Armin Lufer - Gimnazjum 27

Na Karłowicach przeciwieństwa między należącymi do odmiennych wyznań i kościołów nie
były wyczuwalne. Każdy odnajdywał w swoim kościele schronienie. Zaraz po pierwszej wojnie światowej
(1914–1918) do widoku habitów zakonów obu klasztorów i czarnych sutann seminarzystów
dołączyły szare mundury żołnierzy. Wojskowe koszary na Karłowicach powstały przy Schlieffen–
Strasse, dzisiejszej ulicy Koszarowej i nazywały się Tauenzin i Hindenburg. Tam, gdzie obecnie
studenci Uniwersytetu Wrocławskiego spokojnie studiują socjologię i nauki polityczne, znajdowały
się do końca drugiej wojny światowej tereny koszar. Wykształceni i szkoleni tam rekruci 1, 2 i 3 batalionu
piechoty musieli przelać wiele potu. Los taki spotkał też żołnierzy, którzy po 1935 w nowo
wybudowanych koszarach przy Gallwitzstrasse (ul. Piotra Czajkowskiego) przygotowywani byli do
faszystowskiej wojny. Stąd też 1 września 1939 rozpoczął się wymarsz. To w tych koszarach
przygotowywany był plan strategiczny ataku na Polskę.
Tam, gdzie są żołnierze, tętni życie! Podobało się to nie tylko młodym dziewczynom. Wielu
mieszkańców Karłowic uwielbiało wprost tych żołnierzy, którzy dzwoniąc przewieszonymi metalowymi
kubkami śpiesznie przebiegali ulicą pod ich oknami, zwłaszcza wtedy, gdy wracali Aleją Jana
Kasprowicza po ćwiczeniach do koszar. Na czele kroczyła wojskowa orkiestra intonując, co chwilę,
nowe marsze. W ten sposób próbowano osiągnąć ,,fascynację wojną” zarówno wśród starszych jak
i młodych.
Począwszy od 1925 roku, powstawało na Karłowicach wiele nowych osiedli np.: osiedle
Gerharta Hauptmanna (sławnego niemieckiego poety) leżące wokół ulicy noszącej taka sama nazwę
(dzisiejsza ulica Marii Konopnickiej), ulica Konstantin–Schnier–Strasse (Stanisława Przybyszewskiego),
kilkupiętrowe domy na karłowickim rynku powstały w roku 1927, a zasiedlone zostały od
roku 1928. Miasto – Ogród Karłowice rozciągało się w tym czasie od Mühlengrund (ulica Klaczki)
do Pohlanowitz (Polanowic).
W niezmąconym spokoju żyli mieszkańcy Karłowic i w niezmąconym spokoju przepływały
barki po Odrze. Sielski obrazek! Od czasu do czasu ciszę te przerywały syreny parowca na Odrze,
wieczorne dzwony z wieży kościoła Franciszkanów i dzwony drewnianego ewangelickiego kościółka
,,Zur Liebe Gottes” (Miłości Bożej), który stał kiedyś przy ulicy Władysława Potockiego (An den
Baumschulen), lecz gdyby ktoś myślał, że z tą chwilą wszyscy karłowiczanie udają się na spoczynek
głęboko by się rozczarował. O tej porze starsi i młodzi, jak i żołnierze na przepustkach pędzili na
potańcówkę w Korsogarten, naprzeciwko dzisiejszego kościoła św. Antoniego. Dziś ogród ten jest
częściowo zagospodarowany pod centrum wypoczynkowo - rozrywkowe. Inni bawili się w Agorze
(Lindenhof) przy obecnym Placu Piłsudskiego.
Tutaj każdy przyjmowany był przez Muttel i Vatel Keil- gospodarzy restauracji w Lindenhof -
dobrą potrawą i napitkiem. W miejscu tym różne wspólnoty mieszkańców organizowały swoje
uroczystości, bądź comiesięczne zebrania. Tutaj przychodziło się na pieczeń z gęsi czy na dziczyznę.
Przez cały rok Karłowice były przyjaznym i kolorowym miejscem. Wiosną kwitły bogato owocowe
drzewa i krzewy. Latem plaża nad rzeką zapraszała do swawoli w chłodnej wodzie. Jesienią pojawiały
się czerwone liście dzikiego winogrona, które pięły się wokoło domów, a zimą czysty jak kryształ,
lśniący bielą śnieg, który cieszył oczy. Zimą wał karłowicki był przez nas, dzieci i młodzież z
Karłowic, przerabiany na tor saneczkowy. Można było nawet zjeżdżać po nim na nartach. Narciarze
długodystansowi na biegówkach pokonywali długie trasy, zostawiając swoje ślady nie tylko na wale,
ale i na nadodrzańskiej łące. To był ten w miarę szczęśliwy i beztroski czas, który karłowiczanie
przeżywali na swoim terenie aż do wybuchu drugiej wojny światowej.
We wrześniu 1944 roku odczuły Karłowice tocząca się wojnę. Na szeregowe domki przy ulicy
Micińskiego zrzucona została bomba, uszkadzając je poważnie. Mieszkańcy musieli zacząć przygotowywać
się do rozbudowy Festung Breslau. Panujące władze zmusiły ich do budowania barykad
przed bramami miasta. 22 stycznia 1945 roku ja, jako 17-letni chłopak, musiałem wykonać rozkaz i
pożegnać się z siostrami, z matką i z ukochanymi Karłowicami. Podczas mojego ostatniego przejścia
ulicą Micińskiego, krocząc na miejsce zbiórki na Stadionie Olimpijskim, gdzie ubrano mnie w
mundur Wehrmachtu, strzepywałem dłońmi śnieg z żywopłotu, który ciągnął się wzdłuż ulicy Micińskiego
aż do okrągłego muru przy Dietrich–Eckart–Strasse (ul. Władysława Berenta). To pożegnanie
z Karłowicami zapoczątkowało moją wojenną służbę we Wrocławiu i na Śląsku. Służbę ze
wszystkimi okrucieństwami wojny, która skończyła się chaosem i więzieniem.