„Kontrola Państwowa” nr 1/2010 - Najwyższa Izba Kontroli

[33] Nowelizacja ustawy o NIK33obowiązującymi przepisami samodzielnie sporządza protokół, sygnując go swoimpodpisem. Trzeba też podkreślić, że w wypadku wystąpień do naczelnychi centralnych organów państwa mają one być podpisywane jedynie przez prezesalub wiceprezesa NIK.2. Audyt zewnę trznyPo przedstawieniu w stanowisku rządowym 13 propozycji uzupełnienia nowelizacjiustawy o NIK przepisem wprowadzającym obowiązek przeprowadzania,co najmniej raz na 3 lata, audytu zewnętrznego, Komisja zdecydowała wprowadzićdo projektu taką regulację. Przepis dotyczący audytu od początku budziłwątpliwości w kontekście konstytucyjnej zasady niezależności NIK w wykonywaniufunkcji naczelnego organu kontroli państwowej. Chodziło o to, że zakresaudytu umożliwiał wpływanie na proces kontrolny przez audytora zewnętrznego14 . Dodany art. 7a ust. 2 pkt 3 stanowił, że zakres audytu zewnętrznego obejmujetakże „ocenę gospodarności, celowości i rzetelności dokonywania wydatkówze środków publicznych oraz udzielania zamówień publicznych, a takżeocenę wykorzystania zasobów”. Wynikało stąd, że audyt nie miał sprowadzaćsię tylko do oceny gospodarki finansowej oraz wykonania budżetu NIK 15 . Definicjaustawowa nakazuje bowiem audytorowi ocenić między innymi celowośćdokonywania wydatków i wykorzystania zasobów w sytuacji, gdy znaczna ichczęść jest angażowana właśnie w działalność kontrolną. Nie jest to audyt finansowy,lecz audyt wykonania zadań. Nie są przy tym doprecyzowane zasady, napodstawie których ma się on odbywać. Wystarczy wskazać, że audytor uzyskaprawo wglądu do wszystkich dokumentów objętych tajemnicą kontrolerską, przyczym tylko prezes NIK jest uprawniony do zwolnienia pracownika Izby z tej tajemnicy.Audytorem może być firma prywatna, jeśli wygra przetarg. Tym samymzyska ona faktyczny dostęp do ustaleń kontroli najbardziej wrażliwych obszarówfunkcjonowania państwa, na przykład w dziedzinie obronności. Poza tym,w przyjętej przez Sejm regulacji nie było miejsca na przedstawienie stanowiskaprzez prezesa NIK w odniesieniu do wyników audytu. Nie wiadomo, dlaczegoograniczono w ten sposób uprawnienia prezesa NIK jako kierownika podmiotu13Stanowisko rządu wobec komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej IzbieKontroli (druk nr 1349), < www.sejm.gov.pl>.14Zob. M. Stębelski: Opinia prawna do projektu ustawy o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli(druk nr 1349) – audyt zewnętrzny względem NIK (BAS-WAUiP-487/09); G. Gołębiowski: Opiniamerytoryczna na temat zakresu działań audytu zewnętrznego i wewnętrznego dla potrzeb pracy nad projektemustawy o zmianie ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli (druk nr 1349) – (BAS-WASiG-1005/09).15Patrz „Biuletyn KOP” nr 2296/VI, z 21.05.2009 r.