Czytaj pełne wydanie - Racibórz

Z ŻYCIA UCZELNIInstytut Studiów SpołecznychZ wizytą (naukową)w raciborskim więzieniuIwona Galant, socjologia rok IIIWięzienne mury, z wysoką na 35 metrów wieżą, wpisały się już na stałe w krajobraz miasta. Od1992 Zakład Karny w Raciborzu figuruje w rejestrze zabytków województwa katowickiego. Niewielumieszkańców, oprócz pracowników więzienia, ma możliwość wstępu na teren zakładu i obserwowaniażycia osadzonych. Niedawno udało się to po raz kolejny studentom Państwowej WyższejSzkoły Zawodowej w Raciborzu.„Królewski Zakład Karny”źródło: P. Newerla, Dzieje Raciborza i jego dzielnic, Racibórz 2008, s. 385.Grupa studentów II roku socjologii, pod opiekądr. Rajmunda Morawskiego, zgromadziła się przedwejściem do zakładu od strony ul. Eichendorffa, 20 majao godzinie 10:00. Już przy samym wejściu zaczęła sięudzielać atmosfera podekscytowania. Poddani zostaliśmytestowi przy pomocy wykrywacza metali, jak na lotnisku,poproszono nas o zostawienie dowodów osobistychi telefonów komórkowych. Jeden z pracownikówwięzienia zaprowadził wszystkich do więziennej świetlicy.Tu nastąpiło krótkie zapoznanie z historią więzienia,które zostało wybudowane w XIX wieku. Wreszcie podzielononas na dwie piętnastoosobowe grupy. Wytłumaczononam, że większa liczba osób na oddziale mogłaby zdezorganizować pracę funkcjonariuszy i samychwięźniów. Pozwolono nam zajrzeć do wnętrza cel, zarównotych, w których przebywają skazani po raz pierwszy,jak i tych, w których mieszkają więźniowie z cięższymiwyrokami (w tym czasie więźniowie przebywali na „spacerniaku”).Średnia powierzchnia celi wynosi 7-8 metrówkwadratowych. Powierzchnia całkowita jaką zajmujezakład to ponad 94 tys. m 2 . Łączna powierzchniacel mieszkalnych to ponad 2600 m 2 . Zakład dysponujeokoło czterystoma celami mieszkalnymi. Ciasno, ciasnoi jeszcze raz ciasno. Oto co można powiedzieć po pierwszymwrażeniu. Niskie sufity, łóżko przy łóżku, umywalkai muszla klozetowa. Można się nabawić klaustrofobii.Do tego jeszcze dochodzi smród niemytego ciała – więźniowiemają prawo do porządnej kąpieli raz na miesiąc.Oczywiście umywalka zapewnia minimum higieny osobistej,jednak nie wszyscy chcą dbać o siebie. Istnieje teżkarna cela dla najbardziej „niegrzecznych” skazanych.Bardzo malutka, bez okien, wyłożona deskami i monitorowana.Delikwent siedzi tam tak długo, dopóki sięnie uspokoi i nie wykaże skruchy.Kolejnym etapem była kaplica, mała, skromna,ale zaspokajająca wszystkie potrzeby duchowe, łącznieze spowiedzią. Zdarzają się osoby, które chodzą na każdąmszę i nie robią tego bynajmniej z powodów religijnych,lecz po to,by choć na chwilę wyrwaćsię ze swojej celi.Dalej poprowadzononas do biblioteki, którabyła całkiem nieźlewyposażona. W końcuwięzień też człowieki ma prawo do kulturywyższej. W bibliotecenajwiększe zainteresowaniewzbudziłwidok z okna na tzw.„spacerniak”, na którymprzebywali więźniowie.„Spacery” odbywająsię wedługściśle określonych zasad:należy chodzić19