Armin Lufer - Gimnazjum 27

Während in der 3. Klasse der ZIMMER – PAULE, ein schon Rentenalter Befindlicher, primär
mit der SENDE, einem Rohrstock versuchte und das Wissen einzubläuen, brachen sich in der
4. Klasse durch dem Rektor FROMMELT pädagogische Prinzipien der schweizerischer
humanistischer Pädagoge Johann Heinrich PESTALOZZI.
Das jüdische Geschwisterpaar MILITSCHER war vom ersten Schuljahr an in unsere
Gemeinschaft integriert; ihr jüdischer Glaube hatte auch für mich keine Bedeutung!
Eines Tages – im Sommer des Jahres 1938 – wurde uns lapidar vom Klassenlehrer mitgeteilt,
dass die Geschwister Militscher nicht mehr zum Unterricht kommen, sie seien verzogen.
Erst nach der so genannten REICHS – KRISTALLNACHT DES 9. NOVEMBER 1938 erhielt
auch ich unter vorgehaltener Hand die Information, dass die Familie unserer jüdischen Freunde
noch rechtzeitig das faschistische Deutschland verlassen konnten; sie ist nach den USA
ausgewandert!
Diese Familie ist dem damals beginnenden Massenmord an der Jüdischen Bevölkerung noch
entkommen; sie konnten sich den Weg nach Auschwitz ersparen!!!
Das in unmittelbarer Nachbarschaft befindliche PRIESTERSEMINAR wurde ab dem 2.
Kriegsjahr bis zum Kriegsende als LAZARETT FÜR SCHWERSTKRIEGS – VERLETZTE
mit Kopfverwundungen genutzt. Auf der noch heute vorhandenen Pergola an der abgerundeten
Grundstücksmauer offenbarte sich für mich das Grauen des Krieges.
Die nicht mehr Bettlägerigen durften an dieser Stelle pausieren. Der Anblick, die Köpfe waren
durch die Verbände bis zur Unkenntlichkeit entstellt, löste bei mir tiefes Mitgefühl aus; es
waren meist Soldaten von etwa 20 Jahren.
Die damalige Situation ist bei jedem Besuch dieser Stelle gegenwärtig, zumal ich ja selbst
noch die Kriegsfratze kennen lernen sollte!
Auf der dem PRIESTER – SEMINAR gegenüber liegenden Straßenseite begann das
sprichwörtlich zu nehmende DORF KARLOWITZ mit Dem FLEISCHER BRIEGER, dem
sich die kleinen Bäudlergeschäfte bis zur Karlowitz – Strasse anschlossen.
In diesen waren meine Eltern Kunden; ich durfte als Kind mit einkaufen gehen, die Waren
abholen und zum Teil auch „anschreiben“ lassen. Auf Raten wurden Rechnungsbeträge
abgestottert! Ursache: Die väterlichen Einkünfte waren bescheiden!
UL. STANISŁAWA PRZYBYSZEWSKIEGO
DIE KONSTANTIN-SCHNIER-STRASSE
Wiąże się ona z kilkoma wspomnieniami mojej młodości, z których chciałbym wymienić kilka:
Na wysokości Placu Daniłowskiego jeszcze dzisiaj znajduje się budynek ówczesnej Szkoły nr
63, do której uczęszczałem w latach 1937 do 1939, ucząc się w klasie 3. i 4. Przeciętnie
w klasie uczyło się ok. 30 uczniów, różnego wyznania. Jeszcze w 3. klasie starszy nauczyciel,
stojący na czołowym miejscu wśród grona pedagogicznego, potrafił używać kija, jako pomocy
naukowej do wbijania wiedzy, co zmieniło się radykalnie w klasie 4., gdzie ówczesny rektor
Pan Frommelt wprowadził do szkoły zasady wielkiego pedagoga Pestalozziego.
Żydowskie rodzeństwo Militscher od pierwszego roku nauki zostało zintegrowane ze społecznością
szkolną, ich hebrajska wiara nie miała dla mnie żadnego znaczenia! Pewnego dnia,
w lecie 1938 roku wychowawca naszej klasy w lapidarny sposób zaczął nam tłumaczyć, że
rodzeństwo Militscher nie będzie mogło już chodzić z nami do szkoły, gdyż muszą się
przeprowadzić. Dopiero po wydarzeniach tak zwanej nazistowskiej „Nocy Kryształowej” 9.
listopada 1938, dotarły do mnie skrywane informacje, że nasi żydowscy przyjaciele w porę
zdołali wyjechać z faszystowskich Niemiec do USA. Udało im się uciec przed masowymi
wówczas egzekucjami na narodzie żydowskim; oszczędzili sobie drogi do Oświęcima!!!
Seminarium Duchowne, leżące w bezpośrednim sąsiedztwie, od drugiego roku wojny, aż do
jej końca zamieniło się w Lazarett (Szpital wojenny) ciężko rannych ofiar wojennych – często
rannych w głowę. Na zachowanej do dziś pergoli z kolistym murem obnażało się dla mnie
okrucieństwo wojny. Ci, co nie musieli już leżeć w łóżkach, mogli wychodzić na to miejsce
i odpoczywać. Widok zabandażowanych głów, niewidoczne twarze wzbudzały we mnie
współczucie. Przecież to byli przeważnie młodzi żołnierze w wieku 20 lat. Za każdym razem