Wojewódzki Program Ochrony Dziedzictwa i Krajobrazu Kulturowego

WOJEWÓDZKI PROGRAM OCHRONY DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO MA£OPOLSKIw Muzeum Regionalne im. Seweryna Udzieli w Starym S¹czu,w Muzeum Pszczelarstwa im. Bogdana Szymusika w Stró¿ach,w Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce,w Zbiory Przyrodniczo-Etnograficzne Pieniñskiego Parku Narodowego w Kroœcienku nad Dunajcem,w Zespó³ Zamkowy w Niedzicy – Zamek, Spichlerz,w Muzeum Podhalañskie PTTK w Nowym Targu,w Muzeum Gorczañskie w Rabce Zdroju,w Muzeum im. W³adys³awa Orkana w Rabce Zdroju,w Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej,w Muzeum Po¿arnictwa Ziemi Olkuskiej w Olkuszu,w Izba Regionalna Ziemi Makowskiej w Makowie Podhalañskim,w Muzeum Turystyki Górskiej na Markowych Szczawinach,w Muzeum Diecezjalne w Tarnowie,w Muzeum Historyczno-Etnograficzne w Andrychowie,w Izba Regionalna w Lanckorownie,w Muzeum Miejskie w Wadowicach,w Muzeum Niepo³omickiem Zamek Królewski w Niepo³omicach,w Muzeum ¯up Krakowskich w Wieliczce.oraz wiele innych izb regionalnych i izb pamiêci.53. W muzeach województwa ma³opolskiego znajduje siê 3 883 508 muzealiów (w Polsce – 13154 638),to jest przedmiotów o trwa³ej wartoœci kulturowej (historycznej, naukowej, poznawczej, estetycznej) politycznejlub spo³ecznej, podlegaj¹cych ochronie prawnej i nale¿¹cych do zbiorów muzealnych, tzn. objêtych inwentarzemzabytków w muzeum.54. Zbiory muzealiów w województwie ma³opolskim stanowi¹ 29,5% zasobów muzealnychPolski.Zasoby o wartoœci muzealnej zgromadzone s¹ tak¿e w koœcio³ach i klasztorach, w wyodrêbnionych ekspozycjacho charakterze muzealnym w bibliotekach i archiwach oraz u osób prywatnych.Czêœæ zbiorów w muzeach pañstwowych i samorz¹dowych stanowi¹ i stanowiæ bêd¹ w coraz wiêkszej iloœcidepozyty kolekcji prywatnych.55. W muzeach województwa ma³opolskiego znajduje siê 56 330 obiektów wypo¿yczonych z innych muzeów, instytucjioraz osób prywatnych, wpisanych do ksiêgi depozytów. Funkcjonuje w nich ponad 300 sta³ych wystaw w³asnych.7. KRAJOBRAZ KULTUROWYDefinicja krajobrazu kulturowego zosta³a przyjêta w ustawie o ochronie i opiece nad zabytkami.Krajobraz kulturowy jest to „przestrzeñ historycznie ukszta³towana w wyniku dzia³alnoœci cz³owieka, zawieraj¹cawytwory cywilizacji oraz elementy przyrodnicze”.56. Ma³opolska to kraina historyczna o niezwyk³ym bogactwie krajobrazów naturalnych i kulturowych;opieraj¹ca siê na grzbiecie karpackim, zamykaj¹ca w swych granicach wzniesienia Pogórza Karpackiegoi ³agodne sfa³dowania Wy¿yny Krakowskiej (urozmaicone ska³ami jurajskimi i lessowymi w¹wozami),przeciêta dolin¹ Wis³y i dolinami jej dop³ywów. Jej rzeŸba jest urozmaicona, pe³na naturalnego piêkna.57. Niegdyœ w krajobrazie dominowa³y lasy. Postêpy osadnictwa sprawi³y, ¿e przewagê zyska³ krajobraz rolniczy,przetykany sieci¹ traktów handlowych i miast.58. Do dziœ charakterystyczne dla po³udniowej partii Ma³opolski i wyró¿niaj¹ce w skali kraju s¹ rozleg³e terenyleœne. Lasy Tatr, Pienin, Gorców i Beskidu S¹deckiego nie s¹ terenami zieleni komponowanej, przeciwnie– przynajmniej w czêœci s¹ to obszary o krajobrazie zbli¿onym do naturalnego.59. Nale¿y podkreœliæ, ¿e nawet obecnie, gdy znany jest rozleg³y zakres ingerencji ludzkiej, lasy czêsto s¹ postrzeganejako obszary o krajobrazie pierwotnym, co dla charakterystyki walorów krajobrazu kulturowegodanego obszaru ma fundamentalne znaczenie.––––– 27 –––––