Świat w słowach i obrazach klasa 8
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
John Everett Millais (czytaj: dżon ewret<br />
milei) Ofelia (1851–1852). Czy dostrzegasz<br />
motywy łączące to dzieło z cytowanym<br />
wierszem Leśmiana? Czy bohaterka obrazu<br />
mogłaby wypowiadać słowa wiersza?<br />
W głąb myś li i uczuć , strona<br />
201<br />
Czym wiersz Leśmiana może zwrócić naszą uwagę? To zależy od wrażliwości i spostrzegawczości<br />
czytelnika. Nietrudno zauważyć regularną budowę, rytm, rymy*, obecność<br />
narracji*, niezwykłe sformułowania. Kompozycja może nasuwać skojarzenia ze<br />
znanymi gatunkami (bajka*? pieśń*? ballada*?), a dokładniejsze zbadanie tekstu powinno<br />
doprowadzić do odrzucenia błędnych hipotez. Ktoś, kogo zainteresuje motyw*<br />
tematyczny nieszczęśliwej miłości, zaryzykuje śmiałe porównanie wiersza do melodramatu.<br />
Odnajdzie pewne jego cechy (miłość tragiczna, dramat zakończenia), ale – być<br />
może – doświadczy też uczucia niedosytu. Coś istotnego pozostanie przecież poza taką<br />
interpretacją, np. wyraźny nastrój grozy i tworząca go warstwa słowna (na przykład?).<br />
Inny czytelnik może więc dostrzec w tekście motywy właściwe dla horroru, literackiej<br />
grozy. Załóżmy nawet, że jeden i ten sam czytelnik zwróci uwagę na większość wymienionych<br />
cech, a dodatkowo dostrzeże w wierszu zarys minitragedii, a nawet dokona<br />
(w wyobraźni) scenicznej lub filmowej adaptacji* tekstu. Czy wtedy stworzy już własną<br />
interpretację? Zapytajmy tak: czy odszukanie cech tekstu (analiza) wyjawi jego tajemnicę?<br />
Na pewno do niej zbliży, ale interpretator powinien sobie zadać jeszcze jedno pytanie:<br />
Czym dla mnie jest ten tekst?<br />
Czy kompozycja, język, środki artystyczne* sprawiają, że się wzruszam, poddaję<br />
nastrojowi, zachwycam, zamyślam? Jakie refleksje budzi we mnie tak właśnie ukształtowany<br />
utwór? Może takie, że miłość istnieje też poza granicą śmierci, albo przeciwnie<br />
– że czasem do śmierci prowadzi. A może w wierszu ujawnia się przekonanie, że pośmiertne<br />
zaświaty nie są puste, że wypełnia je jakiś inny byt, choć przecież wywodzący<br />
się z życia tu i teraz? Sformułowanie własnej hipotezy, wyjaśniającej cel ukształtowania<br />
utworu (nadania mu tego, a nie innego kształtu), jest istotą interpretacji.<br />
Hm… ale czy interpretację kiedykolwiek można uznać za dokonaną, zakończoną,<br />
zamkniętą? A jeśli kolejny czytelnik odnajdzie w wierszu cechy, których inni nie dostrzegli?<br />
Jeśli przekonująco wywiedzie z nich inne znaczenia? No cóż, wtedy będzie<br />
autorem innego odczytania utworu i dowiedzie, że