Wojsko i Technika 3/2024 (nr 102) short
by ZBiAM
by ZBiAM
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Wozy bojowe<br />
Bartłomiej Kucharski<br />
Choć nieliczne, dostarczone przez Stany<br />
Zjednoczone czołgi M1A1 Abrams były<br />
szczególnie wyczekiwaną pomocą<br />
dla Sił Zbrojnych Ukrainy.<br />
Czy ich tegoroczny debiut bojowy<br />
pokazał, że spełniły one<br />
pokładane w nich nadzieje?<br />
Fotografie w artykule: Ministerstwo Obrony Ukrainy,<br />
Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej,<br />
US Army/Spc. Leo Jenkins,<br />
X/@front_ukrainian, Internet, t.me/Voenacher,<br />
t.me/killpukin, t.me/Voenkory.<br />
Po rosyjskiej inwazji 24 lutego 2022 r. wcale<br />
nie było oczywiste, że Ukraina otrzyma, od<br />
państw wspierających ją dostawami uzbrojenia<br />
i sprzętu wojskowego, jakiekolwiek czołgi<br />
w ramach pomocy wojskowej. Bodaj jako pierwsze,<br />
na Ukrainie pojawiły się przekazane z zasobów<br />
Sił Zbrojnych RP wozy rodziny T-72, które<br />
z racji czasu i skali dostawy, były najcenniejszym<br />
zachodnim wsparciem w kategorii wozów bojowych<br />
w połowie 2022 r. Niedługo dołączyły<br />
do nich czołgi czeskie i inne, m.in. polskie PT-91<br />
Twardy oraz słoweńskie M-55S, a z czasem coraz<br />
liczniejsze T-72 z zakupów na wolnym rynku<br />
dokonywanych przez państwa zachodnie i remontowanych,<br />
a także modyfikowanych,<br />
w Czechach. Kijów nalegał jednak na dostawy<br />
nowocześniejszej broni, szczególnie zachodnich<br />
czołgów III generacji i wielozadaniowych samolotów<br />
bojowych. O ile tych ostatnich Ukraina wciąż<br />
się nie doczekała, o tyle czołgi miały się pojawić<br />
w ukraińskim arsenale rok po wybuchu wojny.<br />
Nim to jednak nastąpiło, dochodziło do momentami<br />
żenujących przepychanek między zachodnimi<br />
politykami, kto ma zrobić w kwestii przekazania<br />
Leopardów 2 czy Abramsów pierwszy krok.<br />
Notabene już w pierwszych dniach wojny niemiecki<br />
przemysł deklarował możliwość dostarczenia<br />
partii starszych Leopardów 1 Ukrainie, nieco<br />
później Hiszpania zapowiedziała możliwość przekazania<br />
swoich Leopardów 2A4. Zamiary te zablokował<br />
jednak rząd Niemiec, wówczas odrzucający<br />
możliwość dostarczania Siłom Zbrojnym Ukrainy<br />
tzw. uzbrojenia ofensywnego (co by to zresztą nie<br />
miało znaczyć). Amerykanie, najwięksi darczyńcy<br />
na rzecz SZU, zresztą również nie kwapili się do<br />
M1A1 Abrams 47. Samodzielnej Brygady Zmechanizowanej w rejonie Awdijiwki.<br />
Jeden z 31 czołgów M1A1 Abrams przekazanych przez Stany Zjednoczone w ramach pomocy wojskowej Siłom<br />
Zbrojnym Ukrainy.<br />
Abramsy na Ukrainie<br />
wysłania Abramsów. Po medialnych doniesieniach<br />
na temat możliwych dostaw tych wozów z września<br />
2022 r. temat przycichł na kilka miesięcy. Dopiero<br />
25 stycznia 2023 r., po licznych naciskach<br />
politycznych (w tym m.in. z Warszawy), oraz postawieniu<br />
warunków odnośnie wzajemności działań<br />
na rzecz pomocy wojskowej Ukrainie ze Stanami<br />
Zjednoczonymi, Berlin wydał wreszcie zgodę na<br />
dostawę czołgów Leopard 1 i 2 Kijowowi, samemu<br />
zresztą deklarując przekazanie 14 (potem 18) wozów<br />
Leopard 2A6 z zasobów Bundes wehry i udział<br />
w koalicyjnej dostawie Leopardów 1A5. Niemiecka<br />
decyzja była w oczywisty sposób wynikiem negocjacji<br />
z Waszyngtonem, bowiem Stany Zjednoczone<br />
równolegle zapowiedziały przekazanie Ukrainie<br />
31 Abramsów. Nieco wcześniej, 17 stycznia<br />
ub.r., podczas kolejnego szczytu w Ramstein, sformowano<br />
„pancerną koalicję” 12 państw skłonnych<br />
dostarczać czołgi zachodnich typów Ukrainie.<br />
Spośród nich, jedynie Francja i Włochy nie zrealizowały<br />
dotąd swoich zapowiedzi odnośnie wysyłki<br />
Leclerców i C1 Ariete. Z drugiej jednak strony<br />
skala i tempo dostaw od innych donatorów okazały<br />
się z czasem być niższe od pierwotnie zakładanego,<br />
niemniej Ukraina może liczyć na dostawę<br />
łącznie kilkuset różnych czołgów produkcji<br />
zachodniej (Leopard 1A5, Leopard 2 różnych wersji,<br />
Challenger 2, Abrams, o czym dalej), a także na<br />
kolejne wozy sowieckich typów, odkupowane<br />
od ich obecnych użytkowników/właścicieli przez<br />
państwa zachodnie (szerzej w WiT 2/2023), czasami<br />
poddawane modyfikacjom, a nawet modernizacjom<br />
(np. eksmarokańskie T-72B).<br />
❚ Abramsy dla Ukrainy – wyboista droga<br />
Skupmy się jednak na Abramsach, których droga<br />
na Ukrainę była długa i kręta. Niedługo po deklaracji<br />
administracji waszyngtońskiej odnośnie przekazania<br />
31 wozów tego typu, pojawiła się informacja,<br />
że chodzi o wersję odpowiadającą standardowi<br />
M1A2, a czołgi miały być dostarczone w ramach<br />
programu Ukraine Security Assistance Initiative.<br />
Miały one powstać poprzez przebudowę gotowych<br />
wozów w celu dostosowania ich do służby<br />
w nowych warunkach. Oznaczało to m.in. wymianę<br />
opancerzenia na tzw. pakiet eksportowy, niezawierający<br />
elementów ze zubożonego uranu, jak również<br />
wymianę części wyposażenia elektronicznego<br />
(np. środków łączności). Szczególnie istotne miałoby<br />
być zubożenie opancerzenia, bowiem ewentualne<br />
przejęcie takiego eksportowego M1 przez<br />
nieprzyjaciela nie prowadzi do ujawnienia zazdrośnie<br />
strzeżonych tajemnic amerykańskiej zbrojeniówki<br />
(nawet tych z rodowodem sprzed ponad<br />
ćwierci wieku!). Ze względu na stosunkowo szeroki<br />
zakres prac planowanych do realizacji na 31<br />
czołgach (jak również ze względu na priorytet<br />
dostaw czołgów M1A2 SEPv3 do Polski, Australii<br />
i na Tajwan, łącznie 433 z terminem przekazania<br />
12 <strong>Wojsko</strong> i <strong>Technika</strong> • Marzec <strong>2024</strong><br />
www.zbiam.pl
Change language