Gaude Mater

2001
„Uczestniczyłem w Gaude Mater po raz drugi, mając w pamięci ubiegłoroczną, jubileuszową edycję, zorganizowaną
z wielkim rozmachem i obfitującą w wybitne wydarzenia muzyczne. Z lektury programu wynikało, że tegoroczna edycja
Festiwalu będzie skromniejsza – jechałem więc do Częstochowy z pewną obawą i niepokojem, czy aby uda się organizatorom
stworzyć imprezę równą poziomem poprzedniej edycji Festiwalu Gaude Mater. Udało się! Opuszczałem Częstochowę
oczarowany. Imprez festiwalowych było wprawdzie nieco mniej niż w roku ubiegłym, ale niemal każdy koncert był wybitnym
wydarzeniem, jakich w mieście pod Jasną Górą nie spotyka się zapewne zbyt często. Wysoki poziom koncertów szedł
w parze z perfekcyjną organizacją, a także ze wspaniałą, unikalną atmosferą częstochowskiego święta muzyki sakralnej.
Bowiem Gaude Mater ma w sobie jakąś moc, jakąś siłę, odczuwalną chyba wyraźnie przez wszystkich uczestników i gości
Festiwalu. Na czym ta siła polega? Chyba przede wszystkim na przekraczaniu granic. I nie chodzi o to, że Festiwal jest imprezą
międzynarodową (gościł w tym roku artystów m.in. z Włoch, Rosji, Portugalii, Czech). Chodzi o jego otwarcie na sacrum
różnych religii, różnych kultur. Co roku odbywa się w Częstochowie koncert muzyki cerkiewnej (w tym roku cudowny Chór
im. Swiesznikowa z Moskwy), brzmi także chorał gregoriański, muzyka dawna i współczesna (dużo, zwłaszcza polskiej!),
ale również muzyka gospel i spiritual, a w tym roku nawet słynna rock-opera Jesus Christ Superstar. A więc: wielość kultur,
wielość gatunków, wielość form – a wszystko to w jednym celu: oddania poprzez muzykę sacrum, zbliżenia się do Boga czy
też do Absolutu”.
Paweł Markuszewski, Przekroczyć granice „Muzyka21” 2001, nr 6
„Po ubiegłorocznym, ze wszech miar jubileuszowym wydaniu Festiwalu, przyszedł czas na jego równie symboliczną kolejną
edycję. XI Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej Gaude Mater wkroczył bowiem wraz ze swymi melomanami w XXI
wiek, wnosząc w niego prócz tradycji i piękna muzyki wartości nie do przecenienia we współczesnym świecie - ekumenizm
i otwartość na różne kultury i religie. Przez lata istnienia częstochowskiego Festiwalu prócz muzycznych tradycji Kościoła
katolickiego, prawosławnego i protestanckiego zaprezentowano m.in. muzykę muzułmańską, żydowską i andyjską. Tegoroczna
edycja Gaude Mater - w ogłoszonym przez premiera J. Buzka Roku Kultury Polskiej - została decyzją rady programowej
Festiwalu poświęcona muzyce polskiej, i ta właśnie w jego programie została w sposób szczególny wyeksponowana.
Nie oznaczało to jednak nieobecności na Festiwalu muzyków zagranicznych. Ci przybyli do Częstochowy z 13 krajów, od
Rosji, przez Słowację, Czechy, Niemcy, Włochy, Portugalię, Francję, Rumunię, Stany Zjednoczone, Karaiby aż po Czarny Kontynent.
Na koncert inauguracyjny poświęcony pamięci Kardynała Stefana Wyszyńskiego złożyły się dwie słynne kantaty
religijne - Te Deum Antona Brucknera i Te Deum Krzysztofa Pendereckiego, pierwszy patriotyczny utwór kompozytora,
w którego linii melodycznej zaklęta została tak bliska wszystkim Polakom pieśń Boże, coś Polskę. (Krzysztof Penderecki rozpoczął
pracę nad Te Deum w 1979 r., inspirowany wyborem Polaka na Papieża, a kończył w 1980 r. pod wpływem wydarzeń
w Gdańsku). W festiwalowym wykonaniu dzieł Brucknera i Pendereckiego solistom: Bożenie Harasimowicz-Haas (sopran),
Katarzynie Suskiej-Zagórskiej (alt), Adamowi Zdunikowskiemu (tenor) i Romualdowi Tesarowiczowi (bas) towarzyszył Chór
Filharmonii Krakowskiej, przygotowany przez Jacka Mentela, oraz Orkiestra Sinfonia Varsovia pod dyrekcją Krzysztofa Pendereckiego”.
Margita Kotas, Piękno zbawi świat. XI Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”, „Niedziela” 2001,
nr 19
„Festiwal rozpoczął się we wtorek z bardzo wysokiej nuty. Koncert inauguracyjny w Bazylice Jasnogórskiej poprowadził
jako dyrygent Krzysztof Penderecki. Mistrz – ogłoszony na ubiegłorocznych targach muzycznych w Cannes Największym
żyjącym Kompozytorem – wystąpił z Orkiestrą Sinfonia Varsovia, której dyrektoruje od kilku lat (...). Każdy z liczących się festiwali
najbardziej szczyci się prawykonaniami. W tym roku pierwsze przypadło na moment inauguracji liturgicznej Gaude
Mater, także w bazylice. Msza Bogucka napisana przez Jana Oleszkowicza w 1998 roku, wygrała konkurs z okazji 600-lecia
parafii Bogucice w Katowicach. Wtedy była napisana na sopran, alt, chór mieszany i organy, ale dla Gaude Mater kompozytor
rozpisał partię organową na orkiestrę kameralną. Jak zapewniał – starał się napisać muzykę podniosłą, ale przystępną,
która sprzyjałaby modlitwie i kontemplacji religijnej. O stworzenie tego klimatu zadbali wykonawcy: Agnieszka Mikołajczyk,
Anna Radziejewska oraz jeden z najbardziej wszechstronnych chórów Europy – Polski Chór Kameralny Schola Cantorum
Gedanensis Jana Łukaszewskiego wraz z Orkiestrą Kameralną Filharmonii Częstochowskiej pod batutą Jerzego Swobody.
Poprzedzany znakomitymi recenzjami Rosyjski Państwowy Chór Akademicki im. Swiesznikowa przyjechał z Moskwy
po wielu zabiegach organizatorów. W 1998 roku w Hajnówce na głośnym Festiwalu Muzyki Cerkiewnej zdobył wszystkie
nagrody. W kościele Podwyższenia Krzyża Świętego zademonstrował swoją potęgę (...)”.
Tadeusz Piersiak, Niech muzyka trwa wiecznie, „Gazeta w Częstochowie” 2001
„Koncert finałowy, podczas którego w Bazylice Jasnogórskiej zabrzmiało Requiem Giuseppe Verdiego, zakończył XI edycję
Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej Gaude Mater. Soliści: Barbara Kubiak (sopran), Anna Lubańska (alt), Ryszard
Minkiewicz (tenor) i Piotr Nowacki (bas) z towarzyszeniem Chóru Polskiego Radia w Krakowie, Chóru Akademickiego
Politechniki Częstochowskiej Collegium Cantorum oraz Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod dyrekcją
Antoniego Wita zgotowali słuchaczom prawdziwą ucztę duchową. W historycznych murach zabrzmiało bowiem dzieło
monumentalne, które mimo iż wyszło spod ręki jednego z najwybitniejszych twórców XIX-wiecznej opery, jest utworem
na wskroś sakralnym. Owacjom nie było końca - częstochowskim melomanom najwyraźniej nie było w smak, że na kolejną
edycję Festiwalu, stanowiącego prawdziwą perłę w kalendarzu imprez kulturalnych miasta, trzeba będzie czekać cały rok
(...). Tradycyjnym, a zarazem podniosłym wydarzeniem był Koncert muzyki polskiej, podczas którego nagrodzeni zostali
laureaci Konkursu Młodych Kompozytorów Musica Sacra na utwór sakralny na chór mieszany a cappella. Organizatorzy
Konkursu: Stowarzyszenie Musica Sacra wraz z Chórem Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
i Ośrodkiem Promocji Kultury Gaude Mater w Częstochowie co roku zapraszają do wysłuchania nagrodzonych kompozycji
(...). 3 maja, jak co roku, w kościele seminaryjnym poza trzema nagrodzonymi kompozycjami usłyszeć można było utwory
112