, parê konferencji, spotkañ 

i happeningów w ci¹gu tygodnia 

pobytu w Warszawie i Krakowie. 

Widzia³em nawet parê minut ponad 

3-godzinnej po-zwyciêskiej 

gadki Donalda Tuska (nuda do 

kwadratu, choæ nie pobi³ rekordu 7 

godzin nale¿¹cego ponoæ do Fidela 

Castro). Oczywiœcie poza wynikiem 

wyborów g³ównym tematem 

sezonu by³y postacie Donalda, 

Jaros³awa i Lecha (Kaczyñskiego, 

nie Wa³êsy, który praktycznie ju¿ 

dawno znikn¹³ z politycznej 

sceny). Muszê siê przyznaæ, ¿e na 

szczêœcie wœród moich znajomych, 

przyjació³ i rodziny znajduj¹ siê 

zwolennicy zarówno PO jak i 

PiS’u, a wiêc mog³em s³yszeæ jasno 

i g³oœno, wyraŸane z wspomnian¹ 

powy¿ej pasj¹, wszelkie 

mo¿liwe argumenty. Aby nie straciæ 

audiencji lub zostaæ za bardzo 

zahukanym, stara³em siê zachowaæ 

moje zawsze mniej lub wiêcej 

kwestionuj¹ce opinie raczej dla 

siebie. 

WyraŸna wiêkszoœæ rozmówców 

z ulicy (g³ównie taksówkarze i 

przypadkowo spotkani) w Warszawie 

i Krakowie popiera³o zmianê. 

Energia poparcia Tuska, na 

zasadzie „niech poka¿e, co potrafi”, 

„tak nie mo¿na by³o dalej 

ci¹gn¹æ” lub „jeszcze raz g³osowa³em, 

a nu¿ coœ siê poprawi” by³a 

wyraŸnie widoczna, jak i te¿ 

podzia³ PO-PiS wed³ug linii 

m³odzi-starzy i miasto-wieœ. Moje 

sonda¿e „z doskoku” pokazywa³y, 

¿e zmiana wyrazi³a wolê mas. 

Zdumiewaj¹ca natomiast by³a 

argumentacja wielu sympatyków 

PO (czêsto z krêgów inteligencji), 

dotycz¹ca b³êdów starej ekipy i co 

i dlaczego nowa powinna robiæ. 

Najbardziej dziwne by³o nadal 

niewzruszone stwierdzenie, ¿e 

Polska „straci³a reputacjê” pod 

star¹ ekip¹ (proszê pañstwa, wrêcz 

przeciwnie, polska kasa siê polepszy³a, 

a z ni¹ opinia o Polsce, i 

nikt poza niektórymi z nas i naszymi 

odwiecznymi „przyjació³mi”, 

s¹siadami z wschodu i zachodu tej 

1557SEDLESCOMB DR. 

DUNDAS 

Jarrow 

ZENON MIGUS 

Bus. (905) 629-1892 

Cell. (416) 707-8304 

Gdy samochód twój nie rusza dzwoñ natychmiast 

do Migusa. Fachowoœæ i uczciwoœæ to 

„straty reputacji” nie zauwa¿y³). 

Innym kuriozum by³ czasem 

s³yszany mit “nieuchronnego 

upadku Ameryki i nadchodz¹cej 

œwiatowej dominacji Rosji (w 

sojuszu z Niemcami” - przyk³ad 

kolejnej „putinówki” dla niepokornych 

“polaczków w jewropie”. Ile 

jeszcze trzeba doœwiadczeñ aby 

wreszcie, jak kiedyœ Ronald Regan 

zrozumieæ, ¿e ruscy szanuj¹ tylko 

si³ê i s¹ mistrzami w politycznych 

szanta¿ach, obecnie w wersji energetycznej. 

I jeszcze ta wielka, troskliwa 

wra¿liwoœæ na ruskie 

potrz¹sanie nuklearn¹ szabelk¹... 

Ta serwilistyczna obsesja koniecznoœci 

us³u¿nej wspó³pracy, „g³êbokiego 

zrozumienia” i tylko “pozytywnego” 

dialogu z “nowymi, lepszymi” 

Rosj¹ i Niemcami to nie 

jest nic nowego. Nie tak dawno 

temu, w czasie pytañ po prelekcji 

by³ego wiceministra spraw zagranicznych 

na Uniwersytecie w 

Toronto jakiœ facet wyraba³ dlug¹ 

tyradê wymachuj¹c kopi¹ pisma 

„Economist”, w której ktoœ tam 

ileœ tam razy atakowa³ kompetencje 

polskiego rz¹du, wol¹cego 

s³ab¹ Amerykê od potê¿nej Rosji i 

Niemiec. Wszyscy zbaranieli do 

momentu, kiedy korzystaj¹c z tego, 

¿e goœæ nabiera³ oddechu zapyta- 

³em, jakie jest w koñcu jego pytanie. 

By³o to „dlaczego?” na co wiceminister 

spokojnie wyt³umaczy³, 

¿e Polska polityka zagraniczna 

opiera siê na sojuszu NATO, i tak 

siê sk³ada, ¿e Ameryka jest tam 

najwa¿niejsza. Jeszcze jeden mit, 

kultywowany zreszta przez obie 

strony, to ¿e media s¹ wszystkiemu 

winne, tak jakby ludzie siê nie 

liczyli i nie by³o oczywiste, ¿e 

media tr¹bi¹ do nut sponsorów. 

Po drugiej stronie medalu, PiS 

wydawa³o siê byæ w g³êbokim 

kryzysie. U¿ywaj¹c s³ów Zag³oby, 

PiS pokawi³, ale nie chce tego 

uznaæ, co oczywiœcie utrudnia 

rozgrzeszenie przez wyborców. 

Wina oczywiœcie mediów. Nic o 

dziwnie ³atwym oddaniu w³adzy, 

tragikomedii medialnych aresztowañ 

(w tym poni¿aj¹ce, kuriozalne 

aresztowanie ¿o³nierzy z Afganistanu), 

obsesyjnym zajêciu siê 

aferami bez wyprostowania s¹do- 

JOLANTA KRYSTKOWICZ 

Adwokat, Notariusz 

L.L.B, LLM By³y Sêdzia w Polsce 

2347 Kennedy Rd. Unit 402, Scarborough, Ont. M1T 3T8 

pó³nocno-wschodni róg ulic Kennedy Rd. i Sheppard Ave. 

47 LATA 

OBS£UGI 

POLONII 

24 godzinna obs³uga 

oraz dostawa oleju 

opa³owego 

(416) 232-2262 

83 Six Point Road 

Toronto, ON M8Z 2X3 

Tel.: (905) 949-0707 

EWA G£ADECKA 

1224 Dundas St. West, Suite 102, Mississauga, 

Ontario L5C 4G7 

Tel.: 416-292-8337 

Fax:416-292-4669 

POMNIKI 

Pomniki z granitu 

P³yty z br¹zu 

Gwarantowana wysoka 

jakoœæ us³ugi 

Du¿y wybór kolorów 

i wzorców 

Przystêpne ceny 

(416) 232-1250 

83 SIX POINT ROAD 

VISTULA TRAVEL 

Promocyjne ceny Biletów do Polski 

Income - Tax 

VISTULA TRAVEL 

Dundas St. E. 

wnictwa… a propos s¹downictwa, 

¿eby by³o œmieszniej, nasi dzielni 

sêdziowie ¿¹daj¹ wiêcej forsy i 

mo¿e nied³ugo pójd¹ na strajk … 

Miejmy nadziejê, ¿e PiS w koñcu 

weŸmie siê lepiej w garœæ, 

dramatycznie odnowi swoje 

dzia³anie i ustali siê jako racjonalna, 

konstruktywna opozycja. 

Jako dodatek do miêdzynarodowej 

dyskusji spróbujmy tezy, ¿e 

byt narodów w du¿ej mierze 

sprowadza siê do wskaŸników 

wydajnoœci pracy. Niedawno te¿ 

zauwa¿ono, ¿e czynnikami najbardziej 

wzmacniaj¹cymi wydajnoœæ 

w czasach panuj¹cej ju¿ “ekonomii 

informacji” jest kreatywnoœæ i 

szybkoœæ przyswajania wiedzy - 


Tel.: 905-624-4141 

1425 Dundas St. E. Unit 5A Mississauga

Strona 4 

Jerzy Przystawa 

Uniwersytet Wroc³awski 

Mêskie s³owo i figowy liœæ 

„Rzeczpospolita” z dnia 31 

stycznia 2008 donosi w tytule 

„Premier chce jednomandatowych 

okrêgów wyborczych w wyborach 

samorz¹dowych” 

Jeœli ma byæ demokracja, to 

musz¹ byæ wybory. Jak musz¹ 

byæ wybory, to musi byæ ordynacja. 

To oczywiste. Ale jeœli ma 

byæ ordynacja, to musi ona byæ 

taka, ¿eby zawsze by³o tak, jak 

sobie tego ¿ycz¹ koryfeusze 

demokracji, czytaj: liderzy partii 

politycznych, którzy z woli si³ 

wy¿szych s¹ powo³ani do sprawowania 

w³adzy. 

W demokracji ludowej, takiej 

np. jaka obowi¹zywa³a w Polsce 

do roku 1989, te¿ musia³y byæ 

wybory i wybory te, na dodatek, 

odbywa³y siê równo co cztery lata 

(mniej wiêcej!). Zgodnie z art. 80 

Konstytucji PRL „wybory do 

Sejmu s¹ powszechne, równe, 

bezpoœrednie i odbywaj¹ siê w 

g³osowaniu tajnym”. By³y to 

œwiête zasady demokracji i, jak 

siêgam pamiêci¹, nigdy nie kwestionowa³ 

ich ¿aden polski autorytet 

prawa konstytucyjnego, ani 

te¿ nigdy nie czyta³em w opracowaniach 

doktorów i profesorów, 

¿adnych zastrze¿eñ co do 

tego, ¿e odbywaj¹ce siê co 4 lata 

wybory mog³yby byæ z tymi zasadami 

niezgodne. 

Ale, jak na filmie „Sami swoi” 

– demokracja demokracj¹, wybory 

wyborami, ale wynik musi byæ 

taki, jak trzeba! Dlatego nasi 

ówczeœni „demokraci” zagwarantowali 

prawid³owy wynik wyborów 

(wiêkszoœciowych!) w ten 

sposób, ¿e by³a tylko jedna lista, a 

kto na tej liœcie, to ju¿ wy³¹cznie 

od nich zale¿a³o. Jeszcze i dzisiaj, 

w dalekiej Korei (Pó³nocnej, 

oczywiœcie) wybory odbywaj¹ siê 

nawet w jednomandatowych okrêgach 

wyborczych, z tym wszelako 

zastrze¿eniem, ze kandydatów 

zg³aszaæ mo¿e tylko i wy³¹cznie 

jedna i jedyna partia. Ale i tamte 

wybory, wed³ug konstytucji, s¹ – 

jak najbardziej – powszechne, 

równe i bezpoœrednie. 

W roku 1989 nasta³y takie czasy, 

¿e w Polsce zapanowa³ PLU- 

RALIZM. Pytanie o to, jak w 

warunkach demokratycznego 

pluralizmu zagwarantowaæ, ¿eby 

do Sejmu wchodzili ci, którzy powinni, 

a nie jakieœ niepo¿¹dane i 

przeszkadzaj¹ce demokracji indywidua, 

by³o pytaniem nie lada i 

wymaga³o potê¿nego namys³u. 

Nie by³ ten namys³ na g³owy 

mi³oœciwie nam oddaj¹cych 

w³adzê PT Genera³ów i Sekretarzy, 

wiêc by³ pewien problem. 

Problem ten – jak wiemy z 

opracowania politologów irlandzkich, 

Kennetha Benoita i Jacquelin 

Hayden, pomogli im rozwi¹zaæ 

wybitni profesorowie, w 

tym wypadku Andrzej Werblan i 

Stanis³aw Gebethner. Stanowczo 

odradzili oni Genera³om i Sekretarzom 

pojœcie tropem koreañskim, 

a wiêc jakichkolwiek jednomandatowych 

okrêgów wyborczych, 

lecz tylko listy partyjne, 

czyli, jak siê to w dialekcie politologów 

nazywa „PR” - Proportional 

Representation. Oczywiœcie, 

nie zaraz takie PR jak , 

powiedzmy w Szwecji czy Szwajcarii, 

ale taki PR, „¿eby wysz³o na 

nasze”. Bo w Szwecji czy Szwajcarii 

nie zawsze wychodzi „na 

nasze”. Np. od ponad pó³ roku w 

Belgii nie mo¿na wy³oniæ rz¹du i 

jest pewien problem. 

W przypadku Belgii to ma³y 

problem, bo tam jest pe³na unijna 

cywilizacja, a nawet jest tam 

sama Bruksela, wiêc jakoœ siê 

poradzi. Ale w Polsce roku 1989 


to by³ powa¿ny problem i nie 

mo¿na by³o tego puœciæ na jakiœ 

demokratyczny ¿ywio³. 

Warto pamiêtaæ jak genialnie 

rozwi¹zali to nasi prawodawcy, 

dziel¹c piêknie ca³¹ Izbê Poselsk¹ 

na dwie nierówne po³owy i w 

ogóle by³o œwietnie. Z jednym 

wszak¿e wyj¹tkiem: dali straszn¹ 

plamê z t¹ nieszczêsn¹ list¹ krajow¹, 

bo jakoœ nie przysz³o im do 

g³owy, ¿e ciemny naród weŸmie i 

ca³¹ tê listê odrzuci. I to w taki 

sposób, ¿e przy pomocy najznakomitszych 

nawet autorytetów 

moralnych nie da siê tego ukryæ i 

tej niedoróbki zaszpachlowaæ! 

No, ale jakoœ to przesz³o, pozmieniano 

w trakcie wyborów, co 

trzeba by³o zmieniæ i powsta³a 

nasza nowoczesna i pluralistyczna 

elita polityczna. I rz¹dzi. 

Jak rz¹dzi, tak rz¹dzi, ale z t¹ 

ordynacj¹ ci¹gle s¹ k³opoty. Bo 

wprawdzie szefowie partii mog¹ 

wpisywaæ na listy partyjne kogo 

chc¹ , ale poniewa¿ jest „pluralizm” 

i szefów jest kilku, i nie 

zawsze mog¹ siê dogadaæ, wiêc 

próbuj¹ to jakoœ poprawiæ, ¿eby 

zawsze na wierzchu by³o tego, 

kogo trzeba, a nie akurat tego 

drugiego czy trzeciego. Pobity 

wiêc zosta³ w Polsce rekord œwiata 

w czêstotliwoœci zmian ordynacji 

wyborczej, ale, oczywiœcie 

na tym nie koniec i niebawem 

bêd¹ dalsze zmiany. Wprawdzie 

Polska w tym rankingu g³upoty 

przoduje, ale nie jest ¿adnym 

wyj¹tkiem. Podobne problemy z 

demokracj¹ maj¹ wszystkie inne 

kraje, które – za naszym przyk³adem 

– zdecydowa³y siê wejœæ na 

drogê demokratycznego pluralizmu 

i we wszystkich mamy podobn¹ 

sytuacjê. 

Wspóln¹ cech¹ tych wszystkich 

sytuacji i podejmowanych prób i 

pope³nianych b³êdów jest to, ¿e 

kraje te s³yszeæ nie chc¹ o tym, 

¿eby w którymœ z nich wprowadziæ 

ordynacjê tak¹, jaka funkcjonuje 

w najstarszych demokracjach 

wspó³czesnego œwiata, a 

wiêc w Zjednoczonym Królestwie 

Wielkiej Brytanii i Irlandii 

Pó³nocnej, w Kanadzie, czy – nie 

daj Bo¿e – w Stanach Zjednoczonych 

Ameryki Pó³nocnej! 

Wszystko, tylko nie to! Pod 

¿adnym pozorem. Nie przypominam 

sobie, ¿eby w ci¹gu ostatnich 

19 lat jakiœ profesor prawa 

konstytucyjnego, oœmieli³ siê 

powiedzieæ, ¿e skoro Anglicy czy 

Amerykanie od ponad 200 lat 

stosuj¹ u siebie taki system wyborczy, 

to nie mo¿e on byæ tak 

ca³kowicie g³upi i bezsensowny, 

¿e mo¿e, kto wie, gdyby choæ raz, 

dla odmiany, spróbowaæ nie list 

partyjnych, ale w³aœnie jednomandatowych 

okrêgów wyborczych, 

to mo¿e coœ by siê tu pozytywnie 

zmieni³o? Mowy nie ma! 

To stanowisko autorytetów 

ustrojowych i konstytucyjnych 

rozchodzi siê ca³kowicie ze stanowiskiem 

przeciêtnego obywa- 


N o 03 (945) 1-15/02/2008 

Puste dni 

Barbara Sharratt 

Okres poœwi¹teczny ma to do 

siebie, ¿e czujemy siê przygnêbieni. 

Przed œwiêtami by³ nastrój 

oczekiwania, energia do zakupów, 

sprzatania i gotowania, pisania 

listów i kart œwi¹tecznych, 

pakowania prezentów. Po œwiêtach, 

jak po zdanym egzaminie, 

energia w nas opada. Czekaj¹ nas 

co najmniej dwa lub trzy miesi¹ce 

zimowej szarzyzny, odgarniania 

œniegu, odladzania auta, wstawania 

o zmroku. 

Co bogatsi obywatele skracaj¹ 

sobie zimê wyjazdem na po³udnie, 

niektórzy wynosz¹ siê z Kanady 

na ca³¹ zimê. Reszta skazana 

jest na ¿ycie we œnie zimowym, 

to wiêkszoœæ m¹drych 

zwierz¹t tak w³aœnie spêdza zimê. 

Wpe³za do jamy i zasypia. Budzi 

siê na wiosnê g³odna i odchudzona. 

Nawiasem mówi¹c, ciekawa 

jestem, dlaczego lekarze przepisuj¹cy 

nam rozmaite diety nie 

zajêli siê kwesti¹ odchudzania we 

œnie, za to proponuj¹ grubasom 

intensywny ruch, na co ci nie maj¹ 

najmniejszej ochoty. 

Przespaæ tydzieñ i straciæ kilkanaœcie 

funtów - to jest to! 

I tu wspomnê problem tzw. 

Noworocznych postanowieñ, bo 

na Nowy rok trzeba koniecznie 

podj¹æ jakieœ „rezolucje” np. 

przestaæ piæ alkohol, zacz¹æ oszczêdzaæ 

pieni¹dze, mo¿e poszukaæ 

lepszej pracy no i obowi¹zkowo 

straciæ nadwagê zakumulowan¹ 

przez œwiêta. Mo¿na te¿ 

zapisaæ siê na jakiœ kurs, ¿eby 

sobie wype³niæ zimowe wieczory, 

zapisaæ siê do klubu narciarskiego 

czy zacz¹æ chodziæ na p³ywalniê. 

Mo¿liwoœci s¹ nieograniczone, 

trzeba tylko mieæ wystarczaj¹cy 

zapas energii. 

Kilka lat temu wymyœliliœmy 

sobie taniec towarzyski. Muzyka 

by³a europejska, instruktor sympatyczny, 

s³owem - znakomicie. 

A ja po 12-tu godzinach pracy 

by³am tak wykoñczona, ¿e ledwie 

pow³óczy³am nogami. Instruktor 

zapyta³ mnie kiedyœ, dlaczego zamykam 

oczy w tañcu. Pewnie 

myœla³, ¿e jestem taka romantyczna, 

a mnie siê same oczy zamyka³y 

ze zmêczenia. A taniec to 

by³o to, na co mia³am wówczas 

najwiêksz¹ ochotê, bo lubiê tañczyæ. 

Wszystkie postanowienia noworoczne 

zak³adaj¹ „a priori”, ¿e 

coœ jest nie tak, ¿e coœ trzeba usprawniæ, 

zmieniæ, usun¹æ. W ramach 

usuwania, opró¿ni³am z teczek 

jedn¹ pó³kê, a zape³ni³am 

drug¹. Znalaz³am w teczkach 

du¿o ciekawych materia³ów o istnieniu 

których zupe³nie zapomnia³am. 

Porz¹dkuj¹c szafê odkry³am do 

tej pory nienoszony sweterek, a w 

szufladzie wisiorek, którego nie 

ogl¹da³am przez ostatnie dwa lata 

- myœla³am, ¿e go zgubi³am. ¯ycie 

jest pe³ne niespodzianek! 

W ramach usprawnienia zaprosi³am 

stroiciela, ¿eby mi nastroi³ 

pianino, bo ju¿ tego wymaga po 

miesi¹cach bêbnienia. Nieprzydatne 

mi do niczego prezenty 

przekaza³am przyjacio³om, którym 

mog¹ siê one przydaæ, nienoszone 

ubrania - organizacji charytatywnej, 

zabieraj¹cej worki 

sprzed domu - nie muszê taszczyæ 

do Goodwill’u! 

Zmieniæ coœ jest najtrudniej bo 

cz³owiek siê przyzwyczaja do 

rutyny. W zimie wstajemy póŸniej, 

a chodzimy spaæ po pó³nocy, 

czego nie lubiê, bo najlepiej mi 

siê pracuje rano. To z kolei przesuwa 

godziny posi³ków. Jeœli siê 

jad³o kolacjê o 6-tej, to o 12-tej 

jest cz³owiek g³odny i musi coœ 

skonsumowaæ, ¿eby zasn¹æ. Wynik 

- nadwaga, jako ¿e tego ostatniego 

posi³ku siê ju¿ nie spala. 

Przestawienie siê na inne godziny 

dobrze by mi zrobi³o. Poza tym 

wypada³oby wiêcej chodziæ, mo¿e 

zacz¹æ æwiczyæ w klubie, co czyni 

moja s¹siadka - kulturystka. Ona 

ma basen w domu, ale chodzi p³ywaæ 

do klubu, pewnie ze wzglêdów 

towarzyskich, bo tam zawsze 

mo¿na kogoœ spotkaæ, z kimœ 

pogadaæ. 

Ostatnie postanowienie to 

zacz¹æ dbaæ o siebie, albo: “kochaæ 

siebie sam¹”, jak okreœlaj¹ 

Kanadyjczycy. Z tym kochaniem 

siebie to u mnie gorzej - za d³ugo 

kocha³am innych, co robi zreszt¹ 

wiêkszoœæ kobiet, troszcz¹c siê o 

mê¿a, dzieci, rodzinê i wszystkich, 

którzy prosz¹ o pomoc. Zupe³nie 

samolubnie kupi³am sobie 

wiêc pierœcionek z granatem, 

bilety na koncerty i kilka nowych 

ciuchów. Zaczê³am te¿ chodziæ 

do fryzjera. NieŸle jak na pocz¹tek. 

Tak wiêc wype³ni³am sobie 

puste dni miêdzy Bo¿ym Narodzeniem 

a œwiêtem Trzech Króli 

porz¹dkowaniem rzeczy i robieniem 

planów. W miêdzyczasie 

„zaliczy³am” operetkê, koncert i 

kino - polecam szczególnie film o 

Afganistanie „The Kite Runner”, 

bardzo dobry. Wpadali znajomi i 

Strona 5 

rodzina, dzwonili przyjaciele. 6- 

go stycznia œpiewaliœmy kolêdy i 

jedliœmy bigos. Potem rozebraliœmy 

choinkê, zdjêliœmy karty 

œwi¹teczne z framugi drzwi. 

Schowa³am anio³y i szopkê do 

pude³ka, gdzie spaæ bêd¹ do 

nastêpnego Bo¿ego Narodzenia. 

A dni zrobi¹ siê znowu pe³ne 

muzyki i dzia³alnoœci wszelkiego 

rodzaju. Mo¿e nawet wypuszczê 

siê do klubu poæwiczyæ wraz z 

puszyst¹ s¹siadk¹? 

“Pomoc dla £ukasza” 

£ukasz ma 6 lat. Mieszka w Warszawie. 

Nie widzi, nie mówi, nie chodzi i nie rusza siê. 

S³yszy, uœmiecha siê i reaguje na obecnoœæ osób. 

Ma brata, który chodzi do technikum, matkê i 

chor¹ babciê. Matka poœwiêca mu ca³y czas. 

Ojciec ich porzuci³. ¯yj¹ z opieki spo³ecznej. 

Potrzeby £ukasza s¹ du¿e. Ju¿ przez dwa lata nie 

mia³ on terapii, która jest bardzo kosztowna. 

Nie maj¹ pieniêdzy na nic. Matka marzy o wózku 

inwalidzkim, którym mog³aby go woziæ do 

³azienki. £ukasz jest chudy, prawie bez cia³a, 

ale jest d³ugi i roœnie. 

Fundacja Charytatywna Kongresu Polonii 

Kanadyjskiej udostêpni³a konto nr 24583 w Credit 

Union przy 220 Roncesvalles Ave. Wszystkie datki 

powinny mieæ adnotacje “Pomoc dla £ukasza”. 

Wierzymy, ¿e ta sprawa poruszy wiele serc ludzkich. 

Serdecznie dziêkujemy. 

www.nowykurier.com


Obserwacje z USA 

Andrzej Targowski 

Western Michigan University 

Strona 6 

Tenis a polityka 

REALTY LTD., 

BROKERAGE 

416-534-3511 

Cell:416-459-0995 

Sales representative od 1988 r. 

Zofia Lachowicz 

Dominacja tenisistów ze Wschodniej 

Europy w Australian Open - 

2008 jest historycznym wydarzeniem 

w sporcie na miarê przyjêcia 

tej czêœci Europy do Unii Europejskiej. 

Bowiem dotychczas tenis 

by³ sportem najbogatszych, a wiêc 

„zachodnich” pañstw, zw³aszcza 

Australii, USA, Francji, Angli, 

W³och, Niemiec, Belgii, Holandii 

czy Szwecji. Tenisiœci ze Wschodniej 

Europy dot¹d tylko „przygl¹dali” 

siê tenisistom z tych krajów. 

Wprawdzie by³y i wyj¹tki. Na 

przk³ad Jaros³av Drobny (1921- 

2001), aby konkurowaæ z najlepszymi 

musia³ uciec z komunistycznych 

Czech do Egiptu (1949-54) 

i jako „Egipcjanin” trzy razy doszed³ 

do fina³u Wimblendonu, by 

w 1954 r. pokonaæ w nim legendarnego 

Australijczyka Kena Rosewalla. 

W tym samym roku by³ nr. 1 

na œwiatowej liœcie. Wraz z nim 

uciek³ drugi tenisista Czech - Vladimir 

Cernik. By³ to okres stalinowski 

w tej czêœci Europy, wiêc 

na ich nazwiska by³a na³o¿ona cenzura 

i tylko w Radiu Wolna Europa 

by³o mo¿na s³uchaæ o ich sukcesach 

na Zachodzie. 

Nasz najlepszy wówczas tenisista 

W³adys³aw Skonecki (1920- 

83) pozazdroœci³ Czechom i te¿ 

uciek³ w 1951 r. (o ile mnie pamiêæ 

nie myli) i dobrze sobie radzi³ na 

Zachodzie, bêd¹c nr. 4 na liœcie 

najlepszych Europejczyków. Z 

Radia Wolna Europa wiedzieliœmy 

o jego sukcesach i to „podkrêca³o” 

nasz¹ opiniê o tenisie jako grze 

Zachodu, gdzie, aby dobrze graæ 

trzeba tam by³o mieszkaæ. Pan 

W³adek wróci³ tryumfalnie do 

Polski po 1956 r., gdzie porywa³ 

nas sw¹ piêkn¹ gr¹ w meczach o 

Puchar Davisa. Ale w kraju przegrywa³ 

z Andrzejem Licisem 

(1932), który omal nie psu³ pi³ek. 

Wkrótce i on uciek³ z PRL do 

Francji (w 1960 r.), gdzie by³ widoczny, 

potrafi³ wygraæ z najlepszymi, 

m.in. z Drobnym, ale nie 

wygra³ wiêkszych turniejów. 

Równie dobrze gra³ w golfa. W 

latach 1970-s, kiedy we Wschodniej 

Europie panowa³a odwil¿, 

Rumun Ilia Nastaze (1946) panowa³ 

na kortach œwiata, zw³aszcza 

wygrywaj¹c z Ion Tiriac’em wiele 

meczy Davis Cap-owych. W 1973 

r. by³ nawet nr. 1 na liœcie œwiatowej 

po wygraniu French and US 

Opens. Wœród kobiet najwiêksze 

sukcesy odnosi³a na Zachodzie 

nasza Jadzia Jêdrzejowska (przed 

wojn¹), Monika Navratilova 

(uciek³a z Czech) i Monica Seles 

(wêgierska Jugos³awianka), w 

latach 1980-tych i 1990-tych (obie 

mieszkaj¹ce w USA). Ale to by³y 

wyj¹tki, potwierdzaj¹ce regu³ê. 

Ale w Australian Open-2008 

singla mê¿czyzn (Djocovic) i 

kobiet (Sharapova) a tak¿e miksta 

(Zimonjic z Chink¹ Sun) wygrali 

Dr Wojciech ¯urowski 

Ogólna praktyka lekarska 

oraz urazy sportowe, przewlek³e i pourazowe 

choroby miêœni, koœci i stawów 

dolegliwoœci reumatyczne 

2238 Dundas St. W Unit 112 

Toronto 

Tel.: (416) 531-1056 

gracze z Europy Wschodniej. 

Warto dodaæ, ¿e w tych fina³ach 

znalaz³o siê a¿ trzech graczy z 

Serbii, prócz dwóch wymienionych 

mê¿czyzn gra³a jeszcze Ana 

Ivanovic (przegra³a do Sharapovej). 

Sromotnie przegrali Amerykanie, 

Australijczycy i Hiszpanie, 

którzy ostatnio dominowali na kortach 

œwiata. 

I tu dochodzimy do konkluzji, co 

jest wa¿niejsze wytrenowanie czy 

talent? Zwykle regu³¹ by³o, ¿e 

zachodnie szko³y tenisowe dostarcza³y 

najlepszych graczy. Natomiast 

Australian Open-2008 

dowodzi, ¿e Serbowie doszli do 

najwy¿szego poziomu, pochodz¹c 

z bombardowanego kraju, gdzie na 

przyk³ad Ana Ivanovic, z braku 

krytego kortu gra³a w zimie w basenie 

z wypompowan¹ wod¹, bowiem 

nie staæ by³o klubu na jej 

podgrzewanie. To prawda, ¿e w 

wieku 14 lat, matka wywioz³a córkê 

do Szwajcarii, a rodzice tak¿e 

wywie¿li Djocovica do Monachium, 

gdzie nie by³o nalotów. 

U nas w Polsce wielki talent tenisowy 

pojawia³ siê co 25 lat, jak 

np. Jêdrzejowska-Skonecki-Fibak- 

(Radwañska/Domachowska?) i na 

nic nie zda³y siê ró¿ne szkó³ki, bowiem 

rzemios³o nie zast¹pi artyzmu, 

jaki jest konieczny w tenisie, 

aby byæ najlepszym z najlepszych. 

Nie od rzeczy bêdzie wspomieæ, 

¿e byæ mo¿e zachodni tenisiœci 

dorobili siê tak wielkich fortun w 

zawodowym tenisie, ¿e teraz nie 

chce im siê trenowaæ i graæ do ostatniej 

pi³ki (casus sióstr Williams). 

Ten klimat nawet panuje w USA, 

gdzie likwiduje siê fabryki i przenosi 

sie do pracowitych Chin. Natomiast 

Wschodnia Europa dorabia 

siê i to nawet widaæ po wynikach 

w tenisie. 

Miejsce 

na Pañstwa 

g³oszenie 

2273 Dundas St. West 

Toronto, On. M6R 1X6 

Fax: 416-534-3512 

Zapewniam fachow¹ i 

rzeteln¹ us³ugê 

popart¹ wieloletnim 

doœwiadczeniem., 

finansowanie, 

bonus! 

JEDYNA W SWOIM RODZAJU 

Firma z 15-letnim doœwiadczeniem 

na rynku europejskim. 

„Adrianna” Fashion teraz w 

Kanadzie zaprasza do swojego 

studia projektowego, w Mississauga, 

gdzie mo¿na kupiæ suknie 

œlubne i dla osób towarzy-sz¹cych, 

wieczorowe, na zakoñczenie 

szko³y, komunijne, kostiumy, ma³e 

czarne oraz dodatki. 

Nasze suknie szyte s¹ w najnowszych 

trendach europejskich, rêcznie 

zdobione, lekkie, szyte na miarê 

z najlepszych materia³ów, w 

jednym egzemplarzu. S¹ to suknie 

ekskluzywne na miarê ka¿dej 

kieszeni. 

„Adrianna” specjalizuje siê m.in. 

w gorsetach modeluj¹cych 

sylwetkê, które sprawiaj¹, ¿e Panie 

wygl¹daj¹ szczuplej co najmniej o 

dwa rozmiary. 

W doborze kreacji kierujemy siê indywidualnymi cechami 

klientek, jakimi s¹ karnacja, kolor w³osów i oczu, sylwetka, a tak¿e 

temperament. 

Dlatego ka¿da Pani w naszych sukniach 

wygl¹daæ bêdzie zawsze modnie, 

elegancko i wyj¹tkowo, bêdzie 

wizytówk¹ naszej firmy. 

Mamy zaszczyt ubieraæ znane Polonii 

aktorki, œpiewaczki, piosenkarki, 

a tak¿e dziewczyny uczestnicz¹ce w 

wyborach miss. 

„Adrianna” Fashion 

Tel: 905-290-2304 

Kom. 647-201-3292 

PHOTOGRAPHY BY 

www.justynaskawinska.com


Dokoñczenie ze strony 1 

Oczywiœcie stworzona przezeñ 

„Polska Krew” nosi w sobie silne 

piêtno operetki wiedeñskiej z jej 

przepiêknymi walcami, ale novum 

stanowi wprowadzenie czysto 

s³owiañskich rytmów: krakowiaka, 

mazura, czeskiej polki… 

Prapremiera odby³a siê w 1913 

roku w Wiedniu, a w 1915 w 

Warszawie. Potem by³ Lublin, 

Poznañ, Praga, Bratys³awa i kilka 

stolic europejskich - wszêdzie odnotowano 

wielkie sukcesy, jak 

przysta³o na prawdziwe arcydzie- 

³o muzyczne. Po wojnie wznawiano 

je równie¿, ale w wystawianej 

w czasach socrealizmu „Polskiej 

Krwi” zmodyfikowano s³ownictwo: 

¿niwa przedstawiano jako 

„dobr¹ produkcjê”, bowiem 

³opatologiczny dydaktyzm by³ 

wówczas najwa¿niejszy, a najbardziej 

chodzi³o, jak wiadomo, nie o 

przekraczanie norm artystycznych, 

lecz produkcyjnych… 

*** 

Sk¹d Austriak i Czech tak 

g³êboko zainteresowali siê polskim 

tematem i naszym narodowym 

charakterem? Mo¿e czas by³ 

po temu, bo akurat trwa³a I wojna 

œwiatowa i trzeba by³o Polaków 

zachêciæ do walki przeciw rosyjskiemu 

zaborcy. Obaj twórcy grali 

wiêc na naszych narodowych 

uczuciach i trzeba przyznaæ, ¿e im 

siê to uda³o. „Polska Krew” przyjmowana 

by³a jako wyzwanie 

rzucone zaborcom. W owych gor¹cych 

czasach niemal jak has³o 

do boju mo¿na by³o odbieraæ taki 

oto marsz z omawianej operetki: 

Bracia, to polska krew, 

to polska krew, 

co w ¿y³ach wre 

i wci¹¿ siê burzy, 

nie czu³a jest na obcy zew, 

losowi z³emu zawsze wbrew. 

Polskiemu sercu wszak 

polskiemu sercu wszak 

od wieków wiernie s³u¿y! 

niedbanego gospodarstwa hrabiego, 

maksymalne plony! Zawi³e 

dzieje tych dwojga Polaków pe³ne 

s¹ niespodzianek, tajemnic, 

nieoczekiwanych zwrotów losu, 

no i oczywiœcie skrywanych 

uczuæ … 

A uczuæ w ogóle jest dostatek, 

jak to w operetce! Oczywiœcie 

trwa ognista rywalizacja o uczucia, 

bo piêkne kobiety s¹ dwie! 

Nie zdradzê tajemnicy i nie podam, 

do której z piêknotek adresowana 

jest aria: „Ta albo ¿adna!”, 

zaznaczê tylko, ¿e intryga 

napisana jest bardzo zgrabnie, 

czasami nawet i „serce szczypatielno”, 

a chwilami komicznie. 

Do zabawnych momentów widowiska 

nale¿y scena, gdy owe dwie 

urodziwe m³ode damy wyrywaj¹ 

sobie jednego mê¿czyznê i gotowe 

nawet niemal siê biæ. Nie powiemy 

te¿ ,dla kogo przeznaczony 

by³ „Niezatañczony walc” i 

kto zagarn¹³ serce jakiego mê¿- 

czyzny, w tle bowiem jest jeszcze 

ten czwarty - uwodzicielski baron 

… 

Tak to wygl¹da w pogodnym 

skrócie. Wa¿ne, ¿e wszyscy wykonawcy 

stanêli na wysokoœci 

zadania - piêkne s¹ g³osy i ciekawie 

na scenie oddane charaktery! 

*** 

Gdy tak doœwiadczony artysta 

jak Micha³ Kuleczka zabiera siê 

do realizacji kolejnej pozycji, z 

góry wie, kim mo¿e obsadziæ 

poszczególne role, przez wiele lat 

bowiem wspó³pracuje z tymi samymi 

profesjonalnymi artystami i 

œpiewakami, kszta³conymi w 

kraju ulubieñcami Polonii. 

Trzeba przyznaæ, ¿e i tym razem 

aktorów dobra³ œwietnie. Partiê 

Heleny œpiewa³a kiedyœ s³ynna 

Messalka. Kinga Mitrowska tworzy 

postaæ wspó³czesnej Heleny. 

Wkracza energicznie jako tajemnicza 

brunetka w przebraniu 

urzêdniczki agrarnej Hortensji. Z 

wielk¹ determinacj¹ i z jeszcze 

Strona 7 

W ¿y³ach wre polska krew!... 

Wszystko zale¿y jednak od 

czystoœci intencji. Jak wykaza³y 

nasze dzieje, polska krew mo¿e 

te¿ burzyæ siê negatywnie - warcholsko 

i utracjuszowsko. I tak 

w³aœnie utracjuszowsko p³ynie w 

¿y³ach g³ównego bohatera utworu, 

zbankrutowanego hrabiego 

Boles³awa Barañskiego, który 

trwoni rodowy maj¹tek bawi¹c siê 

i graj¹c w karty. Ale w ¿y³ach 

ziemianki Heleny Zarêby polska 

krew s³u¿y najwierniej naszej 

ziemi ! W przebraniu administratorki 

Hortensji ta ziemianka potrafi 

wydobyæ z wielkiego a za- 

wiêkszymi efektami anga¿uje siê 

w administrowanie zrujnowanymi 

dobrami hrabiego ujawniaj¹c cechy 

osóbki o „ministerialnej g³owie” 

i niezwykle wprost twardym 

i niez³omnym charakterze, okraszonym 

takimi cechami, jak rzetelnoœæ, 

m¹droœæ i uczciwoœæ. Mitrowska 

maj¹c nie³atwe zadanie 

potrafi stworzyæ ¿yw¹ postaæ, 

skupiæ na sobie uwagê widowni, 

urzeczonej nie tylko jej dynamiczn¹ 

gr¹, ale i silnym, czystym 

sopranem. 

W jej antagonistkê, Putzi, 

wcieli³a siê Ma³gorzata Maye 

wnosz¹c na scenê prawdziwy powiew 

wiedeñskiej operetki - jej 

zalotnoœæ, kokieteria, chêæ zdobycia 

jakiegoœ mêskiego serca ma w 

sobie lekkoœæ i subtelny wdziêk, 

w czym niema³y udzia³ jej piêknego 

mezzo-sopranu. W jej wykonaniu 

wiedeñska primabalerina 

Putsi serce ma gor¹ce i zdeterminowana 

jest zostaæ jeœli nie 

hrabin¹ to przynajmiej baronow¹, 

co stanowi Ÿród³o zabawnych 

sytuacji. 

Partia hrabiego Bola ma za sob¹ 

wspania³¹ tradycjê zw³aszcza 

jeœli idzie o Stanis³awa Gruszczyñskiego, 

wybitnego œpiewaka 

operowego, który w latach 1915- 

1916 zas³yn¹³ m.in. w³aœnie t¹ 

rol¹. Podj¹³ siê jej Micha³ Kuleczka 

i jego Bolo jest na szczêœcie 

utracjuszem zdolnym do silnych 

uczuæ, co podkreœla w partiach 

œpiewanych swym g³êbokim 

tenorem. Sekunduje mu z ogromnym 

wdziêkiem inny lekkoduch - 

baron Bronis³aw Popiel. W tej 

roli Krzysztof Jasiñski jest niezrównany 

ze sw¹ b³yskotliw¹ inteligencj¹, 

urokiem, poczuciem 

humoru… 

Wszystkich zreszt¹ nale¿a³oby 

wymieniæ - np. skromn¹ Mutzi, 

matkê Putzi, tancerkê - Bogus³awê 

Adamczewsk¹, surowego w 

swych zasadach ziemianina, ojca 

Heleny Jana Zarêbê, którym jest 

Stanis³aw Iwasiuk, kolegê Bola- 

Andrzeja Pasadyna czy barona 

Mirskiego - Marka Konarkowskiego. 

Wszyscy maj¹ w sobie 

pogodny wdziêk, bo w operetce 

tak naprawdê nie ma z³ych ludzi, 

a jeœli bywaj¹, wydaj¹ siê bardziej 

zabawni ni¿ groŸni. Przecie¿ 

przyszliœmy poœmiaæ siê, powzruszaæ, 

daæ siê uko³ysaæ i ukoiæ 

piêknej muzyce - œwiat na operetkowej 

scenie lœni wszystkimi barwami 

optymizmu i trzeba uwierzyæ, 

¿e ¿ycie w³aœnie jest takie: 

radosne, dobre. I „nigdy nie mów: 

pas” - jak brzmi dewiza bohaterów 

tego spektaklu. 

Nastrój jest tym bardziej radosny, 

¿e z temperamentem przygrywa 

Orkiestra Kameralna w 

Alderwood Naturopathic Clinic 

• Detoxification 

• Clinical Nutrition 

• Chinese Medicine 

- Acupuncture 

- Chinese Herbal Patents 

• Homeopathy 

Jolanta 

Polewczak 

N.D.,M.D.(PL) 

Doctor 

of Naturopathic Medicine 

sk³adzie:: Jan Kornel - fortepian, 

Piotr Borys - skrzypce, Tadeusz 

Dru¿d¿el - kontrabas, Jerzy W¹glewski 

- perkusja. 

*** 

Gdy mowa o plonach ziemi, 

tak piêknie wydobytych dziêki 

m¹drej administratorce i pokazanych 

na scenie do¿ynkach, ka¿- 

dego z nas chwyc¹ te¿ za serce 

gor¹ce rytmy naszego swojskiego 

krakowiaka i takie oto s³owa 

zawarte w „Polskiej Krwi”: 

Czym jest dla Polaka 

bal bez krakowiaka, 

jak mecz bez k¹dzieli, 

tydzieñ bez niedzieli, 

pa³ac bez króla, 

bez cia³a koszula. 

Nasza dola taka 

Hej, do krakowiaka! 

A któ¿ lepiej wykona krakowiaka, 

ni¿ „Bia³y Orze³” - i Micha³ 

Kuleczka zaprosi³ ten znany 

polonijny zespó³ do wspó³pracy. 

A¿ iskry lec¹ od tych polskich 

tradycyjnych ludowych tañców, a 

o choreografiê tañców zadba³ 

Tadeusz Zdyba³. 

Twórca Polskiego Teatru Muzycznego 

od dawna nosi³ siê z 

zamiarem pokazania Polonii torontoñskiej 

pe³nej wigoru i narodowych 

podtekstów „Polskiej 

Krwi”, której przepiêkna muzyka 

œwiadczy o naprawdê wysokim 

poziomie tej operetkowej pozycji. 

I zauroczy³ nas kolejn¹ swoj¹ 

realizacj¹ wraz ze scenografk¹ Joann¹ 

D¹browsk¹, która zawsze 

potrafi w skromnych warunkach 

wyczarowaæ coœ urokliwego. 

Przed re¿yserem i kierownikiem 

muzycznym w jednej osobie 

stanê³o jednak nie³atwe zadanie: 

przez niemal 100 lat od chwili napisania 

libretto Leo Steina zdo- 

³a³o siê nieco zestarzeæ. W epoce, 

w której nie by³o radia i telewizji, 

akcja na scenie mog³a trwaæ 4 - 5 

godzin. W obecnych czasach trzeba 

by³o je skróciæ o po³owê, dostosowaæ 

jêzyk do naszej epoki, a 

bior¹c pod uwagê, ¿e tekst sta³ siê 

nieadekwatny do dzisiejszego ¿ycia, 

trzeba by³o dokonaæ 

wspó³czesnej adaptacji libretta. 

Kuleczce g³ównie chodzi³o o 

wydobycie zawartej w tym arcydziele 

muzycznym piêknej polskiej 

myœli, jak¹ jest nasza ludowoœæ 

i wyrastaj¹cy z niej polski 

• WesternHerbal Medicine 

• BOWEN Therapy 

Tel: 416- 824-4464 

545A Horner Ave., Etobicoke, M8W 2C3 

charakter narodowy. 

T¹ ide¹ przenikniête jest ca³e 

przedstawienie, iskrz¹ce siê od 

ludowych strojów i tañców - warto 

dodaæ, ¿e ju¿ uwertura jest 

mazurem - tañcem. 

„Bia³y Orze³” wyst¹pi³ oczywiœcie 

w swoich ludowych i 

narodowych strojach, od których 

zrobi³o siê kolorowo na scenie. 

Wielk¹ pomoc¹ okaza³y siê te¿ 

piêkne suknie bohaterek projektowane 

przez Irenê Skowron, 

niew¹tpliwie ubogacaj¹ce 

przedstawienie. i doskona³e 

fryzury Barbary Zborowskiej 

*** 

Micha³ Kuleczka ju¿ 11 lat 

prowadzi w Toronto za³o¿ony 

przez siebie Polski Teatr Muzyczny 

w najtrudniejszych 

warunkach, bez siedziby Teatru, 

a nawet sali na próby. 

¯eby odbyæ próbê artysta 

umawia siê i æwiczy z ka¿- 

dym z wykonawców oddzielnie 

w ich mieszkaniach, jedynie 

ostatnie próby odbywaj¹ siê na 

scenie. Mimo takich przeszkód 

Kuleczka wystawi³ dla polskiej 

publicznoœci wiele pozycji operetkowych, 

z których wystarczy 

przypomnieæ „Ksiê¿niczkê Czardasza”, 

„Weso³¹ Wdówkê”, „Zamek 

na Czorsztynie”, „Dyrektora 

Teatru. Jego trud docenia nie tylko 

publicznoœæ - patronat honorowy 

nad Teatrem obj¹³ Konsul 

Generalny RP w Toronto, dr Piotr 

Konowrocki, który gratuluj¹c 

twórcy przedstawienia i wykonawcom 

podkreœli³ profesjonalizm 

zespo³u i niezwyk³e zaanga- 

¿owanie Micha³a Kuleczki oraz 

wszystkich artystów. 

Redakcja “Nowego Kuriera” 

przekaza³a piêkne kwiaty a Redaktor 

naczelna, Jolanta Cabaj, 

dziêkuj¹c polskim artystom wystêpuj¹cym 

w tej Operetce, za ich 

kunszt i talenty, okreœli³a ich dzia- 

³alnoœæ jako filantropijn¹. I 

s³usznie. Zaœ firma Bodome Flooring 

Canada da³a czek na dalsz¹ 

dzia³alnoœæ. 

Polski Teatr Muzyczny dzia³a 

ju¿ 11 lat bez ¿adnych dotacji i 

kolejne premiery maj¹ miejsce 

dziêki niestrudzonej energii, ¿arliwoœci 

i pasji jego za³o¿yciela i 

twórcy oraz wszystkich wykonawców.. 

Mimo wielu trudnoœci i finansowych 

braków Micha³ Kuleczka, 

artysta, który wczeœniej ca³e lata 

gra³ g³ówne role w Poznañskiej 

Operetce, potrafi wci¹¿ spe³niaæ 

marzenia Polonii o starym operetkowym 

teatrze, wype³niaj¹c tym 

istotn¹ lukê w ¿yciu kulturalnym 

Polonii torontoñskiej. 

Cieszmy siê, bo ¿adna Polonia 

œwiata nie ma swojej operetki! I 

to na jakim poziomie! I prosimy o 

bis! 

Krystyna Starczak-Koz³owska

Strona 8 


Jeszcze o nieznanych materia³achHanki Ordonówny 

Zenowiusz Ponarski 

„Gazeta Wyborcza” 24 paŸdziernika 

2007 opublikowa³a naprawdê 

sensacyjn¹ wiadomoœæ podan¹ 

przez Iwonê Sobczyk, o odnalezieniu 

dot¹d nieznanych zdjêæ Hanki 

Ordonówny i in. materia³ów z ni¹ 

zwi¹zanych. Zbiór odziedziczy³ Jan 

£ukasiewicz po stryju, aktorze, W³adys³awie 

£ukasiewiczu, jednym z 

przyjació³ Ordonki. Obecnie jest w 

posiadaniu Andrzeja Sawickiego. 

Opublikowane zdjêcia zaopatrzone 

s¹ opisem, nie zawsze zgodnym z 

rzeczywistym stanem rzeczy, podobnie 

jak b³êdne s¹ niektóre stwierdzenia 

autorki i jej rozmówcy, odnosz¹ce 

siê do osoby aktora, odludka, 

stroni¹cego od towarzystwa; „Ot, 

stary kawaler, zaabsorbowany swoj¹ 

osob¹. Zmar³ w 1980 roku i wtedy 

pami¹tki Ordonki trafi³y do Sosnowca, 

do szafy bratanka”. Autorka przytacza 

wypowiedŸ w³aœciciela kolekcji; 

”Po wojnie aktor wróci³ do 

Warszawy, gra³ na polskich scenach. 

Archiwum Ordonki przywióz³ oczywiœcie 

ze sob¹ i traktowa³ je zawsze z 

ogromn¹ czu³oœci¹ … Ordonówna 

nigdy ju¿ jednak do Polski nie 

wróci³a i z tego, co mi wiadomo, nie 

mia³a ¿adnego kontaktu z W³adys³awem 

- opowiada Sawicki”. A jednak 

korespondowa³a z nim o czym 

œwiadcz¹ listy zachowane w zbiorach 

Tadeusza Wittlina. 

Pan W³adys³aw nie jest postaci¹ 

nieznan¹. Biogram jego zamieszczony 

w „S³owniku Biograficznym 

Teatru Polskiego”(t. II): ”£ukasiewicz 

£ukasz w³aœ. W³adys³aw Antoni 

(24.I.1909 Choroszcz w Bia³ostockim 

/25.XII.1980 Warszawa), 

aktor, recytator. By³ synem Stanis³awa 

i Anieli £ukasiewiczów. Ukoñczy³ 

Gimn. im. Mickiewicza w Grodnie, 

a nast. w Warszawie Wydz. Aktorski 

PISTu- (1935)… w lecie 1937 

gra³ w T. Polskim w Warszawie. 

W 1939 znalaz³ siê w Wilnie, tam 

w sez. 1939/40 i 1940/41 wystêpowa³ 

w T. Polskim; podczas okupacji 

niem. pracowa³ jako kelner w hotelu 

„Georgie,a”. W 1943 bra³ udzia³ w 

recytatorskich wystêpach w Filharmonii; 

w lecie 1944 wystêpowa³ w 

Ogródku Artystów”… po wojnie 

u¿ywa³ imienia £ukasz…”. 

Biogram uzupe³niæ mo¿na o szczegó³y 

z lat wojny. Ju¿ w paŸdzierniku 

1939 r. wystêpuje w Wilnie, w 

Teatrze na Pohulance we wznowionych 

sztukach: ”Jej syn” (W. 

Alexandrowicza) i „Spadkobierca” 

(A. Grzyma³y- Siedleckiego). A w 

hotelu Georgie,a, obs³uguj¹cym 

oficerów niemieckich, pracowa³ 

równie¿ Igor Œmiarowski, student 

podziemnej Szko³y Teatralnej. 

Na Pohulance wystêpowa³a te¿ 

Irena Brzeziñska, która powiadomi³a 

Ordonówn¹ w marcu 1946 roku: ”Ja 

z Wilna wysz³am, a w³aœciwie wyjecha³am 

do Warszawy, po wejœciu 

Niemców do Wilna a wiêc we 

wrzeœniu 1941. Ciotki Twojej nie widzia³am, 

ale wiem od W³adka (£ukasiewicza), 

który opiekowa³ siê Twoimi 

psami, ¿e ciotka Twoja jest i dob- 

rze siê czuje” ( A. Mieszkowska, 

Listy do pani Hanki, w „Archiwum 

Emigracji” z 2003, z.5/6). 

W listopadzie 1939 gra³ w sztuce 

re¿yserowanej przez S.Perzanowsk¹ 

„Cieszymy siê ¿yciem”; w grudniu w 

„Pastora³kach”, L. Schillera. W 

styczniu- marcu 1940 r. wystêpuje w 

„Zemœcie” Fredry, „¯eglarzu” Szaniawskiego 

i „ Marii Stuart” J. S³owackiego. 

W czerwcu gra³ w„Damach i huzarach”. 

Wspomina³ o tym Jan Ciecierski, 

¿e grali t¹ sztukê w bardzo 

dobrej obsadzie:… Z mêskiej obsady: 

majora - Zygmunt Chmielewski, 

rotmistrza - Aluœ £obodziñski - 

porucznika - £ukasz £ukasiewicz, 

kapelana gra³em ja” („Zwyczajne 

¿ycie aktora”). 

Na pocz¹tku lipca uczestniczy³ w 

uroczystym wieczorze „Zamiast 

Komedii…” z udzia³em Hanki Ordonówny. 

Wczeœniej w kwietniu na 

Pohulance odnios³a ona du¿y sukces 

w sztuce” Madame Sans-Gene” a 

jeszcze wiêkszy w recitalu „Wieczór 

piosenek Hanki Ordonówny” (1 i 

13.VI.). Jak poda³a prasa; ”Deklamacja, 

œpiew i taniec wype³niaj¹ ca³y ten 

niezwyk³y wieczór, jeden z tych o 

których zdumieni recenzenci z zagranicy 

pisali, ¿e daje niecodzienne 

wzruszenia, powoduje g³êbok¹ zadumê 

i przywraca ochotê do ¿ycia”. 

Wedle relacji Tadeusza Wittlina, 

który dobrze j¹ zna³ osobiœcie i spotyka³ 

siê w ró¿nych okresach ¿ycia; „ 

Ordonka jest (w Wilnie) w ogniu pracy 

we wszystkich odmianach sceny i 

nadscenki, gdzie czêsto jej sekunduj¹ 

jej dwaj koledzy, serdeczni jej 

przyjaciele: £ukasz £ukasiewicz i 

W³adys³aw Surzyñski” (Pieœniarka 

Warszawa Hanka Ordonówna i jej 

œwiat”). 

O jej przyjeŸdzie doniós³ ”Kurier 

Wileñski” 1 marca 1940 r.; „ I oto 

wczoraj, w godzinach popo³udniowych, 

poci¹giem z Kowna artystka 

przyjecha³a do Wilna… wygl¹da³a 

nie tylko dobrze, ale piêknie … Ubrana 

w palto karaku³owe, na g³owie 

modny czarny kapelusz z czarn¹ 

woalk¹”. Wywiad z ni¹ opublikowa³ 

K.W.” 10.III. pt. „ U Hanki Ordonówny”; 

„Rzucam wreszcie pytanie… 

czy i jakie ma plany artystyczne 

na najbli¿sz¹ przysz³oœæ. - Pozwólcie 

mi trochê odpocz¹æ… W ostatnich 

dniach pobytu w Warszawie 

chorowa³em, i to powa¿nie... Wiêc 

gdy odetchnê i lekarze mi na to 

pozwol¹ - pomyœlê, co mam dalej 

robiæ”. Zamieszka³a od razu w 

mieszkaniu swego ma³¿onka Micha³a 

Tyszkiewicza przy ul. Kasztanowej 2 

(róg 3 maja). PóŸniej zaœ uda³a siê na 

wypoczynek do jego posiad³oœci w 

Ornianach. Gdy wróci³a odwiedzali 

j¹ licznie dawni i nowi przyjaciele i 

znajomi, Bywa³ u niej czêsto pisarz 

Aleksander Maliszewski, który zajmowa³ 

siê przygotowywaniem wielu 

przedstawieñ i recitali: „Szeligowski 

zaci¹gn¹³ mnie do Ordonki. ChodŸ, 

powiada, potrzebne nam jest ¿abie 

oko; tylko b³agam ciê, b¹dŸ bez 

litoœci, bo Hanka uparta jest jak 

szatan, a nie wszystkie teksty nadaj¹ 

siê dziœ do wykonania - wspomina³ 

Maliszewski- Piêknie urz¹dzone 

mieszkanie pañstwa Tyszkiewiczów; 

okna na plac £ukiszki, koœció³ œw. 

Jakuba, a z boku srebrna szrama 

Wilii” (”Na przekór nocy”). 

Przedstawi³ dok³adn¹ dyslokacjê 

mieszkania. A jego wygl¹d opisa³ redaktor 

ukazuj¹cej siê od niedawna 

„Gazety Codziennej”, Józef Mackiewicz. 

Odwiedzi³ hrabiego, szukaj¹c u 

niego wsparcia dla swojej gazety. 

Boryka³ siê z powa¿nymi k³opotami 

natury finansowej. Oto jego relacja, 

przedstawiona w ksi¹¿ce napisanej w 

1942 w Wilnie a niedawno odnalezionej 

i w 2002 roku opublikowanej 

w Londynie: ”WyobraŸmy sobie 

zimê roku 1940. Mróz. Ulica 3 maja 

… Przy tej ulicy le¿y pewna kamienica, 

a w mieszkaniu na drugim 

piêtrze … Otwiera lokaj. Kandelabry. 

Cenne obrazy. 

Na stoliku francuskie angielskie 

czasopisma. Otwarty fortepian. Ciasteczka 

i herbata … gospodarz, hr. 

Micha³ Tyszkiewicz, ³¹cznik (rz¹du 

londyñskiego) ze spo³eczeñstwem 

polskim w Wilnie, o¿eniony z najs³ynniejsz¹ 

z polskich aktorek, Ordonówn¹ 

… Teraz przyjecha³a w³aœnie 

z Warszawy przez Prusy. Dlatego z 

wpó³otwartej sypialni dochodzi 

zapach pudru, dobrej wody koloñskiej 

i skóry najdro¿szych walizek 

(„Prawda w oczy nie kole”). 

Po krótkim odpoczynku, natychmiast 

zabra³a siê do pracy. Na scenie 

mia³a licznych przyjació³, wœród nich 

by³ te¿ W³adys³aw £ukasiewicz. 

Gdzie i kiedy go zapozna³a? Nad 

Wis³¹ czy Wili¹? Przed wojn¹ czy po 

klêsce wrzeœniowej? Musia³ cieszyæ 

siê jej szczególnym wzglêdami i 

du¿ym zaufaniem skoro, gdy wyje¿- 

d¿a³a z wystêpami do Moskwy, powierzy³a 

mu pieczê nad swym mieszkaniem 

i opiekê nad ukochanymi 

psami. 

Powracaj¹c do reporta¿u o nieznanych 

materia³ach Ordonki, nale¿y 

stwierdziæ, ¿e ba³amutne s¹ niektóre 

zawarte w nim stwierdzenia jak te¿ 

napisy pod zdjêciami, np. pod 4- m; 

„NKWD aresztowa³o hrabiego a 

potem Ordonkê” i 6-m ;” Gdy 

NKWD aresztowa³o artystkê, psami 

zaopiekowa³ siê aktor W³adys³aw 

£ukaszewicz”. A w rzeczywistoœci 

by³o zupe³nie inaczej. 

Micha³a Tyszkiewicza aresztowano 

w nocy z 9 na 10 lipca 1940 roku 

podczas pierwszej akcji likwidowania 

elementów antysocjalistycznych 

na Litwie. Polacy poszli na pierwszy 

ogieñ, a po kilku dniach zabrano siê 

za Litwinów. Hanka Ordonówna wystêpowa³a 

natomiast jeszcze prawie 

rok na deskach teatralnych Wilna. 

Potwierdzi³ to w pe³ni jej dobry 

znajomy, muzyk i kompozytor 

Tadeusz Szeligowski. W „Prawdzie 

Wileñskiej” napisa³ 13 czerwca 1941 

roku: ”Koncert … w dniu 12 czerwca 

by³ jak gdyby generalnym przegl¹dem 

dorobku twórczego znakomitej 

pieœniarki w przededniu jej goœcinnych 

wystêpów w Moskwie”. W 

tej¿e gazecie 21 czerwca zamieszczono 

notatkê;” Z Wilna do Moskwy 

przyby³a na goœcinnie wystêpy 

wybitna pieœniarka polska, Hanka 

Ordonówna. Wystêpy rozpoczê³y siê 

17 b.m. w Teatrze Pañstwowym 

Filharmonii w Moskwie „Ermita¿”… 

Ju¿ na pierwszych wystêpach publicznoœæ 

stolicy zgotowa³a artystce 

serdeczne przyjêcie”. Pisa³em o tym 

przed laty, kiedy w nadanym w TV 

filmie dokumentalnym „Ordonka” 

ukaza³y siê na ten temat nieprawdziwe 

stwierdzenia („Gazeta Telewizyjna” 

z 18 marca 1995 r.). 

W³adys³aw £ukasiewicz w rzeczywistoœci 

zaopiekowa³ siê mieszkaniem 

Ordonówny i jej psami dopiero 

po 13 czerwca 1941 roku, prawie 

rok po aresztowaniu M. Tyszkiewicza. 

We wrzeœniu 1942 roku podczas 

pobytu Niemców, powsta³ polski 

teatrzyk „Ali Baba”. Marian Œwiêcicki, 

jego za³o¿yciel zatrudni³ 

przedwojennych artystów scen wileñskich 

i tych którzy znaleŸli siê na 

miejscu; Brusikiewicza, Piaseck¹, 

Mirsk¹; „ pocz¹tkuj¹c¹ gwiazdê 

humoru, Hankê Bielick¹ i wielu innych, 

których nazwisk ju¿ dziœ nie 

pamiêta. W teatralnej pracy pomaga³ 

po kryjomu Sempoliñski; by³ on 

poszukiwany przez Gestapo i oczywiœcie 

na scenie wystêpowaæ nie 

móg³” („¯ycie na wulkanie”). W¹tpiæ 

nale¿y, aby wœród tych „innych” 

znalaz³ siê W³adys³aw £ukasiewicz. I 

to z oczywistego powodu. Dlaczego? 

OdpowiedŸ ni¿ej. 

I w tym miejscu naprawdê sensacyjna 

wiadomoœæ o tym, ¿e mieszkanie 

Ordonki podczas niemieckiej 

okupacji by³o punktem kontaktowym 

kierownictwa miejscowej Armii 

Krajowej. Wspomina³ o tym major 

Edmund Banasikowski, jeden z 

przywódców AK na WileñszczyŸnie. 

”Po zaaklimatyzowaniu w Wilnie 

nawi¹za³em bliski kontakt z ks. 

kapelanem Wiktorem Gogoliñskim. 

Wspólne prze¿ycia partyzanckie 

zbli¿y³y nas do siebie. Wkrótce 

do³¹czy³ do nas „Kowal”; znalaz³ siê 

w Wilnie du¿o wczeœniej ode mnie. 

Spotykaliœmy siê czêsto we trzech na 

plebanii koœcio³a œw. Katarzyny lub 

w drugim lokalu ks. Wiktora, przy 

Chartered in Ontario 

Charitable Cultural 

Organization 

Placu £ukiskim od strony ul. Adama 

Mickiewicza. Kiedyœ mieszka³a tam 

Hanka Ordonówna, a wówczas 

zajmowa³ ten wspania³y apartament 

£ukasz £ukasiewicz, znany polski 

artysta. W saloniku na jednej ze œcian 

wisia³ olbrzymi portret Ordonki. 

Kolorowa postaæ by³a jak ¿ywa, jej 

piêkne oczy i uœmiech przyci¹ga³y 

wszystkich” („Na zew ziemi wileñskiej”). 

Micha³ Kwakszys („Kowal”) 

by³ szefem sztabu zgrupowania 

Oszmiañskiego, jednego z trzech 

dzia³aj¹cych w Okrêgu w Wileñskim 

AK. Skazano go w ZSRR w 


The W. Reymont Foundation 

c/o 14 Hester Street, Hamilton, Ontario L9A 2N2 

Tel/Fax 905-574-9212 

www.reymountfoundation.com 

KOMUNIKAT 

Kuratorzy Fundacji im. W³adys³awa Reymonta 

podaj¹ do wiadomoœci, ¿e XXXVIII Konkurs 

Recytatorski im. Marii i Czes³awa Sadowskich 

oraz Koncert Laureatów odbêdzie siê w niedzielê 

1 czerwca 2008 roku w Toronto. 

Termin nadsy³ania zg³oszeñ up³ywa z dniem 

30 marca 2008 roku. 

Zachêcamy rodziców i nauczycieli do zapoznania 

siê z Regulaminem Konkursu Recytatorskiego i 

rozpoczêcia przygotowañ dzieci i m³odzie¿y 

polonijnej do udzia³u w konkursie. 

Z radoœci¹ informujemy uczestników XXXVIII 

Konkursu Recytatorskiego organizowanego przez 

Fundacjê im. W. Reymonta, ¿e g³ówn¹ nagrod¹ 

bêdzie wyjazd trzech laureatów na Ogólnopolski 

Konkurs Recytatorski pt. "Mówimy Reymontem." 

Dok³adny Regulamin Konkursu, Kwestionariusz 

Uczestnictwa i wszelkie informacje s¹ dostêpne 

na stronie Fundacji pod adresem 

www.reymontfoundation.com 

lub telefonicznie pod numerem 905-574-9212. 

Komitet Konkursu Recytatorskiego


Strona 9 


1945 r. na karê œmierci, zamienion¹ 

na 10 lat obozów ciê¿kiej 

pracy. Wróci³ do Polski w 1956 

roku gdzie zmar³ w 1972 roku, pochowany 

w Olsztynie. Wiktor Gogoliñski 

(1904 - 1958) by³ proboszczem 

od 1936 roku w kilku 

parafiach na kresach wschodnich. 

Podczas wojny by³ kapelanem 

Oszmiañskiego zgrupowania AK. 

PóŸniej ulokowa³ siê w parafii œw. 

Katarzyny w Wilnie. Zagro¿ony w 

1945 roku aresztowaniem przez 

NKWD wyjecha³ do Bia³egostoku. 

Przedstawi³em sylwetki trzech 

konspiratorów, którzy spotykali 

siê w dawnym mieszkaniu, zajmowanym 

przez W³adys³awa £ukasiewicza, 

aby id¹c ich tropem, 

ustaliæ jego rolê w wileñskim podziemiu 

niepodleg³oœciowym. 

Mo¿e odpowiedŸ na ró¿ne 

w¹tpliwoœci znajdzie siê w odnalezionym 

materiale? 

Zenowiusz Ponarski 

NATIONAL HOMESTEAD REALTY INC. BROKERAGE 

ERIK TURSKI 

BROKER OF RECORD 

TEL.: 905-624-4807 juz od 1.5% prowizji 

$129,900 MissisaugaDwusypialniowe Condo, Dixie/Bloor 

$169,000 3,000 Sq Ft Budynek komercyjny – 2 Apt + Delikatesy 

$106,900 Brampton Delikatesy z wyrobem wêdlin 

$249,900 Aprox. 9000Sq Ft budynek komercyjny (banquet hall, 

sklep meblowy, Fleemarket 

$1,750,000 10,000 Sq Ft Mississ., Zak³ady produkcji wêdlin Hwy 427/D 

$289,000 Estate Sale- Bungalow na du¿ej dzia³ce 

Rocznice 2008 roku 

Jerzy Jasieñski 

„Okr¹g³ych” rocznic w bie¿¹cym 

roku jest sporo. Na pierwszym 

miejscu plasuje siê niew¹tpliwie 

nasze polskie wyzwolenie 

po 123 latach niewoli. W 

œwiatowej historii dzieñ 11 listopada 

1918 roku-to zakoñczenie 

czteroletniej wojny œwiatowej, 

która przynios³a nam wolnoœæ. 

Okres niewoli - to bezkres przelanej 

krwi, strat personalnych, wielkie 

ubytki maj¹tku narodowego 

(w tym bezcennych dokumentów 

historycznych), kulturowego, naukowego.. 

.Wydawa³o siê, ¿e 

wreszcie mamy bezgraniczn¹ wolnoœæ. 

Tym czasem znów wojna, 

znów olbrzymie, niepowetowane 

straty. Ale Polska ¿yje i jest wolna. 

Na drugim miejscu plasuj¹ siê 

liczne rocznice kulturowe i oœwiatowe. 

235-lecie Komisji Edukacji 

Narodowej, pierwszego ministerstwa 

oœwiaty w Europie. Powo³ana 

zosta³a ta Komisja do ¿ycia w 1773 

roku po kasacie zakonu jezuitów 

dla przejêcia szkó³ jezuickich i 

wprowadzenia reform szkolnych. 

Dzia³a³a pod auspicjami króla, 

cieszy³a siê pe³n¹ autonomi¹, 

jedynie w sprawach finansowych 

by³a kontrolowana i odpowiada³a 

za nie przed sejmem. Reforma 

szkolnictwa sz³a zaœ w kierunku 

zdobywania wiedzy nie tyle ogólnej, 

co utylitarnej, realnej, potrzebnej 

w ¿yciu codziennym. Kszta³towa³ 

siê te¿ profesjonalny zawód 

nauczycielski. Dzia³a³a ta Komisja 

do 1794 roku, bêd¹c dobrym przyk³adem 

dla wielu pañstw i krajów. 

W roku 1918 zreaktywowa³y siê 

w Polsce wy¿sze zak³ady naukowe 

: uniwersytety, akademie politechniki; 

w Lublinie powsta³ KUL 

- Katolicki Uniwersytet lubelski. 

Odnowi³o siê i odœwie¿y³o szkolnictwo 

podstawowe i œrednie. 

Odnotowaæ wypada, ¿e 110 lat 

temu (21 grudnia 1898 roku) po 

licznych doœwiadczeniach Maria 

Curie-Sk³odowska i jej m¹¿ Piotr 

Curie odkryli pierwiastek chemiczny 

rad, niezwykle cenny w badaniach 

i potrzebach medycznych. 

W kulturze odnotujmy nastêpuj¹ce 

rocznice: oto 12 stycznia 1848 

r. - wiêc 160 lat temu pokazano w 

Wilnie na kameralnej scenie miejskiego 

ratusza, przy ulicy Wielkiej, 

dwuaktow¹ operê Stanis³awa Moniuszki 

„Halkê”, a w dziesiêæ lat 

póŸniej w warszawskim Teatrze 

Wielkim tê¿e „Halkê” ale ju¿ czteroaktow¹ 

z tañcami góralskimi i 

s³ynnymi ariami Halki i Jontka. 

Przypominam to, gdy¿ „Halka” 

jest nasz¹ reprezentacyjn¹ oper¹ 

narodow¹, ciesz¹c¹ siê coraz wiêkszym 

uznaniem na obu pó³kulach. 

„Straszny Dwór” Moniuszki, uznawany 

powszechnie za operê dojrzalsz¹. 

od „Halki” wysoko ceni¹ 

wybitni liczni twórcy wielu krajów. 

Siedz¹c na spektaklach warszawskich 

obu tych oper obok 

s³ynnego Dymitra Szostakowicza, 

mog³em obserwowaæ jego reakcjê 

na poszczególne sceny, gdy d³onie 

jego zrywa³y siê do oklasków. Byæ 

mo¿e burzy³a siê w nim polska 

krew jego dziadków, gdy s³ysza³ i 

widzia³ piêkn¹ polskoœæ tych oper, 

„Wspania³e” mówi³ mi do ucha ! 

Przypada te¿ w tym roku 230-ta 

rocznica premiery pierwszej opery 

polskiej „Nêdzy uszczêœliwionej” 

Macieja Kamieñskiego do kantaty 

Franciszka Bohomolca, poszerzonej 

i uzupe³nionej, stanowi¹cej 

libretto operowe, przez Wojciecha 

Bogus³awskiego. Operê tê wystawiono 

po raz pierwszy 11 lipca 

1778 roku w sali teatralnej Pa³acu 

Radziwi³³owskiego w Warszawie. 

Chcia³oby siê przy okazji tego 

wydarzenia wspomnieæ i wiele powiedzieæ 

o Bohomolcu , bojowniku 

o czystoœæ jêzyka polskiego, mowy 

polskiej, która w XVIII wieku zaœmiecona 

zosta³a licznymi „makaronizmami”. 

Niespo¿yty w swej pracy 

i w swej energii ten jezuita 

zwi¹za³ siê póŸniej z nowo obranym 

królem, Stanis³awem Augustem 

Poniatowskim, widz¹c w nim 

dobrego inspiratora, inicjatora i 

opiekuna kultury i sztuki polskiej. 

Bohomolec nawi¹zywa³ do czystoœci 

i piêkna jêzyka polskiego z 

czasów z³otego wieku odrodzenia, 

epoki zygmuntowskiej, a w³aœnie 

w bie¿¹cym roku przypada 430 

rocznica (12 stycznia 1578 r.) wystawienia 

na dworze króla Stefana 

Batorego w Ujazdowie pierwszego 

polskiego dramatu wysokiej rangi 

„Odprawy pos³ów Greckich” Jana 

Kochanowskiego - wielkiej przestrogi 

dla ówczesnej Rzeczypospolitej. 

Nawo³ywa³ bowiem ten dramat 

do rozwagi, zbrojenia, do 

obronnoœci kraju. 

Przedstawienie odby³o siê z okazji 

wesela kanclerza Jana Zamoyskiego 

z Krystyn¹ Radziwi³³ówn¹. 

Aktorami przedstawienia byli m³odzieñcy 

ze znanych rodzin szlacheckich, 

re¿yserowa³ je Wojciech 

Oczko (!) - znany lekarz. Nad 

ca³oœci¹ zaœ inscenizacyjn¹ czuwa³ 

sam Jan Kochanowski. 

Jêzyk dramatu jest czysty i piêkny. 

Mówi³ o nim z wielkim 


Strona 10 1-15/02/2008 N o 03 (945) 

Puste coko³y 

Wies³aw Piechocki 

Ró¿nie mo¿na traktowaæ pomniki. 

Albo siê je pielêgnuje, obsypuje 

kwiatami, zapala œwieczki 

pod nimi, daj¹c dowody mi³oœci 

lub szacunku do stoj¹cej na cokole 

postaci. Z powodu wichrów historii 

bywa tak, i¿ siê pomniki zrzuca, 

rozdrapuje w³asnymi rêkami, aby 

œlad nie zosta³, rozje¿d¿a je spychaczami. 

Potem siê wyrównuje 

ziemiê grabiami, sadzi kwiatki, tak 

dok³adnie, aby nikt ju¿ z przysz- 

³ych pokoleñ nie wpad³ na myœl, i¿ 

tu w³aœnie kiedykolwiek sta³ pomnik. 

Jak siê mo¿na domyœlaæ, taki los 

gotuj¹ wiatry dziejów raczej politykom, 

którzy siê zas³u¿yli Ÿle 

swojemu narodowi, ni¿ na przyk- 

³ad kompozytorom, pisarzom lub 

innym artystom. Ale i ich godzina 

nie jest pewna. W dzisiejszych rozdygotanych 

ideologicznie czasach 

nikt wysoko na cokole nie mo¿e 

byæ pewien swej „wiecznoœci“. 

Stojê przed takim pomnikiem w 

Stralsund, p³yta z br¹zu, radziecki ¿o³nierz i Niemiec 

pó³nocno-niemieckim mieœcie 

Stralsund. Tu by³a NRD do 1989 

roku. Tu oficjalnie istnia³a ideologia 

marksizmu. Wpatrujê siê w 

pomnik, stoj¹cy na „Neuer Markt“, 

czyli na „Nowym Targu“, przysiadam 

na ³aweczce, jak¹ ustawiono 

obok i zamyœlam siê, gdy¿ wróci- 

³em akurat z Berlina. Tam problem 

pomników, czyli przetrawiania 

przesz³oœci, te¿ oczywiœcie istnieje. 

Przypominam sobie choæby pusty 

cokó³ przy wyjœciu z metra na 

„Potsdamer Platz“. Stoi sobie po 

prostu jak spokojny blok, wielki 

szeœcian i nie ma na nim nikogo. 

Wielka kostka kamienia, piêknie 

ociosanego, wyszlifowanego. Tylko 

na nim ju¿ nikt nie stoi. A sta³ 

tu Karl Liebknecht - tak g³osi przynajmniej 

zostawiony napis. Ciekawscy 

turyœci i sami Niemcy 

otrzymuj¹ wiêc odpowiedŸ na 

Stralsund, pomnik wdziêcznoœci Armii Czerwonej 

proste pytanie „kto tu sta³ do roku 

1989?“. Natomiast samego bohatera 

ju¿ nie ma. Zgin¹³ zamordowany 

przez bojówki nieprzyjaznej 

mu ideologii. Karl Liebknecht, 

zdolny adwokat, odda³ siê stuprocentowo 

ideologii Karola Marksa. 

Kiedy wybi³a jego godzina, czyli 

kiedy Niemcy po chaosie pierwszej 

wojnie œwiatowej, szuka³y dramatycznie 

nowszych politycznych 

dróg, zaproponowa³ 

komunizm: 

dnia 9 listopada 

1918 roku proklamowa³ 

uroczyœcie 

powstanie „Wolnej 

Republiki Socjalistycznej“. 

Tym samym okaza³ 

siê wiernym 

synem swego ojca, 

Wilhelma Liebknechta. 

Ojciec 

Wilhelm by³ znanym 

politykiem 

niemieckim w 

XIX wieku, zna³ 

osobiœcie bardzo 

dobrze Karola 

Marksa (nie bez 

kozery syn nazywa³ 

siê te¿ Karol 

...), œciœle wspó³pracowa³ 

w Londynie 

z brodatym 

twórc¹ komunizmu. 

Wilhelm po rewolucji 1848 

roku musia³ uciekaæ do Szwajcarii, 

tak jak zreszt¹ wielu Niemców. 

Kiedy Karol Liebknecht obwo³a³ 

lewicow¹ republikê, wywo³a³ tym 

wœciek³oœæ wrogów politycznych. 

Zamordowano go 15 stycznia 1919 

roku, w dzielnicy berliñskiej Charlottenburg, 

gdzie zreszt¹ siê te¿ 

urodzi³. Bojówkarze zamordowali 

równie¿ wtedy Ró¿ê Luksemburg, 

rewolucjonistkê urodzon¹ w Zamoœciu. 

„Potsdamer Platz“, gdzie stoi 

nikomu niepotrzebny cokó³ (dlaczego 

go jeszcze nie wywieziono?) 

by³ na terenie Wschodniego Berlina. 

St¹d ten œlad. Ale id¹c na zachód 

miasta, w kierunku wspania- 

³ej alei „Pod Lipami“ (Unter den 

Linden), przechodzimy przez most 

na Szprewie. I w³aœnie ten most w 

samym centrum, nazywa siê „Karl- 

Liebknecht-Brücke“. Zatem 

tu „dano mu spokój“. 

Dlaczego? Nie 

wiem. Pytanie do burmistrza 

Berlina... 

O tym myœlê, kiedy 

siedzê przed pomnikiem, 

kilkaset kilometrów na 

pó³noc od Berlina, w 

mieœcie Stralsund, bram¹ 

do wyspy Rugii (Rügen). 

Pomnik jest jeszcze bardziej 

tajemniczy. Gdybym 

by³ przyk³adowo 

m³od¹ turystk¹ z Brazylii, 

nie znaj¹c¹ realiów i 

przebiegu drugiej wojny 

œwiatowej, nie wiedzia³bym 

co ogl¹dam. 

A widzê pomnik bardzo 

dziwny: na tle olbrzymiego 

czerwonociemnego 

koœcio³a Mariackiego 

(tu panuje krwista ceg³a a 

nie szary kamieñ w architekturze 

œredniowiecznych œwi¹tyñ) rozpoœciera 

siê sinobordowy kamienny 

podest. Jest to baza o wielu metrach 

kwadratowych wyszlifowanego 

piêknego kamienia. W 

œrodku tej bazy stoi te¿ tej barwy 

„grobowiec“. Na p³ycie nie ma nic! 

¯adnego napisu! Widaæ tylko na 

tej „nagrobnej“ p³ycie otworki po 

œrubkach. Te œrubki oznacza³y 

litery. Kiedyœ. Ale teraz nie oznaczaj¹ 

nic. Nie ma napisu, nie ma liter. 

Pozioma struktura jest go³a. 

Nad tym nic nie mówi¹cym 

poziomem góruje obelisk. To ju¿ 

jest coœ, co zaznacza pomnik, akcentuje 

go wobec bry³y potê¿nego 

koœcio³a. A ten siê nawet po czasach 

reformacji nie boi konkurencji... 

Obelisk ma kilka metrów wysokoœci. 

W jego dolnej czêœci odcina 

siê kolorystycznie zielony z patyny 

prostok¹t. W nim tkwi metalowa 

p³askorzeŸba. Ona pokazuje 

dwu mê¿czyzn. Jeden to ¿o³nierz 

radziecki w d³ugim szynelu. Na 

tym p³aszczu ma pas, a za pasem 

pojemnik na naboje. W lewej rêce 

trzyma ka³asznikowa. Praw¹ rêkê 

podaje drugiemu mê¿czyŸnie. Ten 

œciska prawicê czerwonoarmiejca. 

To jest Niemiec, robotnik, lekko 

uœmiechniêty, choæ zanim zarysowane 

s¹ zgliszcza, ruiny i p³on¹cy 

horyzont. To efekty drugiej wojny 

œwiatowej. Artystycznie jesteœmy 

w maju 1945. Bratni uœcisk d³oni 

miêdzy wyzwolicielem a wyzwolonym. 

Czuje siê, i¿ sowiecki ¿o³nierz 

mówi do Niemca, zniszczonego i 

zdegustowanego dzia³aniami wojennymi: 

„Tak, musieliœmy zniszczyæ 

wasze miasta. Musieliœmy je 

bombardowaæ naszymi samolotami, 

aby zniweczyæ 

doszczêtnie gada przebrzyd- 

³ej ideologii hitlerowskiej. 

Tylko t¹ cen¹ przelanej krwi, 

nawet wœród ludnoœci cywilnej 

(jak tego mo¿na by³o 

unikn¹æ?) mogliœmy was 

wyzwoliæ. B¹dŸ nam wdziêczny. 

Ju¿ nie jesteœ og³upiany 

nazistowsk¹ doktryn¹, co 

by³o udzia³em waszego niemieckiego 

narodu od 1933 

roku. Ale my pomo¿emy 

3730Lakeshore Blvd. West, 

Etobicoke, OntarioM8W 1N6 

Stralsund, pomnik wdziêcznoœci przed koœcio³em 

Mariackim 

odbudowaæ wasze wsie, miasta, 

domostwa! Pamiêtaj, nieœwiadomy 

cz³owieku, i¿ jesteœ tak samo jak ja 

przedstawicielem proletariatu. Ja 

te¿ jestem czêœci¹ œwiata pracy. 

Pomyœl, ¿e przecie¿ proletariusze 

wszystkich krajów powinni siê 

³¹czyæ! To jest wspólna dyrektywa 

dla ciebie i dla mnie. Tak mówili 

Engels i Marks. My siê po³¹czymy 

ponad doktrynami, ponad obcymi 

nam ideologiami i pr¹dami filozoficzno-politycznymi! 

Zwyciê¿y po 

prostu nasza wspólna, ponadnarodowa 

doktryna marksizmu. To 

jest nasze wspólne dobro i cel! Nie 

wiesz co to praktycznie znaczy dla 

ciebie? 

Konkretna solidarnoœæ klas 

robotniczych naszego Zwi¹zku 

Radzieckiego i waszej NRD jest 

wa¿niejsza ni¿ podzia³y narodowe! 

Harmonia marksistowskiej ideologii 

po³¹czy nas, obywateli olbrzymiego 

Zwi¹zku Radzieckiego z 

wami, Niemcami, którzy co prawda 

parê lat temu rozpêtaliœcie drug¹ 

wojnê œwiatow¹! Spójrz! Mój 

karabin nie jest skierowany przeciw 

tobie. Lufa ukazuje ziemiê, jest 

skierowana w dó³. Z tej lufy ju¿ nie 

otworzê ognia do was, bo od maja 

1945 nie jesteœcie naszymi wrogami. 

Wspólnie odbudujemy wasz¹ 

ojczyznê, pierwsz¹ w dziejach 

ziemiê niemieckich robotników i 

ch³opów. Jeœli oni bêd¹ u was u 

w³adzy, wszystko bêdzie dobrze”. 

Patrzê siê z ³awki, przed któr¹ 

defiluj¹ trzymaj¹c siê za r¹czki 

niemieckie dzieci, id¹c za pani¹ 

przedszkolank¹, na zielone z patyny 

wargi radzieckiego ¿o³nierza. 

Ju¿ przesta³y siê ruszaæ. Ju¿ znowu 

zastyg³y w odwiecznym bezruchu 

p³askorzeŸb, pomników, coko³ów, 

wyszlifowanych kamieni...Ten 

¿o³nierz poleg³ gdzieœ tutaj, w 

mieœcie Stralsund, miêdzy Ba³tykiem 

a l¹dem, na którym przetoczy³ 

siê potwór drugiej wojny. Jak 

wszyscy ¿o³nierze Czerwonej 

Armii, by³ dumny z pokonania tej 

niebywa³ej potêgi - hitlerowskiego 

potwora o wielu g³owach. Potem 

chcia³ wróciæ do swego rodzinnego 

miasta w ZSRR, na przyk³ad do 

Or³a. Ale jego cia³o zosta³o jeszcze 

poszatkowane zza 

wêg³a tego piêknego 

koœcio³a gotyckiego 

w kwietniu 

1945. Pad³ na bruk 

niemieckiego miasta, 

w pokrwawionej 

brudnej bluzie. 

I jedynie jego dusza 

mog³a polecieæ 

jak orze³ przez 

przestworza do Or- 

³a. Daleko st¹d. 

W momencie 

œmierci nie móg³ 

wiedzieæ o meandrach 

wielkiej polityki. 

Nie móg³ 

przypuszczaæ, i¿ 60 

lat po zakoñczeniu 

wojny jego trud, 

jego zgon zostanie 

zredukowany o 

wykrêcenie œrubek 

z napisu wdziêcznoœci 

dla wyzwolicieli. 

Wyzwolenie 

mia³o wszak inne aspekty dla 

zwyciêskiej Czerwonej Armii po 

latach a inne dla wyzwolonych 

Niemców, mieszkaj¹cych na 

wschód od £aby. 

Brak wdziêcznoœci na pomniku 

oznacza wieczny znak zapytania: 

jak po latach uszanowaæ œmieræ 

wyzwalaj¹cej armii? 

Stralsund, Niemcy, 

sierpieñ 2007

N o 03 (945) 1-15/02/2008 Strona 11 

Z teczki niepoprawnego optymisty/From files of the notorious optimist 

Mieszanka noworoczna: Parê ciekawostek 

z prze³omu 2007/2008. 

New Year mix: Some curios from the turn 

of 2007/2008 


patrz¹c na wspó³czesne trendy, 

cechy najmocniej demonstrowane 

w krajach anglosaskich, ale myœlê, 

¿e równie¿ to cechy wielu Polaków. 

W latach szeœdziesi¹tych by³em 

w³¹czony w niekoñcz¹ce siê dyskusje 

na temat cech narodów wyra¿anych 

w wydajnoœci pracy. Pracowa³em 

wtedy w kierownictwie 

rozruchu stalowni konwertorowotlenowej 

Huty im.Lenina (dziœ 

Sêdzimira), licencja i projekt 

radziecki, wed³ug stalowni zbudowanej 

w ZSRR na podstawie kopii 

patentu/zak³adu w Austrii, o co 

Austriacy siê wtedy bezskutecznie 

s¹dzili. Musieliœmy przerabiaæ 

kompletnie projekt bo to, co 

przychodzi³o, nawet na papierze 

nie dzia³a³o, a rosyjscy „eksperci 

do pomocy” na nocnych zmianach 

kopiowali rysunki z naszymi rozwi¹zaniami, 

bo w dzieñ byli wyszydzani 

przez monterów Elektromonta¿u 

(„kolego, jak ten wasz 

sputnik tam lata, skoro na waszych 

rysunkach albo krótkie spiêcia albo 

przerwy w po³¹czeniach?”). Ludzie 

wracaj¹cy z Rosji po wizytacjach 

tamtejszej, niby wzorcowej dla nas 

stalowni, opowiadali o tragicznym 

wykonastwie, beznadziejnych 

materia³ach ludzkich i nieistniej¹cej 

wydajnoœci pracy. 

Zastanawialiœmy siê, jak ta rosyjska 

potêga mo¿e w ogóle funkcjonowaæ 

bez tradycji solidnej pracy, 

lub dlaczego wydajnoœæ pracy u 

Czechów jest wy¿sza ni¿ w Polsce, 

a u komunistycznych Niemców 

nie. ¯ó³te rasy wydawa³y siê wtedy 

byæ wielkim zagro¿eniem - pracowici 

nieporównywalnie bardziej od 

innych. O kreatywnoœci i szybkoœci 

uczenia siê wtedy nie mówi³o siê, 

ani o tym, ¿e w przysz³oœci Hindusi 

i Chiñczycy pokochaj¹ kapitalizm 

do tego stopnia, ¿e w paru 

latach 21 wieku podwoj¹ swoj¹ 

stopê ¿yciowa, i najbardziej zagro- 

¿¹ ... Europie i Rosji, po prostu 

bardziej pracuj¹c, rozwijaj¹c siê 

szybciej i nieuchronnie zwiêkszaj¹c 

swoje wp³ywy. 

Napisana niedawno przez dwóch 

w³oskich ekonomistów ksi¹¿ka 

„Przysz³oœæ Europy - reformy lub 

upadek” (Alberto Alesina i Francesco 

Giavazzi „The Future of 

Europe - Reform or Decline”) daje 

œwietn¹ bazê do realnych porównañ 

i mo¿e wstrz¹sn¹æ wierz¹cymi 

w mit wy¿szoœci Europy i “upadku 

Ameryki”. Podsumowuj¹c, opieraj¹c 

siê na faktycznych wskaŸnikach 

wydajnoœci pracy ksi¹¿ka wo³a o 

szybk¹ reformê europejskiej 

„socjalnej ekonomii rynkowej” 

(Soziale Marktwirtschaft, wynalazek 

produktywnych niegdyœ 

Niemiec) twierdz¹c, ¿e po prostu 

„Amerykanie pracuj¹ a Europejczycy 

s¹ na wakacjach”, i jeœli 

Europejczycy nie zabior¹ siê do 

roboty, powoli musz¹ s³abn¹æ. Nie 

mówi¹c tu o poruszaniu konkretnych 

zagro¿eñ cywilizacyjno- 

cie uliscy s¹ wydzielone podwy¿- 

szon¹ platform¹ (na której od czasu 

do czasu ktoœ siê rozbija), na 

pustce której raz na pó³ godziny 

pojawia siê tramwaj, a pozosta³a 

jedna trzecia to niekoñcz¹ce siê 

korki samochodowe. W naszej 

przedziwnej publicznej edukacji 

wprowadzamy segregacjê rasow¹ 

ze szko³ami o specjalnym programie 

nauczania dla murzynów … 

Renesans Domu Kombatantów 

SPK 

Wspania³y pomnik polonijny w 

Toronto, dom Stowarzyszenia 

Polskich Kombatantów na 206 

Beverley Street, przechodzi renesans. 

Styczniowy bal maskowy 

„Do Utraty Tchu”, po³¹czony z 

wystaw¹ i aukcj¹ doskona³ych 

dzie³ sztuki, pokaza³ jak mo¿na 

zorganizowaæ imprezê polonijn¹ na 

œwiatowym poziomie. Takiej zabawy 

GTA jeszcze nie doœwiadczy³o. 

Polsko-Kanadyjska Inicjatywa 

Artystyczna udowodni³a, 

¿e mo¿emy cieszyæ siê zabaw¹ w 

najwy¿szym stylu. Niezrównane 

dekoracje Joanny D¹browskiej, 

prowadz¹cej zespó³ niestrudzonych 

ochotników Inicjatywy, przemieni³o 

salê g³ówn¹ SPK w œwi¹tyniê 

sztuki wizualnej, dostarczaj¹c¹ 

prawie dwustu uczestnikom 

wra¿eñ, których siê nie zapomina. 

Uczestnicy gremialnie stwierdzili, 

¿e czekaj¹ na nastêpne imprezy 

takiego kalibru. 

Dom SPK sta³ siê newralgicznym 

punktem spotkañ Stowarzyszenia 

In¿ynerów Polskich w 

Kanadzie w strategicznym przymierzu 

z torontoñskim oddzia³em 

IEEE, najwiêkszego stowarzyszenia 

profesjonalistów na œwiecie 

(prawie pó³ miliona cz³onków). Po 

sukcesach konferencji „Reactor 

Designs for Nuclear Power 

Stations Worldwide” w maju 2007, 

„Communication Solutions” w 

paŸdzierniku 2007, i ostatnim 

„Engineering Forum for Renewable 

Energy in Ontario” w styczniu 

2008, czas na „Engineering Forum 

for Nuclear Energy for Ontario” 

27. marca 2008. W miêdzyczasie, 

28. lutego 2008 o godzinie 19:30 

Stowarzyszenie In¿ynierów Polskich 

w Kanadzie przedstawi trójke 

polskich ¿eglarzy, prezentuj¹cych 

ilustrowane zdjêciami i filmami 

wspomnienia „Arktyka i Antarktyka 

pod ¿aglami” z przygód z 

rejsów w tamte rejony œwiata. Na 

warsztacie ochotników SIPwK s¹ 

dalsze imprezy polskie, jak równie¿ 

po angielsku w ramach powy- 

¿ej opisanego przymierza z IEEE. 

Szybka droga do karwingu - 

ciekawostka w nauce narciarstwa 

alpejskiego 

“Szybka droga do karwingu (jazda 

bez poœlizgu bocznego)” czyli 

Fast Track to Carving, w skrócie 

FTC, oferowana równie¿ w 

grupie roboczej in¿ynierii narciarskiej 

w SIPwK, polega na szybkiej 

demograficznych, jakie na przyk- 

³ad u³atwia w EU oficjalne potêpienie 

„antyislamizmu” (antyka¿da 

inna religia jest OK w ramach 

wolnoœci s³owa), czy te¿ demograficznie 

ca³kiem realna 

mo¿liwoœæ powstania we Francji 

pierwszego europejskiego kalifatu. 

Parê ciekawostek politycznych z 

Ontario 

W Ontario du¿o nie trzeba 

myœleæ. “Leadership matters” 

Tarzan John zapisa³ siê w historii 

Ontario jako ten, co otworzyl 

puszkê Pandory, zakwestionowa³ 

doskonale dzia³aj¹cy katolicki 

system szkolny sugeruj¹c znak 

równoœci z prywatnymi, dogmatycznymi 

szkolami religijnymi. 

John nie doœæ, ¿e ¿a³oœnie zawodzi³ 

swój obsesyjny hymn religijny, na 

koñcu w dodatku pêk³ i zmieni³ 

zdanie. Wyborcy mu dokopali tak, 

¿e nawet nie wygra³ w swoim 

w³asnym okrêgu wybor-czym i dali 

wiêkszoœæ Daltonowi. W nagrodê 

dostaliœmy jeszcze jedno œwiêto, 

zupe³nie namacalny benefit dla 

mas. I nast¹pi³a cisza, bo tak naprawdê 

wyborczo nudno by³o, a 

ogólnie nieŸle by³o i wygl¹da na 

to, ¿e nadal bêdzie, i nie ma co siê 

podniecaæ. Wed³ug wiecznie 

istniej¹cego scenariusza opery 

cyklu w³adzy, partia Johna pocz¹tkowo 

zadeklarowa³a, ¿e nadal 

popiera go jako lidera (jak siê nie 

ma zastêpcy, to siê udaje, ¿e 

wszystko jest OK. Gdyby taki by³, 

John straci³by pracê w ci¹gu 24 

godzin). Oczywiœcie, im d³u¿ej 

bezzêbny tygrys pozostanie u steru, 

tym d³u¿ej jego partia bêdzie 

trwa³a w kryzysie nie przedstawiaj¹c 

¿adnej opozycji, w której, 

nota bene, nikt nie jest zainteresowany. 

Kropka. 

Œmieszne historyjki ontaryjskie 

dotycz¹ naszej nietykalnej przez 

media policji, której reputacja w 

oczach spo³eczeñstwa idzie dalej w 

dó³. Szef Fantino zagrzmia³, ¿e 

zabieranie praw jazdy i samochodów 

powinno byæ przy przekraczaniu 

130, a nie jak ostatnio wprowadzono 

150 km/godzinê. S¹dy 

nielegalnie nadal skazuj¹ kierowców 

na grzywnê za miganie œwiat- 

³ami ostrzegaj¹c nadje¿dzaj¹cych, 

¿e policja czyha w krzakach z radarem. 

Grupa policjantów zosta³a 

zwolniona z anty-³apówkowego 

postêpowania ze wzglêdu na zbytnie 

opóŸnienie s¹dowe (zdjêcie 

prasowe pokaza³o t¹ uradowan¹ 

grupê po zwolnieniu od odpowiedzialnoœci). 

W Toronto jest jeszcze ciekawiej. 

Radni wydaj¹ kolosalne pieni¹dze 

na swoje czêsto niewiarygodnie 

luksusowe wydatki. Miasto 

jak zawsze podnosi podatki i 

zmniejsza us³ugi, nie rezygnuj¹c 

jednak z szeregu komicznie drogich, 

bezsensownych projektów. 

Zawê¿ona na si³ê St.Clair West 

sta³a siê ju¿ s³ynna wœród lokalnych 

mieszkañcow jako “David 

Miller Parkway”, gdzie dwie trzenauce 

krawêdziowania zaczynaj¹cej 

siê od momentu pierwszego 

za³o¿enia nart. FTC to najkrótsza 

droga do pe³nego u¿ytkowania 

wspó³czesnych nart/deski. Istot¹ 

rzeczy wspó³czesnej narty lub 

deski jest fakt, ¿e pochylone na 

krawêdzi narty/deska w ruchu 

same skrêcaj¹. Konwencjonalne 

metody uczenia koncentruj¹ siê na 

dynamice dziesi¹tek ruchów cia³a 

w trzech wymiarach, mo¿liwych 

do wykonania tylko w czasie 

ruchu. Nic dziwnego, ¿e musi to 

byæ trudne, skomplikowane i pracoch³onne. 

“Fast Track to Carving” 

(FTC) koncentruje siê na statyce 

³atwego ustawienia cia³a nieomal¿e 

w dwóch wymiarach, a jedyn¹ 

trudnoœci¹ jest tylko zmiana 

kierunku jazdy. Oczywist¹ rewelacj¹ 

jest fakt, ¿e demonstracja i 

próby odbywaj¹ siê na stoj¹co, nie 

w ruchu. Na lekcjach konwencjonalnych 

forsujemy „poprawne” dla 

ka¿dego etapu (choæ czasami 

zmieniaj¹ce siê) ruchy cia³a. W 

FTC ustawiamy cia³o tak, aby 

uzyskaæ dzia³anie krawêdzi i nie 

przeszkadzaæ nartom skrêcaæ. To 

wcale nie znaczy, ¿e metody 

konwencjonalne s¹ z³e. Prowadz¹ 

do tego samego celu, lecz wymagaj¹ 

o wiele wiêkszego wysi³ku i 

s¹ wielokrotnie bardziej czasoch³onne. 

FTC to narciarskie zastosowanie 

metody modeli istoty rzeczy 

„nutshell models” - patrz. 

Metoda ta, u¿ywana jest z powodzeniem 

do upraszczania spraw 

skomplikowanych lub niejasnych 

w najró¿niejszych dziedzinach tak 

jak edukacja, trening, biznes, in¿ynieria, 

sporty i tak dalej. W nauczaniu 

oznacza to drogê najmniejszego 

oporu i ogromne przyspieszenie 

nauki, przyspieszenie zdobywania 

doœwiadczenia, i utrwalenie 

na d³u¿ej zdobytej wiedzy i 

umiejêtnoœci. 

Na zdjêciu pokazana jest ostateczna 

forma jazdy FTC, której 

przybli¿enie mo¿liwe jest nawet po 

kilku dniach szkolenia: jest to 

szybka jazda bez poœlizgu bocznego, 

co demonstruj¹ dobrze widoczne 

spody nart. Zauwa¿my szerokoœæ 

rozstawienia nóg. Bezu¿yteczna 

w jeŸdzie na wspó³czesnych 

nartach, do dziœ demonstrowana 

przez weteranów nart prostych 

jazda z nogami razem, ma dzisiaj 

sens tylko w sytuacjach wyj¹tkowych, 

kiedy celowo rezygnujemy z 

krawêdziowania n.p. na muldach i 

w g³êbokim puchu. Na drugim 

zdjêciu widzimy Toma, prawnika z 

Londynu, po 4 godzinach nauki w 

oœrodku Blue Mountain, na przestrzeni 

3 dni. W koñcu, po 3 

lekcjach i 5.5 godzinach nauki, sta³ 

siê fanatykiem tej metody i miesi¹c 

póŸniej wybra³ siê na tydzieñ z 

Anglii do Blue Mountain na intensywne 

20-godzinne szkolenie. W 

ostatnim dniu w Blue Mountain 

zapanowa³a burza œnie¿na, po³¹czona 

z wichrami, znacznym obni- 

¿eniem temperatury i zmniejszeniem 

widocznoœci do jakichœ 10 

metrów. Tom kupi³ maskê na 

twarz. Mogliœmy tylko u¿ywaæ 

metody „jedŸ za mn¹”. Pod koniec 

tego dnia, uda³o mi siê zrobiæ 

ostatnie zdjêcie Toma, gdzie mo¿e 

trochê niepoprawnie lecz super 

stabilnie wykonuje skrêt w ciê¿- 

kich warunkach, typowych dla 

wielkich gór. Postronni instruktorzy 

okreœlili jego umiejêtnoœci 

demonstruj¹ce na conajmniej kilka 

lat intensywnej jazdy. Wyposa¿ony 

w nagle zdobyte doœwiadczenie i 

niez³¹ umiejêtnoœæ karwingu, Tom 

wkrótce wybiera siê na jazdê na 

wulkanach Japonii. 

Optymistycznie, rok 2008 zapowiada 

siê bardzo dobrze. Wed- 

³ug kalendarza chiñskiego od 7 

lutego zaczyna siê bardzo dobry, 

aktywny rok szczura, szczególnie 

korzystny dla urodzonych w latach 

smoka lub malpy. Chiñska legenda 

g³osi, ¿e w roku szczura myœlimy o 

przysz³oœci. Jesteœmy gotowi do 

ponoszenia ryzyka i do odkrywania 

nowych idei. W tym roku bêdziemy 

sk³onni mniej do otwartych 

konfliktów i k³ótni, a bardziej do 

negocjowania spraw. Kierowaæ 

bêdziemy siê mniej uczuciami i 

emocjami, a bardziej logik¹. 

Patrzmy wiêc z nadziej¹, ¿e przyniesie 

on nam wiele, a równie¿ 

pomo¿e w znalezieniu wielu 

potrzebnych rozwi¹zañ w Polsce, 

Kanadzie, i dla naszej Polonii. 

***** 

Year 2007 brought lots of 

excitements and novelties. More of 

them await us in 2008. Here is a 

quick summary of a selected few 

curios from the turn of 2007/2008. 

What’s up in Polish politics 

In the last September NK I wrote 

„The typical Ontario masses’ 

wisdom is that they won’t replace 

governments a) they don’t hate 

and/or b) life is sort of OK. Using 

that philosophy, neither Ontario 

nor Poland will see the change”. 

Right for Ontario, wrong for 

Poland. Time for election afterthoughts... 

Polish society replaced the ruling 

party PiS (Leader Jaroslaw 

Kaczynski) by the opposition party 

PO (Leader Donald Tusk). The 

president of Poland is Lech 

Kaczynski, a twin brother of 

Jaroslaw. 

Lech Kaczyñski i Donald Tusk 


Strona 12 


Reaction to election results was 

hot and laud. Poland is a new 

democracy after 5 years of German 

occupation plus 45 years of 

Russian rule via a puppet communist 

government. A controversial 

„Round Table” agreement, 

securing a peaceful change, 

brought grave side effects such as 

facilitating all kinds of privileges 

for the huge group of communist 

functionaires and collaborators, 

leaving lots of old structures intact 

e.g. judiciary, and lack of disclosure 

of secret police informers who 

penetrated all levels of Polish 

society. PiS government was a first 

conservative one in the free 

Poland. Many Poles believe blindly 

in the need for „honest” politicians 

and fail to understand that money 

rules and western democracies 

mastered a „capitalism with the 

human face”, where the needy are 

taken care of via government 

legislation, corporate citizienship, 

and social programs. Polish political 

scene features all kinds of 

parties. In this election, I found one 

of them interestingly attractive, the 

Polish Women Party that used in 

the election a quite misleading 

„Nothing to Hide” picture featuring 

the party leaders. 

I went for a week in mid- 

November to Poland to check out 

after-election moods and talked to 

many friends an people on the 

street. My ad-hoc ‘research’ in 

Warsaw and Krakow indicated not 

necessarily enthusiastic, but definite 

support of the change. My 

family and friends include passionate 

supporters of both PO and PiS, 

so I had to be specially diplomatic 

to remain friends and not to upset 

anyone in the family. An electoral 

division was rather visible along 

the lines PO-younger, cities and 

PiS-older, country. 

Many PO fans I talked to seemed 

to be still obsessed with the alleged 

Poland’s „loss of reputation” due to 

incompetent previous equippe (my 

comment: quite in contrary, Poland 

have enjoyed a significant rise in 

reputation, at least in America, due 

to the great economic performance 

plus in England and Ireland, n 

imminent fall of America and 

upcoming dominance of Russia 

(possibly some cleverly planted 

Russian propaganda), and the need 

to seek „deep understanding” with 

our „reformed”, now friendly 

neghbourghs, Russia and Germany. 

Many, from all political sides, 

displayed sensitivity to Russian 

crude demonstrations of their nuclear 

arsenal and energy mono-poly. 

On the other side, many PiS fans 

were reflecting their party’s visible 

post-election loss crisis. Lots of 

denial, blaiming others, and dubious 

explanations. No one could 

explain to me why the old, tainted 

judiciary system was left intact, 

leading to eventual failure of the 

poblic figures’ secret-policeinvolvement 

verification process. 

Why the past government got 

preoccupied with fighting corruption, 

using TV SWAT-style arrests 

of non-violent suspects, often for 

petty allegations that were later 

often dismissed. 

I wonder when we will start 

seeing things closer to what they 

really are: Russia, an eternal 

collossus on the clay legs (great 

power politics but no real, nation 

wide wealth and productivity), 

America, still not only symbol but 

the closest approximation of 

capitalistic democracy (just watch 

the primaries to see the gruelling 

process of the making of the future 

President of the USA, and this is 

only the beginning), and powerless 

„cultured” Europe, slowly loosing 

their identity. 

America vs. Europe is covered 

in great detail in the book „The 

Future of Europe - Reform or 

Decline” recently written by Italian 

economists Alberto Alesina 

(currently Professor of Political 

Economics at Harvard University) 

and Francesco Giavazzi (Professor 

of of Economics at Bocconi 

University). 

They claim that unless Europe 

takes action soon, its further economic 

and political decline is inevitable. 

Quoting hard productivity 

figures and historical re-ferences, 

they blame European „social 

market economy”(Soziale Marktwirtschaft, 

developed in Germany, 

previously known for high 

productivity). Without reform, continental 

Western Europe’s overprotected, 

overregulated economies 

will continue to slow and its 

political influence will become 

negligible. This doesn’t mean that 

Italy, Germany, France, and other 

now-prosperous countries will 

become poor; their standard of 

living will remain comfortable. But 

they will be declining and become 

largely irrelevant on the world 

scene. Authors outline the steps 

that Europe must take to prevent its 

economic and political eclipse. 

They state that Europe has much to 

learn from the market liberalism of 

America. Europeans work less and 

vacation more than Americans; 

they value job stability and security 

above all. Americans, Alesina and 

Giavazzi argue, work harder and 

longer and are more willing to 

endure the ups and downs of a 

market economy. Europeans prize 

their welfare states; Americans 

abhor government spending. America 

is a melting pot; European 

countries - witness the November 

2005 unrest in France - have 

trouble absorbing their immigrant 

populations. Alesina and Giavazzi 

give prescriptions for how Europe 

should handle worker productivity, 

labor market regulation, globalization, 

support for higher 

education and technology research, 

fiscal policy, and its multiethnic 

societies. Their wake-up call rings 

loud and clear for anyone 

concerned about the future of 

Europe and the global economy. 

Also, European leaders seem to 

have no problem with grave demographic/civilization 

challenges that 

e.g. encourage islamization (EU 

refusal to acknowledge christian 

roots and an official, unprecedented 

ban on on ”antiislamism”; 

criticizing any other religions is 

acceptable). According to some, 

the possibility of establishing first 

European caliphate in France is 

now clearly on the horizon. 

I hope Poland will not blindly 

follow the weak side of EU; 

standards of bureaucratic inefficiency, 

Soziale Marktwirtschaft 

ideas, oversized expectations and 

low productivity. If anything, let’s 

look at least at the British and Irish 

models clearly embedded in 

principles of creativity and high 

learnability, features displayed by 

so many Poles. Let’s remember 

that Brittain’s Margaret Thatcher 

restoration of economic sanity is 

now quoted as an example to 

follow in business literature 

worldwide. 

Curios from Ontario politics 

Nothing is new in the provincial 

politics. As described in the 

September NK, a disastrous failure 

of „Leadership matters” ‘tarzan’ 

John Tory (who opened the 

educational Pandora’s Box trying 

to equalize the best part of the 

Ontario public education, seperate 

(catholic) schools with the private 

religious schools, left the ruling 

‘transformer’ Dalton McGuinty in 

a majority power position. Ontarians 

didn’t even blink since in 

reality things were not bad and in 

the boring election process the only 

opposition commited political 

suicide. John’s party is desperately 

looking for a leader pretending that 

nothing has happened. The public 

remembers his election antics and 

is rather disinterested in any oposition 

to what they have chosen. 

Funny happenings regarding our 

madia-untouchable police are not 

helping in their already low 

standing in the public opinion. OPP 

Chief Fantino expressed his regrets 

that courts can take away driving 

licences and impound cars for 

recently imposed exceeding 150 

kmph, he wants 130 kmph, pretty 

much current traffic speed on the 

overloaded highways. Police still 

endorses illegal, extremaly dangerous 

slow driving in passing lanes 

and lays illegal charges for blinking 

lights to warn upcoming 

motorists where the police is 

customarily hiding in the bushes 

with radar traps. Courts recently let 

go a big bunch of corrupt cops 

(media published a picture of them 

laughing after their acqital) for „too 

lengthy judicial process”. 

Local Toronto politics are even 

more interesting. City councillors 

spend huge money on their 

extravagant expenses and enjoy a 

myriad of perks, Taxes go up and 

services go down. David Miller is 

Mayor of Toronto known for his 

white elephant projects and raising 

taxes. Bizzarly narrowed strip of 

the St.Clair West is now famous 

1-15/02/2008 N o 03 (945) 

Mieszanka noworoczna: Parê ciekawostek z prze³omu 2007/2008. 

New Year mix: Some curios from the turn of 2007/2008 

Jaros³aw Kaczyñski 

Polish Women Party 

Alberto Alesina 

Francesco Giavazzi 

John Tory 

Dalton McGuinty 

Mayor David Miller 

with locals as a „David Miller 

Parkway” where raised-platform 

two-thirds of space (on which 

occasionaly crash luxury cars 

driven by seniors inhabiting wellto-do 

Forrest Hill) present a vast 

emptiness with a lone streetcar 

showing every half hour or so. The 

remaining one-third is a continuous 

traffic jam. 

The Renaissance of the SPK 

building nn 206 Beverley St. in 

Toronto 

A historical monument of the 

Polonia activities in Toronto, the 

Polish Combatants Association 

SPK building on 206 Beverley St., 

is going through a rapid increase of 

important activities. ‘Taking Your 

Breath Away” ball, full of amazing 

events, marked a new standard for 

the Polonia’s entertainment. It was 

a world-class happening organized 

by Polish-Canadian Artistic Initiative. 

It featured a great time for 

everybody, magnificent masks, art 

exhibition and auction, in the 

completely redecorated hall for this 

event by the team of volunteers led 

by Joanna Dabrowska, to her 

magnificent design. The enchanted 

audience, almost 200 people 

strong, expressed their wish to 

have more events like that in the 

future. 

Fun with masks 

The SPK building has also became 

a busy meeting place for the 

Association of Polish-Canadian 

Engineers in Canada and their 

Toronto Section. The great novelty 

here are new high caliber and 

profile conferences, seminars and 

engineering forums organized 

within a framework of the stratigic 

alliance with the Totonto Section 

of the Institute of Electrical and 

Electronics Engineers (IEEE), 

almost a half-million strong, largest 

organization of professionals in the 

world. After the higly attended, 

successful events ‘Reactor Designs 

for the Upcoming Nuclear Stations 

Worldwide’ conference in May 

2007, ‘Communication Solutions’ 

seminar in October 2007, and 

‘Engineering Forum for Nuclear 

Energy for Ontario” (see two pictures, 

the audience and the panel) 

in January 2008, next comes the 

‘Engineering Forum for Nuclear 

Energy in Ontario’ on March 27, 

2008. 

Renewable Energy Forum 

Panel of experts in action 

Panel of experts in action 

Continued on page 18


Strona 13 

Miêdzynarodow¹ Kartê Telefoniczn¹ 

a otrzymasz dodatkowo ... 

Kup któr¹kolwiek z tych kart 

w wiêkszoœci punktów 

handlowych w Ontario i ... 

Oderwij górn¹ czêœæ karty 

przed lub po u¿yciu i ... 

Oka¿ górn¹ czêœæ 

karty w 

Przy zakupie du¿ej (large) pizzy z 

minimum trzema sk³adnikami 

(toppings) w regularnej cenie

Strona 14 1-15 /02/ 2008 N o 03 (945) 

Tolerancja i szacunek do 

drugiego cz³owieka 

nych „pracowników umys³owych” 

zmieni³o w Polsce zawód i 

powoli zaczyna siê doceniaæ 

u¿ytecznoœæ spo³eczn¹ poszczególnych 

zawodów z czym zwi¹zane 

jest odpowiednie wynagrodzenie. 

W Kanadzie tak jest od 

dawna wiêc nie mogê zrozumieæ 

lekcewa¿¹cego podejœcia do 

pracy i do tych, którzy j¹ wykonuj¹. 

Staropolskie przys³owie 

mówi, ¿e „nie suknia zdobi 

cz³owieka”, a tu, w Toronto, ze 

zdumieniem stwierdzam, ¿e, jak 

najbardziej, Rodacy czy Rodaczki 

oceniaj¹ wartoœæ cz³owieka po 

tym jak siê ubiera i nie chodzi mi 

oczywiœcie o teatr czy salê koncertow¹. 

Strój codzienny musi 

byæ odpowiedni do pracy i jest w 

znacznej mierze odpowiedzialny 

za to ¿eby by³a ona wykonana 

dobrze, a przede wszystkim 

bezpiecznie. 

Kolejnym obszarem, w którym 

mo¿na wykazaæ albo nie wykazaæ 

szacunku dla drugiego cz³owieka 

s¹ zale¿noœci s³u¿bowe. Mówi siê, 

¿e dobry pracownik to taki, który 

zadowala swojego szefa i jest to 

prawda... 

Za czasów PRL niektórzy z nas 

mieli problemy z szefem, który 

potrafi³ byæ prawdziwym idiot¹, 

ale dziêki poparciu PZPR lub SB 

by³ kierownikiem czy nawet 

dyrektorem przez dziesiêciolecia. 

Z tego co wiem to w Polsce siê to 

doœæ diametralnie zmieni³o aczkowiek 

poparcie partyjne jest nadal 

Ÿród³em nepotyzmu. Nie jestem 

wiêc taka pewna czy w ró¿nych 

ministerstwach itd. jest ju¿ 

wszystko „hunky dory”, ale generalnie 

ka¿de przedsiêbiorstwo 

musi mieæ p³acone za wykonywane 

us³ugi, inaczej ktoœ te us³ugi 

musi kupowaæ co z kolei oznacza, 

¿e musz¹ one byæ komuœ potrzebne. 

Otó¿ wolny rynek oznacza, ¿e 

nikt nie musi kupowaæ us³ug 

je¿eli nie chce. St¹d, œwiadcz¹ce 

us³ugi przedsiêbiorstwa musz¹ 

byæ konkurencyjne i robiæ dobr¹ 

robotê, st¹d nie ma w nich miejsca 

dla ‘szefów-idiotów’ co zdarza³o 

siê w Polsce Ludowej. To 

co opisa³am jako transformacjê 

polskiej rzeczywistoœci po tym 

jak wiêkszoœæ polonijnej populacji 

GTA ju¿ swoj¹ ojczyznê 

opuœci³a, tu, w Kanadzie by³o i 

jest nadal wymaganym standar- 


samym s³owie ‘tolerancja’ zawarta 

jest negatywna ocena przyzwalania 

na istnienie czegoœ co 

uwa¿a siê za odstêpstwo od normy. 

Zamiast tolerancji wol¹ oni 

promowaæ ró¿norodnoœæ postaw i 

pogl¹dów czyli tzw. pluralizm i 

doœæ s³abo zdefiniowan¹ ‘moralnoœæ 

obywatelsk¹’. 

Nie bêdê siê stara³a rozstrz¹saæ 

kto ma racjê, bo du¿o bardziej ni¿ 

tolerancja interesuje mnie okazywanie 

szacunku drugiemu cz³owiekowi. 

Jest subtelna ró¿nica 

pomiêdzy zasad¹ ‘nie rób drugiemu 

co tobie niemi³e’ oraz ‘mi³uj 

bliŸniego swego jak siebie samego’. 

Przypomnê, ¿e to ostatnie, w 

rozmowie z Faryzeuszami Jezus 

Chrystus wymieni³ jako jedno z 

dwóch najwa¿niejszych przykazañ 

Judaizmu. BliŸniego, czyli 

drugiego cz³owieka nale¿y traktowaæ 

z szacunkiem, nigdy go nie 

poni¿aæ. Pomimo, ¿e ponad 90% 

naszych Rodaków jest ochrzczonych 

w Koœciele Katolickim z 

praktycznym zastosowaniem 

prawdy ewangelicznej jest du¿o 

skromniej. Tak siê sk³ada, ¿e z 

Polski czêsto przyjecha³y do 

Kanady niezbyt piêkne wzorce 

traktowania ludzi doœæ odmienne 

od tego z czym naogó³ stykamy 

sie w Nowym Kraju. 

Obci¹¿enia rodem z PRL pole 

gaj¹ miêdzy innymi na wartoœciowaniu 

ludzi w kategoriach „fizyczny” 

i „umys³owy”. Doprawdy 

g³upszej klasyfikacji twórcy PRLu 

nie mogli wymyœliæ. Bo np. do 

jakiej grupy zawodowej zakwalifikowaæ 

np, sportowców? 

W PRL technik siedzia³ za 

biurkieme, w Kanadzie technicy z 

regu³y rezyduj¹ w warsztatach, 

pos³uguj¹ siê znakomicie narzêdziami 

i doskonale sobie radz¹ z 

rysunkiem technicznym i czytaj¹ 

plany bez wiêkszych problemów, 

nie mówi¹c ju¿ o obs³udze ró¿- 

nych programów komputerowych. 

Wielu z naszych rodaków 

jakby tego nie zauwa¿a³o. 

S³owo „robol”, które powinno 

znikn¹æ z powierzchni polskiej 

ziemi po strajkach 1980 i powstaniu 

„Solidarnoœci” jak najbardziej 

funkcjonuje wœród torontoñskiej 

Polonii. Niektórzy ludzie, 

niew¹tpliwie w Polsce zaszeregowani 

do „pracowników umys³owych” 

w Kanadzie musieli siê 

przekwalifikowaæ. By³am zdumiona 

kiedy jeden z takich rodaków 

powiedzia³, ¿e „pracuje jako 

robol” w³aœnie. A przecie¿ to, ¿e 

ktoœ fizycznie umie coœ zrobiæ i 

wydajnie pracowaæ w b¹dŸ co 

b¹dŸ silnie konkurencyjnym spo- 

³eczeñstwie kanadyjskim powinno 

byæ raczej powodem do dumy. 

Nie ka¿dy umie, nie ka¿dy chce 

siê przekwalifikowaæ, nie ka¿dy 

ma kondycjê fizyczn¹. W Polsce 

po 1989 roku taki los czeka³ 

jednak miliony ludzi, bo kapitalizm 

zamienia³ socjalistyczne, 

utajone bezrobocie na bezrobocie 

jawne, tym wiêksze, ¿e przewartoœciowana 

waluta sprzyja³a 

importowi. Bardzo wielu dawdem. 

Je¿eli jakieœ przedsiebiorstwo 

œwiadomie i dobrowolnie zatrudnia 

nieodpowiednich kierownków, 

to rynek to sam wyrówna. 

Pracownicy oceniaj¹ swoich szefów 

i jeœli s¹ oni dobrymi 

fachowcami i dobrymi kierownikami 

chc¹ ich naœladowaæ. 

Dobry szef stara siê pomóc 

pracownikowi w opanowaniu 

tajników wykonywanego zawodu. 

Je¿eli pracownik nie daje sobie 

rady powody mog¹ byæ trzy: 

wymaga przeszkolenia, nie jest w 

stanie fachu opanowaæ albo nie 

ma ochoty wykonywaæ pracy w 

sposób zadawalaj¹cy. W pierwszym 

przypadku dobry szef 

wyjaœnia sam lub wysy³a pracownika 

na trening, w drugim przypadku 

grzecznie i kulturalnie 

t³umaczy, ¿e niestety pracownik 

powinien robiæ coœ zupe³nie 

innego, bo to nie jest dla niego 

zajêcie. Powoduje to zwolnienie 

pracownika z obopólnym zrozumieniem, 

albowiem presti¿ dobrego 

szefa jest niepodwa¿alny. W 

trzecim przypadku, dobry kierownik 

wyjaœnia, ¿e pracownik 

móg³by wykonywaæ pracê du¿o 

lepiej gdyby chcia³, ale poniewa¿ 

nie chce, nie mo¿e pracowaæ w 

danej firmie nadal. 

Pracujê w Kanadzie ju¿ w 

trzeciej z kolei firmie i wiem jak 

funkcjonuj¹ dobrzy kierownicy 

czy kierowniczki. Dobra szefowa 

lub szef b³yskawicznie potrafi 

rozpoznaæ mocne i s³abe strony 

podw³adnego. Motywowanie 

pracownika do lepszej pracy jest 

sztuk¹, która sprawia, i¿ pracow- 

nicy chc¹ w danej firmie praco- 

waæ, a nawet staraj¹ siê naœla- 

dowaæ swojego szefa w ka¿dym 

calu. 

Dokona³am pewnej, doœæ d³ugiej, 

dygresji w³aœnie po to ¿eby 

uœwiadomiæ moim Czytelnikom, 

¿e szacunek dla drugiego cz³owieka 

najpowszechniej przejawia 

siê w³aœnie w pracy. Od tego 

„podwórka” nale¿y zacz¹æ, a 

potem mo¿emy mówiæ o bardziej 

z³o¿onych i co tu owijaæ w bawe³nê, 

trudnych, aspektach tolerancji, 

o czym napiszê w nastêpnym 

numerze Nowego Kuriera. 

Jolanta Cabaj 

KURSY DLA KONTRAKTORÓW 

I NIE TYLKO 

• WHIMIS in Construction 

• Propane in Construction 

• Basics of Fall Protection 

• Traffic Control Person 

• TDG - Transportation of Dangerous Goods 

Cezary Giluk 416-830-1531 

cezaryroman@hotmail.com 

Ks. Przemek, ks.Bp Pêkalski i ks. Jarek koncelebruj¹ mszê œw. 

“Sercówka” 

El¿bieta Marciñczak-Leppek 

„Nie dbam o rzeczy wielkie, 

ani o nic, co przerasta me si³y” 

Psalm 131 (Biblia Tysi¹clecia) 

Polna droga poœród ³anów 

dojrza³ego ¿yta wiedzie nas do 

domu po³o¿onego za betonowym 

murem, pochylonego nieco w 

stronê p³yn¹cej tu¿ za nim, rzeczki 

Rawki. Zewsz¹d, rozleg³e ³any 

zbó¿, cudowna zielonoœæ traw i 

upojny powiew sierpniowej kaniku³y... 

„Sercówka”, bo tak nazywa siê 

to niezwyk³e, choæ najbardziej 

zwyczajne w œwiecie, miejsce. 

Dom dla tych, którzy z ró¿nych 

powodów, pogubili siê na pocz¹tku 

swojej doros³oœci i tutaj, dziêki 

dwóm m³odym ksiê¿om – ks. 

Jarkowi i ks.Przemkowi, odnaleŸli 

chwilowe schronienie i dostrzegli 

¿yciow¹ szansê. 

Ostatniego lata, goszcz¹c w 

Polsce, dowiedzia³am siê o tym 

szczególnym miejscu od bliskiej 

mojemu sercu znajomej, pani 

Ireny Wilamek, która z pe³nym 

uznaniem opowiada³a mi o krewnym 

jej s¹siadów, m³odym ksiêdzu 

Jarku, oddanym bez reszty 

m³odzie¿y w potrzebie, znajduj¹cej 

schronienie w „Sercówce”. 

Przyznajê, ¿e bardzo zaciekawi³a 

mnie ta sprawa i zapragnê- 

³am odwiedzin w domu po³o¿onym 

w Wierzchach niedaleko 

Koluszek (blisko £odzi), co sta³o 

siê mo¿liwe dziêki uprzejmoœci 

rodziny m³odego ksiêdza Jarka - 

Agnieszki i jej mê¿a, którzy nas 

tam zawieŸli. 

Powitano nas z niezwyk³¹ serdecznoœci¹ 

i to zarówno ze strony 

dwóch m³odych ksiê¿y, pomagaj¹cych 

im wolontariuszek oraz 

samych mieszkañców tego niezwyk³ego 

domu. Nasza wizyta 

tylko na chwilê zak³óci³a codzienny 

rytm domu, w którym ¿ycie 

têtni ca³¹ par¹ i ka¿dy z jego 

mieszkañców ma swój przydzia³ 

obowi¹zków. 

Z kuchni, w której gospodarzy³y 

m³ode dziewczyny, rozchodzi³y 

siê nêc¹ce zapachy, jak siê 

póŸniej okaza³o, wieczerzy przygotowywanej 

na jutrzejsz¹ okolicznoœæ 

przyjazdu biskupa. 

W pokojach pracowali pochyleni 

nad obrazami i rysunkami 

m³odzi ludzie. Inni krêcili siê po 

podwórku dogl¹daj¹c trzody, 

znosz¹c warzywa ze znajduj¹cego 

siê opodal domu warzywnika, a 

jeszcze inni siedzieli za domem 

poœród wysokiej trawy pogr¹¿eni 

w kontemplacyjnej zadumie. A 

wszystko to odbywa³o siê w aurze 

ciep³a, zaufania i przyjaŸni pod 

czujnym okiem wymagaj¹cego 

ksiêdza Jarka i ksiêdza Przemka 

oraz wspomagaj¹cych ich wolontariuszek. 

Dom Formacyjny „Jachówka” 

w Wierzchach ko³o Koluszek, 

niezwyk³y dom, który gromadzi 

nie tylko osoby pozostaj¹ce w 

danym momencie w potrzebie 

(problemy z alkoholem, narkotykami, 

trudna sytuacja rodzinna, 

finansowa, brak locum), ale równie¿ 

i tych, którzy pragn¹ s³u¿yæ 

innym tym samym ucz¹c ich i 

siebie budowania wspólnoty. 

A¿ trudno uwierzyæ, i¿ dzie³o to 

powsta³o z inicjatywy dwóch 

m³odych ksiê¿y, którzy nios¹c 

pomoc m³odym ludziom najpiêkniej 

spe³niaj¹ swoje kap³añskie 

powo³anie. 

Ksi¹dz Jarek po swojej pierwszej 

komunii pomyœlal, ¿e pojdzie 

do ministrantów, ¿eby ...nie staæ 

w koœciele. Po maturze poszed³ na 

rozmowê do swojego wikariusza, 

w wyniku czego z³o¿y³ dokumenty 

do Seminarium. Jednak ostatecznie 

zacz¹³ studia w Akademii 

Wychowania Fizycznego w £odzi, 

gdzie przetrwa³ tylko jeden 

rok. Powo³anie kap³añskie okaza- 

³o siê silniejsze i niedosz³y nauczyciel 

w-f po roku studiów zdecydowa³, 

¿e pakuje wszystkie 

ksi¹¿ki i ju¿ nie wraca tutaj. Sen, 

o którym ksi¹dz Jacek wspomina 

z wielk¹ zadum¹, a którego treœci 

jak oœwiadczy³, nie wyjawi nikomu, 

ostatecznie przekona³ go o 

powo³aniu do s³u¿by Bo¿ej. 

W £ódzkim Seminarium Duchownym, 

gdzie wyk³ady trwa³y 

czêsto po 10 – 11 godzin upewni³ 

siê co do s³usznoœci swego ostatecznego 

wyboru. Jako diakon na 

VI roku studiów zacz¹³ uczyæ 

katechezy w Zespole Szkó³ Zawodowych 

(zawodówka, technikum), 

gdzie spotka³ siê z ró¿n¹, 

czêsto bardzo trudn¹ m³odzie¿¹. 

Te pierwsze doœwiadczenia oka¿¹ 

siê w niedalekiej przysz³oœci 

bardzo pomocne. Ale tymczasem 

diakon Jacek nie bardzo wiedzia³ 

jak poradziæ sobie z nie zawsze 

zdyscyplinowan¹ m³odzie¿¹, 

która niezbyt chêtnie uczestniczy³a 

w lekcjach katechezy. 

Wreszcie wpad³ na pomys³ i za 

zgod¹ dyrektora szko³y zacz¹³ 



Sercówka 


aktywnie uczestniczyæ lekcjach 

w-f, graj¹c z mlodzie¿¹, rywalizuj¹c, 

a wreszcie wygrywaj¹c. Po 

czasie nast¹pi³a miêdzy nimi niepisana 

umowa: ksi¹dz Jacek chodzi 

na ich w-f, a oni uczestnicz¹ 

w jego katechezie. 

Ten ksi¹dz sta³ siê jednym z 

nich, rozmawia³ z nimi podczas 

przerw, s³ucha³, wraz z koleg¹ organizowa³ 

im czas po lekcjach. 

Dociera³ do nich ze s³owem Bo- 

¿ym, zabiera³ do Lichenia, Czêstochowy 

i chocia¿ przebywa³ z 

nimi tylko rok, sta³ siê ich przyjacielem. 

A potem by³y rekolekcje ewangelizacyjne 

Œwiêto Sukkot organizowane 

przez dzia³aj¹c¹ przy 

rzymskokatolickiej parafii Najœwiêtszej 

Eucharystii w £odzi 

Wspólnotê Serca Jezusa. 

Pierwsze takie spotkanie, które 

po³¹czy³o m³odzie¿ ze Wspólnoty 

Modlitewnej pod wezwaniem 

Serca Jezusa z £odzi z m³odzie¿¹ 

ze szko³y zawodowej, odby³o siê 

w Kazimierzu ko³o £odzi i zgromadzi³o 

60 osób. 

M³odzie¿, choæ z ró¿nych œwiatów, 

ale mówi¹ca jednak tym samym 

jêzykiem, szybko siê przeniknê³a, 

otworzy³a na siebie. 

M³odzie¿ trudna, pochodz¹ca z 

patologicznych rodzin, tak bardzo 

g³odna mi³oœci, znalaz³a tutaj 

zrozumienie. Nie bardzo chcieli 

wracaæ do swoich z³ych domów. 

Tak by³o w kolejnym roku, a po 

trzecim roku zosta³ jeden ch³opak, 

Krzysiek, który mia³ problem z 

narkotykami i w³aœciwie ju¿ rodzina 

spisa³a go na straty. 

Postanowili mu pomóc, najpierw 

daj¹c schronienie u ksiêdza 

Przemka na plebanii, a potem u 

ksiêdza Jarka. To wtedy zapad³a 

decyzja, ¿e trzeba szukaæ domu 

dla takich jak Krzysiek. 

W Ga³kówku ko³o £odzi wynajmowali 

przez rok domek 

letniskowy. Dosz³o dwóch ch³opców 

i dwie dziewczyny, ale ksiê- 

¿a nie mogli tam mieszkaæ z nimi 

i wtedy pojawi³a siê Agata ze 

wspólnoty Modlitewnej z £odzi. 

Studiowa³a polonistykê i zgodzi³a 

siê pomagaæ ksiê¿om w prowadzeniu 

tego szczególnego domu, 

doje¿d¿aj¹c do Ga³kówka. 

Arcybiskup ³ódzki W³adys³aw 

Zió³ek najpierw by³ przeciwny 

ca³emu przedsiêwziêciu uwa¿aj¹c 

je za samowolkê, ale gdy pozna³ 

wszystko, pochwali³ m³odych 

ksiê¿y i zaproponowa³ studia na 

KUL (ks. Jarek psychologiê, a ks. 

Przemek patrologiê oraz filologiê 

klasyczn¹), które w przysz³oœci 

oka¿¹ siê pomocne w tego 

rodzaju dzia³alnoœci kap³añskiej. 

Uprzedzili m³odzie¿, ¿e nie 

bêd¹ mogli im towarzyszyæ, ale 

pojawi¹ siê nowi ksiê¿a. Po roku 

w³aœciciel wymówi³ im zamieszkanie, 

pozostali wiêc bez dachu 

nad g³ow¹. I wówczas z pomoc¹ 

przyszed³ im ojciec ks.Jarka, 

który ma bezdzietnych znajomych 

z Koluszek, w³aœcicieli 

opuszczonego domu w Wierzchach. 

Zgodzili siê na wynajem 

za symboliczn¹ op³at¹, ale 

wszystko trzeba by³o zaadaptowaæ 

do nowych warunków. Pozosta³a 

tylko rejestracja Stowarzyszenia 

i tu z pomoc¹ przysz³o Stowarzyszenie 

„Ró¿’ z Krakowa, 

które wziê³o pod swoje skrzyd³a 

dodaj¹c do statutu zapis o m³odzie¿y 

trudnej. Wolontariusze 

zgadzali siê pomagaæ im po pó³ 

roku. Agata po studiach zosta³a w 

Domu, do³¹czy³a Gosia i Gra¿yna, 

która wysz³a zam¹¿ za brata 

ks.Jacka. Ludzie zg³aszaj¹ siê 

sami, oferuj¹c tak¿e pomoc przy 

remontach, dostarczaj¹c ¿ywnoœæ, 

kury, króliki, kaczki. Pomagaj¹ 

ksiê¿a z Koluszek i z Tomaszowa, 

a na wszystko patrzy czujnym 

okiem biskup pomocni-czy 

Archidiecezji £ódzkiej, wielce 

oddany ca³ej idei i wspie-raj¹cy 

ks. Jarka i ks.Przemka, ks.Bp. Ireneusz 

Pêkalski, który sakrê 

biskupi¹ przyj¹³ w 2000 roku. 

Urodzony w Tomaszowie Mazowieckim 

Seminarium Duchowne 

ukoñczy³ w £odzi. Studia specjalistyczne 

z prawa kanonicznego 

odby³ w Akademii Teologii 

Katolickiej w Warszawie i w 

Papieskim Uniwersytecie Gregoriañskim 

w Rzymie, gdzie uzyska³ 

doktorat na Wydziale Prawa 

Kanonicznego. Jest wyk³adowc¹ 

prawa kanonicznego, pe³ni tak¿e 

obowi¹zki rektora Wy¿szego Seminarium 

Duchownego w £odzi. 

Jest nadto sêdzi¹ £ódzkiego Trybuna³u 

Konstytucyjnego. 

Mia³am przyjemnoœæ poznaæ 

osobiœcie ks.Bp.Ireneusza Pêkalskiego 

podczas mojej wizyty w 

Domu Formacyjnym „Jachówka” 

w Wierzchach latem 

ubieg³ego roku i uczestniczyæ 

we mszy œwiêtej 

w specjalnie do tego 

przysposobionej stodole, 

koncelebrowanej przez 

ksiêdza biskupa oraz 

ks.Przemka i ks. Jarka. 

Wielkie wra¿enie wywar³a 

na mnie ta chwila, 

gdy m³odzie¿ z róznych 

œrodowisk szykowa³a siê 

na przyjêcie swojego 

biskupa i uczestnictwo 

we mszy œwiêtej. 

W³aœnie trwa³y kolejne 

coroczne rekolekcje Œwiêta 

Sukkot i do „Jachówki” 

przyby³o kilkanaœcie 

osób m³odzie¿y pragn¹cej 

w skupieniu rozwa¿aæ S³owo 

Bo¿e. 

W czerwcu 2007 roku za³o¿yli 

w³asne Stowarzyszenie Formacji 

Chrzeœcijañskiej „Sercówka”, od 

Wspólnoty Serca Jezusa, bo w 

Serce Jezusa chc¹ siê wpatrywaæ i 

upodabniaæ do niego swoje serce. 

Ta formacja daje im osobowoœæ 

prawn¹ i wspiera wszystkie dzie³a 

Wspólnoty. Natomiast Dom Formacyjny 

w Wierzchach nazywa 

siê „Jachówka”, od nazwy miejscowoœci 

na Podhalu k.Makowa 

Podhalañskiego, gdzie urodzi³a 

siê i wychowa³a patronka Wspólnoty, 

S³u¿ebnica Bo¿a Rozalia 

Celakówna. 

To w³aœnie do jej grobu, zafascynowani 

t¹ niezwyk³¹ osob¹, 

bezgranicznie oddan¹ slabym i 

cierpi¹cym, po I roku studiów 

pielgrzymowali ks.Jarek i ks. 

Przemek. 

W ci¹gu trzech lat przez dom 

przewinê³o siê 30 osób. Nigdy 

nie przyjmuj¹ nikogo po raz 

drugi. Jeœli ktoœ nie dotrzymuje 

warunków umowy, musi opuœciæ 

dom. Regulamin jest dla wszystkich 

taki sam. Dom otwiera swoje 

podwoje dla m³odzie¿y w 

wieku od 18 - 29 lat.. Do domu 

trafi³a nawet jedna z sióstr Karmelitanek, 

która by³a przed œlubami 

i popad³a w depresjê. 

Przyjêli j¹ z radoœci¹ nis¹c nadziejê, 

modlitwê, rozmowy, a 

dzisia 

Innym razem misjonarki od 

Matki Teresy z Kalkuty z £odzi 

przywioz³y ch³opaka, Norberta 

(29 l.), który mial problem z 

alkoholem. Warunkiem przyjêcia 

by³o podjêcie przez niego leczenia. 

Dzisiaj Norbert studiuje 

anglistykê i na sta³e pomaga w 

Domu. 

Przyk³adów jest wiele i tylko 

nale¿y siê cieszyæ, ¿e m³odzi 

ksiê¿a, mimo ogromnych przeciwnoœci 

i braku funduszy, podjêli 

siê i kontynuuj¹ to piêkne 

dzie³o. 

„Jachówka” daje m³odym ludziom 

mo¿liwoœæ doœwiadczenia 

atmosfery rodzinnego domu, 

pokonania s³aboœci, odnalezienia 

si³y do staru w doros³oœæ. Dom 

pe³ni w ten sposób funkcjê 

profilaktyczna i resocjalizacyjn¹. 

Przed nimi wiele planów, ale 

one wymagaj¹ oprocz zapa³u i 

otwartych serc ludzi, tak¿e nak³adów 

finansowych. Chcieliby 

POLSKA SZKO£A MUZYCZNA 

The Frederic Chopin 

Music School 

Fortepian/pianino•Skrzypce•Gitara • 

Emisja g³osu (Vokal)•Flet•Tr¹bka•Klarnet 

•Akordeon• Teoria - wszystkie poziomy 

KOMPOZYCJA•IMPROWIZACJA•DYRYGOWANIE 

- dla zaawansowanych 

Strona 15 

Bp Ireneusz Pêkalski, drugi z lewej ks. Przemek i Irena Wilamek, która 

odkry³a dla mnie “Jachówkê” 

nabyæ na w³asnoœæ dom „Jachówkê”, 

który obecnie wynajmuj¹. 

Nie jest to latwe, gdy¿ dom 

utrzymuje siê jedynie z ofiar ludzi 

dobrej woli. 

W wakacje rozpoczêli remont 

kaplicy, jak równie¿ budowê 

drogi dojazdowej do „Jachowki”. 

Dziêki chêtnym do pomocy ludziom 

wiele uda³o siê ju¿ zrobiæ. 

Pozostaje ¿yczyæ ks.Jarkowi i 

ks.Przemkowi, aby ich szlachetne 

plany i ¿yczenia spe³ni³y siê, gdy¿ 

dzie³o, które stworzyli, a które 

jest tak piêknie kontynuowane 

przy wielkim zaanga¿owaniu 

kolejnych wolontariuszy, jest 

wielkim darem nadziei dla tych, 

którzy potrzebuj¹ pomocnej d³oni. 

Jeœli ktoœ chcia³by materialnie 

wesprzeæ Dom „Jachówka”, który 

zosta³ stworzony z mi³oœci do 

bliŸniego i potrzeby niesienia pomocy 

m³odzie¿y, której drogi w 

doros³oœæ siê popl¹ta³y, podajê 

numer konta bankowego: 

Nr konta:PeKaO S.A. I.O. 

Koluszki 

7512403161111100101456563 

3 

Niechaj podziêkowaniem dla 

ofiarodawców bêdzie sama œwiadomoœæ, 

¿e oto dziêki ich pomocy 

czyjeœ z³amane u progu doros³oœci 

¿ycie, nabierze sensu i 

pozwoli uwierzyæ w przysz³oœæ. 

El¿bieta Marciñczak -Leppek 

RYTMIKA i UMUZYKALNIENIE dla dzieci od 4-go roku ¿ycia 

2399 Cawthra Rd. East, Unit 101, Mississauga 

Tel. (905) 279-7761


Dr Han 

i medycyna naturalna 

Dr Han jest znanym specjalist¹ 

akupunktury i chiñskiej me- 

dycyny w Toronto i Ontario. Jest 

dyrektorem Ontaryjskiego Sto- 

warzyszenia Akupunktury i 

przewodnicz¹cym komitetu egza- 

minacyjnego d/s Chiñskiej Me- 

dycyny i Akupunktury w Ontario. 

Dr Han ukoñczy³ 20 lat temu 

Harbin Medical University. By³ 

lekarzem konwencjonalnym i 

chirurgiem w Chinach. Od 1990 

do 1995 Dr Han pracowa³ nau- 

kowo w Centrum Medycznym 

Nebraska, USA i w Hospital for 

Sick children w Toronto. 

Od 10 lat dr Han ma tysi¹ce 

pacjentów korzystaj¹cych z akupunktury 

i chiñskiej medycyny, 

wielu z nich s¹ z polskiego œrodowiska. 

Du¿a iloœæ dzieci z astm¹ 

by³a wyleczona przez dr Hana. Po 

leczeniu u dr Hana wiele kobiet z 

miêœniakami uniknê³o operacji. 

A oto kilka przyk³adów: 

Andrew – 12letni ch³opiec mia³ 

astmê od 7 lat i bra³ lekarstwa 

trzy razy dziennie. Po leczeniu u 

dr Hana po dwóch miesi¹cach 

jego astma zniknê³a. 

Elizabeth, 46letnia kobieta, 

mia³a miêœniaki i sta³e krwawienia 

przez dwa lata. Mia³a kilkakrotnie 

zalecan¹ operacjê. Posz³a 

po poradê do dr Hana i by³a przez 

niego leczona przez trzy miesi¹ce. 

Dzisiaj dwa z trzech miêœniaków 

zniknê³y i nie potrzebuje ¿adnej 

operacji. 

Alex – 52letni mê¿czyzna, 

cierpia³ na cukrzycê przez 5 lat, 

jego cukier we krwi wynosi³ 15- 

20 . By³ równie¿ impotentem trzy 

lata. Po leczeniu przez dr Hana 

cukier we krwi wynosi 6-7 i nie 

narzeka na wspó³¿ycie seksualne. 

Mark - 55 letni mê¿czyzna, 

mia³ powiêkszon¹ prostatê i 

problemy z seksem od dwóch lat. 

Po 6-tygodniowym leczeniu u dr 

Hana stan zdrowia jest dobry. 

Marie, 37letnia kobieta, cierpia³a 

na stres, utratê w³osów i problemy 

w¹troby. Z tego powodu 

nie by³a w stanie pracowaæ od 

kilku lat. Przyjaciel przedstawi³ 

jej Dr Hana. Dzisiaj Marie wróci³a 

do pracy i jest szczêœliwa. 

Mario, 41letni mê¿czyzna, mia³ 

dolegliwoœci artretyczne kolan i 

³okci, by³ leczony w Polsce. W 

Kanadzie przez dwa lata nie by³ 

w stanie pracowaæ z powodu 

choroby. Dr Han leczy³ go szeœæ 

tygodni, ból znikn¹³ i teraz 

pracuje w pe³nym wymiarze 

godzin. 

Natalia, 24 letnia dziewczyna, 

cierpia³a z powodu bólu i ³uszczycy 

6 lat. Leczona by³a w 

klinice dr Hana 4 miesi¹ce i jej 

skóra jest zdrowa. 

Koszty leczenia u dr Hana s¹ w 

wiêkszoœci pokryte przez plany 

ubezpieczeniowe (OHIP nie 

pokrywa akupunktury) 

Po wiêcej informacji proszê 

odwiedziæ: www.acmclinic.com 

Biuro Dr Hana: 3089 Bathturst 

ST., #210 Toronto, Tel.: 416- 

787-2959 

Rocznice 2008 roku 


uznaniem Adam Mickiewicz w 

swych wyk³adach paryskich. W 

jednym z nich koñczy³ wyk³ad o 

twórczoœci Kochanowskiego X 

jego Pieœni¹: 

„Kto mi da³ skrzyd³a, kto mnie 

odzia³ pióry 

I tak wysoko postawi³, ¿e z góry 

Wszystek œwiat widzê, a sam 

jako trzeba 

Tykam siê nieba.” 

Sam zaœ Mickiewicz urodzi³ siê 

210 lat temu, 24 grudnia 1798 

roku, a jego wiekopomne „Dziady”-zrealizowane 

40 lat temu w 

warszawskim Teatrze Narodowym 

przez Kazimierza Dejmka sta³y siê 

zarzewiem marcowym, dalszym, 

bardziej aktywnym i jawnym 

¿yciem opozycji. 

31 stycznia 1968 roku odby³o siê 

ostatnie przedstawienie „Dziadów” 

z nakazu w³adz partyjnych. Stefan 

Kisielewski nie zawaha³ siê tego 

procesu nazwaæ „dyktatur¹ ciemniaków”, 

zaœ Janusz Szpotañski w 

swej satyrycznej operze „Cisi i 

gêgacze, czyli Bal u prezydenta” 

jasno dawa³ znaæ o kogo chodzi. 

Wed³ug powszechnej opinii aluzje 

dotyczy³y W³adys³awa Gomu³ki. 

8 marca 1968 roku na dziedziñcu 

Uniwersytetu Warszawskiego milicja 

i jej „cywilne” oddzia³y zaatakowa³y 

studentów w sposób brutalny. 

Wzmog³o to aktywnoœæ œrodowiska 

akademickiego w ró¿nych 

miastach polskich. Studenci ¿¹dali 

„respektowania praw obywatelskich, 

zniesienia cenzury i monopolu 

informacyjnego w³adzy.” 

By³y to wydarzenia wa¿ne, przybli¿aj¹ce 

wyzwolenie wielu krajów 

spod ucisku Kraju Rad. 

Bêd¹c przy Mickiewiczu, warto 

przypomnieæ pierwszy dzieñ jego 

¿ycia opowiedziany przez Barbarê 

Wachowicz w „Wigiliach polskich 

Adama Mickiewicza”: „W siarczysty 

mróz i œnie¿yst¹ sannê Barbara 

z Majewskich Mickiewiczowa, 

¿ona Miko³aja, urodzi³a drugiego 

syna. Mknêli na wiliê z Nowogródka 

do Zaosia, gdy zas³ab³a. 

Karczemka, w której przyszed³ na 

œwiat najwiêkszy poeta Polski, by³a 

tak ubo¿uchna, ¿e nie by³o na 

czym u³o¿yæ niemowlêcia. Tedy – 

jak chce legenda – papa Miko³aj 

wytaszczy³ z sepetów podró¿nych 

ksiêgê (oczywiœcie !), by³y to 

poezje (...) imæ ksiêdza biskupa 

Krasickiego. Na nich upowito 

ch³opaczka, który otrzyma³ imiê, 

jakie mu przyniós³ dzieñ urodzin - 

Adam.” 

Jesteœmy myœlami w okolicach 

Wilna, przypomnijmy wiêc, ¿e 17 

maja 1928 roku – 80 lat temu – z 

Rozg³oœni Polskiego Radia w 

Wilnie nadane zosta³o pierwsze w 

Polsce s³uchowisko „Pogrzeb 

Kiejstuta” Witolda Hulewicza 

poety i prozaika, ówczesnego 

dyrektora Rozg³oœni Wileñskiej, 

brutalnie zamordowanego potem w 

pierwszych latach wojny przez 

hitlerowców. S³uchowisko spotka- 

³o siê z uznaniem krytyków i z 

wysok¹ ocen¹ s³uchaczy.. Sta³o siê 

inicjacj¹ wielu nastêpnych s³uchowisk 

radiowych. 

Sto lat temu – 12 grudnia 1908 

roku - Maria Konopnicka opublikowa³a 

w czasopiœmie „Przodownicy” 

swój wiersz „Rotê”, w 

proteœcie germanizacji Polaków w 

zaborze pruskim. 

„Nie rzucim ziemi, sk¹d nasz 

ród. 

Nie damy pogrzeêæ mowy! 

Polski my naród, polski lud, 

Królewski szczep Piastowy ! 

Nie damy, by nas mêczy³ wróg 

Tak nam dopomó¿ Bóg !” 

W 1910 roku Feliks Nowowiejski 

skomponowa³ do niej muzykê. 

Po raz pierwszy wykonana zosta³a 

15 lipca 1910 r. podczas wielkiej 

patriotycznej uroczystoœci ods³oniêcia 

w Krakowie Pomnika Grunwaldzkiego, 

fundacji Ignacego 

Jana Paderewskiego, w 500 rocznicê 

zwyciêstwa pod Grunwaldem. 

Wykona³y j¹ zjednoczone chóry 

pod dyrekcj¹ F. Nowowiejskiego. 

„Rota” jest hymnem Harcerstwa 

Polskiego, kandydowa³a na miejsce 

hymnu polskiego. Gdyœmy 

pytali kompozytora jak powsta³a 

„Rota” - odpowiedzia³: „By³em na 

Wawelu, by³ papier i o³ówek, by³ 

duch, powsta³a Rota !” 

Przypada te¿ w tym roku dziesi- 

¹ta rocznica ustanowienia Europejskiego 

Dnia (Tygodnia) Mózgu. 

Wa¿ny to moment tkniêcia jednego 

z najwa¿niejszych tematów naszego 

¿ycia. Gdy wnuk mój, Mateusz, 

decydowa³ siê na wybór psychiatrii 

jako swej specjalizacji lekarskiej, 

usi³owa³em go od tej decyzji 

odwo³aæ. Nie wiesz, co mówisz - 

wo³a³ - mózg jest najwa¿niejszym 

organem naszego cia³a, „kierownikiem”, 

„szefem” wszystkich organów, 

a wiemy o nim ma³o. Wszystko 

prawie wiemy o sercu, w¹trobie, 

p³ucach itd., a o organie nadrzêdnym 

prawie nic. Przecie¿ wiele 

upoœledzeñ organów wywodzi siê z 

pewnych wad mózgu, n.p. upoœledzeñ 

wzroku, s³uchu, pamiêci, 

uzale¿nieñ, schizofrenii, stwardnienia 

rozsianego, padaczki, chorób 

Alzheimera, Parkinsona itd... 

Lekarze – zarówno psychiatrzy, jak 

neurobiolodzy, neurolodzy, 

neurochirurdzy, jak te¿ i interniœci 

s¹ w tych chorobach niemal bezradni. 

Badania mózgu s¹ bardzo utrudnione 

choæby dlatego, ¿e jest 

zakryty tward¹ skorup¹, Trudne 

wiêc s¹ i ryzykowne badania 

mózgu odkrytego, szereg przeto 

badañ musi siê dokonywaæ najpierw 

na mózgu zwierz¹t. Badania 

s¹ d³ugie, drogie, trzeba przeto 

medialnie zwróciæ na nie uwagê, 

donieœæ sprawê do decydentów: 

rz¹dów, fundacji, indywidualnych 

ofiarodawców. Czas ucieka, a 

ludzie cierpi¹ i gin¹. Poznawanie i 

badanie mózgu s¹ dla ludzkoœci 

pierwszorzêdnego znaczenia. Przecie¿ 

udowodniono ju¿, ¿e ludzie 

u¿ywaj¹ swego mózgu w niezwykle 

drobnym procencie. Gdy ktoœ 

co nieco wiêcej potrafi go u¿yæ, 

staje siê odkrywc¹, twórc¹ dzie³ 

genialnych. Co by siê sta³o, gdybyœmy 

potrafili u¿yæ mo¿liwoœci 

naszego mózgu o jeden choæby 

procent wiêcej ??!! 

Amerykanie zaczêli siê zajmowaæ 

t¹ spraw¹ bodaj od 1998 roku. 

Istnieje u nich „The Dana Alliance 

for Brain Initiatives” zajmuj¹ca siê 

badaniem mózgu, lecz tak¿e uœwiadamianiem 

szerokich mas spo³ecznych 

o koniecznoœci æwiczeñ mózgowych 

w szko³ach, uczelniach, 

uczenia myœlenia, rozwa¿ania itd. 

Dowiedzia³em siê, ¿e Unia Europejska 

zdecydowa³a siê na udzielenie 

pomocy finansowej naukow- 

com w ich badaniach nad mózgiem 

i w donoszeniu wiadomoœci o 

naszym naczelnym organie jak 

najwiêkszej iloœci ludzi. 

Dziesi¹t¹ rocznicê Europejskiego 

Dnia (Tygodnia) Mózgu 

bêdziemy obchodziæ 18 marca. 

Jerzy Jasieñski 

Katastrofa samolotu 

CASA C-295M - 

Fakty i przypuszczenia 

Henryk Bug³acki 

sekund. W ci¹gu tych sekund 

samolot szybko zni¿y³ siê i uderzy³ 

w nasyp kolejowy oko³o 50 - 100 

m za p³otem lotniska. Za p³otem na 

terenie lotniska stoi bli¿sza radiolatarnia 

prowadz¹ca nad któr¹ samolot 

powinien mieæ 50 - 70 m 

wysokoœci. Samolot uderzy³ zaœ w 

ziemiê 100 - 150 m przed t¹ latarni¹. 

Samolot upad³ oko³o 1 km od 

pocz¹tku pasa na tory kolejowe - 

nie w tzw. osi pasa. Wrak samolotu 

le¿a³ oko³o 320 m na lewo od tej 

osi. Oznacza to, ¿e pilot wykona³ 

co najmniej jeszcze jeden manewr 

koryguj¹cy lot - skrêt aby znaleŸæ 

siê w osi pasa. Œledztwo w tej 

sprawie prowadzi Prokuratura 

Okrêgowa w Poznaniu. Czêœci 

samolotu oraz zapis z „czarnej 

skrzynki” s¹ poddawane oglêdzinom, 

badaniom i analizom m.in. w 

Instytucie Technicznym Wojsk 

Lotniczych w Warszawie. Wojsko 

otoczy³o opiek¹ rodziny ofiar, aby 

zapewniæ im m.in. pomoc materialn¹ 

i prawn¹. Ka¿da rodzina zmar- 

³ych lotników dostanie wsparcie 

finansowe po oko³o 15 tys. z³. 

Pomocy rodzinom ofiar w tym psychologicznej 

udzieli³y mieszkañcy 

i w³adze Œwidwina, gdzie mieszkaj¹ 

rodziny zmar³ych lotników. 

W katastrofie zgin¹³ kwiat 

polskiego lotnictwa. Pamiêæ ofiar 

uczczono na proœbê premiera 

Donalda Tuska minut¹ ciszy, zaœ 

prezydent Lech Kaczyñski og³osi³ 

trzydniow¹ ¿a³obê narodow¹. 

Minister obrony Bogdan Klich 

awansowa³ poœmiertnie wszystkich 

o jeden stopieñ wojskowy oraz 

wyst¹pi³ do prezydenta o awans dla 

gen. Andrzeja Andrzejewskiego. 

Minister Bogdan Klich zapewni³, 

¿e wszystkie okolicznoœci katastrofy 

samolotu CASA bêd¹ w 

pe³ni wyjaœnione. 

Samolot CASA by³ czêœci¹ 13 

Eskadry Lotnictwa Transportowe- 

Samolot lecia³ na trasie Warszawa 

- Powidz - Poznañ - Krzesiny - 

Miros³awiec - Œwidwin -Kraków. 

Wracali nim z Warszawy z konferencji 

dotycz¹cej bezpieczeñstwa 

lotów oficerowie lotnictwa. Lecia³o 

nim 20 wojskowych w tym 16 

wy¿szych rang¹ oficerów. 23 

stycznia 2008 o godzinie 19:07 

niespe³na kilometr od lotniska 

wojskowego 12 Bazy Lotniczej w 

Miros³awcu (województwo zachodniopomorskie) 

samolot roztrzaska³ 

siê podczas podchodzenia do 

l¹dowania. Nikt nie prze¿y³ katastrofy. 

Warunki pogodowe nie by³y 

najlepsze: podstawa chmur 90 m, 

widzialnoœæ 3 km, silny wiatr i 

m¿awka. CASA podchodzi³a do 

l¹dowania prowadzona pierwotnie 

przez radar precyzyjnego podejœcia 

(PAR). Warunki bezpieczeñstwa 

wymagane przez system (podstawa 

chmur 90 m, widzialnoœæ 1 km) 

wed³ug wojska by³y spe³nione. 

W dniu katastrofy przy pierwszym 

podejœciu pilot nie widzia³ 

œwiate³ lotniska. Za³oga zrezygnowa³a 

z klasycznego podejœcia i 

podjê³a decyzjê wykonania ryzykownego 

manewru l¹dowania z 

ciasnego krêgu. Za drugim podejœciem 

CASA wykona³a lot bez 

PAR. Przy drugim podejœciu pilot 

zameldowa³, ¿e widzi pas. W miêdzyczasie 

obs³uga lotniska wzmocni³a 

œwiat³a na pasie z 50 - 60% 

do 100%. Do odleg³oœci oko³o 2 

km wszystko sz³o dobrze. Pilot 

zg³osi³ „widzê pas” i do pomyœlnego 

l¹dowania brakowa³o paru Dokoñczenie na stronie 19


MEDYCYNA NATURALNA 

Redaguje Dr.T.Szczêsny 

Andrews, Ph.D. 

Stres (ang.stress) jest dziœ 

encyklopedycznie definiowany 

zgodnie z treœci¹, jak¹ nada³ mu 

Prof. Hans Selye w latach piêædziesi¹tych 

ubieg³ego stulecia. 

Teoria Selyego, rozwiniêta w 

ksi¹¿ce Stres ¯ycia (1956) pozwala 

do dzisiaj na wyjaœnienie 

mechanizmów wielu chorób. Mój 

stosunek emocjonalny do tej 

sprawy jest dodatkowo stymulowany 

faktem, ¿e mia³em zaszczyt 

mo¿liwoœci pracowania pod kierunkiem 

profesora H. Selyego, w 

zespole, który urodzi³ jedn¹ z 

najbardziej stabilnych i dogmatycznie 

niepodwa¿alnych teorii 

powstawania i rozwoju choroby, 

teoriê stresu. 

Stres okreœla stan ustroju wywo³anego 

ka¿dym szkodliwym 

bodŸcem o odpowiednim nasileniu 

(stresorem), np. wtargniêciem 

bakterii chorobotwórczych, urazem, 

wstrz¹sem psychicznym itp. 

Stresory wg. Selyego wp³ywaj¹ 

pobudzaj¹co na wydzielanie 

hormonu przedniego p³ata przysadki 

mózgowej, kortkotropiny 

(ACTH), aktywizuj¹cego korê 

nadnerczy, zapocz¹tkowuj¹c w 

ten sposób reakcjê alarmow¹ 

(uruchomienie si³ obronnych 

ustroju). Wszystkie nieswoiste 

odczyny sk³adaj¹ siê na ogólny 

zespó³ adaptacji ustroju ze 

wzmo¿eniem wydzielania kory 

nadnerczy, przebiegaj¹cy w 3 

fazach: reakcji pogotowia, okresu 

obrony (oporu), okresu wyczerpania 

(ciê¿kiej choroby, prowadz¹cej 

nawet do œmierci). 

Stres wywo³uje siln¹ biologiczn¹ 

odpowiedŸ, reakcjê organizmu. 

D³ugo trwaj¹cy stres jest 

olbrzymim obci¹¿eniem dla wielu 

organów i systemów jak: 

szczególnie serce, naczynia 

krwionoœne, nadnercza i uk³ad 

immunologiczny, mówi¹c bardzo 

ogólnie. Tak, wiêc nasuwa siê 

bezsprzecznie wniosek, i¿ poznanie 

dróg, sposobów i metod „uspokojenia, 

zrelaksowania” umys- 

³u i cia³a jest niezwykle wa¿ne w 

procesie kontroli stanów stresowych 

(stress management), a tym 

samym kapitalnego wp³ywu na 

efekty profilaktyki, a szczególnie 

leczenia bardzo wielu, je¿eli nie 

wszystkich chorób, w tym tak¿e 

tych najciê¿szych, degeneracyjnych 

jak rak, cukrzyca, choroby 

kr¹¿enia etc. 

KLINIKA REGENERACJI NATURALNEJ 

“QuantumMed” 

Dr. T. Szczêsny Andrews, Ph.D 

•Akupunktura 

•Walka z bólem, stanami alergicznymi 

•Homeopatia 

•Komputerowa analiza diety i alergenów 

•Zio³olecznictwo 

•Elektroniczna identyfikacja oraz detoksy- 

•Irydologia 

fikacja jelita grubego, krwi i limfy 

•Dietetyka 

•Programy odwykowe 

•Skuteczne metody odchudzania •Przypadki trudne i przewlek³e 

Bezp³atny “Toll free” Tel. spoza Toronto i Mississauga: 1-877-949-9993 

Mississauga: “Natural Regeneration Clinic”, 1755 Rathburn Rd. E., Unit #60 

Tel. (905) 602-4191 

Tel. 1-877-949-9993 

e-mail: natural.medicine@sympatico.ca 

Stres ¿ycia 

Ju¿ kilkakrotnie na ³amach 

ró¿nych œrodków medialnych 

wypowiada³em siê i omawia³em 

zjawiska i przyczyny zwi¹zane ze 

stresem. Wiêkszoœæ Amerykanów 

i Kanadyjczyków coœ wie na temat 

stresu, szczególnie wiêkszoœæ 

z nas zdaje sobie sprawê, ¿e codzienny 

stres jest nieodzown¹ 

czêœci¹ naszego wspó³czesnego 

¿ycia. Takie sprawy jak napiêcia 

psychiczne zwi¹zane z prac¹, 

problemy finansowe, ci¹g³y poœpiech 

i brak czasu to najczêstsze 

stresory, z którymi spotykamy siê 

na co dzieñ, bo stresorem jest 

ka¿dy bodziec, który wywo³uje u 

nas biologiczne zmiany, prowadz¹ce 

do reakcji stresowej, zwanej 

bardziej naukowo pod terminem 

stress response. Szczêœliwie 

dla nas wszelkie metody i œrodki 

kontrolowania, obni¿ania reakcji 

stresowej - s¹ skierowane przeciwko 

stresowi ¿ycia. 

Czy by³eœ kiedyœ gwa³townie, 

nagle przestraszony? Je¿eli tak, to 

wiesz jak odczuwa siê gwa³towne 

uderzenie adrenaliny w organiŸmie. 

Adrenalina jest wyrzucana 

do krwiobiegu z nadnerczy, 

pary ma³ych gruczo³ów umieszczonych 

nad ka¿d¹ nerk¹. Zadaniem 

adrenaliny jest dostarczenie 

organizmowi dodatkowej energii i 

umo¿liwienia „ucieczki” od zagro¿enia, 

niebezpieczeñstwa. Stan 

ten mo¿e jednak, niestety manifestowaæ 

siê tak¿e uczuciem stresu, 

niepokoju i pobudzenia nerwowego. 

Wiele osób nie jest dostatecznie 

wra¿liwa, by zdawaæ 

sobie sprawê z zaistnienia czynników 

stresuj¹cych, tacy ludzie 

zauwa¿¹ jedynie fizykalne objawy 

stresu jak: bezsennoœæ, depresja, 

zmêczenie, ból g³owy, zaburzenia 

¿o³¹dkowe, dra¿liwoœæ nerwicowa. 

OdpowiedŸ organizmu na stres 

jest jedynie fragmentem wiêkszej 

ca³oœci, okreœlanej jako general 

adaptation syndrome, który sk³ada 

siê z trzech faz: alarmu, obrony 

oraz zmêczenia (ucieczki). Te 

trzy fazy s¹ œciœle kontrolowane 

przez nadnercza. 

Dzisiaj nie bêdê omawia³ dynamiki 

i fizjologii ka¿dego z tych 

etapów, poniewa¿ chcia³bym siê 

zaj¹æ praktycznymi wskazówkami, 

co robiæ, aby efektywnie 

zmniejszyæ dramatyczne skutki 

stresu na nasz organizm. 

Przede wszystkim nale¿y: 

zidentyfikowaæ istniej¹ce stresory, 

staraæ siê zredukowaæ, zmniejszyæ 

ich Ÿród³a, zlikwidowaæ ne- 

gatywne wzory i zastêpowaæ je 

pozytywnymi reakcjami, stosowaæ 

specjalne æwiczenia oddychania 

przez minimum 5 minut 

dziennie, panowaæ nad gospodark¹ 

czasow¹ codziennego dnia 

(manage time effectively), nale¿y 

udoskonalaæ i usprawniaæ œrodki 

komunikacji miêdzyludzkiej, stosowaæ 

codzienne æwiczenia fizyczne, 

przestrzegaæ podstawowych 

zaleceñ dietetycznych, zlikwidowaæ 

lub ograniczyæ spo¿ycie 

kofeiny, alkoholu, rafinowanego 

po¿ywienia, zwiêkszyæ poziom 

potasu w stosunku do sodu, kontrolowaæ 

spo¿ycie pokarmów 

alergotwórczych, stosowaæ produkty 

naturalne, które zabezpieczaj¹ 

prawid³owe czynnoœci nadnerczy. 

D³uga to lista, niemniej nie 

mo¿na inaczej ¿yæ, gdy¿ stres jest 

w stanie w swoich trzech fazach, 

a szczególnie, gdy dojdzie do 

niebezpiecznego wyd³u¿enia fazy 

wyczerpania (exhaustiuon) i doprowadziæ 

do kompletnego za³amania 

odpornoœci i opornoœci organizmu. 

W fazie tej dochodzi do 

niebezpiecznego obni¿enia poziomu 

potasu i wyczerpania glikokortykoidowych 

hormonów, 

jak np. kortyzonu. Sytuacja ta 

prowadzi do niedopuszczalnego 

zwolnienia procesów metabolicznych, 

hypokalemii, hypoglycemii, 

os³abienia i wyniszczenia 

organów i ewentualnie œmierci 

biologicznej. 

Hans Selye, M.D., ojciec teorii 

stresu, nie uznawa³ stresu za 

wy³¹cznie negatywne zjawisko i 

proces destrukcyjny dla organizmu. 

Nale¿y bowiem pamiêtaæ, 

¿e to nie stresor wywo³uje reakcjê, 

ale wewnêtrzna, indywidualna 

w³asna reakcja organizmu jest 

pocz¹tkiem lawiny przemian chemicznych, 

które nazywamy stresem. 

Ta indywidualna odpowiedŸ 

organizmu jest bardzo ró¿na i 

czêsto unikalna. To, co dla jednego 

bêdzie stresem, u kogoœ innego 

mo¿e wywo³aæ zupe³nie 

inn¹ reakcjê. 

Nikt nie mo¿e ¿yæ, bêd¹c pozbawionym 

stresów. Stres to 

„pieprz i sól” codziennego ¿ycia, 

nie tylko ciê¿ka choroba lub intensywny 

fizyczny lub umys³owy 

wysi³ek mo¿e spowodowaæ stres. 

Rozumowanie takie jest b³êdne. 

Przejœcie ruchliwego skrzy¿owania 

ulicy, ekspozycja na przeci¹g 

lub zwyk³y udzia³ w zapalczywej 

dyskusji, lub udzia³ w radosnej 

atmosferze - s¹ wystarczaj¹cymi 

czynnikami (trigger elements) do 

wywo³ania w pewnym sensie i 

stopniu oraz aktywizacji mechanizmów 

stresu. Stres jest czynnikiem 

bodŸcowym, is spice of the 

life , jak mawiaj¹ naukowcy. Najbardziej 

wyraŸnie uj¹³ zagadnienie 

stresu sam Hans Selye, gdy 

mówi¹c o stresie i organiŸmie 

uwa¿a³: “your system must be 

prepared to take it” - i w³aœnie na 

tym i tylko na tym polega 

wszystko co ³¹czy siê z teori¹ i 

praktyk¹ “ stress management” . 

Jak to zrobiæ, krótko, w jednym 

zdaniu napisa³em powy¿ej. 

Wiem, ¿e nie jest to ³atwe, ale 

jak¿e du¿o gdy wiemy „co ?”, a 

tylko zostaje nam znalezienie 

odpowiedzi „jak ?”. 

Mimo woli ka¿dy z nas wyrobi³ 

w sobie, swój w³asny sposób 

„radzenia ze stresem”; niestety s¹ 

to najczêœciej sposoby, wzorce 

negatywne. Te negatywne sposoby 

trzeba zast¹piæ w³aœciwymi, 

pozytywnymi. Mo¿e nie zdajemy 

sobie sprawy z tych negatywnych 

“patterns”. Oto kilka negatywnych 

przyk³adów, co robimy, do 

czego siêgamy w sytuacjach stresuj¹cych: 

uzale¿nienie od œrodków 

chemicznych, narkotyków i 

leków, alkohol, palenie tytoniu, 

nadmierne jedzenie pokarmów, 

na³ogowe ogl¹danie telewizji, niekontrolowane, 

nadmierne wybuchy 

reakcji emocjonalnych, 

uczucie bezsilnoœci i bezradnoœci, 

nadmierne wydawanie pieniêdzy, 

nietypowy, agresywny sposób zachowania, 

itp. 

To s¹ „negative patterns”, 

musz¹ byæ zast¹pione przez pozytywne 

reakcje, a te musz¹ byæ 

wypracowane przez odpowiednie 

techniki uspokojenia umys³u i 

zmiany podejœcia do otaczaj¹cego 

nas œrodowiska, pomog¹ temu 

wszystkie inne elementy, które 

wymieni³em we wczeœniejszej 

czêœci tego felietonu. 

Je¿eli chodzi o prawid³ow¹ 

dietê, suplementy, od¿ywcze naturalne 

produkty i preparaty, to 

ich uwzglêdnienie w prawid³owym 

„stress management” spe³nia 

bardzo wa¿na rolê. 

Bardzo istotna jest witamina C, 

pantothenic acid, witamina B-6, 

cynk i magnez. 

Te wszystkie elementy pe³ni¹ 

wa¿n¹ rolê w utrzymaniu prawid³owych 

funkcji nadnerczy, a co 

za tym idzie zachowania prawid³owej 

produkcji hormonów tych 

gruczo³ów. 

Strona 17 

Jest powszechnie wiadomo, ¿e 

w sytuacjach stresuj¹cych obserwuje 

siê znacznie podwy¿szone 

wydalanie witaminy C z moczem, 

podobnie jest z potasem. Brak 

witaminy B-5, kwasu pantotenowego 

powoduje atrofiê, zanik 

morfologiczny i czynnoœciowy 

nadnerczy, charakteryzuj¹cy siê 

zmêczeniem, bólami g³owy, zaburzeniami 

snu, md³oœciami, bólami 

brzucha. Kwas pantotenowy mo¿- 

na znaleŸæ w pe³nych ziarnach, 

leguminach, kalafiorze, broccoli, 

³ososiu, w¹trobie, s³odkich ziemniakach 

i pomidorach. 

Tam gdzie konwencjonalna, 

zachodnia medycyna zaleca 

u¿ycie preparatów kortykosteroidowych 

, jak np. prednisone, 

lekarz, któremu nie s¹ obce naturalne 

metody leczenia zaleci uzupe³nienia 

diety 100 do 500 mg 

kwasu pantotenowego dziennie. 

Zio³ami, które wspomagaj¹ 

funkcje nadnerczy jest chiñski lub 

syberyjski Ginseng, które s¹ 

u¿ywane w ró¿nych kompozycjach 

w sk³adzie „general tonics 

or adaptogens” . 

W oparciu o wiele badañ klinicznych, 

jakie przeprowadzono 

nad dzia³aniem i zastosowaniem 

Ginseng, uwa¿a siê, ¿e Chiñski 

ginseng (Panax ginseng) jest 

bardziej skuteczny w przypadkach 

stresu i chorób stresem spowodowanych. 

Zatem w ciê¿szych 

przypadkach powinien byæ stosowany 

Panax, zaœ w stanach ³agodniejszych 

jego odmiana Syberyjska. 

Nie jest intencj¹ tego artyku³u 

zachêcanie laików do zajmowania 

siê leczeniem chorób lub rozstrzygania 

innych problemów zdrowotnych. 

Zastosowanie któregoœ 

sposobu terapii opisywanych na 

tych stronach nast¹piæ mo¿e z 

wolnego wyboru i na w³asne 

ryzyko Czytelnika. Je¿li z 

jakiegoœ powodu jesteœ pod 

opiek¹ lekarza, mo¿e on doradziæ 

Ci, w jaki sposób skorzystaæ z informacji 

przedstawionych powy- 

¿ej. 

Osoby zainteresowane powy¿- 

sz¹ tematyk¹, jak równie¿ lecze- 

niem naturalnym zapraszam do 

konsultacji w Klinikach Regene- 

racji Naturalnej w Mississauga, 

London i Hamilton, Telefon : 

905 602-4191, lub bezp³atny 

„toll-free” spoza Toronto i Missi- 

ssauga : 1- 877- 949-9993. 

TEST KOMPUTEROWEJ 

OCENY ZDROWIA 

“Total Health CyberScan” 

Opis i wykresy graficzne 

Najnowoczeœniejsza metoda dostarczaj¹ca informacji 

na temat szczegó³owego stanu zdrowia, 

w tym wielu narz¹dów wewnêtrznych cz³owieka: 

serca, w¹troby, ¿o³¹dka, p³uc, tarczycy, nerek, nadnerczy, trzustki, 

narz¹dów p³ciowych, gruczo³ów sutkowych, prostaty i wielu innych. 

Badanie jest bezpieczne, wygodne, bezbolesne, szybkie, bezinwazyjne. 

Warto znaæ odpowiedŸ, aby: poznaæ stan swego zdrowia, unikn¹æ 

niebezpiecznych chorób, na czas wykryæ pocz¹tki schorzenia i rozpocz¹æ 

kuracjê, dobraæ odpowiednie lekarstwa. 

Dok³adna, cyfrowa, oparta o bio-feedback ocena stanu zdrowia. 

Podczas badania jest mo¿liwoœæ obejrzenia analizowanego organu na 

monitorze komputera. 

Nie zwlekaj z decyzj¹, zadzwoñ jeszcze dziœ i umów siê na wizytê. 

MedQuantum Research Laboratory 

1755 Rathburn Rd. E. Unit # 60, Mississauga, Ont. 

Tel.: 416.804.3934 lub 1.877.949.9993

Strona 18 

Mieszanka noworoczna: 

Parê ciekawostek z 

prze³omu 2007/2008. 

New Year mix: Some curios 

from the turn of 2007/2008 

Continued from page 12 

Between the last events above, 

on February 28, 2008, starting at 

7:30 p.m., the Association of 

Polish-Canadian Engineers in 

Canada and their Toronto Section 

will present a special event, an 

evening with three fameous Polish 

sailors, titled ‘Arctica and Antarctica 

under the sails’ featuring 

pictures, movies and story telling 

from their adventures in those parts 

of the world. 

A novelty in downhill skiing: 

Fast Track to Carving (FTC) 

Fast Track to Carving e.g. skiing 

or snowboarding on edges without 

a side slip, is consider a top skill in 

both sports. It requires lots of 

experience, unless you use an 

accelerated method, offered also in 

the Ski Engineering Working 

Group of the Association of Polish 

Engineers in Canada. It is based on 

the so called „Nutshell Model” 

method (see),), applicable to any 

complex, complicated or vague 

matter and successfuly applied in 

education, training, business, 

engineering, sports and so on. It 

dramatically speeds-up learning, 

accelerates experience, and effects 

extended retention of the acquired 

knowledge and skills. It is always 

based on one essential fact, that in 

modern skiing/snowbording 

turning is automatic when moving 

skiis/snowboard are tipped on 

edge. FTC method teaches students 

edging from their first moment on 

skis by using simple „structural” 

setup by use of arms and hands, 

demonstrated and excercised while 

standing. It is principally different 

from the conventional, time 

consumiong ways of teaching 

students a myriad of body moves 

effecting turns, possible only when 

skis/snowboard are moving. 

A picture shows the final form 

where no slippage is demonstrated 

by visible bottoms of the skis. 

Wide stance is critical; skiing with 

legs together, still demonstrated by 

some veterans of the flat skis, is 

only used today when edging is 

purposely abandoned, e.g. on 

bumps or in deep powder. 

Carving a turn 

The second picture shows an 

English student Tom after four 

hours of FTC training at Blue 

Mountain in Ontario. Tom came 

back to Blue Mountain a month 

later for 20 hours of intensive 

training in five days. He met all 

requirements of decent carving and 

all-mountain skiing. In the last day 

a snowstorm struck with heavy 

winds, temperature drop by 10C 

and visibilty limited to some 10m. 

The only way to continue training 

was „follow me” on all hills of the 

mountain. Finally, I’ve made one 

successful picture from that day. 

You can see Tom in a bit awkward 

position, but very stable turning 

inthe heavy snow. He was on snow 

8 days and was taught for 25 hours. 

He presented at the end a form of 

the competent skier with some 1-2 

years of extensive experience. 

Tom after 4 hrs of FTC lessons 

Tom after 25 hrs of FTC lessons 

Optimistically, 2008 shapes very 

well as a real winner. Starting on 

February 7, it will be year of a 

chinese Rat, especially lucky to 

people born in the years of Dragon 

or Monkey. According to the 

chinese legend, this is a year to 

think about future, take risks and 

discover new ideas. We should 

have less conflicts and more 

negotiations in resolving world as 

well as personal problems. We will 

tend to be governed this year by 

less emotions and more logic. Let’s 

hope that this year will help in 

finding the needed solutions in 

Poland, Canada, as well as for our 

Polonia here. 

Jan Jekie³ek 

1-15/02/ 2008 N o 03 (945)


Katastrofa samolotu 

CASA C-295M - 

Fakty i przypuszczenia 

padniêcie. 

4. Zawierzenie swoim zmys³om 

a nie przyrz¹dom. 

Ostatnie wyniki ekspertyz odrzuci³y 

pierwsz¹ przyczynê. Teraz 

weryfikowane bêd¹ pozosta³e. 

Czy pilot zobaczy³ œwiat³a pasa, 

odrywaj¹c wzrok od przyrz¹dów i 

ten moment wystarczy³ by nadmiernie 

przyœpieszyæ zni¿anie? 

Mo¿e nawigator radaru na wie¿y 

nie zd¹¿y³ w porê zareagowaæ na 

pope³niony b³¹d pilota? Przyczyn 

szybkiego zni¿ania mog³o byæ 

wiêcej. O wyniku oceny ekspertów 

dowiemy siê po zakoñczeniu prac 

komisji badaj¹cej wypadek. 

Minister obrony Bogdan Klich 

ujawni³ ostatnio, ¿e przyczyn¹ katastrofy 

nie by³a usterka techniczna 

samolotu. Z analizy odczytu informacji 

zawartych w „czarnej 

skrzynce” wynika, ¿e wszystkie 

systemy pok³adowe CAS-y dzia³a- 

³y prawid³owo. Znaczy to, ¿e Komisja 

Badania Wypadków Lotniczych 

wykluczy³a awariê samolotu. 

Wiêkszoœæ lotników wypowiadaj¹cych 

siê na temat przyczyn 

wypadku sugerowa³a, ¿e awaria samolotu 

lub radiolokatora precyzyjnego 

podejœcia do l¹dowania s¹ 

ma³o prawdopodobnymi przyczynami. 

Najbardziej prawdopodobn¹ 

przyczyn¹ katastrofy by³o ³¹czne 

wyst¹pienie b³êdów ludzkich oraz 

warunków obiektywnych (niekorzystna 

pogoda, z³a widzialnoœæ, 

noc, niedzia³aj¹cy lotniskowy system 

ILS). Na ma³ej wysokoœci przy 

ma³ej prêdkoœci samolot traci si³ê 

noœn¹ i mo¿e gwa³townie zacz¹æ 

opadaæ (efekt tzw. przepadniêcia). 

Z zapisów zarejestrowanych w 

„czarnej skrzynce” wynika, ¿e pilot 

stara³ siê ratowaæ przed przepadniêciem 

poprzez zwiêkszenie mocy 

silników. Próba ta zakoñczy³a siê 

niepowodzeniem. 

Prawdopodobnie pilot zrobi³ 

ciasn¹ dwuzakrêtow¹ rundê, aby 

nie straciæ z oczu œwiate³ lotniska. 

Musia³ zmieœciæ siê pomiêdzy 

pu³apem chmur (przypuszczalnie 

90 m) a lasem (30 m), co daje ma³y 

margines b³êdu. Promieñ zakrêtu 

nie zapewnia³ wejœcia na oœ pasa 

startowego. Konieczne by³o tzw. 

doginanie - wchodzenie na oœ pasa 

w bardzo ciasnym skrêcie. Przy 

bardzo ostrym skrêcie samolot traci 

si³ê noœn¹ i „zeœlizguje” siê w dó³. 

Wówczas nale¿y zwiêkszyæ obroty 

silnika i „wyp³aszczyæ”. W nocy 

przy trudnych warunkach atmosferycznych 

jest to ryzykowne. Pilot 

mo¿e nie zauwa¿yæ, ¿e siê zeœlizguje, 

i zahaczyæ o drzewa. 

Komisja zgromadzi³a ju¿ wszystko, 

co jest konieczne do wyjaœnienia 

przyczyn katastrofy - szcz¹tki 

samolotu, dokumentacjê techniczn¹ 

samolotu i dzienniki lotów. 

Pierwszy wstêpny raport mo¿e byæ 

opublikowany za dwa, trzy mie- 


go w Krakowie - Balicach. Cieszy 

siê dobr¹ opini¹ pilotów eskadry - 

³atwo siê pilotuje nawet w trudnych 

warunkach podczas lotów 

m.in. do Afganistanu, Iranu, Osetii, 

Konga. 

Samolot CASA C-295M w barwach 

polskiego lotnictwa 

Producentem samolotu jest 

hiszpañski koncern lotniczy Constructiones 

Aeronauticas S.A., 

za³o¿ony w 1923 roku w Madrycie. 

Samolot transportowy CASA C- 

295M jest wykorzystywany w 

wielu krajach m.in. w USA. Polska 

kupi³a 10 samolotów wyposa¿onych 

w nowoczesne systemy GPS i 

radiolokacyjne. Koszt jednej maszyny 

wynosi oko³o 25 mln dolarów. 

Samolot zosta³ wyprodukowany 

w 2007 roku. Wylata³ 393 

godzin i 29 listopada 2007 przeszed³ 

pierwsz¹ okresow¹ obs³ugê 

techniczn¹. By³ na dwuletniej gwarancji. 

L¹dowa³ 323 razy. Zdaniem 

dowódcy Si³ Powietrznych eksploatacja 

samolotu by³a w³aœciwa. 

System ILS (Instrument Landing 

System) l¹dowania (bliskiego 

podejœcia) samolotów wed³ug 

przyrz¹dów jest zainstalowany na 

lotnisku w Miros³awcu szeœæ lat 

temu i do chwili obecnej nie zosta³ 

oddany do u¿ytku. Wed³ug dowódcy 

Si³ Powietrznych genera³a 

Andrzeja B³asika system ILS nie 

zosta³ uruchomiony ze wzglêdu na 

jego du¿¹ awaryjnoœæ. Radiowy 

system nawigacyjny ILS wspomaga 

l¹dowanie w trudnych warunkach 

atmosferycznych i ograniczonej 

widocznoœci. W systemie 

tym pilot sam widzi wszystkie 

dane (k¹t nachylenia, œcie¿kê 

podejœcia) i mo¿e je weryfikowaæ. 

Podobny system zainstalowany w 

ubieg³ym roku na gdyñskim lotnisku 

w Babich Do³ach w ramach 

pomocy USA pomyœlnie przeszed³ 

testy. Opracowano tam odpowiednie 

procedury i do tej pory nie 

by³o z nim ¿adnych problemów. 

Zdaniem rzecznika Si³ Powietrznych 

brak systemu ILS nie mia³o 

wp³ywu na katastrofê. System ILS 

w trudnych warunkach mo¿e 

znacznie u³atwiæ pilotom podejœcie 

do l¹dowania. Jeœli na lotnisku 

dzia³aj¹ inne systemy, zaœ pilot jest 

profesjonalist¹ to poradzi sobie bez 

systemu ILS. 

Dostêpny by³ za to inny system - 

tzw. radar precyzyjnego podejœcia 

(PAR). To starsza technologia wykorzystywana 

w Polsce tylko przez 

wojsko. Kluczow¹ postaci¹ jest tu 

kontroler lotu, który na ekranie 

radaru obserwuje lec¹cy samolot i 

wydaje pilotowi komendy przez 

radio utrzymuj¹c go w „wi¹zce”, 

która naprowadza samolot na pas. 

Naprowadzanie rozpoczyna siê 

kilkanaœcie kilometrów przed lotniskiem, 

na parê minut przed 

l¹dowaniem. Jest prowadzone i 

koñczy siê w momencie, gdy pilot 

zobaczy pas. Ten system opiera siê 

na wspó³pracy „kontroler lotu - 

pilot” i wymaga du¿ej koncentracji 

z obu stron. Samolot 

schodz¹cy œcie¿k¹ podejœcia 

na PAR dochodzi do tzw. 

punktu decyzji, kiedy pilot 

powinien zobaczyæ œwiat³a 

progu pasa. W Miros³awcu 

punkt decyzji znajdowa³ siê 

kilometr przed progiem pasa 

na 60 metrach wysokoœci. 

Jeœli w tym punkcie pilot 

widzi próg pasa l¹duje, jeœli 

nie rozpoczyna siê procedura ponownego 

podejœcia. Podejmowana 

jest decyzja o ponownej próbie 

podejœcia lub odlocie na zapasowe 

lotnisko. 

Manewrowanie na ma³ej wysokoœci 

przy ma³ej widocznoœci noc¹ 

jest niebezpieczne, poniewa¿ grozi 

katastrof¹. W takich warunkach 

podejœcie do l¹dowania, stabilizacja 

na kierunku i œcie¿ce do l¹dowania 

powinny byæ wykonywane 

w oparciu o wskazania przyrz¹dów. 

W panuj¹cych wówczas warunkach 

pogodowych manewr podejœcia 

do l¹dowania z tzw. widzialnoœci¹ 

ziemi nie powinien byæ 

wykonywany. Jest to opinia lotników 

z wieloletnim doœwiadczeniem 

latania w lotnictwie wojskowym 

i cywilnym. 

Po przeanalizowaniu sytuacji 

za³oga CAS-y zrezygnowa³a z klasycznego 

podejœcia i zdecydowa³a 

siê na bardzo ryzykowny manewr 

l¹dowania z ciasnego krêgu. Klasyczne 

drugie podejœcie na PAR 

powinno odbyæ siê wed³ug okreœlonej 

procedury, tzn. samolot musi 

ponownie oddaliæ siê od lotniska 

na kilkanaœcie kilometrów, aby pilot 

móg³ wejœæ na œcie¿kê podejœcia. 

Jeœli przy pierwszym podejœciu 

pilot nie widzia³ œwiate³ to 

oznacza, ¿e albo nie utrzyma³ siê 

na œcie¿ce albo widzialnoœæ by³a 

du¿o mniejsza ni¿ 3 km. Chmury 

mog³y byæ na wysokoœci 60 m lub 

ni¿ej. Procedura na PAR nie przewiduje 

podejœcia z ciasnego krêgu 

nad lotniskiem. W dniu katastrofy 

chmury unosi³y siê zaledwie 90 m 

nad lotniskiem. Podczas pierwszego 

podejœcia do l¹dowania pilot nie 

widzia³ pasa. Po przelocie wzd³u¿ 

pasa zdecydowa³ siê na drugie 

podejœcie. Wykona³ nawrót oraz 

ciasne, w¹skie zejœcie aby ustawiæ 

samolot w osi pasa. Przypuszczalnie 

lecia³ ca³y czas pod chmurami, 

aby widzieæ pas. 

Katastrofa przynios³a naszemu 

lotnictwu du¿¹ stratê. Szkolenie 

lotnika do klasy mistrzowskiej 

trwa10 lat, zaœ dobrego dowódcy 

15 lat. Byli to piloci najlepsi z najlepszych. 

W tym dniu o godzinie 20:00 

prezydent Lech Kaczyñski odlatywa³ 

z wizyt¹ do Chorwacji. Informacjê 

o katastrofie przekazano premierowi 

o 19:40. Dy¿urny Ministerstwa 

Obrony Narodowej (MON) 

próbowa³ bezskutecznie dodzwoniæ 

siê do Biura Bezpieczeñstwa 

Narodowego (BBN) z informacj¹ o 

katastrofie, aby przekazano j¹ prezydentowi. 

Rol¹ BBN jest informowanie 

prezydenta o stratach w 

kontyngentach i tego typu wypadkach. 

Zastêpca szefa BBN gen. 

Roman Polko oraz prezydencki 

minister Maciej £opiñski posiadali 

t¹ informacjê, ale nie przekazali jej 

prezydentowi we w³aœciwym 

czasie. O godzinie 22:00 prezydent 

poinformowa³ towarzysz¹cych mu 

dziennikarzy o katastrofie. Na tle 

niedomówieñ i sporów co do tego, 

kto i kiedy powinien powiadamiaæ 

o katastrofie powstaj¹ dodatkowe 

pytania dotycz¹ce sprawnoœci 

systemów powiadamiania kompetentnych 

organów pañstwa w 

podobnych sytuacjach. Rodzi siê 

pytanie dlaczego wojsko i MON 

nie poinformowa³y prezydenta o 

wypadku. Minister Bogdan Klich 

broni siê argumentem, ¿e prezydent 

po to ma BBN, aby to ono 

zbiera³o informacje. BBN o katastrofie 

dowiedzia³o siê z mediów. 

Genera³ Roman Polko po ods³uchaniu 

informacji z mediów (w 

TVN 24) dzwoni³ do s³u¿b dy¿urnych 

wojskowych, sk¹d otrzyma³ 

pierwsze nieœcis³e dane. PóŸniej 

kontaktuje siê z ministrem Bogdanem 

Klichem i otrzymuje pe³ne 

informacje. 

Bardzo szybko zareagowa³o na 

zaistnia³¹ sytuacjê Dowództwo Si³ 

Powietrznych (DSP) - o godzinie 

19:15 przekazano informacjê do 

wy¿szych dowódców i zwo³ano 

tajn¹ naradê w DSP dla kilkunastu 

wy¿szych rang¹ wojskowych. Na 

miejsce tragedii wylecia³y dwie 

maszyny - rz¹dowy Tu154 i M-28 

Bryza z Dowódc¹ Si³ Powietrznych, 

Szefem Sztabu Generalnego 

i oficerami DSP. O pó³nocy, kiedy 

ju¿ by³o wiadomo ¿e nikt nie prze- 

¿y³ katastrofy major Wies³aw Gasek 

z 1 Brygady Lotnictwa Taktycznego 

w Œwidwinie powiadamia 

rodziny o katastrofie. 

Politycy przeœcigaj¹ siê w inicjatywach 

uczczenia ofiar katastrofy. 

Wszyscy bez wyj¹tku s¹ bardzo 

przejêci i wstrz¹œniêci katastrof¹. 

Rozumiemy tragediê, jak¹ prze¿ywaj¹ 

rodziny lotników i ich przyjaciele. 

Z ca³¹ pewnoœci¹ awanse, 

odznaczenia oraz pieni¹dze nie 

zrównowa¿¹ straty najbli¿szych. 

CASA ma jeden z najnowoczeœniejszych 

rejestratorów - zapisuje 

oko³o 200 danych m.in. prêdkoœæ, 

wysokoœæ, parametry pracy silników, 

ruchy sterów, rozmowy miêdzy 

pilotami. Przypuszczenia co do 

mo¿liwych przyczyn s¹ ostro¿ne i 

podzielone. Czêœæ ekspertów nie 

wyklucza awarii jakiegoœ urz¹dzenia 

zaœ niektórzy dopuszczaj¹ b³¹d 

pilota. Og³oszenie ostatecznej oceny 

przyczyn wypadku mo¿e odbyæ 

siê nawet za parê miesiêcy. 

O zaletach samolotów i pilotów 

z Balic wiedz¹ w Si³ach Powietrznych 

oraz w wielu instytucjach 

korzystaj¹cych z ich us³ug. Grupa 

ekspertów z hiszpañskiej firmy 

produkuj¹cej samoloty CASA 

bra³a udzia³ w badaniu przyczyn 

katastrofy w Miros³awcu. By³ to 

pierwszy taki przypadek w historii 

firmy. Wysnuwano pierwotnie kilka 

hipotez co do prawdopodobnych 

przyczyn: 

1. Usterka techniczna. 

2. Oblodzenie. 

3. Za ciasny kr¹g i tzw. prze- 

Wy³¹cznie PRAWO KARNE 

Krzysztof 

Preobrazenski 

...przychodzi z pomoc¹ ka¿demu 

kto ma problemy 

z prawem karnym 

Sheraton Centre 

Suite 414, Richmond Tower 

100 Richmond St. W. 

Toronto ON M5H 3K6 

Biuro: 416 964 1717 

Cell: 416 580 1408 

Fax: 416 964 0823 

Strona 19 

Queen St.W. 

Sheraton Centre 

Richmond St.W. 

Adelaide St.W. 

• 

si¹ce. Zbadane bêd¹ przyczyny, dla 

których nie dzia³a³ na lotnisku w 

Miros³awcu system ILS. Dlaczego 

pilot dwukrotnie podchodzi³ do 

l¹dowania? Czy panuj¹ce na lotnisku 

warunki meteorologiczne nie 

przyczyni³y siê poœrednio do katastrofy 

? 

Ponadto transport samolotem 

grupy pilotów po zakoñczonym 

szkoleniu nie jest najekonomiczniejszym 

rozwi¹zaniem. Zdecydowana 

wiêkszoœæ rodaków po zakoñczonych 

konferencjach, szkoleniach 

i spotkaniach biznesowych 

wykorzystuje publiczne œrodki 

transportu - poci¹gi, autobusy. 

Przypuszczalnie by³oby to rozwi¹zanie 

tañsze i bezpieczniejsze. 

Prawo podró¿y specjalnym samolotem 

w celach s³u¿bowych przys³uguje 

tylko nielicznym osobom 

w pañstwie (m.in. prezydent, premier), 

zaœ w samolotach rejsowych 

ministrom i parlamentarzystom. 

Konieczne jest szybkie wyci¹gniêcie 

wniosków z wszystkich okolicznoœci 

towarzysz¹cych katastrofie. 

Uczmy siê na b³êdach - 

szkoda tylko ¿e na swoich. 

Minister Bogdan Klich za¿¹da³ 

od genera³a Andrzeja B³asiaka 

szczegó³owego meldunku na temat 

funkcjonowania systemu ILS na 

wszystkich lotniskach wojskowych 

w Polsce. Odniós³ siê te¿ do zarzutów 

wobec MON dotycz¹cych nie 

poinformowania prezydenta o katastrofie. 

Wed³ug ministra Klicha 

pe³n¹ odpowiedzialnoœæ za to ponosi 

wy³¹cznie BBN, które podlega 

prezydentowi. MON zachowa³ 

siê zgodnie z procedurami. 

By w przysz³oœci u³atwiæ kontakt 

z g³ow¹ pañstwa, w dwóch samolotach 

Tu-154, którymi podró- 

¿uje prezydent, w ci¹gu najbli¿- 

szego czasu bêd¹ zainstalowane telefony 

satelitarne. 

Krytycznie oceni³ zaistnia³¹ sytuacjê 

gen. prof. Stanis³aw Koziej, 

autor Strategii Obronnoœci RP. 

Jego zdaniem katastrofa ujawni³a 

s³aboœæ pañstwa. Dwugodzinna 

nieobecnoœæ prezydenta w czasie 

kryzysu mo¿e sparali¿owaæ kraj i 

spowodowaæ powa¿ne konsekwencje. 

Katastrofa lotnicza pod Miros³awcem 

ukaza³a w dramatycznych 

okolicznoœciach, jak marnie jest 

zorganizowane w Polsce kierowanie 

bezpieczeñstwem narodowym. 

Genera³ Stanis³aw Koziej 

podaje wiele propozycji poprawy 

systemu kierowania bezpieczeñstwem 

narodowym i konkretnych 

zmian („ …w³adza jest Ÿle zorganizowana 

i to zagra¿a naszemu bezpieczeñstwu 

…”). Polecam te propozycje 

wnikliwej analizie naszym 

w³adzom odpowiedzialnym za bezpieczeñstwo 

narodowe. 

Henryk Bug³acki 

Politechnika Gdañska


2008 rok - 

Refleksje 

socjologa 


ku do iloœci zbo¿a u¿ytego. Wydawaæ 

by siê mog³o, ¿e to ca³kiem 

niez³y wynik, œwiadcz¹cy o b³ogos³awionych 

skutkach u¿ycia maszyn. 

No tak, ale sk¹din¹d wiadomo, 

¿e zbo¿e wysiane rêk¹ daje 

plon 300 razy wiêkszy, a wyhodowane 

i dopiero póŸniej pieczo- 

³owicie wysadzone do gleby odwdziêcza 

siê plonem 3 400 razy 

obfitszym. Jak wiêc to jest z tym 

postêpem, o czym w³aœciwie mówimy, 

twierdz¹c, i¿ zastosowanie 

nowych rozwi¹zañ technicznych 

powoduje wzrost wydajnoœci, co 

jest mianowicie podmiotem postêpu 

- takie pytanie zadawa³ ju¿ w 

1937 roku S. L. Zalewski w pracy 

„Wp³yw postêpu technicznego na 

bezrobocie”. 

Oto drugi przyk³ad, ilustruj¹cy 

paradoksy uproszczonego myœlenia 

o rozwoju i demaskuj¹cy 

pozornoœæ postêpu. Jak twierdz¹ 

historycy (np. D. Landes), kurierzy 

Inków w skrajnie ekstremalnych 

warunkach przemierzali swój 

dystans w tempie 240 km na dobê i 

dziêki temu odleg³oœæ miêdzy 

dzisiejsz¹ Lim¹ a Cuzco pokonywali 

w trzy dni. Po up³ywie stu 

lat na przebycie tego samego 

odcinka konno nale¿a³o rezerwowaæ 

ju¿ 12-13 dni, a w XVIII 

wieku dyli¿ans przemieszczaj¹cy 

siê po idealnie p³askim terenie 

potrzebowa³ ca³ego tygodnia, aby 

przejechaæ 320 km. Myœl¹cy 

zdroworozs¹dkowo cz³owiek dostrzeg³by 

w tym przejaw ewidentnego 

regresu, a nie postêpu, ale 

przecie¿ specjaliœci wiedz¹ lepiej. 

Wielu przyk³adów na poparcie 

zdecydowanie mniej optymistycznej 

wyk³adni dokonuj¹cych siê 

przemian dostarcza te¿ obserwacja 

najbli¿szego, polskiego podwórka. 

Wszyscy pamiêtamy karteczki 

wywieszane w urzêdach i na poczcie 

przed kilkunastu laty, które 

informowa³y klientów, ¿e „w 

zwi¹zku z komputeryzacj¹ placówki 

czas obs³ugi ulegnie wyd³u¿eniu”. 

Poci¹gi z Warszawy do Poznania, 

które jeszcze parê lat temu 

dociera³y do celu po trzy i pó³ 

godzinie, obecnie - w efekcie modernizacji 

torów - potrzebuj¹ na to 

a¿ piêciu godzin. Przed stu laty, co 

opisywa³ w swoim pamiêtniku Jan 

S³omka, wójt z Dzikowa, paszport 

dostawa³o siê od rêki, a dziœ 

potrzebujemy na to paru tygodni. 

Tego rodzaju przyk³ady mo¿na 

by mno¿yæ, ale - kwestionuj¹c 

przeœwiadczenie o kumulowaniu 

siê wy³¹cznie pozytywnych zjawisk 

w trakcie rozwoju ludzkoœci - 

warto równie¿ siêgn¹æ g³êbiej ni¿ 

pozwala na to konstatowanie 

banalnych przejawów regresu i 

zadaæ pytanie podstawowe: o sens 

kumulacji wytworów i rzeczywiste 

znaczenie tempa przep³ywu informacji, 

transportu przedmiotów i 

przemieszczania siê ludzi. 

Aby natkn¹æ siê na najtrafniej 

sformu³owane oceny tego procesu, 

trzeba jednak zwróciæ siê nie ku 

dzisiejszym autorom, ale ku 

dawnym filozofom. To w³aœnie 

Platon stara³ siê uœwiadomiæ 

swoim czytelnikom, ¿e zwiêkszanie 

poda¿y i popytu na dobra 

materialne, zw³aszcza te luksusowe, 

jest cech¹ charakterystyczn¹ 

„miasta œwiñ”. Tak spo³ecznoœæ 

nastawion¹ wy³¹cznie na wytwarzanie 

i konsumowanie dóbr wystêpuj¹cych 

w coraz wiêkszej obfitoœci, 

a zaniedbuj¹c¹ sprawy istotniejsze 

nazwa³ Glaukon, jeden z 

uczestników debaty o dobrym pañstwie. 

To nie kto inny jak Adam 

Smith, klasyk ekonomii (która 

wszak¿e by³a dla niego g³ównie 

„nauk¹ moraln¹”, a nie jedynie 

metod¹ zdobywania bogactwa) 

twierdzi³, ¿e natura wzrostu ekonomicznego 

jest taka, ¿e nie ma on 

kierunku, tylko jest procesem 

odnawiaj¹cym siê bez koñca w 

nieustaj¹cym popycie na „wszystkie 

bezu¿yteczne rzeczy tego 

œwiata”. To wreszcie John S. Mill 

w klasycznym dziele „Zasady 

ekonomii politycznej i niektóre jej 

zastosowania do filozofii spo³ecznej” 

sformu³owa³ fundamentalne 

pytanie: „Do jakiego ostatecznego 

punktu spo³eczeñstwo zmierza w 

swym gospodarczym postêpie?” 

Pytania tego niestety nie zadaj¹ 

sobie dzisiejsi ekonomiœci, warto 

wiêc przywo³aæ tak¿e odpowiedŸ, 

jakiej udziela klasyk na tak postawion¹ 

kwestiê. Przede wszystkim, 

co chyba najbardziej zaskakuj¹ce, 

Mill odrzuca³ nie tylko sam¹ 

ideê postêpu, sprowadzanego do 

coraz wiêkszej produkcji, ale tak¿e 

Jak po wino to tylko do 

Euro-Can 

Produkujemy wszystkie gatunki win na ka¿d¹ okazjê. 

Wysoka jakoœæ, niska cena. Zapraszamy 

Pañstwa na degustacjê 

Katherine Ziemianin 

1625 Steeles Ave.E, Unit #12 

Brampton, 

Ontario L6T 4T7 

Tel./Fax 905-791-3447 

przeœwiadczenie o koniecznoœci 

ci¹g³ego zwiêkszania prêdkoœci, z 

jak¹ mia³yby dokonywaæ siê 

wszelkie zjawiska zachodz¹ce w 

stosunkach gospodarczych i spo- 

³ecznych. Etap rozwoju, charakteryzuj¹cy 

siê takimi cechami to 

dla filozofa jedynie okres przejœciowy 

i pod wieloma wzglêdami 

niekorzystny, po którym musi 

nast¹piæ upragniony i pod wieloma 

wzglêdami bardziej wartoœciowy 

„stan zastoju”. „Wyznajê, ¿e nie 

jestem zachwycony idea³em ¿ycia 

ofiarowywanym przez tych, którzy 

myœl¹, i¿ normalnym stanem ludzkoœci 

jest walka o wybicie siê w 

¿yciu; i¿ deptanie, mia¿d¿enie, 

rozpychanie siê ³okciami, t³oczenie 

siê, cechuj¹ce nasze dzisiejsze 

¿ycie spo³eczne, s¹ najpo¿¹dañszym 

losem spo³eczeñstwa, a nie 

tylko nieprzyjemnymi objawami 

jednej z faz postêpu gospodarczego. 

Mo¿liwe, ¿e jest to konieczne 

stadium postêpu cywilizacji, 

lecz nie jest to rodzaj spo- 

³ecznej doskona³oœci. Gdy umys³y 

s¹ nieokrzesane, wymagaj¹ prostackich 

bodŸców i pozwólmy im 

je mieæ” - pisa³ Mill i zaraz na 

nastêpnej stronie kreœli³ idealny 

obraz spo³eczeñstwa, w którym 

wzrost produkcji i akumulacji nie 

s¹ ju¿ najwa¿niejszymi celami, lecz 

przyk³ada siê najwiêksze znaczenie 

do lepszego rozdzia³u bogactwa i 

du¿ego wynagrodzenia pracy. 

Dopiero wówczas, zdaniem filozofa, 

mo¿liwe by³oby osi¹gniêcie 

zastojowego stanu kapita³u i ludnoœci, 

kiedy to „By³oby równie 

wiele pola dla rozwijania kultury 

umys³owej oraz moralnego i spo- 

³ecznego postêpu, równie¿ wiele 

miejsca dla ulepszenia sztuki ¿ycia 

oraz znacznie wiêcej prawdopodobieñstwa 

jej udoskonalenia, gdy 

umys³y przestan¹ byæ poch³oniête 

sposobami zdobywania utrzymania”. 

Okres œwi¹teczny i zbli¿aj¹cy 

siê nieuchronnie koniec kolejnego 

roku oraz pocz¹tek nastêpnego 

sk³aniaj¹ do oderwania siê od 

bie¿¹cej krz¹taniny i do przemyœlenia 

ró¿nych spraw zasadniczych. 

Jednoczeœnie, co pocieszaj¹ce, dni 

wolne od pracy s¹ niejako zadatkiem 

obiecanego przez Milla czasu 

zastoju, który powinien byæ przeznaczony 

na zasmakowanie w 

urokach ¿ycia i doskonalenie w³asnych 

talentów. Korzystajmy wiêc 

z tego czasu, bo zmarnowanie go 

by³oby najbardziej niewybaczalnym 

marnotrawstwem. 

Izabella Bukraba-Rylska 

Uniwersytet Warszawski 

Mêskie s³owo i figowy liœæ 


tela. Polacy, niejako z natury 

rzeczy, odczuwaj¹ jak¹œ irracjonaln¹ 

sympatiê, czy podziw, w 

stosunku do Anglików, Amerykanów 

czy Kanadyjczyków. W 

odró¿nieniu od profesorów, którzy 

ucz¹ polskie dzieci, zwykli 

zjadacze chleba nie uwa¿aj¹ Brytyjczyków 

za durniów, którzy nie 

s¹ w stanie nawet wyborów porz¹dnie 

przeprowadziæ. Nic wiêc 

dziwnego, ze w tej ciemnej polskiej 

masie, propozycja jednomandatowych 

okrêgów wyborczych - 

na wzór brytyjski czy amerykañski 

- od razu znajduje sympatiê 

i aprobatê. Dowodz¹ tego 

wszelkie badania opinii publicznej. 

Pomimo blokady medialnej 

tego tematu, pomimo oczywistej i 

nie maskowanej niechêci klasy 

politycznej, idea JOW Polakom 

siê podoba. 

Politycy, a przynajmniej ci, którzy 

na to miano zas³uguj¹, musz¹ 

braæ pod uwagê nastroje spo³eczne 

i uwzglêdniaæ jakoœ w swoich 

rachubach to, czego oczekuje 

od nich spo³eczeñstwo. W szczególnoœci, 

kiedy szykuj¹ siê do 

wykolegowania swoich kolegów i 

musz¹ udawaæ demokratów. Nie 

ma wiêc nic dziwnego w tym, ¿e 

nowa partia, jak¹ parê lat temu 

by³a Platforma Obywatelska, zdecydowa³a 

siê przej¹æ, ze wzglêdów 

taktycznych, postulat JOW w 

wyborach do Sejmu i wypisaæ je 

tu i tam, aby siê nim, od czasu do 

czasu, pochwaliæ. Przeprowadzi³a 

nawet wielk¹ akcjê zbierania 

podpisów o referendum w tej 

sprawie. Nie wiem, byæ mo¿e rezultaty 

przesz³y oczekiwania - 

zebrano w krótkim czasie ponad 

750 tysiêcy podpisów - a mo¿e 

liderzy PO zdali sobie sprawê, ¿e 

takie igranie z ogniem jest zbyt 

niebezpieczne, tak czy owak, zebrane 

podpisy zosta³y wyrzucone 

do kosza i ca³a ta wielka akcja nie 

mia³a ¿adnego dalszego ci¹gu. 

Jednak¿e idea JOW zapad³a ju¿ 

w œwiadomoœæ spo³eczn¹ i postulat 

ten powraca i straszy naszych 

demokratów. Teraz jeszcze, jak 

siê okazuje, postulat podjê³a najm³odsza 

czêœæ naszego „spo³eczeñstwa 

obywatelskiego”, nasza 

m³odzie¿ akademicka. A tu akurat 

40 rocznica m³odzie¿owego buntu 

z roku 1968 i licho wie, co w tych 

gor¹cych i nie rozumiej¹cych 

Christopher Delicatessen znowu otwarte! 

Bond & Ontario, Oshawa. Prawie tam gdzie kiedyœ! 

Tel:905-579-4369 

• Najlepsze ceny, 

• Najlepsze wyroby 

• Najlepsza obs³uga, 

• Pyszny chleb i p¹czki firmy “Granowska”, tylko u nas 

Christopher Delicatesen znowu otwarte! 

39 Bond Street East, Unit#2, Oshawa 

Zapraszamy 

¿ycia g³owach mo¿e siê zalêgn¹æ?! 

Pan Premier to ten sam wicemarsza³ek 

Sejmu Donald Tusk, 

który podczas Sesji w dniu 9 stycznia. 

2003 oœwiadczy³: „Jeœli 

Polacy dzisiaj tak nisko ceni¹ 

w³asne przedstawicielstwo, tak¿e 

nasz¹ Izbê, to nie tylko ze wzglêdu 

na jakoœæ pracy, ale tak¿e z 

tego pierwotnego powodu, jakim 

jest poczucie niepe³nego uczestnictwa, 

czêsto fa³szywego, zafa³szowanego 

uczestnictwa obywateli 

w akcie wyborczym. Polacy 

od lat maj¹ przekonanie - i to 

przekonanie narasta - ¿e dzieñ, w 

którym wybieraj¹ swoich parlamentarzystów, 

jest tak naprawdê 

dniem wielkiego oszustwa polskiego 

wyborcy przez aparaty partyjne.” 

Od stycznia 2003 minê³o ju¿ 

pe³nych 5 lat i w ci¹gu tych piêciu 

lat mo¿na by³o - bêd¹c szefem 

wielkiej i wp³ywowej partii politycznej 

- co nieco w tej sprawie 

zrobiæ. No, zebrano prawie milion 

podpisów i 3 lata temu z³o¿ono je 

w Sejmie. Pan Premier ma wiêc 

pe³ne poparcie spo³eczne i legitymacjê 

do wprowadzenia JOW i 

doprowadzenia do tego, ¿eby 

dzieñ kolejnych wyborów nie by³ 

kolejnym dniem wielkiego oszustwa 

polskiego wyborcy przez aparaty 

partyjne. 

Zamiast tego Pan Premier oferuje 

nam reformy na poziomie 

gminy! Panie Premierze! Jedyne 

co rz¹d i Pan Premier mo¿e zrobiæ 

dla gmin, to - by tak rzec delikatnie 

- zostawiæ je w spokoju i 

pozwoliæ samym wybieraæ swoje 

w³adze bez ingerencji rz¹du. 

Gminy te, niczym kanie d¿d¿u, 

potrzebuj¹ stabilnego, solidnego 

rz¹du, który bêdzie w stanie prowadziæ 

jak¹œ sensown¹ politykê. 

Dziêki takim wyborom parlamentarnym 

mamy dzisiaj - licz¹c od 

roku 1989 - nie tylko 14. premiera, 

ale 17. ministra edukacji, 21. 

ministra zdrowia, a 24 ministra 

rolnictwa. W innych resortach nie 

jest inaczej. Oczywiœcie, naturalnie, 

ze Pan wierzy, i¿ Pañska partia 

bêdzie rz¹dziæ co najmniej 

przez dwie kadencje. Ale w to 

samo wierzy³ np. Pañski Wielki 

Poprzednik. Mieszkañcy polskich 

gmin ju¿ w to od dawna nie wierz¹, 

bo wiedz¹, nauczeni przykrym 

doœwiadczeniem 19 lat, ¿e 

w systemie wyborczym, jaki Pan 

podtrzymuje, tak musi byæ, bo taka 

jest LOGIKA partyjnych wyborów. 

Jednomandatowe okrêgi wyborcze 

w wyborach samorz¹dowych 

to dzisiaj nic innego, jak 

listek figowy, przykrywaj¹cy partyjne 

po¿¹danie w³adzy niekontrolowanej 

i nie licz¹cej siê z 

obywatelami. Mo¿e czas wreszcie 

przestaæ pozorowaæ demokracjê i 

wprowadziæ w czyn mêskie s³owa, 

które z tak¹ swad¹ g³osi³ Pan 

z trybuny sejmowej piêæ lat temu? 

Jerzy Przystawa 

Uniwersytet Wroc³awski


Strona 21 

Czy wêgiel mo¿e byæ paliwem przysz³oœci ? 


co prawdopodobnie zauwa¿yli 

czytelnicy Nowego Kuriera, s¹ 

bardzo kontrowersyjne i w zwi¹zku 

z tym nie zawsze mam okazjê 

wystêpowaæ publicznie. Moje wyst¹pienie 

na konferencji te¿ by³o 

krytyczne. Zreszt¹ mo¿e to oceni¹ 

sami czytelnicy. 

Na pocz¹tku stwierdzi³em, ¿e 

tytu³ konferencji „Czy wêgiel 

mo¿e byæ paliwem przysz³oœci?” 

powinien mieæ dopisane jeszcze 

dwa wyrazy ...”w Polsce”. „Czy 

wêgiel mo¿e byæ paliwem przysz³oœci 

w Polsce?”, je¿eli tak postawimy 

temat konferencji, to sytuacja 

„Polska bez surowców energetycznych” 

rysuje siê bardzo realnie. 

Od wielu lat twierdzê, ¿e polityka 

energetyczna w Polsce jest 

prowadzona, mówi¹c delikatnie, w 

sposób nieszczególny. Nale¿y 

zwróciæ uwagê, ¿e poprzednie 

za³o¿enia polityki energetycznej 

by³y tworzone bez udzia³u górników 

wêgla kamiennego. Co to s¹ 

prezentowane oficjalnie za³o¿enia 

polityki energetycznej? S¹ to 

spisane pogl¹dy tych, którzy przygotowuj¹ 

albo finansuj¹ prace nad 

za³o¿eniami polityki energetycznej? 

Uwa¿am, ¿e nie powinno byæ 

„za³o¿eñ polityki energetycznej”, 

powinna byæ „polityka energetyczna”. 

I to okreœlona, w bardzo 

powa¿nych dyskusjach, na wiele 

lat naprzód. 

To, co teraz nazywa siê „polityk¹ 

energetyczn¹ do roku 2025”, 

nie jest ¿adn¹ polityk¹, to s¹ po 

prostu rozwiniête za³o¿enia polityki 

i co ciekawe, bez wiêkszoœci 

zestawieñ tabelarycznych, które by 

pokazywa³y jak to ma wygl¹daæ w 

przysz³oœci. Wydaje mi siê, ¿e 

okreœlone lobby, które steruj¹ 

za³o¿eniami polityki, wywar³y 

ogromne piêtno na tym, co zosta³o 

zapisane. Niestety, strona górnicza 

tzn. przedstawiciele górnictwa 

wêgla kamiennego nie byli w 

pracach nad polityk¹ energetyczn¹ 

reprezentowani i to jest nasz, górników, 

bardzo powa¿ny b³¹d. Nie 

wiem na jakiej zasadzie specjaliœci 

byli zapraszani do wspó³tworzenia 

tego dokumentu. Prawdopodobnie 

wygl¹da³o to tak, ¿e kto nie móg³ 

wy³o¿yæ odpowiedniej czêœci 

œrodków finansowych na wykonanie 

odpowiednich opracowañ, to 

nie bra³ udzia³u w pracach zespo³u. 

Podczas konferencji du¿o mówiono 

na temat surowców energetycznych, 

którymi dysponujemy, tj. 

wêgiel brunatny, wêgiel kamienny, 

ropa, troszkê gazu. Odnawialne 

Ÿród³a energii, czyli energia s³oneczna, 

wiatrowa czy geotermia, 

nie maj¹ na razie wiêkszych perspektyw 

w kraju poza symbolicznymi 

udzia³ami. Je¿eli my, w 

Polsce jako ca³oœæ spo³eczeñstwa, 

bêdziemy nastawieni do górnictwa 

wêgla kamiennego negatywnie , 

tak jak to powszechnie teraz wygl¹da, 

to bêdziemy „Polsk¹ bez 

surowców energetycznych”. Nie 

wiem dlaczego tego rodzaju atmosfera 

zosta³a w ubieg³ych latach 

wytworzona i dlaczego by³a podgrzewana 

przez publicystów, przez 

prasê, poprzez tworzenie niechêci 

w stosunku górników wêgla kamiennego, 

ale odegra³o to ogromn¹ 

rolê w negatywnym nastawieniu 

spo³eczeñstwa do wêgla kamiennego 

jako do niezbêdnego w przysz³oœci 

paliwa. 

Nie potrafiê zrozumieæ, dlaczego 

przed przyst¹pieniem do UE by³y 

przekazywane informacje do 

Brukseli, ¿e górnictwo wêgla kamiennego 

jest za drogie i ¿e polski 

wêgiel kamienny nie bêdzie móg³ 

konkurowaæ z wêglem z krajów 

spoza UE. A ¿e takie informacje 

by³y przekazywane, wiem ze 

spotkañ z ludŸmi, którzy zajmowali 

siê sprawami energetycznymi 

w Brukseli czy Wielkiej Brytanii. 

Pad³o na konferencji pytanie: 

dlaczego UE nie widzi mo¿liwoœci 

wykorzystania polskich zasobów 

do stworzenia bezpieczeñstwa 

energetycznego UE? Je¿eli przytoczone 

powy¿ej negatywne informacje 

docieraj¹ do unijnych decydentów, 

to nikt nie bêdzie zajmowa³ 

siê zasobami polskiego wêgla, 

bo z tych informacji wynika, ¿e 

polski wêgiel nie ma przysz³oœci 

ekonomicznej. 

Czy rzeczywiœcie polski wêgiel 

nie ma przysz³oœci ekonomicznej? 

Bior¹c pod uwagê prowadzon¹ ju¿ 

czêœciow¹ likwidacjê górnictwa 

wêgla kamiennego, to pozosta³e 

górnictwo nie bêdzie mog³o byæ 

górnictwem rentownym ze wzglêdu 

na bardzo wysokie, rzêdu 50- 

60% nawet 70% w niektórych 

przypadkach, koszty sta³e. Chyba, 

¿e pozosta³e (niezlikwidowane) 

kopalnie znacz¹co zwiêksz¹ wydobycie. 

Je¿eli bêdziemy ograniczaæ wydobycie 

wêgla, to rzecz¹ zupe³nie 

oczywist¹ jest to, ¿e koszty sta³e 

rozk³adane na mniejsz¹ iloœæ wydobywanego 

wêgla bêd¹ podnosi³y 

koszty jednostkowe wêgla. Polityka 

programów restrukturyzacyjnych 

mia³a na celu dostosowanie 

wydobycia wêgla jedynie do potrzeb 

wewnêtrznych Polski. Nasze 

górnictwo, mimo nieprawdopodobnego 

wysi³ku przy restrukturyzacji 

górnictwa, przy zmniejszaniu wydobycia 

bêdzie musia³o podnosiæ 

koszty jednostkowe. Jest to normalne 

zjawisko ekonomiczne. 

Podnosz¹c koszty jednostkowe, a 

pamiêtaæ trzeba, ¿e ceny wêgla w 

gospodarce rynkowej powinny 

pokrywaæ koszty pozyskania wêgla, 

przestaniemy byæ konkurencyjni 

w porównaniu z wêglem 

sprowadzanym spoza krajów UE. 

W UE zu¿ywa siê ponad 200 

mln ton wêgla i w UE zainteresowani 

mówi¹ w ten sposób – 

mo¿emy siê opieraæ na wêglu 

polskim, pod warunkiem, ¿e bêdzie 

on tañszy ni¿ wêgiel importowany 

z krajów trzecich. Co my robimy, 

¿eby nasz wêgiel móg³ byæ konkurencyjny 

na rynku UE? Dzia³amy 

niestety dok³adnie w odwrotnym 

kierunku, obni¿amy wydobycie 

wêgla, staraj¹c siê zaspokoiæ tylko 

potrzeby krajowe. Argumentem 

jest w tych dzia³aniach odpowiedŸ 

na pytanie, co zrobimy z nadmiarem 

wêgla. Polskie górnictwo 

wêgla kamiennego by³o rozbudowywane 

dla zaspokojenia potrzeb 

ca³ego bloku wschodniego. Je¿eli 

ludzie opracowuj¹cy programy 

restrukturyzacji zawarli w nich 

zapisy, ¿e z eksportem wêgla bêdziemy 

schodziæ a¿ do zera, potem 

zapisano do „ekonomicznie op³acalnego 

eksportu”, to odcinamy 

sobie rynki zbytu wêgla. W zwi¹zku 

z tak¹ polityk¹ musimy ograniczaæ 

wydobycie wêgla, co z kolei 

prowadzi do podnoszenia kosztów 

jednostkowych, a to powoduje, ¿e 

przestajemy byæ konkurencyjni i 

spirala koszty /ceny zaczyna siê 

krêciæ. Dojdziemy w koñcu do 

sytuacji takiej, ¿e taniej bêdzie 

sprowadziæ wêgiel z zagranicy ni¿ 

skorzystaæ z w³asnych zasobów. 

Jest to wielce prawdopodobne. 

Nale¿y zwróciæ uwagê na rzecz 

nastêpuj¹c¹: ile w tej chwili Polska 

mo¿e wyeksportowaæ wêgla do 

krajów UE? Kiedyœ Polska eksportowa³a 

na wszystkie rynki nawet 

40 milionów ton. Teraz mo¿e nie 

wywi¹zywaæ siê z podpisanych 

kontraktów, gdy¿ z trudem poda¿ 

wêgla na eksport przekracza 10 

milionów. I to nie ze wzglêdu, ¿e 

nie mo¿na podpisaæ kontraktów 

eksportowych. Po prostu nie ma 

wêgla na eksport. To tragiczne 

moim zdaniem. Oczywiœcie, wyeksportowaæ 

mo¿emy tylko taki 

wêgiel, który swoj¹ jakoœci¹ 

odpowiada potrzebom u¿ytkowników 

w UE. Tymczasem co my 

robimy? Likwidujemy zak³ady 

przeróbcze. By³o oko³o 10 zak³adów 

przeróbczych, które œwiadczy³y 

swoje us³ugi wzbogacania 

wêgla, jako zak³ady prywatne przejête 

od zlikwidowanych kopalñ. 

Polityka jednego z prezesów 

Kompanii Wêglowej, nie bêdê 

wymienia³ nazwiska, by³a taka, 

¿eby te zak³ady zlikwidowaæ, doprowadziæ 

do upad³oœci, co zreszt¹ 

siê sta³o. W zwi¹zku z tym mamy 

mniejsze mo¿liwoœci przygotowania 

wêgla o takiej jakoœci, która 

by odpowiada³a odbiorcom w UE. 

Drugim b³êdem by³o uproszczenie 

sposobu stanowienia cen 

wêgla. Majsterkuj¹c przy systemie 

cen wprowadzono cennik prostoliniowy. 

Jest rzecz¹ dla specjalistów 

oczywist¹, ¿e spowodowaæ to 

musi nieop³acalnoœæ wzbogacania 

wêgla. Je¿eli zmieniamy system 

cen wêgla na taki, który powoduje 

nieop³acalnoœæ, to nie bêdzie siê 

budowa³o zak³adów przeróbczych, 

bêdziemy siê starali sprzedaæ 

wêgiel surowy mimo, ¿e jest 

zanieczyszczony kamieniem.. Nie 

wiem na jakiej zasadzie to ktoœ 

wymyœli³, ale to, ¿e cenniki liniowe 

powoduj¹ nieop³acalnoœæ 

wzbogacania wêgla wiadomo z 

ksi¹¿ek, wydanych jeszcze przed II 

wojn¹ œwiatow¹, profesora Czeczotta, 

który pracowa³ w Sankt 

Petersburgu, a po utworzeniu 

Akademii Górniczej w Krakowie 

wróci³ do Polski. Jego ksi¹¿ki o 

górnictwie, czêœæ dotycz¹ca ekonomiki, 

wyraŸnie mówi¹, ¿e cenniki 

liniowe nie pozwalaj¹ na op³acalnoœæ 

wzbogacania wêgla. Takie 

cenniki funkcjonowa³y w polskim 

górnictwie wêglowym przed 1989 

rokiem, co odbi³o siê fatalnie na 

jakoœci wêgla dostarczanego do 

elektrowni. Zacz¹³ on przekraczaæ 

parametry bezpieczeñstwa kot³ów. 

Dlatego, aby stworzyæ stymulator 

ekonomiczny poprawy jakoœci 

wêgla, zmieniono w 1990 roku 

cennik. To zosta³o teraz zmienione 

i w tej chwili stymulator projakoœciowy 

nie dzia³a. 

B³êdne pomys³y sposobu reformowania 

krajowego górnictwa 

doprowadzi³y do sytuacji, ¿e 

moglibyœmy eksportowaæ na rynki 

Unii Europejskiej bardzo du¿o 

wêgla, poniewa¿ potrzeby s¹ tam 

ogromne, ale nie mamy odpowiedniej 

iloœci i jakoœci wêgla na 

eksport. 

Na zakoñczenie na dwie sprawy 

trzeba ponownie zwróciæ uwagê – 

jakoœæ wêgla i cena pokrywaj¹ca 

koszty. Nie mo¿na sprzedawaæ 

wêgla poni¿ej kosztów, poniewa¿ z 

ekonomicznego punktu widzenia 

nie ma to sensu. Jakoœæ wêgla 

„spapraliœmy” doprowadzaj¹c do 

likwidacji czêœæ zak³adów przeróbczych. 

Wprowadziliœmy system 

cen, który powoduje nieop³acalnoœæ 

wzbogacania wêgla. Ograniczamy 

wydobycie wêgla podnosz¹c 

jednostkowe koszty. No to nie 

dziwmy siê, ¿e mamy problemy z 

górnictwem wêgla kamiennego. 

Je¿eli polityka bêdzie nadal tak 

prowadzona, to szybko znajdziemy 

siê w sytuacji, kiedy Polska zostanie 

bez podstawowego surowca 

energetycznego. Za kilka czy, w 

wariancie optymistycznym, kilkanaœcie 

lat staniemy przed koniecznoœci¹ 

importu energii elektrycznej 

z UE, albo importu wêgla z 

krajów trzecich, maj¹c ogromne 

bogactwo które, moim zdaniem, w 

sposób nieprzemyœlany marnujemy. 

Komunikat 

Wies³aw Blachke 

Uniwersytet Œl¹ski 

Poszukiwani polscy artyœci w dziedzinie malarstwa, 

rzeŸby, grafiki, ceramiki artystycznej, fotografii, tkaniny. 

Kanadyjsko-Polski Instytut Badawczy na zlecenie 

Kongresu Polonii Kanadyjskiej prowadzi zbiór biografii 

i zdjêæ prac artystów z terenu ca³ej Kanady. 

Powstaje kanadyjska strona internetowa ukazuj¹ca 

polskich artystów w Kanadzie, gdzie bêd¹ umieszczone 

biografie, zdjêcia prac, terminarz wystaw, oferty 

sprzeda¿y, kontakty telefoniczne i przez Internet, filmy 

dokumentalne i reporta¿e z wa¿niejszych wydarzeñ 

artystycznych, itp. 

Zbieramy tak¿e dane aktorów, muzyków, architektów – 

biografie, zdjêcia, projekty i wycinki filmowe. 

Zwracamy siê do Polonii Kanadyjskiej o przekazanie 

tej informacji zainteresowanym osobom,. 

Informacja e-mail: polisharts@yahoo.com

Strona 22 1-15/02/ 2008 N o 03 (945) 

Gloria victis 

Wywiad z pos³em “Prawa i Sprawiedliwoœci” 

Tadeuszem Cymañskim 


demonstracji byli Red. W. 

Œniegowski (OMNI.TV), prezes 

polonijnej Izby Handlowej i W³adys³aw 

Lizoñ, Prezes Kongresu 

Polonii Kanadyjskiej. Pomagali: 

Louisa Szacoñ, Ted £ojko, Marek 

Rugala i wielu innych ludzi dobrej 

woli. 

Nowy Kurier” w tym¿e numerze 

21/2007 zamieœci³ List Otwarty 

Wydawcy do Premiera Kanady 

Stephena Harpera w sprawie tragedii 

Roberta Dziekañskiego. Pisaliœmy 

podobne listy do naszych 

pos³ów federalnych; by³y wy³o¿one 

do podpisu w polskich sklepach. 

Dzia³amy te¿ w sprawie eliminacji 

wiz kanadyjskich dla obywateli 

polskich. 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Na 

pierwszej stronie widzê tu nawet 

jakiœ apel w sprawie zniesienia 

wiz... 

Dariusz Kulczyñski: By³y 

dziesi¹tki petycji inicjowanych 

przez „Nowy Kurier”, Pos³a Federalnego 

ukraiñsko-polskiego pochodzenia 

Borysa Wrzeœniewskiego, 

a od momentu gdy prezesem 

ZG KPK zosta³ in¿. W³. Lizoñ 

tak¿e przez Kongres Polonii Kanadyjskiej 

na terenie ca³ej Kanady. 

Na tym zdjêciu, które Pan Pose³ 

ogl¹da wspó³wydawca „Nowego 

Kuriera” Z. Koprowski przekazuje 

ostatni¹ petycjê w tej sprawie, pod 

która podpisa³o siê 650-ciu czytelników 

naszej gazety [Petycjê tê na 

pocz¹tku grudnia 2007 przedstawi³ 

podczas obrad w Izbie Gmin Borys 

Wrzesnewskyj, M.P. - przyp. 

Red.]. 

PrzejdŸmy teraz do spraw polskiej 

polityki, co bêdê znów musia³ 

poprzedziæ pewnym komentarzem 

jak to co siê sta³o w Polsce w ci¹gu 

ostatniego pó³ roku wygl¹da zza 

Oceanu. Otó¿ wiele osób, które 

g³osowa³y w 2005 roku na PiS 

by³y rozczarowane tym co zrobi³ 

Premier Jaros³aw Kaczyñski, 

który, krótko mówi¹c z w³asnej, 

nieprzymuszonej woli da³ sobie 

odebraæ w³adzê. Zwolennicy PiS-u 

oczekiwali realizacji programu 

koalicyjnego ‘Solidarne pañstwo’ 

przynajmniej do 2009 roku. Ze 

strony uk³adu si³ w Sejmie wygl¹da³o, 

¿e takie wyjœcie wzmocni- 

³oby PiS, a os³abi³o partie opozycyjne. 

Nast¹pi³y ca³kiem niezrozumia³e 

posuniêcia Premiera; zdjêcie 

Ludwika Dorna ze stanowiska 

szefa MSWiA, zast¹pienie go 

Januszem Kaczmarkiem, który 

wkrótce zosta³ tak¿e usuniêty. 

Jeszcze wczeœniej by³y kontrowersje 

zwi¹zane z bardzo pryncypialnym 

podejœciem PiS-u co do 

czystoœci polityków jeœli chodzi o 

dzia³alnoœæ agenturaln¹ w okresie 

PRL w odniesieniu do procesu 

lustracyjnego Premier Zyty Gilowskiej. 

Poza tym, by³a Minister 

Finansów minimalnie tylko zwiêkszy³a 

kwotê woln¹ od podatku 

podnosz¹c jednoczeœnie progi podatkowe. 

To spowodowa³o, ¿e coraz 

mniej zamo¿nych Polaków p³aci 

wy¿sze podatki co w sposób poœredni 

najbardziej obci¹¿y osoby o 

Pose³ Tadeusz Cymañski w rozmowie z Daniel¹ Kulczyñsk¹ oraz 

Ann¹ Pakul¹ 

niskich dochodach. Nie bardzo to 

rezonuje z drugim cz³onem nazwy 

partii ‘Prawo i Sprawiedliwoœæ’... 

Wreszcie... Bardzo wielu zwolenników 

PiS-u nie by³o zachwyconych 

przywódcami partii koalicyjnych, 

ale jaki cel mia³a pu³apka 

zastawiona na Andrzeja Leppera i 

jak to siê wpisywa³o w hierarchiê 

wa¿noœci spraw, które nale¿a³o w 

Polsce za³atwiæ? Kto przekona³ 

Premiera Kaczyñskiego, ¿e w ostatnich 

wyborach PiS móg³by zdobyæ 

40-parê procent poparcia co siê 

nie zmaterializowa³o? 

Pose³ Tadeusz Cymañski: To 

jest pytanie, jak rozumiem, w samym 

za³o¿eniu nieco prowokuj¹ce, 

bo mówi o pretensjach, ogromnych 

¿alach... i ja myœlê, ¿e na to pytanie 

‘dlaczego?’, a wiêc pytanie podstawowe 

i zasadnicze nie ma, sobie 

nie wyobra¿am sobie ¿eby by³a 

bardzo prosta i jednoznaczna odpowiedŸ. 

Ta ca³a sytuacja wyborcza 

jak siê jej dobrze przyjrzeæ, jak siê 

weŸmie szk³o , nie ‘kontaktowe’ 

jak w audycji telewizyjnej tylko 

szk³o powiêkszaj¹ce i dok³adnie siê 

bêdzie analizowaæ pod ró¿nym k¹tem, 

to myœlê, ¿e tych w¹tpliwoœci 

ró¿nego typu mo¿e byæ coraz 

wiêcej. Na zasadzie ‘im dalej w 

las, tym wiêcej drzew’. Ja myœlê, 

¿e tu mo¿na mówiæ o w ogóle kilku 

obszarach do analiz. Oprócz 

podstawowych dzia³añ politycznych, 

a wiêc decyzji o nowych wyborach, 

decyzji o zerwaniu koalicji, 

to trzeba widzieæ te¿ jak przebiega³a 

od pocz¹tku kampania wyborcza. 

Jak ona przebiega³a od strony 

technicznej, jakie prezentowano 

g³ówne jej motywy, g³ówne tematy, 

czego by³o za du¿o, czego by³o 

za ma³o, a czego nie by³o w ogóle. 

Dalej, problem strategii wyborczej 

... Myœlê, ¿e trzeba siê zastanowiæ 

równie¿ nad samym uk³adaniem 

list, jakich ludzi mieliœmy, kto 

‘ci¹gn¹³’, kto nie, czy wykorzystano 

wszystkie szanse w terenie ... 

Dalej jaki by³ przep³yw informacji, 

albo jak on szwankowa³ i tych 

pytañ jest bardzo du¿o. Skrajnym 

przejawem takich dyskusji jest 

sprawa tych trzech kolegów, którzy 

zaprotestowali [Ludwik Dorn, 

Kazimierz Ujazdowski i Pawe³ 

Zalewski w dniu 5-XI-2007 

zrezygnowali z funkcji wiceprezesów 

PiS. Pierwszych dwóch 

usuniêto póŸniej z Partii-przyp. 

Red.]. Oni zrezygnowali z cz³onkowstwa 

w Komitecie Politycznym, 

postawili pewne warunki, 

oczekiwania ... Sprawa nabra³a 

wymiaru publicznego i szerokiego, 

zupe³nie niepotrzebnie, bo zaczynamy 

byæ ‘rozgrywani’ jeszcze 

przez media. Ale to te¿ jest przejawem, 

¿e by³y to bardzo dziwne i 

trudne wybory, bo uzyskaliœmy 

œwietny wynik, zdobyliœmy ponad 

piêæ milionów g³osów, co jest rezultatem 

bardzo dobrym w porównaniu 

z tym co mieliœmy wczeœniej, 

tak, ¿e mo¿na powiedzieæ, i¿ 

by³ to sukces w pora¿ce, bo jednak 

przegraliœmy. 

Daniela Kulczyñska: Na tym to 

niestety polega.... 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Dalszy 

problem to kwestia wizerunku 

partyjnego, czy nie by³ za ostry. 

Mówi siê na przyk³ad du¿o o potrzebie 

‘ocieplenia’ wizerunku naszej 

partii; partii, która owszem, 

walczy zdecydowanie, ale równie¿ 

pozytywnie, wychodzi z pewnymi 

propozycjami. Bo my mamy bardzo 

wyraŸny program walki z 

przestêpczoœci¹, z korupcj¹, walki 

z patologiami. A tutaj m³odzi ludzie 

chwyciliby równie¿ wizjê 

przysz³oœci. Uda³o siê naszym 

przeciwnikom utrwaliæ pewien negatywny 

wizerunek PiSu, wizerunek 

fa³szywy, wizerunek partii 

nastawionej tylko na rozliczanie do 

tego opresyjnej i antyobywatelskiej, 

ubrano nas w przys³owiowe 

„buty” i p³acimy za to wysok¹ cenê. 

Dlatego szczerze mówi¹c nie 

mam precyzyjnej, jednoznacznej 

odpowiedzi na Pañskie pytanie, 

sam mam bardzo wiele ró¿nych 

przemyœleñ, ale to by³by temat na 

rozmowê kilkugodzinn¹. Chcê powiedzieæ, 

¿e nasza partia utworzy³a 

dwa zespo³y, które analizuj¹ raz 

sprawê samych wyborów, a po 

drugie polityki finansowej. Nie w 

sensie nadu¿yæ tylko w sensie racjonalnoœci, 

skutecznoœci wydawania 

pieniêdzy. Podzielam Pana opiniê 

na temat wagi spraw programowych, 

realizacji naszych wyborczych 

obietnic. W tym kontekœcie 

doœæ niepokoj¹ce jest zjawisko dominacji 

skutecznoœci dzia³ania nad 

sprawami programowymi. Wiêkszoœæ 

partii na pierwszym miejscu 

stawia problem swojego wizerunku 

i zwyciêstwa w wyborach na czym 

bez w¹tpienia trac¹ sprawy programowe. 

Daniela Kulczyñska: No, ale co 

potem? 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Wie 

Pani, to jest bardzo trudne pytanie 

a mo¿e bardziej postulat, ¿eby walka 

o w³adzê nie ogranicza³a siê 

g³ównie do tego kto wygra, ¿eby 

równie¿ bardzo mocno traktowaæ, 

przynajmniej równoprawnie programowe 

cele spo³eczne i gospodarcze. 

¯eby nasze rz¹dzenie krótsze 

albo d³u¿sze, w koalicji albo 

samodzielne, przek³ada³o siê na 

dostrzegaln¹, zauwa¿aln¹, daj Bo¿e 

szybk¹ zmianê standardu ¿ycia; 

¿eby ludzie czuli siê bezpieczniej 

na ulicy, w przypadku choroby, 

bardziej dostatnio. 

Dariusz Kulczyñski: No wiêc 

wiêkszoœæ Polonii, szczególnie w 

2005 roku, g³osowa³a na PiS, na 

Jaros³awa Kaczyñskiego. Zapewne 

du¿o to mia³o wspólnego z elementami 

prospo³ecznymi, które by³y 

obecne w programie wyborczym 

Prawa i Sprawiedliwosci. Osoby te 

dozna³y jednak czêsto zawodu, ¿e 

te elementy prospo³eczne nie 

prze³o¿y³y siê na politykê finansow¹, 

podatkow¹. 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Uda³o 

nam siê jednak pewne rzeczy zrobiæ, 

ale proszê pamiêtaæ, ¿e minê³y 

dwa lata. Pewnie, ¿e by³y pewne 

sprawy dyskusyjne, zgadza siê. 

Tak¹ spraw¹ by³a na pewno skala 

redukcji tzw. ‘sk³adki rentowej’, 

bardzo kosztowna operacja, która 

ograniczy³a znacznie pole naszego 

manewru w zakresie spraw spo³ecznych. 

Dariusz Kulczyñski: Co to 

dok³adnie jest sk³adka rentowa? 

Pose³ Tadeusz Cymañski: P³aca 

ka¿dego pracownika w Polsce jest 

obci¹¿ona ró¿nymi sk³adkami na 

wa¿ne cele przysz³oœciowe i doraŸne 

zwi¹zane z zabezpieczeniem 

spo³ecznym. I tak mamy sk³adki 

emerytalne, rentowe, wypadkowe i 

chorobowe. Sk³adka rentowa wynosi³a 

³¹cznie 13% i by³a p³acona 

po po³owie tj. 6,5% przez pracodawcê 

i pracownika. Redukcja 

zaproponowana i przeforsowana w 

rz¹dzie przez Pani¹ Zytê Gilowsk¹ 

wynios³a ³¹cznie 7% (5% redukcji 

po stronie pracownika i 2% po 

stronie pracodawców). Szacuje siê, 

¿e koszty tej operacji (zmniejszone 

sk³adki ubezpieczeniowe zrekompensuje 

dotacja bud¿etowa) dotycz¹cej 

11,8 mln osób wynios¹ w 

2008 roku grubo ponad 20 mld z³. 

W realiach polskich to jest bardzo 

g³êboka redukcja, która poci¹ga 

za sob¹ potê¿ne koszty. No i tu 

rzeczywiœcie mo¿na, a kto wie mo- 

¿e nale¿a³oby to zrobiæ nieco inaczej. 

Osobiœcie oceniam to doœæ 

krytycznie, to by³a zbyt g³êboka 

POLISH-CANADIAN 

INDEPENDENT COURIER 

SEMI-MONTHLY 

WYDAWCA-PUBLISHER 

Nowy Kurier Inc. 

REDAKTOR NACZELNY: 

JolantaCabaj 

DZIA£ REKLAM/ADVERTISING 

Dyrektor/Manager - 

Zbigniew Koprowski 

Tel (416) 259-4353 

Cell: 647-886-1804 

Email: zkopc549@rogers.com 

ADRES REDAKCJI/ADDRESS 

OF EDITORIAL BOARD: 

12 Foch Ave, Toronto, ON 

M8W 3X1 (Canada) 

Tel. (416) 259-4353 

E-mail: zkopc549@rogers.com 

website: 

www.nowykurier.com 

PUBLICYSCI/CONTRIBUTORS: 

Wies³aw Blaschke (Polska), 

Majka Bochnia, Henryk Bug³acki 

(Polska), Izabella Bukraba - 

Rylska (Polska), Winicjusz Gurecki, 

Jan Jekie³ek, Jerzy Jasieñski 

(Polska), Dariusz W. Kulczyñski, 

El¿bieta Marciñczak -Leppek, 

Wies³aw Piechocki (Austria), 

Zenowiusz Ponarski, Kazimierz 

Z. Poznañski (USA), Jerzy 

Przystawa (Polska), Krzysztof 

Raczyñski, Barbara Sharratt, 

Krystyna Starczak-Koz³owska, 

Edward So³tys, Jan Szarycz, 

Tadeusz Szczêsny, Andrzej Targowski 

(USA), Aleksandra 

Zió³kowska -Boehm (USA), 

Janusz Zuziak (Polska) 

ZDJÊCIA/PHOTOGRAPHE: 

Daniela Kulczyñska 

Redakcja nie odpowiada za treœæ 

zamieszczonych og³oszeñ. 

Teksty zawieraj¹ce numery 

telefonów s¹ tekstami reklamowymi. 

Zamieszczone materia³y nie 

zawsze odzwierciedlaj¹ pogl¹dy 

Redakcji. 

Przedruk bez zezwolenia Redakcji 

zabroniony 

redukcja. My siê spieramy, dyskutujemy, 

ale tu ma ogromn¹ wagê 

decyzja ministra finansów. Pani 

minister bardzo zdecydowanie 

forsowa³a pewne zmiany podatkowe. 

Prosiliœmy, apelowaliœmy, 

mieliœmy spotkania ... Ale bez 

skutku. No wiêc to nie by³a taka 

rzecz, któr¹ uda³o siê wstrzymaæ, 

b¹dŸ ograniczyæ. I teraz jest moment 

kiedy te redukcje podatkowe 

oznaczaj¹ trwa³e obci¹¿enie bud¿etu 

pañstwa natomiast nie daj¹ 

mo¿liwoœci zbyt wielkich dzia³añ 

w obszarze najbardziej czu³ym 

spo³ecznie, a wiêc rodziny wielodzietne, 

a wiêc pacjenci, osoby 

chore, niepe³nosprawne, o niskich 

dochodach. Zgadzam siê z Panem, 

¿e zmniejszanie podatku osobom 

najzamo¿niejszym mo¿e budziæ 

w¹tpliwoœci. W opozycji bêdziemy 

walczyæ dalej o cele spo³eczne 

mam nadziejê, ¿e z równ¹, a daj 

Bo¿e jeszcze z wiêkszym zaanga- 

¿owaniem ni¿ to by³o dotychczas. 

To s¹ tematy, podkreœlam, trudne, 

natomiast Platforma coraz bardziej 

pokazuje swoj¹ ‘liberaln¹’ twarz. 

Muszê te¿ powiedzieæ z przykroœci¹, 

mo¿e pod wp³ywem tej 



Strona 23 


pora¿ki wyborczej w moim g³osie 

da siê wyczuæ du¿o zgryzoty i 

zgorzknienia, ale wydaje mi siê, ¿e 

po pontyfikacie Ojca Œwiêtego Jana 

Paw³a II, po dawnym, wielkim 

triumfie „Solidarnoœci” idea³y 

solidaryzmu spo³ecznego prze¿ywaj¹ 

w Polsce kryzys, bojê siê, ¿e 

g³êboki kryzys. To jest zreszt¹ zjawisko 

charakterystyczne dla 

wszystkich krajów postkomuny. I 

paradoks polega na tym, ¿e rozwi¹zania 

spo³eczne w wielu krajach 

‘kapitalistycznych’ jak to siê mówi, 

w krajach demokracji zachodnich, 

takich jak Wlk. Brytania, 

Niemcy, Francja, nie mówi¹c ju¿ o 

Skandynawii, s¹ jeœli chodzi o system 

podatkowy sprawiedliwsze 

ni¿ w naszej czêœci Europy. Elementy 

tego widaæ w systemie podatkowym 

Stanów Zjednoczonych, 

nie wiem jak jest w Kanadzie... 

Dariusz Kulczyñski: W Kanadzie 

jest trzyprogowy system 

podatkowy, a w latach osiemdziesiatych 

by³ nawet piecioprogowy. 

Od coraz wy¿szych dochodów, 

powy¿ej pewnych progów, p³aci 

siê wiêkszy procent podatku dochodowego. 

Jest to powszechnie 

uwa¿ane za system sprawiedliwy, 

prospo³eczny. 

Pose³ Tadeusz Cymañski: 

Paradoks wiêc polega na tym, ¿e 

tam jest wiêcej tej ‘spo³ecznej 

gospodarki rynkowej’. Tylko je¿eli 

ja w dyskusji z naszymi, polskimi 

‘libera³ami’ podajê przyk³ad zachodnich 

krajów, to oni odpowiadaj¹: 

‘Tadek, nie mów mi nic o 

Niemcach, o Francji, o Anglii czy 

nawet o Stanach, bo tam ju¿ jest 

socjalizm! To nie jest dla nas 

przyk³ad, dla nas przyk³adem jest 

Estonia, Rosja.’ Jestem wiêc tutaj 

w Sejmie w ogniu sporu i pañskie 

pogl¹dy s¹ mi o tyle bliskie, ¿e ja 

wprawdzie nie uwa¿am ¿eby 

wszyscy mieli mieæ po równo, ale 

widzê solidaryzm spo³eczny jako 

rozs¹dne, m¹dre wspieranie s³abszych, 

którego nie mo¿na rozpatrywaæ 

w oderwaniu od wysokoœci 

dochodów. 

Dariusz Kulczyñski: Przyznam, 

¿e nigdy nie mog³em zrozumieæ co 

Jaros³aw Kaczyñski widzia³ w 

Zycie Gilowskiej, by³ej pos³ance 

Platformy, o pogl¹dach neokonserwatywnych, 

czy jak to w 

Polsce jest nazywane ‘liberalnych’... 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Do 

mnie nie mo¿na tego pytania 

kierowaæ, gdy¿ Pani Gilowska do 

nas przyst¹pi³a za wiedz¹ i z 

akceptacj¹ prezesa partii i ja siê od 

tych decyzji nie odcinam, ale ja w 

nich nie uczestniczy³em. Dlatego 

pytanie, doœæ prowokuj¹ce, ‘co w 

niej widzia³?’ nale¿a³oby skierowaæ 

ju¿ do samego Jaros³awa 

Kaczyñskiego. 

Dariusz Kulczyñski: Mój 

komentarz nie dotyczy spraw 

personalnych tylko, ¿e w moim 

odczuciu sprawiedliwy system 

podatkowy nie podnosi progów 

podatkowych ¿eby bogaci p³acili 

coraz to mniejszy podatek tylko 

obni¿a podatki przede wszystkim 

przez zwiêkszanie kwoty wolnej 

od podatku, na czym korzystaj¹ 

wszyscy podatnicy, a procentowo 

najwiêcej ci o najni¿szych dochodach. 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Mnie 

o tym nie trzeba przekonywaæ. 

Je¿eli zaœ chodzi o Pani¹ Zytê Gilowsk¹, 

to mam do niej du¿o szacunku, 

ona ma taki osobisty urok, i 

budzi sympatiê. Umie mówiæ o 

sprawach finansowych prostym, 

zrozumia³ym jezykiem i daje jej to 

zapewne mo¿liwoœci przekonywania. 

Natomiast w sferze merytorycznej 

w wielu kwestiach mia³em 

inne zdanie. Uczestniczy³em w 

dyskusjach, ale twardo trwa³a na 

swoim stanowisku i praktycznie 

nie zmieni³a go wcale. Ale nie 

chcia³bym uderzaæ w ton nieprzyjemny, 

bo to, ¿e s¹ ró¿nice zdañ to 

jest naturalne i o tym mogê powiedzieæ. 

Natomiast nie mogê sobie 

pozwoliæ na dyskredytowanie 

osoby która nie by³a co prawda 

cz³onkiem PiSu, ale by³a jedn¹ ze 

sztandarowych postaci ostatniej 

kampanii. 

Dariusz Kulczyñski: Jeœli chodzi 

o tzw. „bunt” trzech wiceprezesów 

PiS-u... Wiêc w Kanadzie jak jakaœ 

partia przegrywa wybory, a ju¿ w 

szczególnoœci partia poprzednio 

rz¹dz¹ca to jest rzecz¹ zupe³nie 

normaln¹, ¿e krytykuje siê przywódcê 

tej partii. Odbywa siê zwykle 

kongres powyborczy i bardzo 

czêsto nastêpuje zmiana lidera. 

Wygl¹da na to, ¿e w PiS-ie rezygnacjê 

trzech wiceprezesów po 

wyborach potraktowano jako niedopusczaln¹ 

nielojalnoœæ chocia¿ 

Ludwik Dorn kurtuazyjnie stwierdzi³, 

¿e bez Jaros³awa Kaczyñskiego 

na stanowisku prezesa partii 

PiS nie jest w stanie funkcjonowaæ, 

¿e siê rozpadnie. Czy przedstawienie 

przez tê trójkê pewnych 

dezyderatów by³o rzecz¹ nienormaln¹, 

niedopuszczaln¹? 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Ja 

myœlê, ¿e zdanie Ludwika Dorna o 

przewództwie Jaros³awa Kaczyñskiego 

nie by³o wypowiedzi¹ kurtuazyjn¹. 

PiS jest parti¹, która w 

ogromnym stopniu i w momencie 

tworzenia i w dzia³aniu pozostawa³a 

i pozostaje pod wielkim 

wp³ywem braci Kaczyñskich, a w 

szczególnoœci Jaros³awa Kaczyñskiego. 

Ka¿dy kto ma trochê wiedzy 

politycznej o tym wie. Druga 

rzecz, styl, bardzo mocne przywództwo 

jak dotychczas by³o si³¹, 

a nie s³aboœci¹ PiS-u. Dalej, gdyby 

sobie nawet wyobraziæ teoretycznie, 

choæ nie jest to ³atwe, zmianê 

to kto mia³by byæ tym cz³owiekiem, 

który bêdzie w stanie utrzymaæ 

wszystkich w ryzach? Na tym 

polega pewna prawda i dlatego 

Ludwik Dorn nie z powodów kurtuazyjnych, 

ale kieruj¹c siê ch³odn¹ 

analiz¹ faktów powiedzia³, ¿e 

na stanowisku prezesa PiS Jaros- 

³aw Kaczyñski jest niezast¹piony. I 

tutaj jest sytuacja na tyle trudna i 

ciekawa, ¿e nawet ci, którzy jak ta 

trójka tak ostro artyku³uj¹ swoje 

postulaty czy nawet pretensje, oni 

w oczywisty sposób nie chcieliby 

zmiany przywódcy i tego nie postuluj¹. 

Chcieliby natomiast zmiany 

stylu kierowania parti¹ czyli, 

mo¿naby to nazwaæ, ¿e chc¹ wiêkszej 

demokratyzacji. 

Dariusz Kulczyñski: Jutro jest 

kongres PiS, czy coœ siê na nim 

zmieni? 

Pose³ Tadeusz Cymañski: 

Wszystko w rêkach kongresu, 

owszem, ale b¹dŸmy realistami... 

W momencie kiedy prezes powiedzia³, 

¿e je¿eli kongres nie zaakceptuje 

jego warunków i jego 

stylu przywództwa to on odejdzie 

to oznacza dla delegatów jasny 

wybór, albo siê zgadzamy, albo 

idziemy sami nie wiadomo gdzie. 

Dariusz Kulczyñski: Szóstego 

grudnia, na zaproszenie wybitnego 

polskiego energetyka, mgr in¿. 

Jacka Baurskiego uczestniczy³em 

w konferencji NOT ‘Przysz³oœæ 

Energetyki J¹drowej w Polsce”. 

Wyg³osi³em odczyt zatytu³owany: 

„Wyniki i doœwiadczenia ekploatacyjne, 

oparte na nich rozwi¹zania 

oraz szkolenie w kanadyjskich 

elektrowniach j¹drowych”. Proszê, 

tutaj jest wydruk mojego rozdzia³u 

z ksi¹¿ki NOT dokumentuj¹cej 

wszystkie referaty przedstawione 

na konferencji. Konferencja pierwotnie 

mia³a siê odbyæ pod patronatem 

Premiera Jaros³awa Kaczyñskiego 

i mia³ w niej uczestniczyæ 

tak Min.Gospodarki Piotr Grzegorz 

WoŸniak jak i Wiceminister Dr 

Piotr Naimski. Wybory zmieni³y 

konfiguracjê polityczn¹, a obecny 

Minister Gospodarki Wicepremier 

Waldemar Pawlak pomimo zaproszenia 

na konferencji nie by³. 

Stanowi³o to du¿y zawód dla 

polskich energetyków, którzy zdaj¹ 

sobie sprawê z koniecznoœci jak 

najszybszej budowy elektrowni 

atomowych w Polsce. Ka¿da zmiana 

rz¹du powoduje przesuniêcie 

wdro¿enia energetyki j¹drowej o 

kilka czy kilkanaœcie lat. A tym 

czasem Unia Europejska na³o¿y³a 

na Polskê bardzo surowe ograniczenia 

emisji CO2 co mo¿e przekreœliæ 

szanse naszej ojczyzny na 

szybki wzrost gospodarczy. Chocia¿ 

najwiêcej CO2 w Unii Europejskiej 

emituj¹ Niemcy, to oczywiœcie 

³atwiej jest naciskaæ na 

s³ab¹ Polskê ni¿ na potê¿ny NRF, 

czy RFN wg wspó³czesnej nomenklatury. 

NRF uzyskuje 65% energii 

ze spalania wêgla (tak¿e polskiego) 

i rosyjskiego gazu, a tylko 30% 

energii z energetyki j¹drowej. 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Niemcy 

mieli specjalny program likwidacji 

elektrowni jadrowych. Oni 

ten program chyba w tej chwili hamuj¹, 

a nawet jest odwrót od tej 

polityki, któr¹ w swoim czasie bardzo 

propagowali „Zieloni”... 

Dariusz Kulczyñski: Na pewno z 

eliminacji energetyki j¹drowej 

wycofa³a siê Szwecja. Francja 

nigdy siê na to nie da³a nabraæ, 

wrêcz przeciwnie. NRF w celach 

energetycznych spala g³ównie 

wêgiel i gaz, ale ci¹gle podkreœla, 

¿e ma a¿ 21 tys. MW wiatraków 

elektro-energetycznych, najwiêcej 

ze wszystkich pañstw œwiata. Tyle, 

¿e wiatraki te pracuj¹ przez 14% 

rocznie, czyli 21 tys. MW produkuje 

tyle co pracuj¹ca w re¿imie 

podstawowym kanadyjska elektrownia 

atomowa Darlington, w 

której pracujê; a która ma moc 

circa 3,500 MW netto. 

Pose³ Tadeusz Cymañski: Rozumiem, 

czyli w Niemczech jest bardzo 

wiele mocy niewykorzystanej. 

U nas to wszystko jeszcze raczkuje, 

mamy bardzo niewielki udzia³ 

energii czystej w ca³ym bilansie 

energetycznym pañstwa. Na szczêœcie 

to siê zmienia - przyjêto kilka 

ustaw, zw³aszcza w zakresie ekopaliw, 

widocznych jest wiele inwestycji 

wykorzystuj¹cych energie 

wiatru i s³oñca. 

Dariusz Kulczyñski: Ale tzw. 

‘ecopaliwa’, to s¹ równiez biopaliwa, 

a one, jak wszystkie surowce 

organiczne wydzielaj¹ przy 

spalaniu dwutlenek wêgla. Nie 

wydziela go w sposób oczywisty 

energetyka j¹drowa. Myœlê, ¿e ten 

temat powinien byæ traktowany w 

Polsce w sposób ponad-partyjny 

czy jak to niektórzy politycy okreœlaj¹ 

„ekumeniczny”. W œrodowisku 

in¿ynieryjnym w Polsce jest 

du¿e zaintersowanie, Kanada, której 

waluta bardzo wzros³a poszukuje 

nowych rynków zbytu, a Polska 

ma wyj¹tkowo wysoko notowan¹ 

walutê. Jak mówi³em na konferencji 

NOT, w Polsce jest doskonale 

zaplecze naukowe dla wdro- 

¿enia energetyki j¹drowej. Przy 

woli politycznej, Polska mog³aby 

mieæ przeszkolony personel i kilka 

kanadyjskich bloków 700 MW 

ka¿dy w ruchu za 6, 7 lat. Gdy Pan 

Pose³ przeczyta te materia³y, to 

warto mo¿e o tym wspomnieæ kiedy 

na sali sejmowej bedzie jakaœ 

dyskusja na temat energetyki j¹drowej. 

Pose³ Tadeusz Cymañski: O ile 

pamiêtam to nasz rz¹d deklarowa³ 

poparcie programu rozwoju energetyki 

j¹drowej. To by³o mo¿e nie 

tyle odwa¿ne, ale œmia³e postawienie 

tych spraw na porz¹dku 

dziennym, ju¿ na pocz¹tku poprzedniej 

kadencji, ¿e w polskim 

bilansie energetycznym musimy 

równie¿ bardzo powa¿nie rozwa- 

¿yæ mo¿liwoœci energetyki j¹drowej. 

Je¿eli chodzi o program bezpieczeñstwa 

energetycznego pañstwa, 

potrzebnej dywersyfikacji to 

jest to polska racja stanu. 

Dariusz Kulczyñski: Ja nie 

twierdzê, ¿e kanadyjski system 

CANDU jest absolutnie najlepszy 

na œwiecie, ale w tê reorientacjê i 

bezpieczeñstwo energetyczne 

Polski doœæ dobrze sie wpisuje. 

Otó¿ poniewa¿ kanadyjskie reaktory 

ciê¿kowodne pracuj¹ na 

uranie naturalnym, to wszystkie 

kraje, które je eksploatuj¹ produkuj¹ 

swoje w³asne paliwo co nie 

uzale¿nia ich od dostaw drogiego 

uranu wzbogaconego jaki produkuje 

zaledwie kilka pañstw. Mo¿na 

wiêc wykupiæ sobie koncesje 

górnicze czy to w Czechach czy w 

Kanadzie, która ma drugie co do 

wielkoœci pok³ady uranu na 

œwiecie. Po drugie reaktory kanadyjskie 

mog¹ dopalaæ zu¿yte paliwo 

uranowe z reaktorów lekkowodnych 

typu PWR, takich jakie 

eksploatuj¹ Francja, Czechy czy 

Niemcy. 


wiêc co jest w Polsce barier¹... 

Barier¹ jest opinia publiczna jak w 

wielu innych rzeczach, bo s¹ 

pewnego rodzaju wyobra¿enia, 

czasami stereotypy, czasami mity. 

Opinia publiczna najlepiej przyjmuje 

baterie s³oneczne, wiatraki, o 

których ju¿ rozmawialiœmy, Ÿród³a 

geotermiczne, elektrownie wodne... 

A z uranem jest tutaj zawsze... 

jest to wspomnienie Czarnobylu, 

który u nas jednak zostawi³ œlad, 

rysê w psychice ludzi i to jeszcze 

wci¹¿ jest ¿ywe, pomimo tylu lat. 

Ta rana ju¿ przesta³a krwawiæ, ale 

siê jeszcze nie zabliŸni³a. Natomiast 

przyk³ad innych pañstw i 

stanowisko rz¹du na pewno jest 

wa¿ne, bo ono uspokaja. S¹ nowego 

typu reaktory, o podwy¿- 

szonych standardach bezpieczeñstwa, 

na co siê zwraca uwagê. 

Dariusz Kulczyñski: Ja od 25 lat 

pracujê w eksploatacji reaktorów 

CANDU, nie w ich marketingu. 

Sprzedaje je zreszt¹ firma pañstwowa 

AECL, czysta kanadyjska 

firma, która nie daje ³apówek i nie 

bierze prowizji. Natomiast przy 

tych reaktorach w Kanadzie pracuje 

mnóstwo Polaków od projektowania, 

przez eksploatacjê po 

dozór j¹drowy. To by³by pewien 

atut potencjalnego wdro¿enia w 

Polsce technologii CANDU poniewa¿ 

wiadomo na co zwróciæ uwagê 

¿eby taka inwestycja by³a sukcesem. 

Jest takie powiedzonko 

‘Informacja jest potêg¹’ czy te¿ 

„information is power”. 


tak, ale jesteœmy na etapie mimo 

wszystko „czy?”, bo ¿eby to ‘s³owo 

sta³o siê cia³em’ to musz¹ byæ 

decyzje podjête i konkretne ju¿ 

dzia³ania. My mówimy o dywersyfikacji 

surowców energetycznych, 

mówimy o modernizacji klasycznych 

systemów, o zró¿nicowaniu 

Ÿróde³ zaopatrzenia, bo wtedy jest 

dobrze kiedy jest elastycznoœæ. 

Dynamika zu¿ycia energii roœnie 

bardzo szybko, gospodarka siê 

rozwija, Polska nie jest ma³ym 

pañstwem i dlatego potrzeby paliwowe, 

ale równie¿ energetyczne 

bêd¹ ros³y w du¿ym tempie i trzeba 

ju¿ z wyprzedzeniem pewne 

rzeczy planowaæ. St¹d pytania, o 

których mówimy s¹ pytaniami ju¿ 

na wczoraj, bo czas biegnie bardzo 

szybko. Nie mo¿na byæ zaskakiwanym, 

nie mo¿emy wpaœæ w 

zjawisko braku mocy, wy³¹czeñ, 

wprowadzania stopni zasilania. 

Wiêc to s¹ rzeczy, które mog¹ nam 

groziæ, ju¿ nie mówi¹c o upa³ach, 

gdzie dochodzi obci¹¿enie sieci 

spowodowane klimatyzacj¹. Wiêc 

ja tutaj widzê, ¿e robi siê sporo, ale 

zgadzam siê, ¿e pytanie do nowych 

w³adz mog³oby brzmieæ „Dok¹d 

zmierza Polska energetyka? ”. Nie 

da siê zrezygnowaæ w pe³ni z klasycznych 

Ÿróde³ energii. Nie mo- 

¿na wykluczyæ w przysz³oœci produkcji 

paliw syntetycznych na bazie 

wêgla. Mamy pok³ady wêgla i 

to w du¿ym stopniu, co chyba jest 

zrozumia³e, rzutuje na nasz¹ politykê. 

Ale niezale¿nie od tego musimy 

otwieraæ siê na przysz³oœæ, 

poszerzaæ horyzonty i byæ bardziej 

nowoczeœni - bardziej nowoczeœni 

to znaczy bardziej ekologiczni. Ta 

refleksja niech bêdzie zamykaj¹c¹ 

nasz¹ ciekaw¹ rozmowê, która 

oprócz przyjemnoœci da³a mi szansê 

poznania czegoœ nowego, dowiedzenia 

siê o energetyce kanadyjskiej 

za co dziêkujê. Pozdrawiam 

wszystkich czytelników 

„Nowego Kuriera”. 

[Wywiad z pos³em „Prawa i 

Sprawiedliwoœci” Tadeuszem Cymañskim 

przeprowadzili Daniela i 

Dariusz Kulczyñscy 7-ego grudnia, 

2007. Rozmowa odby³a siê w restauracji 

Hotelu Sejmowego na 

Wiejskiej. Tekst autoryzowany] 

www.nowykurier.com

Strona 24 

1-15/02/ 2008 N o 03 (945) 

Bodome Flooring Canada Inc. 

Zaprasza 

71 Portland Street, Toronto 

Mamy w sprzeda¿y* 

w nastêpuj¹cych kolorach: 

wysokiej jakoœci 

i bardzo dobrej cenie: 

Quarter Round 

T - Molding 

oraz Thin Track 

Quarter Round 

8’ - $12.99 

T-Molding 

8’ $ 21.99 

Thin Track 

8’ $ 4.99 

G¹bka 

200 sqft $19.99 

Tylko u nas 8ft. (deski) enginering floor* 

The Queensway 

QEW Gardiner Expressway 

Portland St. 

europejskiej produkcji w bardzo dobrej cenie 

d¹b 

klon 

buk 

Natural Beech 

New Red Brown Alder 

Golden Oak 

New Merbau 

Vermont Maple 

Country Oak 

Country Oak/Dark Oak 

Carolina Maple 

Red Oak 

Dark Valnut 

Pecan 

Vermount Cherry 

Dzwoñ 416 731 - 1804 

od 4.39sq.ft. 

od 4.39 sq.ft 

od 4.39 sq.ft 

jatoba od 4.59 sq.ft 

american cherry od 5.39 sq.ft 

**Specjalna*Specjalna oferta dla polskich wykonawców

(February) 2008r. No 3 (945) - Nowy Kurier

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?