Gaude Mater

Polskich Feliksa Parnella. W 1949 r. zaangażował się do baletu Opery Wrocławskiej, gdzie do 1959 r. zatańczył
11 ról. Kreacjami okrzyknięto Pawia (Paw i dziewczyna), Li Szan Fu (Czerwony mak), Diabła (Pan Twardowski);
podkreślano dramatyczny rys postaci i nowatorskie środki artystyczne. W maju 1955 r. na Międzynarodowym
Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie otrzymał srebrny medal za etiudę mimiczną Wirtuoz. Wpłynęło
to na powstanie w 1956 r. najpierw Studia, a od 1959 r. Wrocławskiego Teatru Pantomimy.
Premiera I Programu odbyła się 4 XI 1956 r. Od początku Henryk Tomaszewski konsekwentnie budował styl
wyjątkowego w światowej kulturze zjawiska - zespołowego teatru pantomimy. Odszedł od francuskiej tradycji
mimu czystego, prowadził wielokierunkowe poszukiwania formalne, penetrował szerokie obszary literatury,
mitów i kultury, czyniąc z nich kanwę swoich spektakli, znaczącą rolę powierzał oprawie plastycznej i muzyce.
Od początku współpracował z najwybitniejszymi polskimi scenografami (J. Przeradzka, Z. de Ines, K. Wiśniak,
F. Starowieyski, A. Majewski, W. Wigura). W centrum swojej wizji artystycznej, którą nazwał „teatrem kulistym”
postawił człowieka i twórcze możliwości ruchu. Do 1962 r. występował na scenie, jego interpretacje Akakiusza
w Płaszczu, tytułowego Woyzecka, czy Figurki Śmierci ze Strzelnicy wpisały się na trwałe do historii teatru.
Henryk Tomaszewski przygotował w swoim teatrze XXIV Programy, od X - Odejścia Fausta były to pełnospektaklowe
widowiska. Jako pierwszy w Polsce rozpoczął kształcenie mimów, którzy po ukończeniu Studium przy
WTP uzyskiwali status profesjonalnego aktora-mima. Wielokrotnie opracowywał choreografię w spektaklach
dramatycznych i operowych. Od 1967 r. pracował w teatrach dramatycznych jako reżyser, nadając przedstawieniom
oryginalną wartość poprzez szukanie w geście i ruchu źródeł słowa i wydobywaniu z aktorów nieoczekiwanych
możliwości. W recenzjach z jego spektakli często padało określenie arcydzieło. Jego realizacja Gry
w zabijanego E. Ionesco w Teatrze Polskim we Wrocławiu uznana została za dzieło kongenialne. Jako reżyser
pracował także poza granicami kraju, m. in.: w Szwecji, Norwegii, RFN. Kilkakrotnie przenosił swoje inscenizacje
z WTP do teatrów w Amsterdamie, Oslo, Kopenhadze. Jako choreograf i inscenizator pracował w polskich,
duńskich i niemieckich teatrach operowych. Szczególnie sobie cenił dwie swoje realizacje, przygotowane
z Konradem Swinarskim w mediolańskiej La Scali, Menady Hansa Wernera Henze i Dienstag aus Licht Carlheinza
Stockhausena w Operze w Lipsku. H. Tomaszewski był także znanym kolekcjonerem. W listopadzie 1994 r.
otwarto w Karpaczu Miejskie Muzeum Zabawek ze zbiorów Henryka Tomaszewskiego prezentujące kolekcję
gromadzoną od 1967 r., a obejmującą zabawki pochodzące od XVII do XX w.
Henryk Tomaszewski zmarł 23 IX 2001 roku w Kowarach, pochowany został na zabytkowym cmentarzu przy
świątyni Wang w Karpaczu.
53