Download

3. Data en methoden
Voor de beantwoording van deze vraagstellingen hebben we ‘mixed methods’ gebruikt
(Johnson 2004): een kwantitatieve analyse, op basis van ziekenhuisopnames over de
periode 1995-2005 (3.1), en een kwalitatieve analyse op basis van interviews met zorgprofessionals,
patiënten en experts op het gebied van indicatoren voor patiëntveiligheid
(3.2).
3.1 Kwantitatieve analyse
Steekproefkader
Voor dit onderzoek hebben we gegevens over alle ziekenhuisopnames tussen 1995 en
2005 uit de Landelijke Medische Registratie (LMR, Prismant) gebruikt. Door koppeling
aan de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) was het mogelijk in dit bestand individuen
te volgen en kon een etnisch herkomstgegeven aan het bestand worden toegevoegd.
Eerder onderzoek heeft laten zien dat unieke matches van opnames uit het LMR
bestand met de GBA gegevens van patiënten in 97% van de opnames correct zijn gekoppeld
(Reitsma 2003). Omdat personen die illegaal in Nederland verblijven niet in de
GBA zitten zijn opnames van illegale patiënten niet in het onderzoek betrokken.
Exclusie
Vanwege de lage risico’s op adverse events bij dagopnames zijn alleen meerdaagse
klinische opnames geanalyseerd. Opnames in categoriale ziekenhuizen, zwangerschapsgerelateerde
opnames en opnames op een afdeling psychiatrie zijn uitgesloten, vanwege
problemen met correctie voor kenmerken in de patiëntenpopulatie (casemix). Ook
opnames van patiënten die in het ziekenhuis zijn overleden werden uitgesloten, omdat
overleden patiënten niet kunnen worden heropgenomen en omdat de verwachte verblijfduur
niet goed te vergelijken is met patiënten die niet overleden zijn. Ten slotte hebben
de analyses zich beperkt tot patiënten behorend tot de autochtone bevolking en de nietwesterse
allochtone herkomstgroepen.
Variabelen
Etnische herkomst van de patiënten is bepaald aan de hand van de definitie van het CBS.
Afhankelijk van het geboorteland van de persoon zelf en zijn of haar ouders, zijn alle
patiënten geclassificeerd als autochtoon, Turks, Marokkaans, Surinaams, Antilliaans of
overig niet-westers.
Informatie over de sociaaleconomische positie is verkregen van het Sociaal Cultureel
Planbureau (www.scp.nl/onderzoek/statusscores/) Dit betrof gegevens over de sociaaleconomische
status van Nederlandse buurten, gebaseerd op opleiding, werkloosheid en
inkomen voor de jaren 1994, 1998, 2002, 2006. De buurtscores worden ingedeeld in 4
groepen, waarbij ‘> 75%’ de groep met de laagste sociaaleconomische status aangeeft.
Daarnaast is verzekeringsvorm (particulier of ziekenfonds, tot en met 2005) zoals op
individueel niveau geregistreerd in de LMR, gebruikt als tweede SES indicator.
Per ziekenhuisopname werden uit de LMR gegevens verkregen over leeftijd en geslacht
van de patiënt, de hoofd- en neven diagnosen, de hoofd- en neven verrichtingen, de opname-
en ontslagdatum, de opnameafdeling en het type ziekenhuis. Diagnoses zijn in de
LMR gecodeerd met de International Classification of Diseases (ICD-9-CM). Om in de
9