Lotnictwo Aviation International 9/2020
by ZBiAM
by ZBiAM
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
monografiA<br />
Michał Fiszer<br />
Jerzy Gruszczyński<br />
Nanchang Q-5<br />
Q-5 był pierwszym<br />
chińskim samolotem<br />
bojowym opracowanym<br />
samodzielnie,<br />
który służył w<br />
lotnictwie ChRL 45<br />
lat. Był podstawowym<br />
środkiem bezpośredniego<br />
i pośredniego<br />
wsparcia wojsk<br />
lądowych.<br />
Chińska Republika Ludowa (ChRL) została proklamowana 1 października 1949 r. przez Mao<br />
Zedonga po wygranej przez jego zwolenników wojnie domowej. Pokonani zwolennicy Kuomintangu<br />
i ich lider Czang Kaj-szek wycofali się na Tajwan, gdzie utworzyli Republikę Chińską. Po<br />
nawiązaniu stosunków dyplomatycznych z ZSRR do ChRL dostarczono duże ilości radzieckiej<br />
techniki lotniczej. Ponadto rozpoczęto kształcenie chińskich studentów i budowę zakładów<br />
lotniczych.<br />
Początkiem chińsko-radzieckiej współpracy<br />
w dziedzinie przemysłu lotniczego<br />
było uruchomienie w ChRL licencyjnej<br />
produkcji radzieckiego samolotu<br />
szkolenia podstawowego Jakowlew Jak-18<br />
(chińskie oznaczenie: CJ-5). Cztery lata później<br />
(26 lipca 1958 r.) w powietrze wzbił<br />
się chiński odrzutowy samolot szkolenia<br />
zaawansowanego JJ-1. W 1956 r. uruchomiono<br />
produkcję samolotu myśliwskiego<br />
Mikojan Gurewicz MiG-17F (chińskie oznaczenie:<br />
J-5). Natomiast w 1957 r. rozpoczęto<br />
wytwarzanie samolotu wielozadaniowego<br />
Y-5 – chińskiej kopi radzieckiego samolotu<br />
Antonow An-2.<br />
Kolejnym ważnym krokiem w rozwoju<br />
chińskiego przemysłu lotniczego było uruchomienie<br />
licencyjnej produkcji naddźwiękowego<br />
samolotu myśliwskiego MiG-19,<br />
w trzech wersjach: myśliwiec dzienny Mi-<br />
G-19S (J-6), myśliwiec na każde warunki atmosferyczne<br />
MiG-19P (J-6A) oraz myśliwiec<br />
na każde warunki atmosferyczne z kierowanymi<br />
pociskami rakietowymi „powietrze-powietrze”<br />
MiG-19PM (J-6B).<br />
Chińsko-radziecka umowa w tej sprawie<br />
została podpisana we wrześniu 1957 r.,<br />
a już w następnym miesiącu z ZSRR zaczęła<br />
spływać dokumentacja, egzemplarze wzorcowe,<br />
egzemplarze rozłożone na części do<br />
samodzielnego montażu oraz komponenty<br />
i agregaty do wykonania pierwszych serii,<br />
do czasu opanowania ich wytwarzania przez<br />
przemysł chiński. Jednocześnie to samo<br />
działo się z turbinowym silnikiem odrzutowym<br />
Mikulin RD-9B, który otrzymał lokalne<br />
oznaczenie WP-6 (ciąg maksymalny 2650 kG<br />
i 3250 kG z dopalaniem).<br />
Pierwszego licencyjnego MiG-19P (złożonego<br />
z radzieckich części) w Zakładzie nr<br />
320 w Hongdu oblatano 28 września 1958 r.<br />
Od marca 1959 r. w Hongdu ruszyło opanowanie<br />
produkcji samolotu myśliwskiego Mi-<br />
-G-19PM. Pierwszy myśliwiec MiG-19P w Zakładzie<br />
nr 112 w Shenyang (również złożony<br />
z radzieckich części) oblatano 17 grudnia<br />
1958 r. Następnie w Shenyang przystąpiono<br />
Prototyp Q-5, który w nosowej części kadłuba<br />
miał dwa działka 30-1 kal. 30 mm. Po próbach<br />
usunięto je bowiem przy strzelaniu gazy prochowe<br />
dostawały się do silników powodując ich<br />
gaśnięcie.<br />
86<br />
<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> <strong>International</strong> WRZESIEŃ <strong>2020</strong>
Change language