annals 1-2.qxd - Centrum Zdrowia Dziecka
annals 1-2.qxd - Centrum Zdrowia Dziecka
annals 1-2.qxd - Centrum Zdrowia Dziecka
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
52<br />
Leczenie operacyjne guzów chromochłonnych u dzieci<br />
A.I. Prokurat<br />
Katedra i Klinika Chirurgii Dzieciêcej CM UMK, Szpital Uniwersytecki im. dr A. Jurasza<br />
w Bydgoszczy<br />
Pheochromocytoma jest guzem wywodz¹cym siê z komórek chromafinowych rdzenia nadnerczy lub zwojów wspó³czulnych. Wystêpuje<br />
w lokalizacji nadnerczowej lub pozanadnerczowej. W lokalizacji nadnerczowej lokalizuje siê wzd³u¿ osi krêgos³upa pocz¹wszy<br />
od jamy czaszki poprzez szyjê, klatkê piersiow¹ po dolne obszary jamy brzusznej. Ok. 10–20% przypadków pheochromocytoma<br />
wykazywane jest u dzieci. Nie wykazano korelacji miêdzy wielkoœci¹ guza a intensywnoœci¹ objawów klinicznych. Histologicznie<br />
³agodne jak i z³oœliwe postaci pheochromocytoma u dzieci mog¹ prezentowaæ zarówno cechy guza ³agodnego /brak<br />
atypii komórkowej, brak mitoz/ jak i histologiczne cechy niepokoju onkologicznego /mitozy, martwica, polimorfizm j¹der, naciekanie<br />
naczyñ lub torebki guza/. Do rozpoznania formy z³oœliwej guza upowa¿nia wykazanie odleg³ych niewydzielaj¹cych przerzutów<br />
tkankowych. U dzieci mo¿liwe s¹ tak¿e postaci mieszane guza /composit pheo/ zawieraj¹ce komponent neuroblastoma lub ganglioneuroblastoma<br />
i wymagaj¹ce modyfikacji sposobu postêpowania.<br />
Strategia leczenia pheochromocytoma u dzieci wymaga przedoperacyjnego rozpoznania guza. Najwa¿niejszym elementem leczenia<br />
pheochromocytoma u dzieci jest leczenie operacyjne, prowadz¹ce w wiêkszoœci przypadków do ca³kowitego wyleczenia. Jednostronna<br />
adrenalektomia lub ca³kowite usuniêcie guza w lokalizacji pozanadnerczowej jest leczeniem z wyboru u dzieci w przypadkach<br />
pheochromocytoma o charakterze sporadycznym. W przypadkach guzów obustronnych skojarzonych z zespo³ami MEN 2 i VHL nale¿y<br />
wykonaæ adrenalektomiê obustronn¹. W przypadkach guzów obustronnych wystêpuj¹cych sporadycznie nale¿y wykonaæ usuniêcie<br />
wiêkszego guza wraz z ca³ym nadnerczem oraz czêœciow¹ adrenalektomiê wraz z guzem po stronie przeciwnej. W przypadkach<br />
podejrzanych o postaæ z³oœliw¹ pheochromocytoma radykaln¹ operacjê guza nale¿y po³¹czyæ z usuniêciem wszystkich przerzutów<br />
wêz³owych. Rozpoznawanie i leczenie z³oœliwych postaci pheochromocytoma jest zwykle trudne. W przypadkach<br />
pheochromocytoma po³¹czonych ze z³oœliwym komponentem neuroblastycznym /composit pheo/ leczenie operacyjne poprzedzone<br />
powinno byæ wstêpn¹ chemioterapi¹. Przypadki te stanowi¹ jednak ogromny problem diagnostyczny. W przypadkach z³oœliwego<br />
pheochromocytoma radykalny zabieg operacyjny uzupe³niaæ powinna chemioterapia, radioterapia lub terapeutyczne podanie MIBG.<br />
Leczenie złośliwych postaci pheochromocytoma<br />
Jolanta Krajewska<br />
Zak³ad Medycyny Nuklearnej i Endokrynologii Onkologicznej,<br />
<strong>Centrum</strong> Onkologii-Instytut im. M Sk³odowskiej-Curie, Oddzia³ w Gliwicach<br />
Guzy chromoch³onne nale¿¹ do nowotworów rzadko spotykanych u dzieci. Czêœciej jednak ni¿ u chorych doros³ych maj¹ charakter<br />
z³oœliwy, wystêpuj¹ wieloogniskowo, s¹ zlokalizowane pozanadnerczowo. Czêœciej równie¿ stanowi¹ jeden z elementów zespo³ów<br />
uwarunkowanych dziedzicznie. Z tego powodu rozpoznanie guza chromoch³onnego zawsze wymaga u nich szczególnie<br />
uwa¿nej diagnostyki, zdecydowanego leczenia a po jego przeprowadzeniu – czêstych badañ kontrolnych.<br />
Jedynym pewnym kryterium z³oœliwoœci guza jest obecnoœæ przerzutów odleg³ych w tkankach nie zawieraj¹cych skupisk komórek<br />
chromoch³onnych – zwykle w p³ucach, w¹trobie, koœciach lub wêz³ach ch³onnych, gdy¿ na podstawie badania histopatologicznego<br />
nie jest mo¿liwe jednoznaczne odró¿nienie postaci ³agodnych od z³oœliwych. Kryteria miejscowej z³oœliwoœci histopatologicznej<br />
(martwica w guzie, inwazja naczyñ lub torebki, naciekanie otoczenia, atypia j¹der, wysoki indeks mitotyczny, diplopia DNA)<br />
oraz kryteria kliniczne (m³ody wiek w chwili ujawnienia choroby, du¿e wymiary guza, jego pozanadnerczowa lokalizacja, brak<br />
wychwytu MIBG przez guz, przetrwa³e pooperacyjne nadciœnienie têtnicze) zwiêkszaj¹ ryzyko z³oœliwoœci, ale nie stanowi¹ wystarczaj¹cej<br />
przes³anki.<br />
Postêpowaniem z wyboru jest radykalny zabieg operacyjny poprzedzony przygotowaniem farmakologicznym (blokada receptorów<br />
– adrenergicznych). U pacjentów z chorob¹ uogólnion¹ konieczne jest dalsze leczenie. Leczeniem 1-szego rzutu jest zastosowanie<br />
131 I MIBG. OdpowiedŸ, pod postaci¹ >50% redukcji masy guza i poziomu hormonów uzyskuje siê u 30–60 % chorych a u 50–75%<br />
znacz¹c¹ poprawê samopoczucia i jakoœci ¿ycia. Pewne nadzieje wi¹¿e siê z wprowadzeniem do terapii analogów somatostatyny<br />
znakowanych Y-90, które mog¹ stanowiæ alternatywê zw³aszcza dla chorych, u których zastosowanie 131 I MIBG jest niemo¿liwe<br />
(brak gromadzenia radioznacznika w guzie) lub nieskuteczne. Niemniej, gêstoœæ receptorów somatostatynowych na guzach chromoch³onnych<br />
jest czêsto mniejsza ni¿ na guzach neuroendokrynnych przewodu pokarmowego. Obecnie czynione s¹ próby stosowania<br />
tak¿e zimnych analogów somatostatyny, ale wstêpne wyniki nie s¹ zachêcaj¹ce.<br />
Chemioterapiê, opart¹ o cyklofosfamid, winkrystynê i dakarbazynê stosuje siê u chorych z nawrotow¹ chorob¹ lub szybk¹ progresj¹<br />
oraz w tych przypadkach, w których inne metody nie przynios³y korzyœci. U wiêkszoœci pacjentów odpowiedŸ jest jednak krótkotrwa³a.<br />
Klasyczna teleradioterapia stosowana jest rzadko ze wzglêdu na ma³¹ promienioczu³oœæ guzów chromoch³onnych.