„Kontrola Państwowa” nr 1/2010 - Najwyższa Izba Kontroli

[95] Funkcjonowanie zakładów poprawczych95i ograniczały proces resocjalizacji 18 wychowanków. Trzeba zaznaczyć, że właściwepodstawy prawne stanowią fundament tego procesu. Powstały, co prawda,specjalne placówki dla osób, wobec których zastosowano środek poprawczy,określono ich podstawowe zadania, przeznaczenie oraz zasady organizacji pracyi pobytu w nich nieletnich, zatrudniono wykwalifikowaną kadrę i zapewnionopodstawową opiekę lekarską, lecz nadal system ten zawiera luki. Nie określonona przykład zasad: zapewnienia bezpieczeństwa w tych placówkach (systemuochrony, w tym środków techniczno-ochronnych i osobowych oraz obowiązkówpracowników ochrony); współpracy z instytucjami powołanymi do udzielaniapomocy w usamodzielnianiu się wychowanków; udzielania pomocy psychologiczneji pedagogicznej oraz sprawowania opieki następczej; przeprowadzaniaokresowych analiz i ocen wykonania zadań przez placówki, a zwłaszcza efektówresocjalizacji, mierzonych także liczbą wychowanków powracających na drogęprzestępstwa.Negatywna ocena Izby dotyczyła również nadzoru sprawowanego przezministra sprawiedliwości nad zakładami dla nieletnich, okręgowymi zespołaminadzoru pedagogicznego oraz sądami rodzinnymi.Pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, dobrze oceniono tworzenie przezministra warunków do funkcjonowania zakładów poprawczych i schronisk przezzapewnienie tym placówkom środków finansowych oraz podjęcie działań związanychze zmianą przepisów prawnych, a także przyjęcie projektów dotyczącychusprawnienia ich pracy – w ramach priorytetu I Programu Operacyjnego „Kapitałludzki” na lata 2007–2013.Na potrzebę dokonania pogłębionej diagnozy oraz opracowania spójnegosystemu resocjalizacji osób przebywających w zakładach poprawczych i schroniskachdla nieletnich wskazywali eksperci (naukowcy i praktycy) biorącyudział w zorganizowanych przez Najwyższą Izbę Kontroli panelach ekspertów.Opowiedzieli się oni za: odejściem od dotychczasowej klasyfikacji zakładówpoprawczych (opartej na deficytach określonych zaburzeń, według określonejkategorii czynów) na rzecz tworzenia placówek według możliwości rozwojowych(potencjałów) wychowanków; stworzeniem warunków do uczestniczenianieletnich w procesie dydaktycznym również poza placówką (większe otwarciena środowisko); całkowitym zaniechaniem prowadzenia zajęć dydaktycznychw klasach łączonych; wprowadzeniem – wzorem innych krajów – tak zwanych18Resocjalizacja to skorygowana socjalizacja osób wadliwie przystosowanych, a jego istota odbywasię pod wpływem celowych oddziaływań wychowawców za pomocą do tego dobranych metod i środkówoddziaływania w danym otoczeniu. L. Pytka: Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnieniateoretyczne, diagnostyczne i metodyczne, Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2000.