Rolnictwo ekologiczne jako zawód i powołanie

się stosować techniki biodynamiczne, początkowo aplikowali je na części pól byporównać rezultaty i jedynie, gdy zdobyli empiryczne potwierdzenie decydowali się nazastosowanie biodynamiki w całości gospodarstwa. Niekiedy rolnicy dochodzili dodysonansu poznawczego, na przykład pod wpływem poznania dwóch wersjikalendarza księżycowego, w sytuacji tej zwycięża własna mądrość, własny nos –poparte metodyczną obserwacją wyczucie.Oto relacja pewnej rolniczki z łódzkiego:Też się zajmowałam tym sianiem według faz księżyca, według tychdni, które są płodne, w tych znakach płodnych, a tych jałowych bynie siać, to też przez kilka lat stosowałam, ale okazało się, że różnesą na ten temat szkoły. Te kalendarze są inaczej pisane, tebiodynamiczne to były według Osetka i biodynamików z Niemiecgłównie i w Polsce tu też taki jest taki… Przybylak, on też układakalendarze i wiesz, one są różne, inne dni są do siewu, innewiesz…później to zaprzestałam, bo właściwie nie wiedziałam, kogomam wybrać, czy tego Przybylaka czy tamtych? (śmiech). Późniejz rolnikami rozmawiałam na ten temat i teraz tylko przestrzegam,że wiem, kiedy jest od pełni do nowiu, a kiedy od nowiu do pełni,kiedy nie warto siać to tego przestrzegam, od pełni w czwartejkwadrze do nowiu nie sieje, bo to jest dobry okres do pielenia, doniszczenia. Teraz to patrzę na niebo i według zwykłego kalendarzawiem, kiedy siać, a kiedy nie.We fragmencie tym mamy do czynienia z opisem sytuacji uczenia się. Ucząc się językana początku korzystać możemy z rozmówek, ale gdy osiągniemy pewien poziompłynności, możemy się bez nich obyć. W przypadku gotowania młodym adeptomniezbędne są przepisy, ale gdy osiągną wprawę, sami potrafią eksperymentować.Podobnie zdaje się być w rolnictwie, rygorystyczne przepisy mogą być pomocne dlapoczątkujących, a wytrawny rolnik rozwija sukcesywnie własne wyczucie, aby mócobejść się bez pomocy naukowych.W relacji innego eko-rolnika znajdujemy ciekawy przykład odwiecznegoproblemu teologii – pogodzenia fides (wiary) i ratio (rozumu):R. Wszystko, co ja to robiłem, robiłem z sercem. Nie robiłem (...)doświadczeń, że pół pola, załóżmy zrobiłem, tylko robiłem wszystko.Wierzyłem w to, byłem przekonany o słuszności tego. Robiłemdoświadczenia z kalendarzem (podkr. PB.).B. Księżycowym?R. Tak. Bo to tak się pierwszy raz zetknąłem, może prawda, możenie. I tak doświadczenia zrobiłem, bo jak to na studiach widziałem,jak oni robią te doświadczenia rolnicze, to tak już mniej więcej takjak oni robiłem. Zrobiłem drugie powtórzenie, bo tak jak się zmienia87