VI 2010.pdf - Zeus - strona główna - Lublin

Nauka i LudzieniebemFot. G. Gerrundpopołudniowych; burze frontowe,towarzyszące frontom chłodnym.W porze letniej rzadko znamienne sądla frontów ciepłych. Nadciągają zestrefami frontowymi, dlatego mogąpojawiać się o każdej porze doby.Burze pojawiają się znacznie częściejnad lądami niż nad wodami lądowymii morskimi. Szaleją najbardziejw strefie zwrotnikowej, rzadziejw innych, a szczególnie w rejonach:Przylądka Horn, „ryczących czterdziestek”,Trójkąta Bermudzkiego,w Indonezji i na pograniczu Arktykiz Pacyfikiem. W naszym klimacienotuje się przeważnie 14–36dni z burzami. Na uwagę zasługująliczne szlaki burz na obszarze Polski(Koźmiński 1994). Szczególnielicznymi burzami gradowymi z piorunamiwyróżnia się południowaczęść Wyżyny Lubelskiej, WyżynaKrakowsko-Częstochowska, NieckaNidziańska oraz Wyżyna Śląska.Średnia trwania polskiej burzywynosi 2,5 godz. W sumie mamyich w roku 25–30. Zaś w okolicachKampali w Ugandzie siarczyste burzezdarzają się średnio aż 290 razyw roku. Wręcz piekielne rewie burzdoświadcza się podczas cyklonówpod niebem tropikalnym nad morzamii obrzeżami lądu.Grzmi i błyska sięPiorunochrony, odgromniki nie powstrzymująwyładowania elektrycznego.Pozwalają ich impulsowi zejśćdo gruntu (uziemienie) bez czynieniaszkody. Dzięki piorunochronommożna zabezpieczyć budynki,wysokie maszty, wieże i krzyżekościelne zbudowane z żelaza, betonu,cegły, drewna itp. Na wsiachdo czasów powojennych zakłada-Florian Święsno piorunochrony na wysokich słupach,wykonanych z drzew o wysokich,tyczkowatych pniach. Obecnieodgromniki zakładane są obowiązkowona obiektach narażonych nauderzenia piorunów. Klasyczne konstrukcjepiorunochronów, odgromnikówsprowadzają się do metalowegopręta przytwierdzonegodo najwyższej części chronionegoprzed piorunami obiektu. Ten metalowypręt łączy się przewodem drucianymz miedzianą płytą zakopanąw ziemi w bezpiecznej odległości odobiektu z piorunochronem.Błyskawica to przeogromna iskraelektryczna powstająca na przykładmiędzy chmurami, wewnątrz chmury,między chmurami a powierzchniąziemi, a także między chmurąa otaczającym powietrzem. Przypuszczasię, że ładunki elektrycznegromadzą się na skutek zderzeniasię kryształów lodu i kropelekwody ze znacznie cięższymi, opadającymicząstkami gradu. Gdycząstki o przeciwstawnych ładunkachzbliżają się do siebie, następujewyładowanie elektryczne objawiającesię jako błyskawica.W chmurach burzowych ładunkidodatnie tworzą się w górnychpartiach. Ładunki ujemne– w środkowej i dolnej ich części.U podstawy chmur tworzą się ładunkidodatnie, ale już o niewielkimpotencjale. Duże nagromadzenieładunków ujemnych w dolnejczęści chmury powoduje powstanieładunków dodatnich na powierzchniZiemi. Jeżeli różnica potencjałówzwiększy się do tego stopnia, że powietrzemiędzy chmurą a Ziemiąprzestanie być dostateczną izolacją,następuje wyładowanie elektryczne,Prof. Florian ŚwięsUrodził się w 1939 roku. Studia biologicznie orazstopnie i tytuły naukowe zrealizował w InstytucieBiologii Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UMCS,najpierw w Zakładzie Systematyki i Geografii Roślin,a ostatnio w Zakładzie Geobotaniki, którymkierował. Awanse: magister (1962), doktor (1968),doktor habilitowany (1983) oraz profesor nadzwyczajny(1992) i profesor zwyczajny (od 2003). Odpaździernika 2009 r. emerytowany prof. UMCS.Zainteresowania naukowe Profesora obejmują zakresdyscyplin przyrodniczych takich jak florystyka,ekologia, fitosocjologia, synantropizacja, funkcjonowaniebiosfery oraz waloryzacja i projektowanieobiektów przyrodniczych do ochrony. Badania geobotanicznerealizował w całej Polsce (od Polesia poKarpaty) i poza nią (Europa, Bliski Wschód, Spitsbergen,Mongolia, Ukraina).Na dotychczasowy dorobek naukowy Profesoraskłada się ok. 200 publikacji, w tym 12 w formieksiążkowej, monograficznej o tematyce geobotanicznej.Autor interesujących artykułów popularnonaukowychoraz opracowanych samodzielnie lub zewspółautorami ekspertyz o różnej randze obiektówprzyrodniczych o unikalnych właściwościach.Przez osiem lat był wykładowcą na Wyższej SzkolePrzyrodniczo-Humanistycznej w Sandomierzu.Był promotorem ponad 200 prac magisterskich i licencjackich,3 doktoratów oraz inspiratorem 1 rozprawyhabilitacyjnej.Członek kilkunastu krajowych towarzystw naukowychi społecznych oraz kilku Rad Naukowych w parkachnarodowych i krajobrazowych. Od kilkunastulat utrzymuje kontakty naukowe z UniwersytetemLwowskim. Jest tam konsultantem prac naukowychi recenzentem dysertacji z tytułu awansu naukowegoz zakresu fitogeografii i fitosocjologii.Zasłużony, czynny działacz i organizator w LidzeOchrony Przyrody Okręgu Lubelskiego oraz w towarzystwachi organizacjach społecznych. Za osiągnięcianaukowe i dydaktyczne Profesora uhonorowano nagrodąpaństwową i sześcioma rektorskimi oraz ZłotymKrzyżem Zasługi i Medalem Komisji Edukacji Narodowej.W ubiegłym roku prof. Święs otrzymał listgratulacy prorektora Ryszarda Szczygła za interesująceartykuły w „Wiadomościach Uniwersyteckich”.czerwiec 2010Wiadomości Uniwersyteckie45