Wojsko i Technika 3/2024 (nr 102) short

More documents

Recommendations

Info

Technika wojskowa Adam M. Maciejewski 7 marca spółka WORKS 11 zorganizowała na poligonie Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia w Zielonce całodniowy pokaz wyrobów i rozwiązań ze swojego handlowego portfolio, w tym także tych produkowanych przez Zakłady Sprzętu Precyzyjnego Niewiadów Sp. z o.o. Relację z pokazu zamieściliśmy na portalu zbiam.pl. Natomiast na łamach „Wojska i Techniki” warto bardziej szczegółowo omówić wybrane wyroby wówczas zaprezentowane, a także wspomnieć o innych najnowszych działaniach i inicjatywach spółki WORKS 11. Fotografie w artykule: Adam M. Maciejewski, Alford Technologies, ICC Ammo. WORKS 11 Sp. z o.o. dotąd swoją ofertę profilowała pod kątem potrzeb oddziałów specjalnych, aeromobilnych, desantowych czy rozpoznawczych. Z czasem firma rozszerzyła swoje portfolio o wyposażenie i uzbrojenie o bardziej ogólnowojskowym przeznaczeniu, a w niektórych przypadkach mogące zainteresować inne, pozawojskowe, formacje mundurowe. W ostatnich latach widać także ewolucję strategii rynkowej WORKS 11. Spółka nadal jest polskim przedstawicielem handlowym wielu renomowanych światowych producentów uzbrojenia i wyposażenia, jednocześnie dokłada starań, aby część z oferowanego asortymentu polonizować poprzez umiejscowienie w kraju jego licencyjnej produkcji. Temu drugiemu celowi służył zakup w 2019 r. firmy Produkcja Specjalna Zakładów Sprzętu Precyzyjnego „NIEWIADÓW” S.A. w upadłości likwidacyjnej, która obecnie działa jako Zakłady Sprzętu Precyzyjnego Niewiadów Sp. z o.o., wchodząc w skład utworzonej w ubiegłym roku Grupy Niewiadów S.A. Otwiera to zupełnie nowe perspektywy pod względem produkcji uzbrojenia i wyposażenia, co jest istotne w kontekście różnych, trwających programów modernizacji Sił Zbrojnych RP w czasach, gdy okazało się, że możliwość importu uzbrojenia coraz częściej napotyka na bariery handlowe, na ogół podażowe, przynajmniej w obrębie tzw. Zachodu. Niemniej Polska pozostaje atrakcyjnym rynkiem dla zagranicznych firm, na którym pozycja WORKS 11 cały czas rośnie, co dostrzegają także zagraniczni kontrahenci spółki. Ciekawym przykładem tej tendencji może być nabycie pakietu udziałów WORKS 11 przez Chrisa Dillona, współwłaściciela i wiceprezesa spółki Dillon Aero, której „gatlingi” M134D WORKS 11 ma w ofercie, czy Moździerze ANTOS najnowszej modyfikacji („wz. 2024”). Nowości WORKS 11 też wybór katowickiej spółki na europejskiego dystrybutora własnej amunicji strzeleckiej przez, także amerykańską, spółkę ICC Ammo. Ale powróćmy do głównego tematu artykułu. ❚ Moździerze ANTOS Marcowy pokaz, zorganizowany przez WORKS 11, był okazją do zapoznania się na żywo z najnowszą, ulepszoną wersją moździerza ANTOS, która powstała w 2024 r. Zmiany i modyfikacje w moździerzu – hasłowo można nazwać go „wz. 2024” w porównaniu do oryginału, który w Czechach oznaczono LRM vz. 99 – to rezultat doświadczeń z wieloletniej eksploatacji, także bojowej, dotychczasowej wersji ANTOS-a i wniosków zebranych od żołnierzy, w tym Wojsk Specjalnych Sił Zbrojnych RP (od 2010 r.) i Wojsk Aeromobilnych Wojsk Lądowych SZ RP (od 2016 r.). W nowym ANTOS-ie rzuca się w oczy przekonstruowana płyta oporowa, masywniejsza, o bardziej wydatnych występach (zarazem żebrach wzmacniających i usztywniających płytę) na swojej spodniej stronie. Dzięki temu ANTOS-a „wz. 2024” łatwiej osadzić w podłożu, także twardym, moździerz jest również stabilniejszy przy strzelaniu. Poza tym płyta oporowa pozostała bardzo lekka, polimerowa, wykonana metodą reaktywnego formowania wtryskowego (RIM, Reactive Injection Moulding). W moździerzu można stosować też czop kulisty, pasujący do odpowiedniego jarzma, dzięki czemu ANTOS może zostać wykorzystany jako dodatkowa broń pokładowa wozów bojowych czy jednostek nawodnych. Niska masa to nadal kluczowa cecha tego moździerza, którego poszczególne części wykonano z aluminium, tytanu i wspominanych polimerów o dużej wytrzymałości. Dzięki temu masa z celownikiem, w zależności od konfiguracji, zamyka się w przedziale 4,9–5,3 kg. Dlatego ANTOS może być przenoszony i obsługiwany przez jednego żołnierza, choć dodatkowy ładowniczy znacznie zwiększa szybkostrzelność i skraca czas wykonania zadania ogniowego. Celowanie jest proste, ANTOS nadal wykorzystuje celownik cieczowy z podziałką do pocisków z ładunkiem zasadniczym i pełnym. ANTOS strzela przy niskim ciśnieniu roboczym, maksymalnie wynoszącym 18 MPa. Sygnatura akustyczna i wizualna strzału jest minimalna, co utrudnia wykrycie stanowiska ogniowego, a zarazem gazy wylotowe z lufy nie oddziałują na strzelca. Z moździerza strzela się albo grawitacyjnie (wrzucając pocisk do lufy), albo za pomocą spustu w rękojeści. Wraz z ANTOS-em oferowana jest pełna gama amunicji NATO-wskiego kalibru 60,7 mm, konstrukcji praskiego Vojenského technického ústavu (VTÚ) s.p., a konkretnie jego oddziału Vojenský technický ústav výzbroje a munice (VTÚVM) ze Slavičína, w którym skonstruowano też ANTOS-a. Zasadniczym jest granat odłamkowy (HEF), elaborowany trotylem, z zapalnikiem uderzeniowym AR-MDH (DM111A5), zgodnym ze standardami NATO. Granat HEF ma masę 1420 g, z czego na materiał wybuchowy przypada 214 g ± 2 g. Rozrywający się pocisk generuje > 350 odłamków o masie > 0,5 g, i promieniu rażenia 8,5 m, a także nadciśnienie 50 kPa w promieniu 3 m. Kolejnym typem amunicji jest granat termobaryczny (HEI), elaborowany materiałem wybuchowym o handlowej nazwie HTX (ang. High-Temperature Explosive, za efekt zapalający odpowiada tytanowa folia). Granat HEI ma identyczny zapalnik co HEF. Masa także jest taka sama co HEF. HEI generuje analogiczną 30 Wojsko i Technika • Marzec 2024 www.zbiam.pl
Technika wojskowa Paweł Przeździecki Wśród środków bojowych wyspecjalizowanych w zwalczaniu celów opancerzonych najbardziej rozpowszechnione są pociski z głowicami kumulacyjnymi. W tym artykule omówiono te wzory uzbrojenia przeciwpancernego tej kategorii, których wykorzystywanie przez Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej w wojnie na Ukrainie znajduje potwierdzenie w materiałach wizualnych. Przeciwpancerny pocisk kierowany Korniet tuż po opuszczeniu wyrzutni. To najpotężniejszy z rosyjskich przenośnych systemów tej kategorii. Rosyjska amunicja kumulacyjna Fotografie w artykule: Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej, Federalna Służba ds. Współpracy Wojskowo-Technicznej, russianpress.com, Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy, Internet. w wojnie na Ukrainie Zalety broni wykorzystującej zjawisko kumulacji są znane od lat. Podstawowym atutem jest wysoka przebijalność. W przypadku przegród stalowych głębokość drążonego krateru może stanowić ponad ośmiokrotność średnicy wkładki kumulacyjnej. Drugą najważniejszą cechą amunicji tego rodzaju jest stosunkowa łatwość zastosowania. W odróżnieniu od pocisków wykorzystujących do penetracji pancerza energię kinetyczną, kumulacyjne nie potrzebują długolufowych armat, gdyż ich skuteczność nie zależy od prędkości uderzenia w cel. Z tego powodu głowice kumulacyjne znalazły zastosowanie m.in. w: miotanych ręcznie granatach przeciwpancernych, granatnikach piechoty, pociskach kierowanych, granatach moździerzowych, subamunicji bomb kasetowych, minach, a także w amunicji krążącej. Przeważająca większość wzorów uzbrojenia wykorzystywanego przez Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej na Ukrainie, a zawierających głowice kumulacyjne, została opracowana w czasach Związku Sowieckiego. Co więcej, wiele konkretnych egzemplarzy wyrzutni i amunicji również wtedy wyprodukowano. Ogólnie rosyjską broń kumulacyjną cechują wysokie osiągi. Są one wynikiem między innymi precyzyjnie zaprojektowanych wkładek i dbałości o wolną przestrzeń w miejscu formowania się strumienia. Od wielu lat, nawet w prostych środkach przeciwpancernych, stosowane są przesłony służące do właściwego kształtowania czoła fali detonacyjnej. W przypadku niektórych głowic w celu poprawienia przebiegu procesu formowania strumienia wykorzystuje się wkładki z materiałów wybuchowych o różnych właściwościach. W trakcie rozwoju dalszy wzrost osiągów odbywał się głównie dzięki zwiększeniu średnicy ładunku. W latach 80., wobec pojawienia się celów chronionych pancerzami specjalnymi i reaktywnymi, zaczęto stosować głowice tandemowe, a zatem takie, w których właściwy ładunek poprzedza mniejszy prekursor. Zadaniem prekursora jest pobudzenie osłony reaktywnej lub uszkodzenie zewnętrznych warstw ochronnych. Ładunek zasadniczy detonuje z opóźnieniem, dzięki czemu, przynajmniej teoretycznie, strumień kumulacyjny trafi w odsłonięty pancerz, a jego trajektorii nie będą zakłócać rozlatujące się fragmenty przedniej części pocisku i ekranów. Przebijalność prekursorów, ładunków o niewielkiej średnicy, pozostaje znacznie mniejsza niż właściwej głowicy. W przypadku pocisku 9M119M Inwar prekursor może pokonać 110÷150 mm stali, a ppk Korniet ok. 200 mm. Zadaniem tego artykułu nie jest omówienie wszystkich rodzajów i wzorów broni kumulacyjnej używanej przez SZ FR, lecz tych, w których przypadku udało się potwierdzić wykorzystanie w wojnie z Ukrainą. Źródłem są bogate materiały wizualne obydwu stron konfliktu, przedstawiające zastosowanie własnego uzbrojenia albo zdobycze wojenne. Sytuacja, w której to uzbrojenie znajduje się w centrum uwagi dokumentującego, nie są częste, dlatego dokładna identyfikacja broni jest czasem utrudniona. Tego procesu nie ułatwia zbliżony wygląd niektórych wzorów, nieczytelne napisy na pojemnikach transportowo-startowych, całkowicie kryjących w sobie pociski, a także stan tych ostatnich na materiałach z pobojowisk. ❚ Ręczne granatniki przeciwpancerne Granatniki RPG-7 wprowadzono do uzbrojenia sowieckich sił zbrojnych w 1961 r. Ze względu m.in. na niską masę (6,3 kg własna, 7 kg z celownikiem PGO-7, masa granatu 2÷4,5 kg), prostotę obsługi i wielozadaniowość, którą zawdzięcza różnym rodzajom amunicji, broń ta pozostaje nadal w uzbrojeniu SZ FR. RPG-7 jest granatnikiem wielorazowego użytku. Przed wystrzałem należy przykręcić część przednią naboju, w której znajduje się pocisk wraz z silnikiem rakietowym, do sekcji tylnej, składającej się ze złożonego stabilizatora brzechwowego i ładunku prochowego, służącego do wyrzucenia pocisku z lufy. Uruchomienie silnika rakietowego następuje dopiero po opuszczeniu wyrzutni. Najstarszym z wzorów pocisków przeciwpancernych zaobserwowanych na Ukrainie jest PG-7M (ozn. kompletnego naboju PG-7WM). Powstał jeszcze w 1969 r. jako następca wprowadzonych wraz z RPG-7 pocisków pierwszej generacji PG-7. Opracowano go w moskiewskim Państwowym Biurze Konstrukcyjnym nr 47 (GSKB-47). Zasięg skuteczny pocisku o masie 2 kg wynosi ok. 500 m. Dzięki swoim osiągom – przebijalności wynoszącej ok. 300 mm RHA – PG-7M przez wiele lat był groźną bronią dla ówczesnych czołgów średnich/podstawowych. W 1972 roku do uzbrojenia wdrożono PG-7S. Średnica głowicy wzrosła nieznacznie, z 70 do 72 mm, ale elaborowano ją silniejszym materiałem kruszącym. Wykorzystywany wcześniej heksal, bazujący na heksogenie (RDX) flegmatyzowanym woskiem, o oznaczeniu A-IX-2, zastąpiono okfolem lub A-IX-1, których bazą był oktogen (HMX). 36 Wojsko i Technika • Marzec 2024 www.zbiam.pl
Page 1 and 2: NOWY CZOŁG KIMA NA POLIGONIE ❙ R
Page 3 and 4: Wozy bojowe Bartłomiej Kucharski C
Page 5: Wozy bojowe Czołgiści południowo
Page 9 and 10: Konflikty Wojna rosyjsko-ukraińska
Page 11 and 12: Rozpoznanie lotnicze Pierwszy polsk
Page 13 and 14: Samoloty bojowe Dassault Rafale B F
Page 15: Okręty wojenne Deylaman, najnowsza

Wojsko i Technika 3/2024 (nr 102) short

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?