26.04.2018 Views

Biologia. Podręcznik klasa 5

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

10 Oddychanie organizmów<br />

Z tej lekcji dowiesz się:<br />

●●dlaczego wszystkie organizmy muszą oddychać;<br />

●●dlaczego tlen jest ważny w oddychaniu;<br />

●●czy są takie organizmy, które oddychają bez tlenu;<br />

●●jaki jest związek rośnięcia ciasta z oddychaniem drożdży.<br />

Istota oddychania<br />

Organizmy, aby żyć, potrzebują energii.<br />

Zwierzęta wykorzystują energię m.in.<br />

do ruchu, wzrostu i innych procesów życiowych<br />

oraz do ogrzewania organizmu.<br />

Rośliny również potrzebują energii, m.in.<br />

do wzrostu, pobierania soli mineralnych<br />

z gleby lub transportu cukrów wytworzonych<br />

w liściach. Energia jest uwalniana<br />

w każdej komórce organizmu podczas oddychania<br />

komórkowego, na które składa<br />

się wiele reakcji chemicznych. Większość<br />

z nich odbywa się w mitochondriach.<br />

Proces oddychania komórkowego, który<br />

zachodzi z udziałem tlenu, jest nazywany<br />

oddychaniem tlenowym. Natomiast<br />

jeśli zachodzi bez udziału tlenu, jest nazywany<br />

oddychaniem beztlenowym. Jednym<br />

z rodzajów oddychania beztlenowego<br />

jest fermentacja.<br />

• Po co oddychamy<br />

Z dostarczanych do organizmu cukru (glukozy) i tlenu<br />

w komórkach jest uwalniana energia, niezbędna do wszystkich<br />

czynności organizmu.<br />

ENERGIA<br />

tlen<br />

cukier<br />

komórka ciała<br />

53

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!