Handel meblami rozrasta się na skalę światową… - Holz-Zentralblatt
Handel meblami rozrasta się na skalę światową… - Holz-Zentralblatt
Handel meblami rozrasta się na skalę światową… - Holz-Zentralblatt
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Stro<strong>na</strong> 22 · <strong>Holz</strong>-<strong>Zentralblatt</strong> Produkty i usługi Marzec 2011<br />
Oleje hydrauliczne PAO sprawdzają <strong>się</strong> w praktyce<br />
Na rynku pojawiły <strong>się</strong> nowe, wysokowydajne oleje hydrauliczne do maszyn leśnych<br />
Obserwując postępującą mechanizację leśnictwa trudno sobie wyobrazić<br />
nowoczesną gospodarkę leśną bez zastosowania olejów hydraulicznych.<br />
Przed 20-stu laty ulegające biodegradacji oleje torowały<br />
sobie drogę <strong>na</strong> rynek, będący bardzo ważnym ogniwem w łańcuchu<br />
zapewniającym ekologiczne wykonywanie prac leśnych. Udosko<strong>na</strong>lanie<br />
olejów <strong>na</strong> bazie roślinnej spowodowało wprowadzenie <strong>na</strong> rynek<br />
wysokowydajnych olejów hydraulicznych <strong>na</strong> bazie polialfaolefinów<br />
(PAO), przynoszących długoterminowe korzyści.<br />
Warunkiem zrównoważonej gospodarki<br />
leśnej jest zastosowanie<br />
cieczy hydraulicznych<br />
ulegających biodegradacji – jest to niezaprzeczalny<br />
fakt. Używane początkowo<br />
oleje <strong>na</strong> bazie rzepaku w latach 90-tych<br />
zostały w dużym stopniu wyparte przez<br />
estry syntetyczne. Od około pięciu lat<br />
coraz częściej stosowane są oleje hydrauliczne<br />
<strong>na</strong> bazie PAO (polialfaolefinów).<br />
Są to węglowodory syntetyczne (HEPR).<br />
Ekologiczne media hydrauliczne dzielimy<br />
zgodnie z normą ISO 15380 <strong>na</strong> <strong>na</strong>stępujące<br />
kategorie: HEES (estry syntetyczne,<br />
oleje estrowe itp.), HEPG (poliglikole,<br />
itp.), HETG (estry <strong>na</strong>turalne,<br />
rzepak, soja, itp.) oraz HEPR (polialfaolefiny<br />
i węglowodory pokrewne).<br />
W przepisach bądź publikacjach prawnych<br />
nie z<strong>na</strong>jdziemy jed<strong>na</strong>k jednoz<strong>na</strong>cznej<br />
definicji bio-olejów. Jako wytycz<strong>na</strong><br />
może <strong>na</strong>m tutaj służyć norma DIN EN<br />
ISO 14021 (Etykiety i deklaracje środowiskowe).<br />
O tym, czy dany olej moż<strong>na</strong><br />
określić mianem ulegającego degradacji<br />
biologicznej czy też nie, decydują jego<br />
właściwości techniczne i ekologiczne.<br />
Oprócz tego ważne jest, aby nie był on<br />
toksyczny dla człowieka i środowiska<br />
iaby był oz<strong>na</strong>czony klasą zagrożenia dla<br />
wód WGK 1 lub mniejszą.<br />
Przy doborze produktu ważne jest, aby<br />
dopasować jakość i wydajność techniczną<br />
medium do typu maszyny i komponentu,<br />
w którym będzie ono sto<br />
sowane. Produkty wytworzone <strong>na</strong> bazie<br />
różnych cieczy z reguły odpowiadają odmiennym<br />
standardom wydajności, przez<br />
co ich bezpośrednie porów<strong>na</strong>nie jest bardzo<br />
trudne.<br />
Ważnym czynnikiem decydującym<br />
o jakości oleju jest jego odporność <strong>na</strong><br />
starzenie <strong>się</strong> i utlenianie. Informuje o<strong>na</strong><br />
o podatności oleju <strong>na</strong> starzenie; moż<strong>na</strong><br />
ją ustalić w często przeprowadzanym<br />
teście TOST (jednostronnym teście t <strong>na</strong><br />
dwóch grupach). Cieczom HEES<br />
i HETG stawiane są niższe wymagania,<br />
niż ma to miejsce w przypadku cieczy<br />
HEPG i HEPR. Podczas, gdy media<br />
HEPG i HEPR są wg normy ISO 15380<br />
WYWIAD<br />
Bantleon: Jakie <strong>na</strong>jważniejsze wymagania<br />
są stawiane olejowi hydraulicznemu<br />
ulegającemu biodegradacji?<br />
Ralf Dreeke (dyrektor firmy Wahlers):<br />
Dla <strong>na</strong>s, czyli dla firm produkujących<br />
lub sprzedających maszyny, sprawą<br />
priorytetową jest oczywiście nie<strong>na</strong>ganne<br />
funkcjonowanie oleju w <strong>na</strong>szych maszy<strong>na</strong>ch.<br />
Musimy zagwarantować, że<br />
wszystkie komponenty hydrauliczne<br />
będą jak <strong>na</strong>jdłużej funkcjonowały bez<br />
żadnych usterek. Jeżeli tak nie będzie,<br />
prędzej czy później klienci od <strong>na</strong>s<br />
odejdą. Bardzo ważną rolę w tym procesie<br />
odgrywa idealne dopasowanie<br />
komponentów hydraulicznych i oleju<br />
hydraulicznego. Dlatego właśnie zastosowanie<br />
odpowiednich olejów hydraulicznych<br />
w <strong>na</strong>szych maszy<strong>na</strong>ch jest<br />
czynnikiem decydującym o sukcesie.<br />
Najważniejsze wymaganie względem<br />
oleju to kompatybilność z komponentami<br />
hydraulicznymi i wysoki stopień<br />
ochrony przed zużyciem.<br />
Problemem nowoczesnych maszyn<br />
leśnych jest niezwykle wysoka „gęstość<br />
mocy“ hydraulicznej <strong>na</strong> bardzo niewielkiej<br />
przestrzeni. Przy maksymalnym obciążeniu<br />
<strong>na</strong>wet 500 l/min ciecz jest<br />
tłoczo<strong>na</strong> przez przewód 1,5"- a olej hydrauliczny,<br />
jak wynika z obliczeń, pozostaje<br />
tylko 30 sekund w zbiorniku<br />
hydraulicznym, po czym zostaje ponow-<br />
poddawane testowi mokremu TOST<br />
(zgodnie z wymaganiami DIN 51524)<br />
w obecności wody, ciecze HEES i HETG<br />
mogą być sprawdzane w teście suchym,<br />
bez dodatku wody. Należy pamiętać, że<br />
obecność wody ma negatywny wpływ <strong>na</strong><br />
stabilność produktu. Częstym <strong>na</strong>stępstwem<br />
takiego kontaktu jest hydroliza<br />
i przyspieszenie starzenia oleju.<br />
W zakresie kompatybilności koncentrowano<br />
<strong>się</strong> dotychczas <strong>na</strong> człowieku i<br />
środowisku <strong>na</strong>turalnym. Dlatego teraz<br />
szerszego uwzględnienia wymaga również<br />
oddziaływanie medium <strong>na</strong> maszynę<br />
i komponenty. Oprócz tego <strong>na</strong>leży dążyć<br />
do kompleksowej oceny medium, pod<br />
kątem reakcji, jakie wywołuje, która pozwoli<br />
<strong>na</strong> jak <strong>na</strong>jmniejsze obciążenie dla<br />
środowiska <strong>na</strong>turalnego zaplanowane w<br />
a<strong>na</strong>lizie cyklu życia (LCA).<br />
Szybka degradacja biologicz<strong>na</strong><br />
niekoniecznie przekłada <strong>się</strong> <strong>na</strong><br />
ochronę środowiska<br />
Z reguły etykiety oz<strong>na</strong>czające dany<br />
produkt jako ekologiczny nie opierają <strong>się</strong><br />
<strong>na</strong> żadnej normie technicznej i nie stanowią<br />
podstawy do podziału produktów <strong>na</strong><br />
„bio“ i „nie-bio“.<br />
Szybka degradacja biologicz<strong>na</strong> produktu<br />
niekoniecznie oz<strong>na</strong>cza, że jest on<br />
ekologiczny: masowa dezoksydacja mająca<br />
miejsce przy zbyt szybkiej degradacji<br />
biologicznej pociąga za sobą daleko<br />
idące konsekwencje dla roślin, drobnych<br />
zwierząt i mikroorganizmów żyjących <strong>na</strong><br />
skażonym obszarze. Badanie cyklu życia<br />
[Life Cycle A<strong>na</strong>lysis] (PE Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>l),<br />
w którym porów<strong>na</strong>no oleje hydrauliczne<br />
<strong>na</strong> bazie oleju mineralnego, estrów syntetycznych<br />
i węglowodorów syntetycznych<br />
(PAO) w trakcie całego cyklu życia<br />
produktu wykazało z<strong>na</strong>czną przewagę<br />
olejów PAO.<br />
Na pozytywny wynik złożyły <strong>się</strong> charakterystyczne<br />
cechy oleju, do których<br />
<strong>na</strong>leży łatwiejszy rozruch <strong>na</strong> zimno,<br />
kompatybilność z materiałem uszczelek<br />
oraz węży, fakt, że olej nie powoduje<br />
zwiększonego zużycia elementów kon-<br />
»Rozważamy przedłużenie gwarancji <strong>na</strong> komponenty hydrauliczne«<br />
nie „wysłany w drogę“ przez pompę<br />
hydrauliczną. Takie warunki eksploatacji<br />
są z<strong>na</strong>cznie trudniejsze, niż te, jakim<br />
musi sprostać olej w stacjo<strong>na</strong>rnych<br />
urządzeniach hydraulicznych i niewątpliwie<br />
trudniejsze niż w przypadku<br />
większości zastosowań w mobilnych<br />
urządzeniach hydraulicznych. Jest to<br />
związane z wyższymi wymaganiami<br />
względem oleju hydraulicznego, m.in. w<br />
odniesieniu do separacji powietrza lub<br />
stabilności termicznej.“<br />
„Ergo 4“ firmy Ponsse<br />
strukcyjnych, jak również jego odporność<br />
<strong>na</strong> utlenianie i starzenie oraz<br />
ochro<strong>na</strong> zasobów <strong>na</strong>turalnych – niewielkie<br />
zużycie paliwa, energii i mała ilość<br />
odpadów.<br />
W ramach badania dr Martin Baitz z<br />
PE Inter<strong>na</strong>tio<strong>na</strong>l GmbH, Stuttgart,<br />
firmy wyspecjalizowanej w kwestiach<br />
zrównoważonego rozwoju, za<strong>na</strong>lizował<br />
potencjał ekologiczny różnych rodzajów<br />
olejów hydraulicznych. Produkty zostały<br />
poddane a<strong>na</strong>lizie cyklu życia (LCA, Life<br />
Cycle A<strong>na</strong>lysis).<br />
Jest to metoda, pozwalająca <strong>na</strong> przedstawienie<br />
i interpretację wpływu danego<br />
produktu <strong>na</strong> środowisko, od momentu<br />
jego wyprodukowania, poprzez użytkowanie<br />
aż po utylizację i odzysk. Baitz<br />
poddał badaniu oleje hydrauliczne <strong>na</strong><br />
bazie estrów, olejów mineralnych oraz<br />
PAO. Potencjał ekologiczny określono<br />
<strong>na</strong> podstawie właściwości technicznych,<br />
do których <strong>na</strong>leży częstotliwość wymiany,<br />
właściwości materiału i zapewnienie<br />
lekkobieżności, przy czym ta<br />
ostatnia właściwość okazała <strong>się</strong> szczególnie<br />
waż<strong>na</strong> ze względu <strong>na</strong> zmniejszenie<br />
zużycia paliwa.<br />
Na potrzeby badania LCA trwałość<br />
olejów określono <strong>na</strong> 20 000 godzin. „Pomimo<br />
skomplikowanego procesu produkcji,<br />
oleje bazujące <strong>na</strong> PAO <strong>na</strong>leży<br />
uz<strong>na</strong>ć ze względu <strong>na</strong> pozytywny wpływ<br />
<strong>na</strong> zużycie paliwa oraz mniejszą częstotliwość<br />
wymiany za posiadające większy<br />
potencjał ekologiczny.<br />
Należy więc stwierdzić, że z ekologicznego<br />
punktu widzenia w trakcie całego<br />
cyklu życia odz<strong>na</strong>czają <strong>się</strong> one o wiele<br />
większą ilością zalet“, – tak skomentował<br />
Baitz czołową pozycję oleju. Różnice<br />
wzużyciu oleju <strong>na</strong>pędowego w porów<strong>na</strong>niu<br />
z medium referencyjnym – olejem<br />
mineralnym – wyglądały <strong>na</strong>stępująco:<br />
oleje mineralne 100%, estry 99,15%<br />
i PAO 95,33%.<br />
Oprócz tego w trakcie badania ustalono<br />
wpływ indywidualnej częstotliwości<br />
wymiany oleju <strong>na</strong> zapotrzebowanie <strong>na</strong><br />
olej oraz utratę oleju podczas wymiany<br />
filtrów głównych i obejściowych oraz<br />
węży w trakcie użytkowania maszyny.<br />
Oprócz oszczędności energii oleje PAO<br />
w mniejszym stopniu, niż oleje mineralne<br />
i estry przyczyniają <strong>się</strong> do efektu<br />
cieplarnianego, zakwaszenia i prze<strong>na</strong>wożenia.<br />
Zgodnie z interpretacją badań wyko<strong>na</strong>ną<br />
przez firmę Bantleon, zastosowanie<br />
oleju hydraulicznego PAO pozwala kompleksowo<br />
chronić zarówno środowisko<br />
jak i elementy konstrukcyjne.<br />
Bantleon: Panie Dreeke, jakie zalety<br />
ma olej PAO w porów<strong>na</strong>niu z tradycyjnymi<br />
bio-olejami?<br />
Dreeke: Nie mogę udzielić jednoz<strong>na</strong>cznej<br />
i wiążącej odpowiedzi <strong>na</strong> to<br />
pytanie, gdyż używamy tego typu oleju<br />
dopiero od kilku mie<strong>się</strong>cy. Następujące<br />
pozytywne właściwości oleju PAO firmy<br />
Bantleon używanego w maszy<strong>na</strong>ch<br />
„Ponsse Ergo“ i „Ponsse Buffalo“ zaobserwowali<br />
<strong>na</strong>si klienci:<br />
Oleje hydrauliczne PAO są już od około pięciu lat <strong>na</strong> rynku.<br />
Sprawozdanie<br />
z zastosowania w praktyce<br />
Szczególnie interesująca jest oce<strong>na</strong><br />
różnych mediów hydraulicznych dokonywa<strong>na</strong><br />
przez producentów maszyn<br />
lub komponentów. Klaus Langendorf<br />
z firmy Liebherr zebrał liczne doświadczenia<br />
w pracy z różnymi mediami.<br />
W przeszłości firma Liebherr stawiała <strong>na</strong><br />
<strong>na</strong>sycone estry syntetyczne. Liczne reklamacje<br />
i roszczenia gwarancyjne spowodowały<br />
jed<strong>na</strong>k zmianę kursu. Langen-<br />
Ralf Dreeke,<br />
Wahlers<br />
u bardzo dobra kompatybilność z wężami<br />
hydraulicznymi – w szczególności<br />
z osło<strong>na</strong>mi zewnętrznymi<br />
węży;<br />
u bardzo dobra stabilność termicz<strong>na</strong>;<br />
u wysoka odporność <strong>na</strong> działanie wody.<br />
Musimy jeszcze wyko<strong>na</strong>ć ekspertyzę<br />
komponentów hydraulicznych. W oparciu<br />
o rozmowy z producentami komponentów<br />
zakładamy, że zapewnio<strong>na</strong> została<br />
wysoka ochro<strong>na</strong> przed zużyciem.<br />
Bantleon: Czy mają Państwo zamiar<br />
w <strong>na</strong>jbliższej przyszłości stosować ten<br />
olej w innych urządzeniach?<br />
Dreeke: Na podstawie pozytywnych<br />
doświadczeń i aprobaty ze strony niemal<br />
wszystkich producentów stosowanych<br />
w <strong>na</strong>szych maszy<strong>na</strong>ch komponentów<br />
hydraulicznych – <strong>na</strong> pewno tak.<br />
Obecnie prowadzimy rozmowy dotyczące<br />
możliwości przedłużenia gwarancji<br />
<strong>na</strong> komponenty hydrauliczne<br />
w przypadku zastosowania sprawdzonych<br />
przez <strong>na</strong>s olejów hydraulicznych.<br />
Do tych olejów <strong>na</strong> pewno zostanie zaliczone<br />
PAO firmy Bantleon<br />
dorf mówi o powstawaniu pęcherzyków<br />
<strong>na</strong> wężach, nieszczelności armatur, skorodowanych<br />
wnętrzach zbiorników lub<br />
szybkim zużywaniu <strong>się</strong> pomp hydraulicznych.<br />
Są to objawy, które mogą <strong>się</strong> pojawić<br />
w razie stosowania bio-olejów <strong>na</strong><br />
bazie estrów, również przy stosowaniu<br />
odpowiednich środków ostrożności<br />
i właściwej konserwacji. W trakcie różnych<br />
testów Liebherr badał oleje hydrauliczne<br />
<strong>na</strong> bazie olejów mineralnych<br />
i oleje PAO pod kątem ich wydajności<br />
i kompatybilności. W rezultacie Liebherr<br />
stosuje obecnie własny bio-olej <strong>na</strong> bazie<br />
PAO, spełniający wymogi w zakresie<br />
trwałości, oszczędności energii, ochrony<br />
elementów konstrukcyjnych i degradacji<br />
biologicznej.<br />
Tendencja ta została potwierdzo<strong>na</strong><br />
przez Klausa Ellenriedera z firmy Bosch-<br />
Rexroth. Ellenrieder również zauważa<br />
duży potencjał olejów PAO przedstawiając<br />
go w oparciu o przeprowadzony test<br />
(test w czasie 800-godzinnego cyklu),<br />
podczas którego zostały skontrolowane<br />
wymagania względem olejów hydraulicznych<br />
pod kątem zastosowania we własnych<br />
komponentach. Testowany olej<br />
PAO nie wywołał żadnych zmian jakości<br />
pomp i silnika; po przeprowadzeniu<br />
testu nie zaobserwowano również rozpoz<strong>na</strong>walnych<br />
zmian samego medium. Ellenrieder<br />
zwraca uwagę <strong>na</strong> fakt, że<br />
wymienione listy produktów nie stanowią<br />
jednoz<strong>na</strong>cznych list zatwierdzających,<br />
lecz są to listy produktów<br />
spełniających określone, minimalne wymogi<br />
techniczne.<br />
Firma Wahlers Forsttechnik, Uffenheim,<br />
jest generalnym importerem produktów<br />
fińskiego producenta maszyn<br />
leśnych Ponsse <strong>na</strong> teren Niemiec, Austrii,<br />
Republiki Czeskiej i <strong>na</strong> część Szwajcarii.<br />
Na czele firmy stoi Ralf Dreeke.<br />
Wahlers już od dłuższego czasu stosuje<br />
w urządzeniach Ponsse bio-olej PAO<br />
produkcji Hermann Bantleon GmbH.<br />
Dotychczas urządzenia pracują od 5 000<br />
do 6 500 godzin bez konieczności wymiany<br />
oleju i niewielkich dolewkach.<br />
A<strong>na</strong>lizy oleju potwierdzają dosko<strong>na</strong>ły<br />
stan oleju (por. tabelka).<br />
Sprzedawca:<br />
Hermann Bantleon GmbH,<br />
89077 Ulm
Change language