HAZAR WORLD - SAYI 40 - MART 2016

MALAKKA BOĞAZI
MALAKKA BOĞAZI
Boğazın uzunluğu:
960km
Bir yılda geçen gemi sayısı:
50.000(yaklaşık)
Korsan saldırısı:
190
(2015’in ilk 9 ayı)
Taşınan yük hacmi:
Dünya ticaretinin 1/3’Ü
Taşınan petrol hacmi:
Dünya ticaretinin 1/2’Sİ
Günlük taşınan varil:
15,2 milyon
Kaynak: AFP, Uluslararası Denizcilik Bürosu, ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin Dünya Petrol Trafiğinde Tıkanma Noktaları raporu
Dünya ticaretinin kilit
noktalarından biri olan
Malakka Boğazı’nda korsan,
silahlı soygun ve terör gibi
güvenlik tehditleri yeni
alternatif arayışlarına yol açıyor.
MALAKKA BOĞAZI’NIN STRATEJİK ÖNEMİ
ABD Enerji Enformasyon İdaresi’nin Dünya Petrol
Trafiğinde Tıkanma Noktaları raporuna göre 2013’te
günlük 15,2 milyon varil petrol Malakka Boğazı’ndan
geçti. Bunun yüzde 90’ı ham petrol olarak, yüzde 10’u
ise rafine petrol ürünleri olarak Asya pazarına giriyor.
Günlük 1,4 milyon varil ham petrol Singapur ve
Malezya’daki terminallerde işlemden geçerek motor
benzini ve jet yakıtı gibi rafine petrol ürünleri olarak
Asya pazarına giriyor. Ham petrolün kalan kısmı ise
Çin, Japonya ve Güney Kore’ye ithal ediliyor. Burada
Singapur ve Malezya bölgenin depolama ve dağıtım üssü
olarak dikkat çekiyor. Bölgede beş büyük uluslararası
liman bulunuyor. Bunlar; Singapur, Port Klang (Kuala
Lumpur), Johore, Penang ve Belawan limanları (Medan).
Singapur, Endonezya ve Malezya, bu limanlar sayesinde
ticaretten pay alıyor.
Diğer taraftan, küreselleşme ve neoliberal politikalarla
birlikte teknoloji başta olmak üzere birçok sektörden
dünya markasının üretim merkezi haline gelen Doğu
Asya giderek daha fazla enerjiye ihtiyaç duymaya başlıyor.
Dolayısıyla petrolün yanı sıra doğal gaz da önemli
ticaret kalemleri arasında yer alıyor. Öyle ki 2013 ve
2014’te dünyanın en büyük LNG ithalatçısı ülkeleri arasında
Japonya, Güney Kore, Çin, Hindistan ve Tayvan
ilk beşte yer alırken en büyük LNG ihracatçıları arasında
ilk onda Endonezya ve Malezya da bulunuyor. Ayrıca
Asya ülkelerinin ithal ettiği gazın bir kısmı Orta Asya
ülkelerinden temin edilirken diğer bir kısmı Malakka
Boğazı üzerinden Katar, Nijerya ve Avustralya’dan ithal
ediliyor. Yani bölgenin petrol ve doğal gaz ticaretinde
hayli trafiğe sahip olan boğaz kilit önem arz ediyor.
Boğazı önemli kılan bir diğer noktaysa Asya ile Avrupa
arasındaki ticareti sağlayan yollardan biri olması. Ucuz
iş gücü ve düşük maliyetler nedeniyle uluslararası şirketlerin
gözdesi haline gelen Doğu Asya, teknoloji ve
tekstil başta olmak üzere birçok sektörün üretim merkezi
haline geldi. Bu çerçevede, serbest piyasa ekonomisiyle
ticari sınırların ortadan kalkmaya başladığı dünya
düzeninde en düşük maliyetle üretim yapmayı gaye
edinen, genellikle Amerika ve Avrupa menşeli uluslararası
şirketlerin Afrika’dan temin ettikleri hammaddeyle
Asya fabrikalarında ürettikleri malların Avrupa’ya iletilmesinde
Malakka Boğazı önemli bir güzergah.
MALAKKA BOĞAZI’NDA GÜVENLİK TEHDİTLERİ
Boğaz, Asya ticaretinin kilit noktası olsa bile ne yazık ki
boğazda ticaret problemsiz işleyemiyor çünkü korsan
ve silahlı soygun saldırılarıyla birlikte bölgedeki terör
faaliyetleri boğazdan güvenli geçişi imkansızlaştırıyor.
Uluslararası Denizcilik Bürosu’nun verilerine göre
2015’in ilk 9 ayında gerçekleştirilen 190 korsan ve silahlı
soygun saldırısının 111’i Malakka Boğazı ile Endonezya,
Singapur ve Malezya kara sularında yapıldı. Saldırıların
önlenmesi ve bölgede güvenliğin temini için 1970’lerden
bu yana ikili ve çok taraflı anlaşmalar yapılıyor.
Örneğin; 2002’de başlatılan ve her yıl düzenlenen
46 MART 2016 SAYI 40