16.11.2023 Views

Lotnictwo Aviation Internartional 11/2023

by ZBiAM

by ZBiAM

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Vol. IX, nr <strong>11</strong> (99)<br />

LISTOPAD <strong>2023</strong><br />

Numer <strong>11</strong><br />

ISSN 2450–1298<br />

nakład: 14.5 tys egz.<br />

Zdjęcie okładkowe:<br />

Leonardo AW149. Fot. Paweł Bondaryk<br />

Aktualności wojskowe<br />

Paweł Henski, Krzysztof Kuska............ 4<br />

Brytyjskie myśliwce Eurofighter<br />

Typhoon w Polsce<br />

Łukasz Pacholski.................................... 8<br />

Pierwszy KC-135R z systemem<br />

RTIC w USAFE<br />

Paweł Henski <strong>11</strong><br />

PZL Mielec zwiększa udział<br />

w produkcji F-16<br />

Łukasz Pacholski.................................. 12<br />

W numerze<br />

Program Gripen. Nadchodzi<br />

trzecia generacja<br />

Krzysztof Kuska....................................28<br />

28<br />

Redaktor naczelny<br />

Jerzy Gruszczyński<br />

jerzy.gruszczynski@zbiam.pl<br />

Korekta<br />

Stanisław Kutnik<br />

Redakcja techniczna<br />

Adam Mojski,<br />

redakcja.techniczna@zbiam.pl<br />

Stali współprawcownicy<br />

Piotr Abraszek, Paweł Bondaryk, Piotr Butowski,<br />

Robert Czulda, Jerzy Gotowała, Paweł Henski,<br />

Andrzej Kiński, Jerzy Liwiński, Marek Łaz,<br />

Edward Malak, Łukasz Pacholski,<br />

Michał Petrykowski, Miłosz Rusiecki.<br />

Wydawca<br />

Zespół Badań i Analiz Militarnych Sp. z o.o.<br />

ul. Anieli Krzywoń 2/155<br />

01-391 Warszawa<br />

office@zbiam.pl<br />

Biuro<br />

ul. Bagatela 10/17<br />

00-585 Warszawa<br />

Dział reklamy i marketingu<br />

Andrzej Ulanowski<br />

andrzej.ulanowski@zbiam.pl<br />

Dystrybucja i prenumerata<br />

office@zbiam.pl<br />

Reklamacje<br />

office@zbiam.pl<br />

Prenumerata<br />

realizowana przez Ruch S.A:<br />

Zamówienia na prenumeratę w wersji<br />

papierowej i na e-wydania można<br />

składać bezpośrednio na stronie<br />

www.prenumerata.ruch.com.pl<br />

Ewentualne pytania prosimy kierować<br />

na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub<br />

kontaktując się z Telefonicznym<br />

Biurem Obsługi Klienta pod numerem:<br />

801 800 803 lub 22 717 59 59<br />

– czynne w godzinach 7.00–18.00.<br />

Koszt połączenia wg taryfy operatora.<br />

Copyright by ZBiAM <strong>2023</strong><br />

All Rights Reserved.<br />

Wszelkie prawa zastrzeżone<br />

Przedruk, kopiowanie oraz powielanie na inne rodzaje<br />

mediów bez pisemnej zgody Wydawcy<br />

jest zabronione. Materiałów niezamówionych,<br />

nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo<br />

dokonywania skrótów w tekstach, zmian tytułów<br />

i doboru ilustracji w materiałach niezamówionych.<br />

Opinie zawarte w artykułach są wyłącznie opiniami<br />

sygnowanych autorów. Redakcja nie ponosi<br />

odpowiedzialności za treść zamieszczonych ogłoszeń<br />

i reklam. Więcej informacji znajdziesz na naszej<br />

nowej stronie:<br />

www.zbiam.pl<br />

C-130 Hercules:<br />

wersje wsparcia artyleryjskiego<br />

USAF kontynuują modernizację<br />

samolotów C-130H Hercules<br />

Paweł Henski........................................ 15<br />

20<br />

Aktualności kosmiczne<br />

Waldemar Zwierzchlejski.................... 16<br />

Aktualności cywilne<br />

Paweł Bondaryk.................................... 17<br />

Pierwsze AW149 dla 25.<br />

Brygady Kawalerii Powietrznej<br />

Adam Gołąbek, Andrzej Wrona..........20<br />

Zapraszamy na nasz fanpage<br />

facebook.com/lotnictwoaviationinternational<br />

36 44<br />

60<br />

Suchoj Su-34 z bombą<br />

kierowaną UMPK<br />

Piotr Butowski....................................... 36<br />

Rosyjskie lotnictwo Floty<br />

Czarnomorskiej przeciwko<br />

ukraińskim kutrom<br />

bezzałogowym<br />

Piotr Butowski.......................................44<br />

Flota linii lotniczych <strong>2023</strong><br />

Jerzy Liwiński.......................................48<br />

C-130 Hercules: wersje<br />

wsparcia artyleryjskiego (1)<br />

Paweł Henski........................................60<br />

Junkers Ju 287. Niedoszły<br />

niemiecki odrzutowy<br />

bombowiec (2)<br />

Hubert Michalski.................................. 76<br />

www.zbiam.pl <strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International 3


Aktualności wojskowe<br />

W pierwszej połowie<br />

października cztery<br />

samoloty Eurofighter<br />

Typhoon FGR4 z Royal<br />

Air Force wykonywały<br />

loty z 31. BLT<br />

w Poznaniu-Krzesinach.<br />

W czasie pobytu<br />

piloci brytyjscy<br />

ćwiczyli m.in. walki<br />

powietrzne z polskimi<br />

kolegami.<br />

Brytyjskie myśliwce<br />

Eurofighter Typhoon w Polsce<br />

Łukasz Pacholski<br />

1 października do 31. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu-Krzesinach przyleciały<br />

cztery wielozadaniowe samoloty bojowe Eurofighter Typhoon FGR4 należące do Royal<br />

Air Force. Przez okres dwóch tygodni brytyjscy piloci operowali w polskiej oraz litewskiej<br />

przestrzeni powietrznej współpracując z sojusznikami z Polski, Włoch, Hiszpanii<br />

i Stanów Zjednoczonych.<br />

Brytyjski kontynent wojskowy, w ramach operacji<br />

„Carson”, został przebazowany do Poznania-Krzesin<br />

z bazy lotniczej Akrotiri na Cyprze. Niezbędny<br />

sprzęt techniczny wraz z personelem przyleciał na pokładzie<br />

ciężkiego samolotu transportowego Boeing C-17A Globemaster<br />

III. Całość należała do 2. Dywizjonu RAF, który<br />

obecnie stacjonuje na Cyprze i wspiera społeczność międzynarodową<br />

w walce z islamskimi fundamentalistami na<br />

Bliskim Wschodzie. Obecność w Polsce była elementem globalnych<br />

ćwiczeń Royal Air Force, ponieważ poza zespołem<br />

skierowanym do naszego kraju, druga grupa samolotów<br />

Eurofighter Typhoon została przebazowana do Malezji, aby<br />

uczestniczyć w międzynarodowych manewrach „Bersama<br />

Lima”. Jednocześnie była to także okazja do przetestowania<br />

koncepcji ACE (Agile Combat Employment), która zakłada<br />

uniemożliwienie potencjalnemu przeciwnikowi zniszczenie<br />

sił na ziemi dzięki elastycznemu, ciągłemu, przemieszczaniu<br />

niewielkich grup samolotów, przy zachowaniu zdolności<br />

do utrzymania wymaganego tempa operacyjnego<br />

przy minimalnym wsparciu naziemnym.<br />

Po przybyciu do Polski szef sztabu brytyjskiego kontyngentu<br />

wojskowego w Poznaniu-Krzesinach, major Mc-<br />

Guigan, powiedział: Wielką Brytanię i Polskę łączy historyczne<br />

partnerstwo w dziedzinie obronności i bycie częścią<br />

przebazowania, które pokazuje nasze niezachwiane zaangażowanie<br />

w utrzymanie tych głębokich więzi, to zaszczyt.<br />

Z niecierpliwością czekamy na dalsze wzmacnianie tych<br />

bezcennych relacji poprzez wspólne szkolenia, aby osiągnąć<br />

jeden z naszych wspólnych celów, jakim jest wzmocnienie<br />

bezpieczeństwa wschodniej flanki NATO.<br />

Jak wskazuje komunikat Royal Air Force, brytyjscy piloci<br />

w czasie obecności w Polsce, realizowali ćwiczenia obejmujące<br />

podnoszenie kwalifikacji w zakresie prowadzenia walk<br />

powietrznych. Symulowane potyczki odbywały się z lotnikami<br />

z Polski (F-16 Jastrząb), Włoch (F-35A Lightning II<br />

należące do włoskiego kontyngentu wojskowego stacjonującego<br />

w 22. Bazie Lotnictwa Taktycznego w Malborku),<br />

Stanów Zjednoczonych (F-16 Fighting Falcon należące do<br />

amerykańskiego kontyngentu wojskowego stacjonującego<br />

w 33. Bazie Lotnictwa Transportowego w Powidzu)<br />

8<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International LISTOPAD <strong>2023</strong>


PRZEMYSŁ LOTNICZY<br />

W PZL Mielec docelowo<br />

powstawać<br />

będzie między 70<br />

a 80%. struktury<br />

kadłuba wielozadaniowego<br />

samolotu<br />

bojowego F-16. Plan<br />

ten spółka ma zamiar<br />

zrealizować do końca<br />

przyszłego roku.<br />

Obecnie jest to około<br />

50%.<br />

PZL Mielec<br />

zwiększa udział w produkcji F-16<br />

Łukasz Pacholski<br />

29 sierpnia w należących do korporacji Lockheed Martin Polskich Zakładach Lotniczych<br />

Sp. z o.o. w Mielcu uroczyście zaprezentowano pierwszą, ukończoną w Polsce, tylną sekcji<br />

kadłuba wielozadaniowego samolotu bojowego F-16 Block 70/72. W wydarzeniu tym<br />

wzięła udział niewielka grupa dziennikarzy, w tym wysłannik miesięcznika „<strong>Lotnictwo</strong><br />

<strong>Aviation</strong> International”.<br />

Sierpniowa uroczystość dotyczyła pierwszej tylnej sekcji<br />

kadłuba, ale już wcześniej, bo w marcu bieżącego<br />

roku, do Stanów Zjednoczonych dostarczono dwa<br />

inne elementy struktur kadłubowych wyprodukowanych<br />

w Mielcu – mowa o przedniej sekcji oraz elementach sekcji<br />

środkowej. Docelowym miejscem dostaw jest linia montażu<br />

ostatecznego, która znajduje się w zakładach Lockheed<br />

Martin w Greenville w stanie Karolina Południowa. Obecnie<br />

w Polskich Zakładach Lotniczych w Mielcu powstaje<br />

około 50% struktur kadłubowych (tylna sekcja kadłubowa,<br />

przednia sekcja kadłuba, panele kabiny pilota oraz sekcje<br />

centralne), natomiast wraz z rozbudową potencjału wskaźnik<br />

ten wzrośnie do między 70 a 80%. Taki poziom ma zostać<br />

osiągnięty do końca przyszłego roku.<br />

Jedynymi elementami struktury kadłuba, które nie będą<br />

produkowane w Mielcu, będą wlot powietrza do silnika, nosowa<br />

osłona stacji radiolokacyjnej oraz elementy charakterystycznego<br />

„garbu”, który kryje przestrzeń na dodatkowe<br />

elementy wyposażenia pokładowego. Dotychczas Lockheed<br />

Martin zamówił w Mielcu około 50 kompletów struktur,<br />

które będą wykorzystywane w bieżącym procesie montażu<br />

poszczególnych egzemplarzy – średnio w miesiącu z Polski<br />

mają być wysyłane cztery komplety. Co podkreślają<br />

pracownicy mieleckich zakładów, pomimo dużej skali produkcji,<br />

trudno mówić tu o standaryzacji poszczególnych<br />

elementów – dotychczasowi klienci, poza Tajwanem, zamówili<br />

bowiem niewielkie partie samolotów, które różnią<br />

się od siebie szczegółami. Jest to zrozumiałe, biorąc pod<br />

uwagę liczbę opcjonalnego wyposażenia dodatkowego, ale<br />

na etapie produkcji sekcji powoduje to spore komplikacje<br />

i stanowi wyzwanie technologiczne, do którego załoga zakładu<br />

w Mielcu jest jednak dobrze przygotowana. Zresztą<br />

zwiedzając halę produkcyjną goście mogli zapoznać się<br />

z postępami procesu produkcji różnych sekcji strukturalnych<br />

dla kilkunastu egzemplarzy F-16 zamówionych przez<br />

klientów.<br />

Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o.o. w Mielcu to największy,<br />

poza Stanami Zjednoczonymi, zakład produkcyjny<br />

korporacji Lockheed Martin. W ciągu ostatnich lat słynął<br />

przede wszystkim z realizacji dwóch programów – produkcji<br />

lekkich samolotów wielozadaniowych krótkiego startu<br />

i lądowania M-28 Skytruck, które są systematycznie kupo-<br />

12<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International LISTOPAD <strong>2023</strong>


Śmigłowce<br />

Pierwsze AW149<br />

dla 25. Brygady Kawalerii Powietrznej<br />

Adam Gołąbek, Andrzej Wrona<br />

30 października br. na lotnisku Nowy Glinnik żołnierze 7. Dywizjonu Lotniczego wchodzącego<br />

w skład 25. Brygady Kawalerii Powietrznej odebrali pierwsze dwa z 32 zamówionych śmigłowców<br />

wielozadaniowych Leonardo Helicopters AW149. Umowa na AW149 wraz z towarzyszącymi pakietami<br />

logistycznym i szkoleniowo-symulatorowym ma wartość 8,25 miliarda złotych i została zawarta<br />

1 lipca 2022 r. z zakładami WSK „PZL-Świdnik” SA, które należą do włoskiego koncernu i docelowo<br />

mają produkować śmigłowce AW149. Jedynie pierwsze egzemplarze AW149 dla Sił Zbrojnych RP<br />

mają zostać wykonane przez wytwórnię we włoskim Varese-Venegono. Pakiet logistyczny obejmuje<br />

zapasy części zamiennych i eksploatacyjnych, a także sprzęt do obsługi naziemnej śmigłowców. Pakiet<br />

szkoleniowo-symulatorowy obejmuje z kolei kompleksowe przeszkolenie pilotów i personelu<br />

technicznego oraz dostawę zestawu zaawansowanych symulatorów i sprzętu szkoleniowego.<br />

W<br />

uroczystym przekazaniu pierwszych dwóch śmigłowców<br />

wielozadaniowych AW149 żołnierzom<br />

25. Brygady Kawalerii Powietrznej (BKPow)<br />

uczestniczyli: wicepremier i minister Obrony Narodowej<br />

Mariusz Błaszczak, wiceminister finansów Artur Soboń, szef<br />

Agencji Uzbrojenia generał brygady Artur Kuptel, dowódca<br />

25. BKPow pułkownik Tomasz Białas, przedstawiciele<br />

Leonardo Helicopters, WSK „PZL-Świdnik” SA, oficerowie<br />

25. BKPow, zaproszeni goście oraz media branżowe.<br />

W trakcie uroczystości związanej z dostarczeniem pierwszych<br />

śmigłowców wielozadaniowych AW149 dla Sił<br />

Zbrojnych RP jako pierwszy zabrał głos wicepremier i minister<br />

Obrony Narodowej Mariusz Błaszczak, który podczas<br />

spotkania z żołnierzami 25. Brygady Kawalerii Powietrznej<br />

powiedział m.in.:<br />

Wszyscy zdajemy sobie sprawę z zagrożeń, jakie stoją<br />

przed Polską. Za naszą wschodnią granicą toczy się wojna.<br />

Bliski Wschód także jest miejscem w, którym toczy się wojna,<br />

są bardzo silne napięcia w regionie Azji. To wszystko<br />

powoduje, że perspektywy rozwoju sytuacji na arenie międzynarodowej<br />

nie są dobre. Jedyną skuteczną odpowiedzią<br />

na te zagrożenia jest wzmacnianie Wojska Polskiego. Dlate-<br />

Do 25. BKPow<br />

przybyły pierwsze<br />

dwa spośród 32<br />

zakontraktowanych<br />

w ubiegłym roku<br />

śmigłowców wielozadaniowych<br />

AW149.<br />

Cała dostawa ma zostać<br />

zrealizowana w<br />

latach <strong>2023</strong>-2029.<br />

Śmigłowce AW149<br />

w konfiguracji dla<br />

SZ RP, są wyposażone<br />

m.in. w systemy obserwacyjne,<br />

uzbrojenie<br />

strzeleckie, kierowane<br />

i niekierowane<br />

pociski rakietowe<br />

oraz środki obrony<br />

własnej.<br />

20<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International LISTOPAD <strong>2023</strong>


Na tropach postępu<br />

Program Gripen<br />

Nadchodzi trzecia generacja<br />

Krzysztof Kuska<br />

Wspólny lot szwedzkiego<br />

(na pierwszym<br />

planie) i brazylijskiego<br />

wielozadaniowego<br />

samolotu bojowego<br />

Saab Gripen E.<br />

Wielozadaniowy samolot bojowy Saab JAS-39E/F Gripen (Gripen E/F), to ostatni etap długiej drogi,<br />

jaką przeszedł szwedzki przemysł lotniczy w ostatnich kilkudziesięciu latach. Jego korzeni należy<br />

upatrywać w maszynach Viggen i Draken, na których sprawdzano różnorakie układy aerodynamiczne<br />

i rozwiązania konstrukcyjne i na których wychowywały się kolejne pokolenia inżynierów. Sama<br />

nazwa Gripen też jest bardzo szwedzka, ponieważ pochodzi od Gryfa znajdującego się w herbie firmy<br />

Saab i co ciekawe została wybrana w ramach publicznego konkursu. W pełnej nazwie samolotu<br />

mamy jeszcze skrót JAS wywodzący się od szwedzkich słów Jakt, Attack, Spaning – myśliwski, szturmowy,<br />

rozpoznawczy. Z kolei numer 39 w nazwie samolotu odzwierciedla kolejny typ, jaki powstał<br />

w firmie Saab.<br />

Mając pewne doświadczenia z samolotami Viggen<br />

i Draken Szwedzi postanowili zbudować maszynę<br />

lekką, ale o dużym udźwigu i szerokich możliwościach.<br />

Oczywiście nie mogło się obyć bez pomocy partnerów<br />

zewnętrznych, gdyż pomimo wielkiego zaawansowania<br />

technologicznego, nawet szwedzki przemysł zbrojeniowy nie<br />

był w stanie w momencie projektowania Gripena dostarczyć<br />

odpowiedniego silnika. Szwedzi zwrócili się więc do Stanów<br />

Zjednoczonych, czyli naturalnego kierunku w tamtym czasie,<br />

ale zakup licencji nie oznaczał jeszcze produkcji silnika.<br />

Jednostka napędowa General Electric F404J musiała przejść<br />

pewne modyfikacje dostosowujące ją w większym zakresie<br />

do szwedzkich warunków wykonywania operacji lotniczych.<br />

Otrzymała ona oznaczenie Volvo Aero RM12. Nowy szwedzki<br />

wielozadaniowy samolot bojowy miał być w swych założeniach<br />

tani w zakupie i utrzymaniu oraz łatwy w obsłudze<br />

w warunkach polowych. Duży nacisk położono na szybkie<br />

odtwarzanie gotowości do kolejnego lotu. Czas ten nie przekracza<br />

10-20 minut (tankowanie i uzupełnienie zużytego<br />

uzbrojenia). Przy koncepcji działania w rozproszeniu (w celu<br />

zachowania żywotności) i korzystania z drogowych odcin-<br />

ków lotniskowych (system Bas 90) aspekt ten miał, i nadal<br />

ma duże znaczenie.<br />

Podstawowym wymogiem przy projektowaniu Gripena<br />

nowej generacji, było dostosowanie samolotu do wojny<br />

sieciocentrycznej. W założeniach chodziło o zmaksymali-<br />

Szwedzka linia produkcyjna<br />

samolotów<br />

Gripen E będzie<br />

czynna jeszcze kilka<br />

lat, ale firma Saab już<br />

dziś musi poszukiwać<br />

kolejnych klientów<br />

eksportowych.<br />

28<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International LISTOPAD <strong>2023</strong>


WOJNy i konflikty<br />

Suchoj Su-34<br />

z bombą kierowaną UMPK<br />

Piotr Butowski<br />

6 października <strong>2023</strong> r., w serii swoich wizyt w zakładach przemysłu obronnego, rosyjski minister<br />

obrony Siergiej Szojgu odwiedził Nowosybirski Zakład Lotniczy imienia W. P. Czkałowa, produkujący<br />

samoloty myśliwsko-bombowe Su-34. Wskazując na jeden ze znajdujących się w hali produkcyjnej<br />

samolotów, Szojgu nazwał Su-34 z bombą UMPK „podstawowym koniem roboczym” wojny<br />

z Ukrainą. Do miana konia roboczego może pretendować jeszcze kilka typów sprzętu latającego,<br />

w tym samolot szturmowy Su-25 oraz śmigłowiec bojowy Ka-52, ale teraz zajmijmy się Su-34.<br />

Samolot myśliwsko-<br />

-bombowy Su-34 jest<br />

„koniem roboczym”<br />

rosyjskiego lotnictwa<br />

wojskowego w wojnie<br />

z Ukrainą.<br />

Suchoj Su-34 to samolot myśliwsko-bombowy wywodzący<br />

się z myśliwca Su-27 i będący następcą<br />

bombowca taktycznego Su-24M. Samolot ma przede<br />

wszystkim za zadanie izolację rejonu działań bojowych,<br />

co polega na odcięciu wojsk przeciwnika od zaopatrzenia<br />

z tyłu. W tym celu Su-34 ma niszczyć ważne obiekty, węzły<br />

komunikacyjne, transporty wojskowe, składy itp., kilkaset<br />

kilometrów za linią frontu. Lecąc na małej wysokości<br />

z czterema tonami uzbrojenia Su-34 ma promień działania<br />

600 km, a na dużej wysokości – <strong>11</strong>00 km. Formalnie do<br />

Ten samolot Su-34, 09, RF-93838 należy do 559. pułku lotnictwa<br />

bombowego WKS FR w Morozowsku.<br />

36<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International LISTOPAD <strong>2023</strong>


WOJNy i konflikty<br />

Rosyjskie lotnictwo Floty Czarnomorskiej<br />

przeciwko ukraińskim kutrom bezzałogowym<br />

Piotr Butowski<br />

Śmigłowiec dozoru<br />

radiolokacyjnego<br />

bazowania pokładowego<br />

Ka-31 demonstruje<br />

antenę radaru<br />

E801 Oko w położeniu<br />

roboczym.<br />

Dużym zaskoczeniem wojny rosyjsko-ukraińskiej są znaczące straty ponoszone przez Marynarkę<br />

Wojenną Federacji Rosyjskiej w starciu z Ukrainą – właściwie nie mającą floty wojennej.<br />

Po spektakularnym zatopieniu 13 kwietnia 2022 r. okrętu flagowego Floty Czarnomorskiej,<br />

krążownika Moskwa, jeszcze wielokrotnie atakowane były rosyjskie okręty, infrastruktura<br />

brzegowa, a także most łączący Rosję z Krymem. Środki ataku są różne: pociski balistyczne<br />

Toczka-U, lotnicze pociski samosterujące Storm Shadow/Scalp EG, a most krymski zaatakowany<br />

został przez samochód ciężarowy wypełniony ładunkiem wybuchowym.<br />

Niezwykłym uzbrojeniem użytym przeciwko rosyjskiej<br />

flocie są niewielkie bezzałogowe jednostki pływające<br />

– na powierzchni, częściowo zanurzone lub<br />

podwodne. Takie pojazdy nie są nowością; zdalnie sterowane<br />

przewodowo i wypełnione ładunkiem wybuchowym<br />

motorówki były stosowane jeszcze przez Niemców podczas<br />

I wojny światowej. Jednakże obecne ukraińskie kutry bezzałogowe<br />

mają kilka cech, jakie je wyróżniają. Po pierwsze,<br />

są to w większości konstrukcje od podstaw projektowane do<br />

tego celu, a nie zaadaptowane już istniejące łodzie. Po drugie,<br />

nigdy wcześniej takie jednostki nie były wykorzystywane<br />

na tak dużą skalę. Po trzecie – kutry bezzałogowe nigdy<br />

Ka-27 należący do 318. Samodzielnego Mieszanego Pułku Lotniczego<br />

w Kaczy staruje z pokładu okrętu Floty Czarnomorskiej.<br />

44<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International LISTOPAD <strong>2023</strong>


Siły powietrzne<br />

1<br />

C-130 Hercules:<br />

wersje wsparcia artyleryjskiego<br />

Paweł Henski<br />

W latach 1964–1975, podczas wojny w Azji Południowo-Wschodniej, siły powietrzne Stanów Zjednoczonych<br />

(USAF) wprowadziły w życie koncepcję samolotu wsparcia artyleryjskiego typu gunship.<br />

Do służby weszły maszyny uzbrojone w broń lufową takie jak AC-47D Spooky, AC-<strong>11</strong>9G Shadow i AC-<br />

-<strong>11</strong>9K Stinger, jak również przenoszące wyłącznie bomby AC-123K (NC-123K) Black Spot. Ostatecznie<br />

jednak to średni samolot transportowy C-130 Hercules, zmodyfikowany jako gunship AC-130,<br />

okazał się platformą o największym potencjale i możliwościach bojowych. Powstały kolejne, coraz<br />

bardziej zaawansowane wersje, oznaczone jako AC-130A, AC-130E i AC-130H. Uzbrojenie pokładowe<br />

Herculesów wsparcia artyleryjskiego przeszło ewolucję od karabinów maszynowych kal. 7,62 mm<br />

i działek kal. 20 mm, przez działa kal. 40 mm, aż do haubic kal. 105 mm. Gunshipy AC-130 okazały<br />

się niezwykłe skuteczne w zwalczaniu celów naziemnych, szczególnie najsilniej uzbrojona wersja<br />

AC-130H Spectre. Pomimo upowszechniania się kierowanego uzbrojenia lotniczego, sprawdzona<br />

w boju koncepcja „latającej artylerii” do dzisiaj nic nie straciła na swojej atrakcyjności. Herculesy<br />

wsparcia artyleryjskiego na stałe zagościły w arsenale USAF w postaci kolejnych wersji – AC-130U<br />

Spooky II, AC-130W Stinger II i AC-130J Ghostrider.<br />

W latach 1978-1979<br />

wszystkie AC-130H<br />

wyposażono w system<br />

do pobierania<br />

paliwa w locie ze<br />

sztywnego bomu.<br />

Gniazdo wpustowe<br />

zamontowano nad<br />

kokpitem, tak samo<br />

jak w Herculesach<br />

specjalnego przeznaczenia<br />

MC-130E<br />

Combat Talon.<br />

JC-130A, 54-1626,<br />

który służył jako prototyp<br />

w programie<br />

Gunship II. Samolot<br />

po pierwszych modyfikacjach<br />

(widać zainstalowany<br />

radar AN/<br />

APQ-133 SLTR/BTR),<br />

ale brakuje jeszcze<br />

uzbrojenia.<br />

Koncepcja samolotu silnie uzbrojonego w broń lufową<br />

przeznaczonego do niszczenia celów naziemnych<br />

pojawiła w okresie II wojny światowej. Według<br />

terminologii sił powietrznych armii Stanów Zjednoczonych<br />

(USAAF, od 1947 r. – USAF) samolot taki określano jako<br />

gunship, czyli nosiciel uzbrojenia. Rolę pierwszych gunshipów<br />

pełniły zmodyfikowane dwusilnikowe bombowce<br />

średnie A-20 Havoc i B-25 Mitchell, jak również dwusilnikowe<br />

bombowce lekkie A-26 Invader. Te ostatnie, zmodyfikowane<br />

do wersji B-26, wykorzystywane były z powodzeniem<br />

podczas wojny koreańskiej, a następnie podczas działań<br />

w Azji Południowo-Wschodniej. Pomysł, aby zamontować<br />

uzbrojenie na burcie samolotu, poprzecznie do kierunku<br />

lotu, również pojawił się w okresie II wojny światowej. Używając<br />

takiej techniki samolot mógł, krążąc nad obiektem<br />

60<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International LISTOPAD <strong>2023</strong>


monografiA<br />

2<br />

Samolot 140 (EF 140)<br />

miał być bombowcem<br />

taktycznym.<br />

Został opracowany<br />

przez niemieckich<br />

konstruktorów pod<br />

kierunkiem Brunolfa<br />

Baade w biurze<br />

OKB-1 w ZSRR po<br />

zakończeniu II wojny<br />

światowej, w oparciu<br />

o projekt samolotu<br />

bombowego Junkers<br />

EF 131.<br />

Junkers Ju 287<br />

Niedoszły niemiecki odrzutowy bombowiec<br />

Hubert Michalski<br />

Prototypy Ju 287 V1 oraz Ju 287 V2 nie prezentowały od strony konstrukcyjnej docelowych<br />

samolotów bombowych, jakie miały powstać w ramach zamówienia na nowy odrzutowy bombowiec,<br />

ponieważ nie zostały zbudowane zgodnie z dokumentacją projektu EF 122 D. Ich budowę<br />

przy wykorzystaniu gotowych elementów konstrukcyjnych pochodzących z innych samolotów,<br />

jak już wspomniano wcześniej, wymusiła potrzeba jak najszybszego oblotu prototypu<br />

oraz prowadzenia badań w locie i prób naziemnych. Inaczej sytuacja miała przedstawiać się<br />

w odniesieniu do trzeciego prototypu, oznaczonego jako Ju 287 V3. Ten demonstrator w stosunku<br />

1:1 miał odzwierciedlać projekt EF 122 D.<br />

Według zachowanej dokumentacji, rozpiętość<br />

skrzydeł Ju 287 V3 wynosiła 19,4 m, długość 18,3<br />

m, powierzchnia nośna 58,5 m 2 , a ujemny skos<br />

miał wartość – 23,5° przy dodatnim wzniosie 8,5°. Za napęd<br />

odpowiadało sześć turbinowych silników odrzutowych<br />

BMW 003A zamontowanych pod skrzydłami po trzy egzemplarze<br />

na gondolę. Maksymalna masa startowa samolotu<br />

wynosiła 22 780 kg, a jego załoga mieszcząca się w opancerzonej<br />

kabinie liczyła trzy osoby (pilot, radiooperator/bombardier<br />

i strzelec). Na uzbrojenie pokładowe składały się<br />

dwa karabiny maszynowe MG 131 kal. 13 mm z zapasem 600<br />

nabojów na lufę, umieszczone w części ogonowej w zdalnie<br />

sterowanej wieżyczce FHL 131/Z. Zapas paliwa wynosił<br />

9060 litrów i mieścił się w pięciu zbiornikach: trzech o objętości<br />

2070 litrów oraz dwóch mniejszych o objętości odpowiednio:<br />

1650 (nieopancerzony) i 1200 litrów.<br />

Samolot miał układ średniopłata o całkowicie metalowej<br />

konstrukcji. Składała się ona w 62% z aluminium<br />

Na prototypie Ju 287 V1 w sierpniu-wrześniu 1944 r. wykonano<br />

17 lotów testowych. W trakcie jednego z lotów, na zniżaniu,<br />

samolot osiągnął prędkość 680 km/h. Maksymalna prędkość<br />

obliczeniowa wynosiła 800-850 km/h.<br />

76<br />

<strong>Lotnictwo</strong> <strong>Aviation</strong> International LISTOPAD <strong>2023</strong>


Zespół Badań<br />

i Analiz Militarnych<br />

CZASOPISMA<br />

SPECJALISTYCZNE<br />

WWW.ZBIAM.PL<br />

PORTAL INFORMACYJNY<br />

RAPORTY SPECJALNE<br />

I ANALIZY<br />

z b i a m . p l

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!