You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
73-33-42, 8-951-195-37-65<br />
ЕГИТЪЁСЛЭН НУНАЛЗЫ<br />
№ 50 (<strong>25665</strong>) 7<br />
2018-тӥ ар 5-тӥ пӧсьтолэзь<br />
КИВОШТӤСЬЁС<br />
Удмуртия - егитъёслы,<br />
егитъёс - Удмуртилы<br />
Мария ЕМЕЛЬЯНОВА<br />
Егитъёслэн нуналазы<br />
Эшъяськон юртын люкаськизы<br />
егитъёсын<br />
ужасьёс, общественной<br />
огазеяськонъёслэн<br />
ёзчиоссы но егит<br />
парламентарийёс.<br />
200-лэсь трос адямиез<br />
стратегической сессия<br />
огазеяз.<br />
Егитъёслэсь пӧртэм<br />
шугъяськонъёссэс вормон<br />
пумысен котькудӥзлэн аслаз<br />
малпанэз. Та сессия ӵапак<br />
со малпанъёсты кылон понна<br />
ортчиз. Кивалтӥсьёс<br />
но егитъёс куспын диалог<br />
кылдӥз.<br />
- Умой, азьло пионеръёс<br />
но комсомолецъёс вал шуыса,<br />
- вераз Кун Кенешлэн<br />
Тӧроез Алексей Прасолов.<br />
- Али но кулэ солы тупась<br />
система кылдытыны, мед<br />
егитъёс син азямы луозы,<br />
соос понна сюлмаськеммес<br />
мед адӟозы.<br />
Нунал куспын егитъёс кенешизы<br />
шуг-секытъёссы сярысь.<br />
Туала вакытэ уж шеде<br />
ФЕСТИВАЛЬ<br />
Быгатӥсь адямиос вӧзамы<br />
Анна БУРДИНА<br />
27-тӥ инвожое Ижкарын<br />
пусйизы Егитъёслэсь<br />
нуналзэс. Шулдыръяськон<br />
улсын<br />
пӧртэм ужрадъёс ортчизы.<br />
Одӥгез соос<br />
пӧлысь - брейк-дансъя<br />
«Быгатӥсь адямиослэн<br />
страназы» фестиваль.<br />
Таӵе ужрад шаерамы<br />
2-тӥзэ ортчиз ини. Отчы<br />
пыриськыны быгато брейкдансэн<br />
вырись вань мылкыд<br />
карисьёс. Таяз аре соос понна<br />
радъямын вал 5 номинация.<br />
Фестиваль ортчиз Горький<br />
нимо садын. Пӧсь шунды<br />
ӧз кышкаты вожвылъяськонэ<br />
пыриськыны мылкыд<br />
карисьёсты. Сьӧразы<br />
кезьыт ву но кепка кутыса,<br />
соос вуизы вормон понна.<br />
Садын дасямын вал нимысьтыз<br />
площадка, шудӥз<br />
шулдыр хип-хоп крезьгур.<br />
Ужрадэз нуиз Ижкарысь<br />
«Молчи и танцуй» театрысь<br />
капчи мылкыдо актёр<br />
Ильшат Рахматуллин.<br />
Аппаратура сьӧрын сылӥз<br />
Dj Evan, со ик Иван Жернаков.<br />
Вожвылъяськисьёсты<br />
судъясь луиз Казаньысь эктон<br />
студиын брейк-данслы<br />
дышетӥсь Руслан Файзрахманов.<br />
Туэ фестивале 30 пала вожвылъяськисьёс<br />
люкаськизы.<br />
Регистрация мынон ку-<br />
«Страна талантов» огинлэн «ВКонтакте» бамысьтыз<br />
ке но, мукетыз люкетэ: улон<br />
интыос уг висъясько, снимать<br />
карыны но луонлыкъёс<br />
ӧвӧл. Малпанъёс трос, ужаны<br />
мылкыд вань, нош мар<br />
борды кызьыгес кутскыны,<br />
пумозяз ум, пе, валаське.<br />
Али малпанъёсты зэматыны<br />
тужгес но капчиез сюрес<br />
- проект гожтон. Трос<br />
конкурсъёс арысь аре ортчыло<br />
быдэс Россиын но, шаерамы<br />
но. Шугъяськытэ мукетыз:<br />
со проектъёсты валаса<br />
гожъяны быгатоно, нимысьтыз<br />
куронъёсты чаклано.<br />
Солы дышетӥсь семинаръёс<br />
ӵем ортчыло Ижын,<br />
но ваньмызлэн шоркаре потыны<br />
луонлыкъёссы ӧвӧл.<br />
Соин, пе, тыршоно ёросъёсын<br />
юнгес кусып возьыны.<br />
Со сярысь общественной<br />
огазеяськонъёс но веразы.<br />
Кулэ котькуд ёросын, муниципал<br />
кылдытэтын соослэсь<br />
ёзъёссэс усьтылыны, элькунысь<br />
егитъёслэн луонлыксы<br />
мед луоз ужазы пыриськыны,<br />
угось со политикае сюрес<br />
усьтэ.<br />
спын вожвылъяськисьёс куспазы<br />
тодматскизы, тренеръёсынызы,<br />
анай-атайёсынызы<br />
но эшъёсынызы кенешизы,<br />
эктӥзы. Паймыса ик учконо,<br />
кызьы озьы луэ мугорез позыръяны,<br />
пал ки но йыр вылын<br />
сылыны. Керпотӥсьёсыз<br />
пӧлазы чик ӧй вал. Ог-огзэс<br />
трос аръёс ӵоже тодо ни кадь<br />
потӥз.<br />
- Тулкымъяськонлы татын<br />
инты ӧвӧл. Татын эрико<br />
брейкинг. Со мыным яра,<br />
- вера «Kids» (13 аресозь) номинацие<br />
пыриськись Антон<br />
Прозоров. - Эктӥськом, кызьы<br />
мылкыд куре. Нош вор-<br />
Кемалась мыно ни вераськонъёс,<br />
Ижкарын егитъёсты<br />
огазеясь центр усьтоно шуыса.<br />
Бен, вань Эшъяськон<br />
юрт, кытын огазеяськонъёс<br />
асьсэ ужрадъёссэс ортчытъяны<br />
быгато, но со тырмыт<br />
ӧвӧл. Егитъёслэн центрзы<br />
юрттысал дышетскыны но,<br />
бадӟым проектъёс бордын<br />
ужаны но. Со ик ёросъёсысь<br />
егитъёсты бурд улаз басьтысал.<br />
Егитъёсын ужан концепциез<br />
но выльдоно ни, мед со<br />
туала вакытлы тупалоз. Удмуртиын<br />
егитъёсын ужан<br />
политика сярысь закон 2005-<br />
тӥ арын юнматэмын ни,<br />
берпуметӥ тупатонъёс 2015-<br />
тӥ арын пыртэмын. Нош быдэс<br />
Россиын таӵе закон татчыозь<br />
кутэмын ӧвӧл.<br />
Кивалтӥсьёслы егитъёслэн<br />
мукет но куронзы<br />
кылдӥз. Секыт ужаны, куке<br />
спорт но егитъёс одӥг министерствое<br />
огазеямын. Сое 2<br />
нимысьтыз министерствоослы<br />
люкыса, уж умойгес<br />
радъяськысал, пе.<br />
- Туннэ ми бадӟым уж<br />
лэсьтӥмы, - вераськонэз йылпумъяз<br />
мугорез кыдатон<br />
культурая, спортъя но егитъёсын<br />
ужан политикая министр<br />
Наталья Гольцова, -<br />
кемалась таӵе пумиськон куриське<br />
ни вал. Кивалтӥсьёс<br />
кулэ ӧвӧл ас понназы ужаны,<br />
соин ик таӵе пумиськонъёсты<br />
азьланяз но ортчытъяно.<br />
Вань та шугъяськонъёсты<br />
вормон понна дэмланъёс<br />
резолюцие пыртэмын вал.<br />
Со nkoudmurtiа.ru сайтэ поттэмын<br />
луоз, отын ик мылкыд<br />
карисьёс ас дэмланъёссэс<br />
кельтыны быгатозы.<br />
Кызьы пусйиз Кун Думаысь<br />
депутат Алексей Загребин,<br />
ӧвӧл витёно, ку тон интые<br />
ваньзэ лэсьтозы, малпано,<br />
маин тон быгатод юрттыны.<br />
Та сессиын егитъёс азязы<br />
таӵе юан пуктӥзы. Солы<br />
валэктон туала сямен сётыны<br />
быгато - бертыса вотэсэ<br />
«Молодёжь для Удмуртии»<br />
но «Удмуртия заряжает»<br />
хештегъёсын малпанъёссэс<br />
гожтыны.<br />
Егитъёс пӧлын брейк-данс паськыт<br />
вӧлмемын.<br />
мод яке уд - со, мон понна,<br />
валтӥсез ӧвӧл. Мон дышетскисько<br />
гинэ ай.<br />
Учкыны лыктэмъёс<br />
тужгес но зол витизы<br />
«Pоwer move» номинациез.<br />
Отын угось парен-парен<br />
ӵошатско. Командаен<br />
эктон эшшо но паймымон<br />
адӟиське вылэм.<br />
Финалэз туж сюлмаськытӥсь<br />
вал. Мон сямен,<br />
ваньмыз туж умой эктӥзы.<br />
Озьы ке но умойёсыз пӧлысь<br />
но умойёссэгес быръёно луэ.<br />
Озьыен, вормисе потӥзы:<br />
Никита Хайрулин, Соня<br />
Кулькова, Кирилл Филиппов,<br />
Влад Гуслистый но<br />
Дмитрий Ушнурцев.<br />
- Туж усто ужрад.<br />
Шумпотӥсько, пыриськи<br />
шуыса. Малпасько, умойгес<br />
но эктыны быгатысал на.<br />
Мылкыды бурдъяськемын,<br />
- шумпотэ Соня Кулькова.<br />
Нылашлы 2 номинациын<br />
вормисе потыны удалтӥз:<br />
14-17 аресъемъёс куспын но<br />
нылъёс пӧлын. 14 аресъем<br />
Соня брейк-дансэн 3-тӥ арзэ<br />
выре ини. Малпа на азьланяз<br />
но пыриськылыны таӵе<br />
ужрадъёсы.<br />
АЛОН<br />
Дась-а пинал<br />
огназ улыны?<br />
Любовь МИХАЙЛОВА<br />
Гуртысь пиналъёс<br />
дышетскыны городэ<br />
кошко. Кызьы<br />
валано, дась-а соос<br />
таӵе воштӥськонлы,<br />
вера Ижысь «Подросток»<br />
центрысь специалист<br />
Фира Газизова.<br />
- Котькуд пиналэз<br />
урод сямъёслэсь утеммы<br />
потэ, - шуэ Фира Ниязовна.<br />
- Соин ик школаосы,<br />
техникумъёсы лекциосын<br />
потаськомы. Пиналъёсын<br />
вераськеммы бӧрсьы<br />
котьку кенешиськомы<br />
школалэн директореныз<br />
но воштӥсеныз. Милемлы<br />
одно ик валано: дась-а<br />
9-тӥ классэз йылпумъясь<br />
нылпи семьяезлэсь люкиськыса<br />
улыны? Уг шуыны<br />
быгатоз-а, наркотик,<br />
курыт юон веръяны дэмласьёс<br />
шедизы ке?<br />
Тросэз гурт пиналъёс,<br />
9-тӥ классэз йылпумъяса,<br />
кошко городэ: пыро<br />
техникумъёсы, бӧрысь<br />
вылӥ образование басьто<br />
яке ужаны интыясько.<br />
Со туж шумпотымон. Но<br />
вань сыӵеосыз но, кудъёсыз<br />
йыромо город улонэ...<br />
Шонер сюрес вылысь<br />
нырысь ик кожыто йырез<br />
усыкмытӥсь суретъёс.<br />
Куд-огез наркотик<br />
шӧмъяса вылысь но ассэ<br />
ачиз ворме, нош мукетыз<br />
нӧдэ вые, уг шедьты кужым<br />
отысь потыны.<br />
15-16 аресъем нылъёс-пиос<br />
понна нырысетӥ<br />
интыын луэ яратон, синмаськон.<br />
Таин сэрен<br />
ӵемысь ог-огзылы вӧсь<br />
каро, асьсэзыз быдто.<br />
Кылсярысь, огез пияш<br />
нылашен «ВКонтакте»<br />
сайтын вераськемзэс<br />
ваньмызлы адӟиськись<br />
интые поттӥз. Нылаш<br />
йыркуръяськыса, возьдаськыса<br />
ассэ быдтыны<br />
турттэ вал. Ярам, дыраз<br />
кутӥзы, психологен лулысь-сюлмысь<br />
вераськонъёс<br />
бере ныл выльысь<br />
дышетсконзэ азьланьтӥз.<br />
Егитъёс тазалыксэс<br />
чакланы уг валало, кинэн<br />
сюрем кушласько но<br />
- ВИЧ, гепатит, мукет паласькись<br />
висён шедьто.<br />
Соин ик ми тыршиськомы<br />
валэктыны быдэ вуымтэ<br />
пиналъёслы: мар со<br />
урод но ӟеч, мар кароно,<br />
секыт учыре сюрид ке.<br />
Вунэтоно ӧвӧл: 15-<br />
16 аресъемъёслы кулэ<br />
анай-атайзылэн юрттэмзы,<br />
яратэмзы. Соин ик<br />
вераммы потэ: рос-прос<br />
тодматӥськоно нылпилэн<br />
вуоно дышетскон интыеныз,<br />
дышетӥсьёсыныз. Со<br />
сяна, пиналэн ӵемгес вераськоно,<br />
тодоно, кыӵе<br />
ужъёсыз, сюлмаськонъёсыз.<br />
Соку гинэ со шӧдоз, макем<br />
со тӥледлы дуно.