VI 2010.pdf - Zeus - strona główna - Lublin

Nauka i Ludzieskupił się na kwestiach związanychbezpośrednio z wojskami biorącymiudział w bitwie. Przedstawił kontrowersjew kwestii liczebności obu armii,ich składu narodowościowegoi wartości bojowej. Scharakteryzowałówczesne uzbrojenie i wyposażeniei organizację wojsk polsko-litewskichoraz krzyżackich.Doktor Mariusz Bartnicki w referacie„Kwestia dowództwa w bitwiegrunwaldzkiej” zajął się ważnym problememrzeczywistego wodza stronypolsko-litewskiej w tej bitwie. Skonfrontowałróżne opinie na ten temat.O ile kwestia dowodzenia wielkiegomistrza po stronie krzyżackiejnie jest negowana, o tyle część historykówdeprecjonowała rolę królaWładysława Jagiełły jako faktycznegowodza. Zwracali uwagę, iż byłon tylko nominalnym wodzem naczelnym,zaś przebiegiem bitwy faktyczniekierowali inni: książę Witold,Zyndram z Maszkowic, wódzczeski Jan Sokół czy też kilkuosobowarada wojenna. Referent podkreśliłjednak, że najważniejsze decyzjepochodziły od monarchy polskiego,który ponosił pełną odpowiedzialnośćza rezultat bitwy.Kolejne referaty poświęcono tradycjigrunwaldzkiej. Zagadnienia tejako pierwsza poruszyła mgr MariaKucharczyk-Rybak, której wystąpienie„Echa Grunwaldu w literaturzestaropolskiej” odwoływałosię do oddźwięku zwycięstwa grunwaldzkiegow twórczości literackiejepoki przedrozbiorowej. Referentkazwróciła uwagę, iż dzieł poświęconychtej bitwie nie ma zbyt wiele.Dominują krótkie, rymowane utwory.Stosunkowo najwięcej powstawałoich w XV i XVI wieku.Następny referent dr BogusławKasperek „Tradycje grunwaldzkiew czasach zaborów 1795–1918” omówiłzmieniające się realia życia polskiegospołeczeństwa, ograniczonegoprzez politykę trzech państw zaborczych.Bitwę grunwaldzką prezentowanojako triumf polsko-litewskinad Niemcami, czyli jednym z ówczesnychzaborców. Doktor Kasperekomówił wielkie obchody 500-leciatego wydarzenia, odbywające sięw Krakowie w 1910 r., połączonem.in. z wielką manifestacją polskości,odsłonięciem pomnika grunwaldzkiegoi namalowaniem eksponowanegoobecnie w Lublinie obrazu.Swoistym dopełnieniem wypowiedziB. Kasperka był referat prof.Włodzimierza Osadczego „Grunwaldw tradycji Rusinów galicyjskichw latach 1860–1910”. Akcentowałstosunek do wydarzeń grunwaldzkichludności ruskiej zamieszkującejtereny południowo-wschodnie byłejRzeczypospolitej, która w XIX w.szukała swojej tożsamości. Zwróciłprzy tym uwagę na problem toczącejsię w językoznawstwie ukraińskimdyskusji naukowej uznającej bojowąpieśń polskiego rycerstwa „Bogurodzica”za pieśń ruską(!).Z kolei prof. Andrzej Stępnik omówił„Tradycje grunwaldzkie w XXwieku”. W wystąpieniu tym przedstawionoodmienną rolę, a zarazemewolucję postrzegania zwycięstwagrunwaldzkiego na przestrzeni poszczególnychokresów XX wieku.Inaczej patrzono na nią w dobie odradzającegosię państwa polskiegoi w okresie II Rzeczypospolitej,inaczej odbierano w czasie okupacjiniemieckiej podczas II wojny światowej,a zupełnie inaczej w rzeczywistościPolski Ludowej. Profesor A.Stępnik zwrócił uwagę na to, że teraźniejszośćwolnej Polski też dokonujezmian w tym zakresie. Obchodygrunwaldzkie przybierają bowiemcoraz bardziej charakter ludyczny,a ich głównym wątkiem są rekonstrukcjebitwy.Doktor Grażyna Jakimińskaz Muzeum Lubelskiego w swoimwystąpieniu „Pamiątki związanez Grunwaldem w Lublinie” omówiłaproblematykę specyficznego pomnikazwiązanego z bitwą, znajdującegosię do dziś w Lublinie. Chodzio ufundowany przez króla WładysławaJagiełłę Kościół pw. Matki BoskiejZwycięskiej i Klasztor RegułyŚwiętej Brygidy, inaczej Zakon NajświętszegoZbawiciela. Doktor G. Jakimińskazwróciła uwagę, iż oprócztego najbardziej znanego zabytkuzwiązanego z Grunwaldem w Lublinieznajduje się również mniej eksponowanypomnik upamiętniający500-lecie bitwy, ufundowany własnymsumptem przez ks. Jana Władzińskiegow 1910 roku.Ostatni referat wygłoszony przezdr. Tadeusza Adamka, znanego lubelskiegohistoryka sztuki, poświęcono„Grunwaldowi w sztuce”. Referentomówił wszelkie powstałew sztuce różnych epok, główniew malarstwie, dzieła związane z bitwą.Okazało się, iż oprócz najbardziejznanego obrazu Jana Matejkii eksponowanego obecnie na Zamkuobrazu T. Popiela i Z. Rozwadowskiegoistnieje wiele innych przedstawieńbitwy grunwaldzkiej. Niektórez nich nie zachowały się donaszych czasów, inne zaś pozostaływ formie planów lub projektów.Paweł JusiakFot. Piotr MaciukKonferencjaodbyła sięna ZamkuLubelskimczerwiec 2010Wiadomości Uniwersyteckie31