agkyra_47-2008

More documents

Recommendations

Info

Ἄγκυρα Ἐλπίδος νική αὐτή μανία του ἔκανε τό Ρωμαῖο αὐτοκράτορα Αὔγουστο νά πεῖ τή χαρακτηριστική φράση ὅτι «ἦταν ἀσφαλέστερο νά ἦταν κανείς γουρούνι τοῦ Ἡρώδη (ὡς στά ἀρχαῖα ἑλληνικά) παρά υἱός». Πολλά ἐπίσημα πρόσωπα τά ἔκλεισε στό ἀμφιθέατρο καί ἔδωσε ἐντολή στήν ἀδερφή του Σαλώμη, (ἡ ὁποία δέν πρέπει νά συγχέεται μέ τήν ὁμώνυμη ἀνιψιά της, τήν κόρη τῆς Ἡρωδιάδας) ὅταν πεθάνει, νά σφάξει ὅλους ὅσους ἦταν φυλακισμένοι, ὥστε ὁ κόσμος νά κλάψει κατά τήν ἡμέρα τοῦ θανάτου του. Ἡ διαταγή αὐτή ὅμως δέν ἐκτελέστηκε. Βρισκόμενος σέ βαρύ πόνο, διανοητική σύγχυση καί σωματική κατάπτωση, διέταξε καί τή σφαγή τῶν νηπίων στή Βηθλεέμ. Ἐπί τῶν ἡμερῶν του λοιπόν γεννήθηκε στή Βηθλεέμ τῆς Ἰουδαίας ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ὅταν ὁ Ἡρώδης πληροφορήθηκε τό γεγονός τῆς γέννησης τοῦ Ἰησοῦ, παρακάλεσε τούς μάγους, πού πήγαιναν νά τόν προσκυνήσουν νά τόν εἰδοποιήσουν γιά νά πάει καί αὐτός, προφανῶς γιά νά τό σκοτώσει. Ἐπειδή ὅμως τό σχέδιό του ἀπέτυχε, διέταξε τή σφαγή ὅλων τῶν νηπίων τῆς Βηθλεέμ ἡλικίας κάτω τῶν δυό ἐτῶν, γιά νά θανατωθεῖ καί ὁ Ἰησοῦς, καθώς ὑποπτεύθηκε ὅτι θά ἦταν ὁ μελλοντικός βασιλιάς τῶν Ἰουδαίων μέ ἀξίωση ἐπί τοῦ θρόνου του. Ὁ Ἰησοῦς ὅμως σώθηκε μέ τή φυγή τῆς οἰκογένειάς του στήν Αἴγυπτο μετά ἀπό θεία ὁδηγία, πού ἦταν στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων (Ματθαῖος 2:1-22). Ἡ σφαγή τῶν νηπίων καί ἡ ἑρμηνεία της Στά τροπάρια τῆς ἑορτῆς ὁ Ἡρώδης ἀναφέρεται ὡς «βασιλεύς παράνομος», «παράφρων», μεστός «κακίας καί ὠμοτάτης παράνοιας». Μπροστά λοιπόν στά τόσα ἀποτρόπαια ἐγκλήματά του ἡ σφαγή τῶν νηπίων ὅσο εἰδεχθής καί ἀποκρουστική καί νά φαίνεται καί ὅσα ἐρωτηματικά καί ἄν προκαλεῖ, μπορεῖ καί νά θεωρηθεῖ ὡς ἕνα ἁπλό καί τιποτένιο γεγονός. Καί τό θέμα μας θά ἦταν δυνατό νά κλείσει ἐδῶ μέ τήν σοφή παρατήρηση τοῦ μεγάλου Πατέρα καί διδασκάλου τῆς Ἐκκλησίας Ἰωάννη Χρυσοστόμου, ὅτι «αἴτιος αὐτῆς τῆς σφαγῆς δέν πρέπει νά θεωρηθεῖ ὁ Χριστός (δηλ. ἡ γέννησή Του), ἀλλά ἡ ὠμότητα τοῦ βασιλιά». Στήν ἱστορία ὅμως τῶν Ἰουδαίων –καθώς καί σέ ἄλλους λαούς– ὑπάρχουν κάποια ἱστορικά προηγούμενα διώξεων καί σφαγῶν. Ἀναφέρουμε δυό-τρία ἀπ’ αὐτά: Τήν ἀδελφοκτονία (Κάιν καί δίκαιου Ἄβελ), ἡ ὁποία σηματοδοτεῖ ἐξ ἀρχῆς τό μεταπτωτικό ἄνθρωπο, «τούς ἀπογόνους του Ἀδάμ». Ἀκόμη στό βιβλίο τῆς Ἐξόδου βλέπουμε τόν Φαραώ τῆς Αἰγύπτου νά διατάσσει τή θανάτωση μέ πνιγμό στό Νεῖλο ποταμό τῶν ἀγοριῶν τῶν Ἰουδαίων, μιά πραγματική γενοκτονία, στοχεύοντας νά μειώσει τόν ἀριθμό τους στή χώρα του. Στά 586 ἐπίσης ὁ Ναβουχοδονόσωρ ἀπό τήν Περσία κατέλαβε τήν Ἰουδαία, κατάστρεψε τό Ναό τοῦ Σολομώντα στά Ἱεροσόλυμα, αἰχμαλώτισε καί ὁδήγησε τούς κατοίκους της σκλάβους στή Βαβυλώνα μέχρι τό 538 π.Χ. Σχολιάζοντας τό γεγονός τῆς Ἐξόδου, ὁ καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Γ. Πατρῶνος, σέ μιά μοναδική ἑρμηνεία του, ἀναφέρει τά ἑξῆς: Τό στοιχεῖο αὐτό ἀξιοποιεῖται ἀπό τούς ἱερούς συγγραφεῖς τῆς Καινῆς ∆ιαθήκης ὡς θεολογικό προηγούμενο στή γλώσσα τῆς ἑρμηνευτικῆς προτύπωσης γιά τήν παράλληλη θεολογική προσέγγιση καί ἑρμηνεία τοῦ ἀντίστοιχου γεγονότος τῆς σφαγῆς τῶν νηπίων ἀπό ἕνα νέο «Φαραώ». Ὅπως ὁ παλιός Φαραώ ἐξέφραζε τίς ἀντίπαλες δυνάμεις τοῦ σκότους καί τίς καταπίεσης ἀντιδρώντας στά «σημεῖα» ἐφαρμογῆς τοῦ σχεδίου τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ Ἰσραήλ καί φόνευσε τά παιδιά γιά νά μή γεννηθεῖ ὁ Μωυσῆς, ἔτσι καί ὁ Ἡρώδης ἐνσαρκώνει μέ τίς πράξεις του τίς ἴδιες δαιμονικές δυνάμεις: Παρεμποδίζει τήν ἔλευση τοῦ Σωτήρα τοῦ κόσμου. Ὑπό τό ἱστορικό αὐτό πρίσμα ἡ σφαγή τῶν νηπίων ἀπό τόν Ἡρώδη ἔχει ἰδιαίτερο θεολογικό νόημα. Στό κατά Ματθαῖον Εὐαγγέλιο, ὁ Ἰησοῦς ἀποκαλύπτεται ἀπό τή βρεφική του κιόλας ἡλικία ὡς ὁ Μεσσίας, δηλαδή ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου. Καί ὁ Ἡρώδης, πού κατά ἕνα μανιακό καί παράφρονα τρόπο ζητεῖ τήν ψυχή τοῦ παι-
Ἄγκυρα Ἐλπίδος διοῦ, φανερώνεται μέ τίς ἐνέργειές του ὡς ἐκπρόσωπος τῶν δυνάμεων τοῦ κακοῦ καί παρουσιάζεται μέ τή μορφή τοῦ Ἀντιχρίστου. Ὁ «ἰσχυρός» ὅμως εἶναι ὁ οὐσιαστικά ἀδύναμος καί γιαυτό τό εὐάλωτο βρέφος θά ἀναδειχθεῖ ὁ τελικός νικητής. Κάτω ἀπ’ αὐτήν τήν προοπτική καί ἰδιαίτερα μέ ὅσα ἀναφέρθηκαν πιό πάνω γιά τήν σκοτεινή καί ταραγμένη προσωπικότητα τοῦ Ἡρώδη, πρέπει νά δοῦμε τά γεγονότα τῆς γέννησης τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό καί τά δυό πρῶτα κεφάλαια τοῦ εὐαγγελίου αὐτοῦ περί διωγμοῦ τοῦ Ἰησοῦ, περί σχεδίου θανάτωσής του ἀπό τόν Ἡρώδη, βρίσκονται σέ πλήρη ἀντιστοιχία μέ τά τελευταῖα κεφάλαια τοῦ ἴδιου κειμένου, πού περιγράφεται ἡ θανάτωση τοῦ Ἰησοῦ ὡς ψευδομεσσία ἐπί τοῦ σταυροῦ ἀπό τήν Ἰουδαϊκή ἱερατική τάξη, τόν Ἡρώδη Ἀντίπα (γιό τοῦ Ἡρώδη) καί τό Ρωμαῖο ἐπίτροπο Πόντιο Πιλάτο. Ἡ διαπίστωση αὐτή ἐνισχύει τήν ἄποψη ὅτι τά κεφ. 1-2 περιγράφουν ἐξαρχῆς τή σύγκρουση τοῦ Μεσσία Ἰησοῦ μέ τήν ἴδια τήν εἴσοδό του στόν κόσμο, τόν ὁποῖο ἐκπροσωπεῖ ὁ Ἡρώδης καί ἡ δυναστεία του. Τό γεγονός τῆς σφαγῆς τῶν νηπίων ἀποκτᾶ ἔτσι καί μία σωτηριολογική καί ἐσχατολογική προοπτική, ἐφόσον ἐντάσσεται παράλληλα μεταξύ τῶν «σημείων τῶν ἐσχάτων», πού προϊδεάζουν καί προετοιμάζουν γιά τήν τελική συντριβή τοῦ κακοῦ καί τήν ἐπικράτηση τοῦ καλοῦ. Τό ἀθῶο αἷμα τους γίνεται «ἡ στολή τῆς ἐξ ἐθνῶν Ἐκκλησίας», ἡ ὁποία «ἁγνίζεται μυστικῶς», ὅπως ἀναφέρει τό ∆οξαστικό τοῦ ὄρθρου τῆς ἑορτῆς. Ὁ ἀριθμός τῶν θανατωθέντων νηπίων Κατά τήν παράδοση θανατώθηκαν 14.000 παιδιά. Ἀπό ποῦ προέκυψε ὅμως ὁ ἀριθμός αὐτός; Σύμφωνα μέ τά ἱστορικά δεδομένα, ὁ ἀριθμός αὐτός δέ φαίνεται φυσικός. Ἀπό τίς πληροφορίες πού ἀντλοῦμε ἀπό τίς πηγές, ἡ Βηθλεέμ καί τά περίχωρά της θά πρέπει τότε νά εἶχαν πληθυσμό ἴσως λίγο μεγαλύτερο ἀπό χιλίους κατοίκους. Ἡ σφαγή τῶν ἀγοριῶν νηπίων «ἀπό διετοῦς καί κατωτέρω» δέν θά ἦταν ἑπομένως στήν πραγματικότητα δυνατό νά ἀφορᾶ περισσότερα ἀπό 30 ἤ τό πολύ 40 παιδιά, μέ βάση τά στατιστικά δεδομένα πού προκύπτουν ἀπό τήν πληθυσμιακή κατανομή τῆς συγκεκριμένης περιοχῆς. Ὁ Σκοτσέζος Βιβλικός θεολόγος William Barclay κάνει λόγο γιά ἀκόμη λιγότερο ἀριθμό, 20-30 παιδιά. Ἕνας τέτοιος ἀριθμός, ἀναφέρει ὁ Γ. Πατρῶνος, θά καθιστοῦσε πολύ πιό πιθανό, ὁ Ἡρώδης νά ἀποτόλμησε ὄντως ἀκόμη ἕνα τραγικό ἐγχείρημα προκειμένου νά διασφαλίσει τήν ἐξουσία του ἀπό τήν ἐσωτερική καί ὑποθετική ἀπειλῆ τῆς ἐμφανίσεως ἑνός διεκδικητή τοῦ θρόνου. Ἡ «ἀναίρεση» μερικῶν δεκάδων παιδιῶν, ἄσημων ἀγροτικῶν οἰκογενειῶν μιᾶς ἀπομακρυσμένης καί ἀγνοημένης περιοχῆς, δέν θά ἀποτελοῦσε «παρά μόνο ἕνα μικρό καί ἀσήμαντο ἐπεισόδιο» στό βίο καί τήν πολιτεία του, ἕνα πταῖσμα σέ σύγκριση μέ τά ἄλλα του ἐγκλήματα, πού δέν ἐπιβάρυνε αἰσθητά τόν ἤδη μακρύ κατάλογο τῶν θυμάτων τῆς καχυποψίας του καί δέν διαφοροποιοῦσε ἰδιαίτερα τήν οὕτως ἤ ἄλλως ἔκρυθμη τοπική κατάσταση, ὥστε νά προκαλέσει τήν παρέμβαση τῆς Ρώμης στό συγκεκριμένο ζήτημα. Ἡ ἀναφορά στή σφαγή «χιλιάδων ὄντων δεκατεσσάρων» ἀρένων τέκνων προέρχεται ἀντίθετα ἀπό τήν ἱερή παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας -ἀπό τό ἑορτολογικό Συναξάρι τῆς συγκεκριμένης ἡμέρας- καί μάλιστα μέ τήν ἐπισήμανση ὅτι τά νήπια αὐτά ἐντάσσονται στό χῶρο τῶν Μαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας καί θεωροῦνται ὡς οἱ πρῶτοι ἀνώνυμοι καί ἀναρίθμητοι μάρτυρες τῆς Χριστιανικῆς πίστεως. Αὐτό ἀκριβῶς τό στοιχεῖο προσδίδει
Page 1 and 2: Δ Ι Μ Η Ν Ι Α Ι Α Ε Κ Δ
Page 3 and 4: Πατριαρχική Ἀπόδε
Page 5 and 6: Ποιμαντορική Ἐγκύ
Page 7 and 8: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Ἡ
Page 9 and 10: Ἄγκυρα Ἐλπίδος σί
Page 11 and 12: Ἄγκυρα Ἐλπίδος γῆ
Page 13: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Ἰο
Page 17 and 18: Ὁ θάνατος τῆς ὕλη
Page 19 and 20: Ἄγκυρα Ἐλπίδος τή
Page 21 and 22: Ἄγκυρα Ἐλπίδος τε
Page 23 and 24: Ἄγκυρα Ἐλπίδος τή
Page 25 and 26: Ἄγκυρα Ἐλπίδος τε
Page 27 and 28: Ἄγκυρα Ἐλπίδος ρα
Page 29 and 30: Δαμασκηνός ὁ Ἁγιο
Page 31 and 32: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Κα
Page 33 and 34: Ἄγκυρα Ἐλπίδος μι
Page 35 and 36: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Ὅσ
Page 37 and 38: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Γέ
Page 39 and 40: Ἀπόστολος Παῦλος-
Page 41 and 42: Ἄγκυρα Ἐλπίδος 5.
Page 43 and 44: Ἡ διά Χριστόν σαλό
Page 45 and 46: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Ἡ
Page 47 and 48: Σκαλιωτῶν μνήμη Ἐ
Page 49 and 50: Ἄγκυρα Ἐλπίδος ρή
Page 51 and 52: Ἄγκυρα Ἐλπίδος σκ
Page 53 and 54: Ἄγκυρα Ἐλπίδος λι
Page 55 and 56: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Ἀπ
Page 57 and 58: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Τή
Page 59 and 60: Ἄγκυρα Ἐλπίδος συ
Page 61 and 62: Ἄγκυρα Ἐλπίδος Ο Σ
Page 63 and 64: Τό ἐγκόλπιο Ἡμερο

agkyra_47-2008

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?