10.01.2017 Views

WiT 1-2017 promo

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Systemy bezzałogowe<br />

Avenger ER – najnowszy członek<br />

rodziny Predatorów<br />

Avenger ER startuje do swojego pierwszego lotu. Maszynę łatwo odróżnić od poprzedniej wersji po niewielkich wingletach na końcach skrzydeł.<br />

Maciej Szopa<br />

Pomimo zastosowania w nim wielu<br />

nowych rozwiązań technicznych<br />

i gruntownego przetestowania, system<br />

bezzałogowy General Atomics Avenger<br />

nie został dotąd zamówiony przez<br />

Siły Zbrojne Stanów Zjednoczonych,<br />

chociaż zainteresowani nim klienci<br />

zagraniczni podobno już się pojawili.<br />

Dotychczasowy brak sukcesów<br />

rynkowych nie wstrzymuje jednak<br />

rozwoju konstrukcji, która<br />

po wprowadzeniu kolejnych<br />

modyfikacji, przeszła w ubiegłym roku<br />

kilka istotnych sprawdzianów.<br />

Ilustracje w artykule: General Atomics.<br />

Rozpoznawczo-uderzeniowe bezzałogowce<br />

z dobrze znanej rodziny Predatorów firmy<br />

General Atomics Aeronautical Systems<br />

rozpoczęły służbę w US Air Force w lipcu 1995 r.,<br />

a pierwsze maszyny RQ-1A wzięły udział w operacji<br />

Nomad Vigil nad Bośną, trwającej od lipca do<br />

listopada tegoż roku, podczas której cztery aparaty,<br />

operujące z Gjader w Albanii, wypełniały<br />

zadania rozpoznawcze (dwa z nich utracono – jeden<br />

od ognia naziemnej OPL, drugi z przyczyn<br />

technicznych). Od tamtej pory system podlegał<br />

nieustannemu procesowi modernizacji, zwiększającemu<br />

możliwości operacyjne i własności<br />

eksploatacyjne. Między innymi poprawiono<br />

łączność pomiędzy aparatem a stacją kontroli<br />

naziemnej, wzrósł zasięg operacyjny, zwiększono<br />

możliwości w zakresie autonomiczności i czasu<br />

trwania misji, a także wprowadzono zdolność<br />

do przenoszenia uzbrojenia, a tym samym możliwość<br />

wykorzystania tych samych platform do<br />

realizacji zadań rozpoznawczych i atakowania<br />

wyznaczonych celów. Rozszerzenie możliwych<br />

do wykonania zadań znalazło odzwierciedlenie<br />

w zmianie oznaczenia systemu – z RQ-1 („R” od<br />

Reconnaissance, podczas gdy „Q” jest oznaczeniem<br />

bezzałogowca) na MQ-1 (Multirole).<br />

Będące dziś w służbie aparaty MQ-1 dysponują<br />

dwoma belkami do przenoszenia uzbrojenia, na<br />

których mogą być podwieszane dwa pociski kierowane<br />

AGM-114 Hellfire lub do sześciu pocisków<br />

AGM-176 Griffin albo do czterech pocisków „powietrze-powietrze”<br />

AIM-92 Stinger.<br />

Ważną datą w rozwoju systemu był rok 2000,<br />

kiedy – dzięki nowym rozwiązaniom w systemie<br />

łączności – możliwe stało się kontrolowanie przebiegu<br />

misji bezzałogowców nawet z innego kontynentu<br />

za pośrednictwem łącz satelitarnych bez<br />

– wcześniej bardzo uciążliwego – kilkusekundowego<br />

opóźnienia między wydaniem komendy<br />

a zaobserwowaniem jej efektu.<br />

Dążąc do dalszego rozszerzania zdolności operacyjnych<br />

systemu, rozwijano kolejne, powstałe<br />

na bazie doświadczeń z użycia Predatorów, platformy<br />

– MQ-9 Reaper i MQ-1C Gray Eagle (znany wcześniej<br />

jako Warrior i Sky Warrior). Program tego pierwszego,<br />

także przeznaczonego przede wszystkim<br />

dla US Air Force, rozpoczął się w 2001 r. i zaowocował<br />

wprowadzeniem nowych aparatów do służby<br />

w roku 2007. Reaper charakteryzuje się niemal pięciokrotnie<br />

większą maksymalną masą startową od<br />

poprzednika (4760 kg w stosunku do 1020 kg),<br />

operuje na dwukrotnie większych wysokościach<br />

(do 15 km zamiast do 7,5 km), dysponuje znacznie<br />

większym zasięgiem (1900 km w stosunku do<br />

1100) i możliwościami przenoszenia uzbrojenia<br />

(1360 kg na sześciu węzłach podwieszeń). MQ-9<br />

był jednak maszyną zbyt ciężką i kosztowną, by<br />

mogła wejść do użycia w US Army. Z myślą o amerykańskich<br />

wojskach lądowych miała wkrótce powstać<br />

kolejna wersja rozwojowa Predatora. Gray<br />

Eagle, bo o nim mowa, był opracowywany równolegle<br />

z Reaperem, a do służby wszedł w 2009 r. I o ile<br />

jego maksymalna masa startowa, w porównaniu<br />

z eksploatowanymi obecnie wariantami Predatora,<br />

76 Wojsko i Technika • Styczeń <strong>2017</strong><br />

www.zbiam.pl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!