26.04.2018 Views

Świat w słowach i obrazach klasa 8

  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

John Everett Millais (czytaj: dżon ewret<br />

milei) Ofelia (1851–1852). Czy dostrzegasz<br />

motywy łączące to dzieło z cytowanym<br />

wierszem Leśmiana? Czy bohaterka obrazu<br />

mogłaby wypowiadać słowa wiersza?<br />

W głąb myś li i uczuć , strona<br />

201<br />

Czym wiersz Leśmiana może zwrócić naszą uwagę? To zależy od wrażliwości i spostrzegawczości<br />

czytelnika. Nietrudno zauważyć regularną budowę, rytm, rymy*, obecność<br />

narracji*, niezwykłe sformułowania. Kompozycja może nasuwać skojarzenia ze<br />

znanymi gatunkami (bajka*? pieśń*? ballada*?), a dokładniejsze zbadanie tekstu powinno<br />

doprowadzić do odrzucenia błędnych hipotez. Ktoś, kogo zainteresuje motyw*<br />

tematyczny nieszczęśliwej miłości, zaryzykuje śmiałe porównanie wiersza do melodramatu.<br />

Odnajdzie pewne jego cechy (miłość tragiczna, dramat zakończenia), ale – być<br />

może – doświadczy też uczucia niedosytu. Coś istotnego pozostanie przecież poza taką<br />

interpretacją, np. wyraźny nastrój grozy i tworząca go warstwa słowna (na przykład?).<br />

Inny czytelnik może więc dostrzec w tekście motywy właściwe dla horroru, literackiej<br />

grozy. Załóżmy nawet, że jeden i ten sam czytelnik zwróci uwagę na większość wymienionych<br />

cech, a dodatkowo dostrzeże w wierszu zarys minitragedii, a nawet dokona<br />

(w wyobraźni) scenicznej lub filmowej adaptacji* tekstu. Czy wtedy stworzy już własną<br />

interpretację? Zapytajmy tak: czy odszukanie cech tekstu (analiza) wyjawi jego tajemnicę?<br />

Na pewno do niej zbliży, ale interpretator powinien sobie zadać jeszcze jedno pytanie:<br />

Czym dla mnie jest ten tekst?<br />

Czy kompozycja, język, środki artystyczne* sprawiają, że się wzruszam, poddaję<br />

nastrojowi, zachwycam, zamyślam? Jakie refleksje budzi we mnie tak właśnie ukształtowany<br />

utwór? Może takie, że miłość istnieje też poza granicą śmierci, albo przeciwnie<br />

– że czasem do śmierci prowadzi. A może w wierszu ujawnia się przekonanie, że pośmiertne<br />

zaświaty nie są puste, że wypełnia je jakiś inny byt, choć przecież wywodzący<br />

się z życia tu i teraz? Sformułowanie własnej hipotezy, wyjaśniającej cel ukształtowania<br />

utworu (nadania mu tego, a nie innego kształtu), jest istotą interpretacji.<br />

Hm… ale czy interpretację kiedykolwiek można uznać za dokonaną, zakończoną,<br />

zamkniętą? A jeśli kolejny czytelnik odnajdzie w wierszu cechy, których inni nie dostrzegli?<br />

Jeśli przekonująco wywiedzie z nich inne znaczenia? No cóż, wtedy będzie<br />

autorem innego odczytania utworu i dowiedzie, że

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!