01.11.2017 Views

qronika+34(211)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

mainc gamosworebas, magram uSedegod.<br />

aseTi warumatebeli da Zaladobrivi<br />

sakonstitucio cvlilebebis<br />

procesi mxolod „veneciis komisiisa”<br />

da evroparlamentis ukmayofilebiT<br />

ar Semoifargleba.<br />

usamarTloba yovelTvis iyo qarTveli<br />

eris gabrazebis mTavari mizezi.<br />

miuxedavad imisa, rom bolo 25<br />

wlis ganmavlobaSi qveyanam ukiduresi<br />

ekonomikuri, socialuri,<br />

energetikuli da kidev uamravi<br />

saxis gaWirveba gamoiara, jer ar<br />

yofila SemTxveva, aTeulobiT<br />

aTasi adamiani quCaSi imis gamo gamovides,<br />

rom materialurad uWirs,<br />

an sacxovrebeli pirobebiTaa ukmayofilo.<br />

ra Tqma unda, cxovrebis<br />

donis gauareseba da ukan-ukan<br />

svla erTmniSvnelovnad yvelas ukmayofilebas<br />

iwvevs, aTidan cxra<br />

Riad afiqsirebs Tavis gabrazebas,<br />

magram quCaSi gamosasvlelad qar-<br />

Tvel ers usamarTlobasTan brZolis<br />

idea sWirdeba. da es usamarTsaboloo<br />

daskvna:<br />

Rali albaTobiT, Semdegi Sinaarsis<br />

motivirebuli SeniSvnebiT mimarTavs<br />

parlaments.<br />

1. proporciuli saarCevno sistema<br />

2020 wlidan (opoziciis<br />

moTxovna);<br />

2. bonusebis gauqmeba 2024 wlidan<br />

(xelisuflebis moTxovna);<br />

3. blokebis SenarCuneba 2020<br />

wels (xelisuflebis moTxovna);<br />

4. prezidentis pirdapiri wesiT<br />

arCevis gauqmeba, mxolod orpalatian<br />

parlamentze gadasvlis Semdeg<br />

(opoziciis moTxovna).<br />

jani bukikio<br />

rogorc xedavT, xelisuflebisa<br />

da opoziciis interesebi 50/50-<br />

zea gaTvaliswinebuli. SeiZleba<br />

iTqvas, rom idealuri konsensusis<br />

miRwevaa SesaZlebeli. amaze obieqturad<br />

Sejerebuli yvelas interesi<br />

Zneli mosafiqrebelia. miuxedavad<br />

amisa, yvela darwmunebulni<br />

varT, rom saparlamento umravlesoba<br />

sayovelTao mobilizacias gamoacxadebs<br />

da prezidentis vetos<br />

sakonstitucio umravlesobiT da-<br />

Zlevs. _ ratom?.. imitom, rom am<br />

oTx iniciativas Soris proporciul<br />

saarCevno sistemaze gadasvla<br />

2020 wlidan weria. es ki xelisuflebisTvis<br />

xelisuflebasTan<br />

damSvidobebis tolfasia. bolos<br />

da bolos, amisTvis iTmina „ocnebam”<br />

„veneciis komisiisgan” aliyurebi,<br />

rom finiSTan misulma daTmos<br />

maJoritaruli sistema? bunebrivia,<br />

rom ara. xelisufleba imasac<br />

ver gaakeTebs, rom es oTxi iniciativa<br />

daSalos da TavisTvis sasurvel<br />

ors dauWiros mxari da<br />

opoziciis or iniciativas _ ara.<br />

oTxive sakiTxi erTian paketSia<br />

gaerTianebuli da saparlamento<br />

umravlesoba an oTxives dauWers<br />

mxars, an oTxives Caagdebs, rac<br />

moxdeba kidec, savaraudod. Sedegad<br />

ki miviRebT imas, rom xelisufleba<br />

Tavissave iniciativebs ar<br />

dauWers mxars, riTac kidev erTxel<br />

daanaxebs mTel msoflios<br />

Tavis araadekvaturobas da ara-<br />

Tanmimdevrulobas.<br />

vetos daZleviT sakonstitucio<br />

cvlilebebis procesi Cvens<br />

qveyanaSi ar dasruldeba. xelisufleba<br />

uaxloes dReebSi moaxdens<br />

axali sakonstitucio cvlilebebis<br />

inicirebas. es is ori sakiTxi<br />

iqneba, romelsac vetos daZlevis<br />

dros Caagdeben. anu blokebis SenarCuneba<br />

2020-Si erTjeradad da<br />

bonusebis gauqmeba 2024-dan. rogorc<br />

ukve aRvniSneT, es Temebi<br />

opoziciis mTxovna iyo da rCeba<br />

N34 (<strong>211</strong>) 10.10-16.10.2017 w.<br />

saarCevno sistemis cvlilebasTan<br />

erTad.<br />

blokebis Tema xelisuflebam<br />

saerTod haeridan moitana. erT<br />

mSvenier dRes parlamentis Tavmjdomarem<br />

gamoacxada, garTmevT<br />

blokebis Seqmnis uflebaso. SegaxsenebT,<br />

es gancxadeba im partiis<br />

liderma gaakeTa, romelic 2012<br />

wels xelisuflebaSi blokiT movida.<br />

gasagebia, rom „ocnebas” dRes<br />

yvelaze metad axali opoziciuri<br />

blokis Seqmnis eSinia, romelic mas<br />

daamarcxebs da gamosavlad saer-<br />

Tod blokebis akrZalva gadawyvites.<br />

es qmedeba imas hgavs, yaCaRma<br />

rame nivTi rom wagarTvaT da<br />

mere giTxraT, dagibrunebT, oRond<br />

magisTvis madloba miTxari da<br />

yvelas uTxari, ra kargi var, warTmeuli<br />

rom dagibruneo.<br />

bonusebis gauqmebasac, anu gadaunawilebeli<br />

mandatebis samar-<br />

Tlianad gadanawilebas, upirveles<br />

yovlisa, swored opozicia iTxovda.<br />

xelisuflebam yvela gadaunawilebeli<br />

mandatis miTviseba rom<br />

moindoma, magitom ganucxada mTelma<br />

opoziciam sakonstitucio komisias<br />

boikoti. axla ki „qarTuli<br />

ocneba” cdilobs, rom Tavad gamovides<br />

am usamarTlobis winaaRmdeg<br />

mebrZoli da TviTon iTxovs<br />

bonusebis gauqmebas. Tumca mTavari<br />

isaa, rom am bonusebis gauqmebas<br />

iTxovs 2024 wlidan, anu mas<br />

Semdeg, rac „ocnebis” gegmiT Zala-<br />

Si Seva proporciuli saarCevno<br />

sistema.<br />

ase rom, yvela kargad xedavT da<br />

xvdebiT, rom es ori iniciativa xelisuflebis<br />

ki ara, opoziciis iniciativebia.<br />

ubralod, xelisufleba<br />

maTi miTvisebiT cdilobs, rogorme<br />

maT mier damaxinjebuli qarTuli<br />

demokratiis saxis odnav<br />

loba „ocnebiseul” konstitucia-<br />

Si naTlad Cans. xelisuflebam miiRo<br />

konstitucia, romlis mixedviTac,<br />

mTlianad Tavis Tavze moirgo<br />

saarCevno sistema. daitova<br />

TavisTvis garantirebuli 73 maJoritaruli<br />

mandati da rogori dabali<br />

mxardaWerac ar unda hqondes<br />

amomrCevlis mxridan, maJoritarebis<br />

meSveobiT, yovelTvis Seinar-<br />

Cunebs umravlesobas. anu es niSnavs,<br />

rom mSvidobiani arCevnebiT<br />

saqarTveloSi xelisufleba aRar<br />

Seicvleba. rogorac ar unda undodes<br />

amomrCevels xelisuflebis<br />

ganaxleba, arCevnebis gziT es ve-<br />

Rar moxdeba. es ki erTmniSvnelovnad<br />

usamarTlobaa. roca yvela<br />

kargad gaiazrebs am usamarTlobas,<br />

yvela Zalian iolad mixvdeba,<br />

`sabooloo daskvnaSi `veneciis komisiam~ da misma<br />

prezidentma jani bukikiom didi celi moimarjves da<br />

`qarTuli ocnebis~ umravlesobas `enis~ qveS gamousves.<br />

arada, sxvas verafers daarqmev bukikios sityvebs:<br />

`Cven ar mogvwons is, rom konstitucia SeTanxmebuli<br />

da miRebulia mxolod erTi partiis mier. es aris<br />

didi problema~. rogorc etyoba, `qarTulma ocnebam~<br />

ver daajera `veneciis komisiis~ prezidenti, rom<br />

socdekebi, `mwvaneebi~ da konservatorebi, furclis<br />

garda, kidev arseboben sadme, realuri partiebi<br />

arian da xelisuflebas maTTan erTad, maRali<br />

politikuri konsensusi aqvs~<br />

rom qveynis gadasarCenad saWiroa<br />

xelSi komblis aReba da xelisuflebis<br />

„tradiciuli” meTodiT<br />

gaSveba politikur sanagveze.<br />

am konstituciiT „qarTulma<br />

ocnebam” politikuri krizisi ukiduresad<br />

gaamwvava da qveyana im<br />

CixSi Seiyvana, saidanac mSvidobiani<br />

gamosavali aRar datova. sxva-<br />

Ta Soris, yvela revoluciuri<br />

situacia saqarTveloSi xelisuflebis<br />

araswori qmedebebis Sedegad<br />

Seiqmna. gasakviri mxolod isaa,<br />

yvela xelisufleba Tavisi winamorbedis<br />

Secdomebs rom imeorebs,<br />

zustad igive naRmebs rom adgams<br />

fexs da analogiur dasasruls<br />

rom umzadebs sakuTar Tavs.<br />

opozicia didi xania imuqreba,<br />

rom saqarTveloSi politikuri<br />

procesebis revoluciuri gziT<br />

ganviTareba gardauvalia. da rom<br />

es Zalian male moxdeba, xolo movlenebis<br />

aseT eskalaciaze pasuxismgebeli<br />

mxolod xelisufleba<br />

iqneba, radgan Zaladobriv politikas<br />

mxolod xelisufleba atarebs<br />

qveyanaSi. magram erTia muqara<br />

da meorea am muqaris realizeba.<br />

opoziciam erTxel ukve gauSva xelidan<br />

politikuri procesebis<br />

kontrolis SesaZlebloba.<br />

yvelas erTad rom moexerxebina<br />

da adgilobriv arCevnebSi saerTo<br />

merobis kandidatebze Sejerebuliyo,<br />

21 oqtombers, praqtikulad,<br />

arCevnebis meore turi gaimarTeboda.<br />

yvelas gvaxsovs, rom bolo<br />

or arCevnebze „qarTuli ocnebis”<br />

mxardamWerTa raodenoba imdenad<br />

Semcirda, rom verc 2014 wlis adgilobriv<br />

da verc 2016 wlis saparlamento<br />

arCevnebSi xelisuflebam<br />

50%-sac ver miaRwia. es ki niSnavs,<br />

rom yvela opoziciurma partiam<br />

erTad ufro meti xma miiRo,<br />

vidre „qarTulma ocnebam”. wina<br />

adgilobriv arCevnebze „ocnebam”<br />

44%, xolo opoziciam erTad 56%<br />

miiRo. saparlamentoze ki xelisuflebam<br />

48% miiRo, opoziciam er-<br />

Tad ki _ 52%.<br />

or arCevnebze zedized opoziciis<br />

upiratesoba naTelia. gaer-<br />

Tianebis SemTxvevaSi xelisufleba<br />

arCevnebs gardauvlad waagebs. es<br />

esmis mTel opoziciasac, magram<br />

bevri am opoziciidan, rogorc<br />

Cans, sulac araa opozicia. zogierTi<br />

imisTvis ibrZvis, rom opoziciaSi<br />

pirveli iyos; zogi imisTvis<br />

ibrZvis, rom opoziciaSi pirveli<br />

rom unda iyos, imas ajobos da yvelas<br />

daumtkicos, rom mTavari<br />

opozicia TviTonaa; zogi ibrZvis<br />

imisTvis, rom opozicioneris imiji<br />

SeinarCunos, magram yvela sakvanZo<br />

momentSi xelisuflebis interesebi<br />

gaataros da opoziciuri<br />

erToba CanasaxSive daangrios. amas<br />

garda, zogi ibrZvis erovnuli da<br />

konservatiuli RirebulebebisTvis,<br />

zogic kidev liberaluri faseulobebisTvis.<br />

zogs saerTod<br />

Tavgza aebna da TviTmmarTvelobis<br />

arCevnebis win brZola sapatriarqos<br />

gamoucxada. mokled, opoziciaSic<br />

tradiciuli ajafsandalia.<br />

saboloo jamSi, swored es ajafsandalia<br />

imis mizezi, ratomacaa<br />

daviT narmania dRes Tbilisis<br />

meri. opozicia erTiani kandidatis<br />

garSemo konsolidacias ver axerxebs,<br />

amiT sargeblobs da amis imedadaa<br />

„qarTuli ocneba”, romelic<br />

Tavis eleqtoralur kriziss<br />

Tu ver xedavs, arCevnebis SedegebiT<br />

mainc xom grZnobs. saboloo<br />

jamSi, swored opoziciuri Seu-<br />

Tanxmebloba gaiyvans Tbilisis<br />

merad kaxi kalaZesac.<br />

Tumca kalaZes kidev sxva resursebic<br />

aqvs. pirveli esaa didZali<br />

fuli ara marto Tavisi, upirveles<br />

yovlisa, partiis. ufro zustad<br />

rom vTqvaT, „keTili” biznesmenebisgan<br />

Semowiruli fuli. auditis<br />

samsaxuris oficialuri monacemebiT,<br />

mxolod agvisto-seqtemberSi<br />

„qarTulma ocnebam” miiRo 8 milion<br />

600 aTasi laris Semowiruloba<br />

(rogor ucnaurad emTxveva „nacionaluri<br />

moZraobis” Semowirulobebs,<br />

xelisuflebaSi rom iyvnen).<br />

esaa mTeli Semowirulobebis<br />

92%. Semdeg modis „evropuli saqarTvelo”<br />

_ partia, romelTan dakavSirebiTac<br />

yoveldRe axal-axali<br />

xmebi vrceldeba, „ocnebis”<br />

satelitobasTan mimarTebiT. bokeria<br />

da ugulava qarTul bizness<br />

623 aTasi lariT yvarebia. es mTeli<br />

dafinansebis 7.5%-ia da mxolod<br />

1.5% modis yvela danarCenze.<br />

daamateT yovelive amas xelisuflebaze<br />

momuSave „pirveli arxi”,<br />

„imedi” da „maestro”, aseve ar dagaviwydeT<br />

arCevnebis win gaTiSuli<br />

„me-2 arxi” da naxavT, rom kombali<br />

saqarTveloSi sul ufro da ufro<br />

aqtualuri Tema gaxdeba.<br />

manamde ki mainc davelodoT<br />

prezidentis vetos da imas, Tu rogor<br />

Caagdebs xelisufleba Tavissave<br />

iniciativebs.<br />

17

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!