Armin Lufer - Gimnazjum 27

gażowany w te prace dostawałem też od rodziców Hansa „odprawę”(wolne). Ta wspólna praca niezwykle
zbliżyła mnie z moim przyjacielem, Hansem Jankiem, z którym przyszło mi się pożegnać 20
stycznia 1945 roku, gdy musieliśmy objąć swoje stanowisko w Festung Breslau i którego nigdy
więcej nie ujrzałem. Hans zmarł w wieku 35 lat. Jego dom rodzinny przy Wichelhaus Allee nr 22/24
jest do dzisiaj corocznym celem moich odwiedzin.
Tam, gdzie dziś stoi szkoła przy ulicy Boya Żeleńskiego, znajdowała się niegdyś „moja” łąka.
Był to niezabudowany teren z wieloma, chaotycznie ułożonymi dróżkami, które stanowiły
znakomity skrót do ulicy Detricha Eckerta (ul. Berenta) i Wichelhaus Allee. Było tam mnóstwo
gęstych zarośli i wiele zieleni. Ta łąka była jednocześnie miejscem dziecięcych szaleństw.
Na niej graliśmy często w piłkę nożną. Zarośla były natomiast znakomitym miejscem to
budowania kryjówek. Zabawy na łące były często powodem, że zapominałem o obowiązkach
szkolnych. Szkolne ze-szyty i mapy frunęły w kąt, a ja brałem pod pachę piłkę nożną i
znikałem z pola widzenia. Godne naśladowania to moje zachowanie może nie było, ale było
jak najbardziej stosowe do wieku.
Teren zakładu MEINECKE rozciągał się aż do Wichelhaus Allee. Firma ta miała własne połączenie
kolejowe. Po tak zwanej kampanii francuskiej z 1940 na terenie wzdłuż torów aż do przejazdu pod
torami, został założony obóz dla francuskich jeńców wojennych. Powstałe tam baraki odpowiadały
normom przetrzymywania jeńców i były ogrodzone drutem kolczastym. Pewnego dnia w 1942 roku
widziałem kilku żołnierzy francuskich, wyglądali na dobrze odżywionych, a ich ubrania były czyste i
wyprasowane. Jeńcy ci byli szczęśliwymi młodymi mężczyznami, którzy cieszyli się, że udało im się
przeżyć. O tym opowiadali mnie i moim szkolnym przyjaciołom – mówili świetnie po niemiecku!
Od 1942 roku oglądałem jednak odartych z godności ,,robotników ze wschodu” i jeńców z byłego
Związku Radzieckiego, którzy obdarci i niedożywieni musieli harować dla Niemców. Z taką niesprawiedliwością
nie mogłem się długo pogodzić, przecież wszyscy byli ludźmi i mieli równe prawo do
życia! Te obrazy i przeżycia stały się dla mnie codziennością, kiedy 10 maja 1945 roku stałem się sam
więźniem wojennym Czerwonej Armii w Pisku, w byłej Czechosłowacji. Owe przeżycia i doświadczenia
z 1945 roku uczyniły ze mnie, jako siedemnastolatka, nieprzejednanego wroga faszyzmu
i wojny.
DIE STRASSE AN DEN BRUNNEN
UL. ASNYKA
war und ist eine Karlowitzer Prachtstrasse mit vielen Villen und exklusiven Wohnhäusern. Sie hat
ihren Namen von den in der Straßenmündung zur Karlowitz – Strasse etablierten Brunnen, die die
Wasserversorgung des Ortes garantierten.
Das Besondere der Strasse war der im Straßendreieck AN DEN BRUNNEN – GALLWITZ –
STRASSE – GERHART – HAUPTMANN – Weg etablierte Teich mit seinem natürlichen Bestand an
hochgewachsenem Schilf, anderen Gräsern sowie seinen Fröschen, Lurchen und Fischen. Diese Oase
lag auf meinem und meines Freundes HANS JANK Weg zum nahe liegenden Strandbad, entlang des
alten Karlowitzer Friedhofes. Der Teich hatte in den Sommermonaten einen reichen Tierbestand, der
unsere Neugier befriedigen musste, in dem Lauten der Frösche gelauscht wurde und zum Abschneiden
der KANONENSTOPPER, der Schilfes, einlud. Das unüberhörbare, laute Quaken der Frösche war
die Quelle für die Namensgebung des Teiches; er hieß in Karlowitzer Volksmund: DIE QUAK –
LAKE. Diese Teicherkundungen lieferten Stoff zur Behandlung im Biologie – Unterricht, der bei uns
damals LEBENSKUNDE geheißen hat. Im WINTER DES JAHRES 1941 begab es sich, dass HANS
JANK und ich zur Eisbahn auf dem Wasser des KARLOWITZER STRANDBADES die starke
Eisdecke der QUAKLAKE betraten; wir wollten einfach die Tragfähigkeit der Eisdecke erkunden.
Bis zur Teichmitte hielt uns das Eis, aber dann brach es und wir standen bis zum Hals im
eiskalten Wasser. Wir schrieen nicht um Hilfe, es sah und hörte uns kein Mensch.
Wir fassten uns an den Händen und schritten auf dem weichen Untergrund bis zum Ufer nahe
der Strasse. Wir befreiten uns noch schnell vom Schlick, aber in wenigen Minuten war unsere
Kleidung gefroren. Vor Kälte erstarrt und voller Angstgefühle rannten wir beide geistesgegenwärtig
über die Strasse AN DEN BRUNNEN, vorbei an der Polizei – Wache – heute Standort des
Restaurants an ul. BOYA – ZELENSKIEGO in das Wohnhaus der Eltern von HANS JANK in der