Znany ideolog rolnictwa <strong>ekologiczne</strong>go Zbigniew Przybylak w ramachomawianej areny posługuje się taktyką negacji prawdziwości rolnictwakonwencjonalnego, odmawiając konwencji statutu rolnictwa, sprowadza je jedynie doprzemysłowej uprawy ziemi, co należy odebrać <strong>jako</strong> formę degradacji. Przybylak(2003) pisze:Otóż dziwnym zrządzeniem losu, jesteśmy, w zasadzie, jedynymkrajem w Europie i w krajach wysoko rozwiniętych, który posiadajeszcze prawdziwe rolnictwo. Piszę to z pełną świadomością,bowiem tak naprawdę, w kręgu cywilizacji technicznej, w Europiei Ameryce Północnej, trzeba mówić raczej o przemysłowej i bardzoenergochłonnej uprawie ziemi (s. 237).W tym tekście Przybylak czyni ukłon w stronę polskich rolnikówkonwencjonalnych, uznając, iż dlatego, że pryskają mało zasługują na tytułprawdziwego rolnictwa. Jeśli bowiem chodziłoby mu tylko o certyfikowanegospodarstwa <strong>ekologiczne</strong> to w Austrii jest ich znacznie więcej niż w Polsce. Strategiakrytyki zachodniego rolnictwa przemysłowego, służy prawdopodobnie zjednywaniuzwolenników rolnictwa <strong>ekologiczne</strong>go w Polsce.Świat społeczny rolnictwa konwencjonalnego obejmuje m.in. agrobiznesgrupujący potężne zakłady azotowe, państwowe instytucje zainteresowane chemizacjąrolnictwa (np. Instytut Ochrony Roślin z Poznania, Instytut Uprawy Nawożeniai Gleboznawstwa z Puław czy Instytut Budownictwa i Elektryfikacji Rolnictwaz Warszawy), silne partie polityczne, duże związki zawodowe, instytucje edukacyjne:akademie rolnicze, wyższe szkoły agrobiznesu, krajowe duszpasterstwo rolników.W swoim dyskursie rolnicy konwencjonalni raczej nie dostrzegają istnienia partnerówsporu, mówi się o "interesach polskich rolników", "dotacjach dla polskich rolników","krajowej pielgrzymce rolników", wytwarzając wrażenie, iż wszyscy rolnicy stanowiąpewną grupę zawodową, mającą wspólne wartości i interesy. Firmy agrochemiczne,będące kluczowymi aktorami społecznego świata rolnictwa konwencjonalnegoposługują się reklamami, zachęcającymi rolników do stosowania środkówchemicznych. W reklamie Zakładów Chemicznych Police S.A. czytamy:Podobnie jak ludzie, rośliny także mają swoje marzenia, śni się imprzyjazna WODA, która ugasi ich pragnienia. A przede wszystkimpolickie NAWOZY, bez których nawet najlepsza ziemia nie dadobrego plonu. Nie wystarczą im moje opiekuńcze dłonie.43
Reklama ta dąży wprost do negacji rolnictwa <strong>ekologiczne</strong>go (polickieNAWOZY, bez których nawet najlepsza ziemia nie da dobrego plonu), wykazania, iżnawozy czy środki chemiczne są niezbędnym składnikiem produkcji rolnej. W owejreklamie dochodzi do antropomorfizacji rośliny przeprowadzonej jednak nie naużytek docenienia wewnętrznej inteligencji ekosystemów, lecz perswazyjnemuprzekonywaniu, iż roślina marzy o wytwarzanych przez człowieka nawozach.Podstawowymi argumentami wysuwanymi przez rolników konwencjonalnychw sporach z rolnictwem ekologicznym są teoria ekologiczności całego polskiegorolnictwa i teoria niewydajności rolnictwa <strong>ekologiczne</strong>go. Teoria ekologiczności mapewne zaplecze w nauce. Specjaliści od ekonomiki rolnictwa Augustyn Woś i JózefZegar w swej publikacji <strong>Rolnictwo</strong> Społecznie Zrównoważone opowiedzieli się zaekologizacji polskich gospodarstw rolnych. Niemniej przytoczony przez nichargument o unikalnych przyrodniczych walorach polskich obszarów wiejskichi stosunkowo mniejszej chemizacji krajowego rolnictwa może być wykorzystywanyprzeciwko rolnictwu <strong>ekologiczne</strong>mu. Posłuchajmy argumentacji wspomnianychnaukowców:Szybkie rozszerzenie się rynku na produkty rolnictwa <strong>ekologiczne</strong>gostanowi szansę dla polskiego rolnictwa. Mamy bowiem znacznąprzewagę nad większością krajów UE z punktu widzeniaśrodowiska, ponieważ nasze rolnictwo jest bardziej naturalne(mniej skażone gleby i wody gruntowe, mniej nawozówchemicznych i środków ochrony roślin, więcej tradycyjnychtechnologii, mniejsza specjalizacja i koncentracja, rozdrobnionegospodarstwa z miedzami, zadrzewieniami, oczkami wodnymi itd..,co obniża efektywność ekonomiczną, w tym wydajność pracy, alesprzyja zachowaniu różnorodności biologicznej). Te przewagizwiększyły się jeszcze w okresie transformacji, ponieważzmniejszyło się nawożenie i stosowanie środków chemicznejochrony roślin – generalnie zmniejszyła się intensywnośćgospodarowania, nawet nieco zmniejszyła się produkcja, pojawiłosię dużo odłogów, zmniejszyła się ingerencja człowieka w glebę(m.in. ograniczenie zabiegów melioracyjnych) (Woś, Zegar 2002:60).Przeciwnicy rolnictwa <strong>ekologiczne</strong>go argumentują w następujący sposób:Owszem, być może rolnicy ekologiczni produkują zdrowsze płody, ale polscykonsumenci nie mają potrzeby sięgania po ich drogie produkty, gdyż całe polskierolnictwo jest "ekologizujące", przecież zawsze u nas pryskano mało z przyczynekonomicznych. Polska żywność jest zdrowa, to na Zachodzie pryskają dużo44
- Page 1 and 2: Przegląd Socjologii Jakościowej
- Page 3 and 4: SERIA “STAWANIE SIĘ”…BECOMIN
- Page 7 and 8: 3 TYPOLOGIA EKO-ROLNIKÓW .........
- Page 9 and 10: przetwórstwem to bym dawno już by
- Page 11 and 12: podobnie z ekologią powinniśmy j
- Page 13 and 14: wypłynąć jedynie z rozmowy pozba
- Page 15 and 16: II. Metodologia badań własnych1.
- Page 17 and 18: interesujących badacza zjawisk. Rz
- Page 19 and 20: Krzysztof Konecki (2005) w swych ba
- Page 21 and 22: 2 Charakterystyka podstawowych zał
- Page 23 and 24: tego etapu jest utworzenie kategori
- Page 25 and 26: przygotowywałem pewną listę dysp
- Page 27 and 28: dotycząca spojrzenia ekologicznego
- Page 29 and 30: stanów emocjonalnych badacza sprzy
- Page 31 and 32: III. Kontekst historyczny i ideolog
- Page 33 and 34: praktyka, który po 20 latach zdoby
- Page 35 and 36: Progres. Novum metody Lemaire'a by
- Page 37 and 38: Jak widać, użycie nowoczesnej tec
- Page 39 and 40: Postęp ten wydaje się niebywały,
- Page 41 and 42: 192 eko-rolników, dysponuje 13 prz
- Page 43 and 44: IV. Rolnictwo ekologiczne jako zaw
- Page 45 and 46: 81). Oto najważniejsze z pokrewnyc
- Page 47: oślin) celem zwiększenia wydajno
- Page 51 and 52: jakości przeciwko posiadaczom wiel
- Page 53 and 54: gospodarczych, w tym uprawy rolnict
- Page 55 and 56: Stosunek Górnego do rolnictwa inte
- Page 57 and 58: w tych wymogach niektóre rzeczy do
- Page 59 and 60: B. Czy stosuje Pan te wskazania bio
- Page 61 and 62: olników dostrzeżemy w większym s
- Page 63 and 64: wynagrodzenie. W wypowiedzi innego
- Page 65 and 66: 2.4 Wiara i nowe myślenieOto jak d
- Page 67 and 68: opryskują pól przeznaczonych do d
- Page 69 and 70: 2.7 Zdrowe i "szczęśliwe" zwierz
- Page 71 and 72: ędziemy o to bardziej dbać bo to
- Page 73 and 74: dużo ekologów, którzy by towar d
- Page 75 and 76: zagadnień moralnych, które omawia
- Page 77 and 78: Niemniej, doszło do procesu do dop
- Page 79 and 80: Badani przeze mnie eko-rolnicy w wi
- Page 81 and 82: Inny eko-rolnik wskazuje również
- Page 83 and 84: w przypadku decyzji o przejściu na
- Page 85 and 86: można by nazwać "ekonomią polity
- Page 87 and 88: pracy na roli, w odróżnieniu od p
- Page 89 and 90: Szyderstwa sąsiadów, dotychczasow
- Page 91 and 92: Początki były bardzo trudne, bo r
- Page 93 and 94: miesiąc, co dwa tygodnie tam się
- Page 95 and 96: ekspansji. W ten sposób rolnicy ek
- Page 97 and 98: Zamiast prezentować skrótowo wszy
- Page 99 and 100:
idealizacji przeszłości, lecz w p
- Page 101 and 102:
wspieranie rolników w kreowaniu ws
- Page 103 and 104:
wielkich przetwórni przepisów. W
- Page 105 and 106:
charakterystycznych dla żargonu na
- Page 107 and 108:
Profesor Górny uznawał, iż czło
- Page 109 and 110:
olników, ogrodników i konsumentó
- Page 111 and 112:
ekologiczni w sposób naturalny upr
- Page 113 and 114:
Przybylak dokonuje adaptacji właś
- Page 115 and 116:
katolicyzmu. Tutaj potępiana przez
- Page 117 and 118:
I dochodzi jeszcze, że rolnictwo e
- Page 119 and 120:
Katalog skarg polskich eko-rolnikó
- Page 121 and 122:
w stosunku do konwencjonalnych: nal
- Page 123 and 124:
handlowej, takie jak charakteryzowa
- Page 125 and 126:
Ważnym czynnikiem rozwoju rolnictw
- Page 127 and 128:
procesowi stawania się rolnikiem e
- Page 129 and 130:
produkcję towarową. Znaczna czę
- Page 131 and 132:
interakcji z Przyrodą, czy doświa
- Page 133 and 134:
Podjąłem się próby stworzenia m
- Page 135 and 136:
olnictwa ekologicznego wyznaczane p
- Page 137 and 138:
Polskie rolnictwo ekologiczne ma za
- Page 139 and 140:
VI. Post scriptum. Między eko-ogr
- Page 141 and 142:
- wszystkie zwierzęta przeznaczone
- Page 143 and 144:
które wytwarza pan Zbigniew, sprze
- Page 145 and 146:
AneksZdjęcie nr 1: Eko-rolnik (aut
- Page 147 and 148:
Górny, Mieczysław (1992) Ekofiloz
- Page 149 and 150:
Osetek, Julian i Jerzy Osetek (1989
- Page 151 and 152:
Weber, Max (1998) Polityka jako zaw