Biologia. Podręcznik klasa 5
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
13. Bakterie i wirusy<br />
Wiele bakterii, dzięki zdolności do rozkładania<br />
różnych substancji, oczyszcza<br />
środowisko. Bakterie w ten sposób usuwają<br />
martwe organizmy, odchody, zanieczyszczenia,<br />
ropę naftową czy chemiczne<br />
środki czyszczące (np. detergenty). Bakterie<br />
rozkładają szczątki organizmów na<br />
proste składniki, które mogą być przyswojone<br />
przez rośliny.<br />
Bakterie żyjące w przewodach pokarmowych<br />
zwierząt umożliwiają organizmom<br />
cudzożywnym (roślinożernym),<br />
np. kozom, owcom, krowom, jak również<br />
organizmom odżywiającym się drewnem,<br />
np. kornikom, korzystanie z pokarmów<br />
roślinnych zawierających niestrawną dla<br />
nich celulozę.<br />
Bakterie chorobotwórcze przez eliminację<br />
osobników mało odpornych regulują<br />
liczbę roślin i zwierząt w środowisku.<br />
Niestety, bakterie wpływają też negatywnie<br />
na życie człowieka. Bakterie gnilne<br />
przyczyniają się do psucia się owoców,<br />
warzyw, mięsa. Powodują także rozkład<br />
i niszczenie konstrukcji drewnianych oraz<br />
niewłaściwie przechowywanej odzieży.<br />
Bakterie chorobotwórcze wywołują<br />
groźne choroby roślin i zwierząt. U człowieka<br />
wywołują m.in. gruźlicę, boreliozę,<br />
tężec, salmonellozę (patrz: podręcznik<br />
strona 70). Przestrzeganie podstawowych<br />
zasad higieny, dbanie o czystość pomieszczeń,<br />
izolowanie chorych minimalizują<br />
groźbę zakażeń bakteryjnych.<br />
• Formy wirusów<br />
Wirusy nie są organizmami,<br />
lecz bezkomórkowymi formami<br />
wymagającymi do istnienia obecności<br />
komórek organizmów. Mogą mieć<br />
różnorodne kształty.<br />
forma złożona<br />
forma bryłowa<br />
forma spiralna<br />
Ogólna charakterystyka wirusów<br />
Wirusy nie przeprowadzają procesów<br />
życiowych, takich jak oddychanie, odżywianie<br />
się, wydalanie. Wykorzystują<br />
atakowane przez siebie komórki organizmów<br />
jedynie do namnażania się (kopiowania<br />
swoich cząstek). Nie mają budowy<br />
komórkowej.<br />
Drogi rozprzestrzeniania się<br />
wirusów i zasady profilaktyki<br />
U człowieka do infekcji wirusami może<br />
dojść przez bezpośredni kontakt z osobą<br />
chorą, jak również przez stykanie się z zanieczyszczoną<br />
wirusami powierzchnią<br />
różnych przedmiotów. Wirusy przenoszą<br />
się z pokarmem, przez kontakt z zakażoną<br />
71
Change language