qronika+34(211)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
mainc gamosworebas, magram uSedegod.<br />
aseTi warumatebeli da Zaladobrivi<br />
sakonstitucio cvlilebebis<br />
procesi mxolod „veneciis komisiisa”<br />
da evroparlamentis ukmayofilebiT<br />
ar Semoifargleba.<br />
usamarTloba yovelTvis iyo qarTveli<br />
eris gabrazebis mTavari mizezi.<br />
miuxedavad imisa, rom bolo 25<br />
wlis ganmavlobaSi qveyanam ukiduresi<br />
ekonomikuri, socialuri,<br />
energetikuli da kidev uamravi<br />
saxis gaWirveba gamoiara, jer ar<br />
yofila SemTxveva, aTeulobiT<br />
aTasi adamiani quCaSi imis gamo gamovides,<br />
rom materialurad uWirs,<br />
an sacxovrebeli pirobebiTaa ukmayofilo.<br />
ra Tqma unda, cxovrebis<br />
donis gauareseba da ukan-ukan<br />
svla erTmniSvnelovnad yvelas ukmayofilebas<br />
iwvevs, aTidan cxra<br />
Riad afiqsirebs Tavis gabrazebas,<br />
magram quCaSi gamosasvlelad qar-<br />
Tvel ers usamarTlobasTan brZolis<br />
idea sWirdeba. da es usamarTsaboloo<br />
daskvna:<br />
Rali albaTobiT, Semdegi Sinaarsis<br />
motivirebuli SeniSvnebiT mimarTavs<br />
parlaments.<br />
1. proporciuli saarCevno sistema<br />
2020 wlidan (opoziciis<br />
moTxovna);<br />
2. bonusebis gauqmeba 2024 wlidan<br />
(xelisuflebis moTxovna);<br />
3. blokebis SenarCuneba 2020<br />
wels (xelisuflebis moTxovna);<br />
4. prezidentis pirdapiri wesiT<br />
arCevis gauqmeba, mxolod orpalatian<br />
parlamentze gadasvlis Semdeg<br />
(opoziciis moTxovna).<br />
jani bukikio<br />
rogorc xedavT, xelisuflebisa<br />
da opoziciis interesebi 50/50-<br />
zea gaTvaliswinebuli. SeiZleba<br />
iTqvas, rom idealuri konsensusis<br />
miRwevaa SesaZlebeli. amaze obieqturad<br />
Sejerebuli yvelas interesi<br />
Zneli mosafiqrebelia. miuxedavad<br />
amisa, yvela darwmunebulni<br />
varT, rom saparlamento umravlesoba<br />
sayovelTao mobilizacias gamoacxadebs<br />
da prezidentis vetos<br />
sakonstitucio umravlesobiT da-<br />
Zlevs. _ ratom?.. imitom, rom am<br />
oTx iniciativas Soris proporciul<br />
saarCevno sistemaze gadasvla<br />
2020 wlidan weria. es ki xelisuflebisTvis<br />
xelisuflebasTan<br />
damSvidobebis tolfasia. bolos<br />
da bolos, amisTvis iTmina „ocnebam”<br />
„veneciis komisiisgan” aliyurebi,<br />
rom finiSTan misulma daTmos<br />
maJoritaruli sistema? bunebrivia,<br />
rom ara. xelisufleba imasac<br />
ver gaakeTebs, rom es oTxi iniciativa<br />
daSalos da TavisTvis sasurvel<br />
ors dauWiros mxari da<br />
opoziciis or iniciativas _ ara.<br />
oTxive sakiTxi erTian paketSia<br />
gaerTianebuli da saparlamento<br />
umravlesoba an oTxives dauWers<br />
mxars, an oTxives Caagdebs, rac<br />
moxdeba kidec, savaraudod. Sedegad<br />
ki miviRebT imas, rom xelisufleba<br />
Tavissave iniciativebs ar<br />
dauWers mxars, riTac kidev erTxel<br />
daanaxebs mTel msoflios<br />
Tavis araadekvaturobas da ara-<br />
Tanmimdevrulobas.<br />
vetos daZleviT sakonstitucio<br />
cvlilebebis procesi Cvens<br />
qveyanaSi ar dasruldeba. xelisufleba<br />
uaxloes dReebSi moaxdens<br />
axali sakonstitucio cvlilebebis<br />
inicirebas. es is ori sakiTxi<br />
iqneba, romelsac vetos daZlevis<br />
dros Caagdeben. anu blokebis SenarCuneba<br />
2020-Si erTjeradad da<br />
bonusebis gauqmeba 2024-dan. rogorc<br />
ukve aRvniSneT, es Temebi<br />
opoziciis mTxovna iyo da rCeba<br />
N34 (<strong>211</strong>) 10.10-16.10.2017 w.<br />
saarCevno sistemis cvlilebasTan<br />
erTad.<br />
blokebis Tema xelisuflebam<br />
saerTod haeridan moitana. erT<br />
mSvenier dRes parlamentis Tavmjdomarem<br />
gamoacxada, garTmevT<br />
blokebis Seqmnis uflebaso. SegaxsenebT,<br />
es gancxadeba im partiis<br />
liderma gaakeTa, romelic 2012<br />
wels xelisuflebaSi blokiT movida.<br />
gasagebia, rom „ocnebas” dRes<br />
yvelaze metad axali opoziciuri<br />
blokis Seqmnis eSinia, romelic mas<br />
daamarcxebs da gamosavlad saer-<br />
Tod blokebis akrZalva gadawyvites.<br />
es qmedeba imas hgavs, yaCaRma<br />
rame nivTi rom wagarTvaT da<br />
mere giTxraT, dagibrunebT, oRond<br />
magisTvis madloba miTxari da<br />
yvelas uTxari, ra kargi var, warTmeuli<br />
rom dagibruneo.<br />
bonusebis gauqmebasac, anu gadaunawilebeli<br />
mandatebis samar-<br />
Tlianad gadanawilebas, upirveles<br />
yovlisa, swored opozicia iTxovda.<br />
xelisuflebam yvela gadaunawilebeli<br />
mandatis miTviseba rom<br />
moindoma, magitom ganucxada mTelma<br />
opoziciam sakonstitucio komisias<br />
boikoti. axla ki „qarTuli<br />
ocneba” cdilobs, rom Tavad gamovides<br />
am usamarTlobis winaaRmdeg<br />
mebrZoli da TviTon iTxovs<br />
bonusebis gauqmebas. Tumca mTavari<br />
isaa, rom am bonusebis gauqmebas<br />
iTxovs 2024 wlidan, anu mas<br />
Semdeg, rac „ocnebis” gegmiT Zala-<br />
Si Seva proporciuli saarCevno<br />
sistema.<br />
ase rom, yvela kargad xedavT da<br />
xvdebiT, rom es ori iniciativa xelisuflebis<br />
ki ara, opoziciis iniciativebia.<br />
ubralod, xelisufleba<br />
maTi miTvisebiT cdilobs, rogorme<br />
maT mier damaxinjebuli qarTuli<br />
demokratiis saxis odnav<br />
loba „ocnebiseul” konstitucia-<br />
Si naTlad Cans. xelisuflebam miiRo<br />
konstitucia, romlis mixedviTac,<br />
mTlianad Tavis Tavze moirgo<br />
saarCevno sistema. daitova<br />
TavisTvis garantirebuli 73 maJoritaruli<br />
mandati da rogori dabali<br />
mxardaWerac ar unda hqondes<br />
amomrCevlis mxridan, maJoritarebis<br />
meSveobiT, yovelTvis Seinar-<br />
Cunebs umravlesobas. anu es niSnavs,<br />
rom mSvidobiani arCevnebiT<br />
saqarTveloSi xelisufleba aRar<br />
Seicvleba. rogorac ar unda undodes<br />
amomrCevels xelisuflebis<br />
ganaxleba, arCevnebis gziT es ve-<br />
Rar moxdeba. es ki erTmniSvnelovnad<br />
usamarTlobaa. roca yvela<br />
kargad gaiazrebs am usamarTlobas,<br />
yvela Zalian iolad mixvdeba,<br />
`sabooloo daskvnaSi `veneciis komisiam~ da misma<br />
prezidentma jani bukikiom didi celi moimarjves da<br />
`qarTuli ocnebis~ umravlesobas `enis~ qveS gamousves.<br />
arada, sxvas verafers daarqmev bukikios sityvebs:<br />
`Cven ar mogvwons is, rom konstitucia SeTanxmebuli<br />
da miRebulia mxolod erTi partiis mier. es aris<br />
didi problema~. rogorc etyoba, `qarTulma ocnebam~<br />
ver daajera `veneciis komisiis~ prezidenti, rom<br />
socdekebi, `mwvaneebi~ da konservatorebi, furclis<br />
garda, kidev arseboben sadme, realuri partiebi<br />
arian da xelisuflebas maTTan erTad, maRali<br />
politikuri konsensusi aqvs~<br />
rom qveynis gadasarCenad saWiroa<br />
xelSi komblis aReba da xelisuflebis<br />
„tradiciuli” meTodiT<br />
gaSveba politikur sanagveze.<br />
am konstituciiT „qarTulma<br />
ocnebam” politikuri krizisi ukiduresad<br />
gaamwvava da qveyana im<br />
CixSi Seiyvana, saidanac mSvidobiani<br />
gamosavali aRar datova. sxva-<br />
Ta Soris, yvela revoluciuri<br />
situacia saqarTveloSi xelisuflebis<br />
araswori qmedebebis Sedegad<br />
Seiqmna. gasakviri mxolod isaa,<br />
yvela xelisufleba Tavisi winamorbedis<br />
Secdomebs rom imeorebs,<br />
zustad igive naRmebs rom adgams<br />
fexs da analogiur dasasruls<br />
rom umzadebs sakuTar Tavs.<br />
opozicia didi xania imuqreba,<br />
rom saqarTveloSi politikuri<br />
procesebis revoluciuri gziT<br />
ganviTareba gardauvalia. da rom<br />
es Zalian male moxdeba, xolo movlenebis<br />
aseT eskalaciaze pasuxismgebeli<br />
mxolod xelisufleba<br />
iqneba, radgan Zaladobriv politikas<br />
mxolod xelisufleba atarebs<br />
qveyanaSi. magram erTia muqara<br />
da meorea am muqaris realizeba.<br />
opoziciam erTxel ukve gauSva xelidan<br />
politikuri procesebis<br />
kontrolis SesaZlebloba.<br />
yvelas erTad rom moexerxebina<br />
da adgilobriv arCevnebSi saerTo<br />
merobis kandidatebze Sejerebuliyo,<br />
21 oqtombers, praqtikulad,<br />
arCevnebis meore turi gaimarTeboda.<br />
yvelas gvaxsovs, rom bolo<br />
or arCevnebze „qarTuli ocnebis”<br />
mxardamWerTa raodenoba imdenad<br />
Semcirda, rom verc 2014 wlis adgilobriv<br />
da verc 2016 wlis saparlamento<br />
arCevnebSi xelisuflebam<br />
50%-sac ver miaRwia. es ki niSnavs,<br />
rom yvela opoziciurma partiam<br />
erTad ufro meti xma miiRo,<br />
vidre „qarTulma ocnebam”. wina<br />
adgilobriv arCevnebze „ocnebam”<br />
44%, xolo opoziciam erTad 56%<br />
miiRo. saparlamentoze ki xelisuflebam<br />
48% miiRo, opoziciam er-<br />
Tad ki _ 52%.<br />
or arCevnebze zedized opoziciis<br />
upiratesoba naTelia. gaer-<br />
Tianebis SemTxvevaSi xelisufleba<br />
arCevnebs gardauvlad waagebs. es<br />
esmis mTel opoziciasac, magram<br />
bevri am opoziciidan, rogorc<br />
Cans, sulac araa opozicia. zogierTi<br />
imisTvis ibrZvis, rom opoziciaSi<br />
pirveli iyos; zogi imisTvis<br />
ibrZvis, rom opoziciaSi pirveli<br />
rom unda iyos, imas ajobos da yvelas<br />
daumtkicos, rom mTavari<br />
opozicia TviTonaa; zogi ibrZvis<br />
imisTvis, rom opozicioneris imiji<br />
SeinarCunos, magram yvela sakvanZo<br />
momentSi xelisuflebis interesebi<br />
gaataros da opoziciuri<br />
erToba CanasaxSive daangrios. amas<br />
garda, zogi ibrZvis erovnuli da<br />
konservatiuli RirebulebebisTvis,<br />
zogic kidev liberaluri faseulobebisTvis.<br />
zogs saerTod<br />
Tavgza aebna da TviTmmarTvelobis<br />
arCevnebis win brZola sapatriarqos<br />
gamoucxada. mokled, opoziciaSic<br />
tradiciuli ajafsandalia.<br />
saboloo jamSi, swored es ajafsandalia<br />
imis mizezi, ratomacaa<br />
daviT narmania dRes Tbilisis<br />
meri. opozicia erTiani kandidatis<br />
garSemo konsolidacias ver axerxebs,<br />
amiT sargeblobs da amis imedadaa<br />
„qarTuli ocneba”, romelic<br />
Tavis eleqtoralur kriziss<br />
Tu ver xedavs, arCevnebis SedegebiT<br />
mainc xom grZnobs. saboloo<br />
jamSi, swored opoziciuri Seu-<br />
Tanxmebloba gaiyvans Tbilisis<br />
merad kaxi kalaZesac.<br />
Tumca kalaZes kidev sxva resursebic<br />
aqvs. pirveli esaa didZali<br />
fuli ara marto Tavisi, upirveles<br />
yovlisa, partiis. ufro zustad<br />
rom vTqvaT, „keTili” biznesmenebisgan<br />
Semowiruli fuli. auditis<br />
samsaxuris oficialuri monacemebiT,<br />
mxolod agvisto-seqtemberSi<br />
„qarTulma ocnebam” miiRo 8 milion<br />
600 aTasi laris Semowiruloba<br />
(rogor ucnaurad emTxveva „nacionaluri<br />
moZraobis” Semowirulobebs,<br />
xelisuflebaSi rom iyvnen).<br />
esaa mTeli Semowirulobebis<br />
92%. Semdeg modis „evropuli saqarTvelo”<br />
_ partia, romelTan dakavSirebiTac<br />
yoveldRe axal-axali<br />
xmebi vrceldeba, „ocnebis”<br />
satelitobasTan mimarTebiT. bokeria<br />
da ugulava qarTul bizness<br />
623 aTasi lariT yvarebia. es mTeli<br />
dafinansebis 7.5%-ia da mxolod<br />
1.5% modis yvela danarCenze.<br />
daamateT yovelive amas xelisuflebaze<br />
momuSave „pirveli arxi”,<br />
„imedi” da „maestro”, aseve ar dagaviwydeT<br />
arCevnebis win gaTiSuli<br />
„me-2 arxi” da naxavT, rom kombali<br />
saqarTveloSi sul ufro da ufro<br />
aqtualuri Tema gaxdeba.<br />
manamde ki mainc davelodoT<br />
prezidentis vetos da imas, Tu rogor<br />
Caagdebs xelisufleba Tavissave<br />
iniciativebs.<br />
17